Για όλα φταίει η αγία ελληνική οικογένεια;

Ελληνική οικογένεια: όλα καλά και όλα τακτοποιημένα;

Θα μπορούσα, εν είδει επιγράμματος, να περιοριστώ στην αρχική πρόταση της Άννα Καρένινα και τίποτα άλλο να μην σημειώσω.  Ο Τολστόι έχει γράψει, άλλωστε, με προσεγμένη πύκνωση όλη την αλήθεια για τα ενδότερα της (κάθε) φαμίλιας: «Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, όμως, είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο».

H ευτυχία, το μέγα ζητούμενο όλων, είναι ο κοινός παρονομαστής. Αφοπλίζει κάθε ιδιαιτερότητα. Ακόμη κι αν η αιτία που την προκάλεσε είναι διαφορετική, η φωτιά που ανάβει μοιάζει σε όλα τα πρόσωπα το ίδιο. Γαλαντόμο βλέμμα, έκκριση ευθυμίας, ανακουφιστική ευφράδεια.

Η δυστυχία, το μέγα ζήτημα όλων, είναι ο κοινός διαιρέτης. Σπρώχνει την κοινότητα μακριά, αφήνει το άτομο στην πλέρια μοναχικότητά του. Ο καθείς στέκει μικρός και μόνος μπρος στο βουνό που έπεσε στο κεφάλι του. Η δυστυχία παρασημοφορεί μόνο τη δική σου σχισμένη πανοπλία.

Ο βόρβορος που εκλύεται από την υπόθεση παιδεραστίας στον Κολωνό παρασύρει, λόγω του εγγενούς θυμού που μας έχει καταβάλει όλους, και τους βασικούς αρμούς που συνθέτουν τη σημερινή ελληνική οικογένεια. Αυτήν που με αρκετή δόση ειρωνείας και κατηγόριας έχουμε ονομάσει «αγία ελληνική οικογένεια».

Οι Smiths τραγουδούσαν κάποτε το «Barbarism begins at home». Ακραίο, αλλά όχι μακριά από την πραγματικότητα ενός εκάστου. Η οικογένεια είναι ο θεμέλιος λίθος, αλλά και η πέτρα που θα πέσει πάνω σου. Είναι το κουκούλι που προστατεύει, αλλά και το κουκούλι που φυλακίζει.

Είναι η εκκίνηση της οικείωσης με τον κόσμο, αλλά και το τείχος της ανοικειότητας και της άρνησης κάθε διαφορετικού. Είναι η οδός της αγάπης, αλλά και το σταυροδρόμι των ενοχών που χτίζουν μέσα στον άνθρωπο ένα αδιαπέραστο πλέγμα που, υπό συνθήκες, μπορούν να τον οδηγήσουν στην άρνηση και την παραβατικότητα.

Το αν θα συμβεί το ένα ή το άλλο, ακόμη και οι συνδυασμός των δύο στο αυτό πρόσωπο, δεν έχει να κάνει τόσο (ή μόνο) με την γεωγραφική τοποθέτηση της οικογένειας. Αλήθεια, η μέση βελγική οικογένεια βγάζει μόνο παιδεραστές;

Κι όμως, η συγκεκριμένη χώρα έχει να επιδείξει, δυστυχώς, πλείστες υποθέσεις παιδεραστίας. Ορισμένες, δε, είναι τόσο ανατριχιαστικές που δεν θα άντεχε να τις δει κανείς καν στον κινηματογράφο υπό τη σκέπη του μυθοπλαστικού μανδύα. Αυτό, όμως, δεν καθιστά τη μέση βελγική οικογένεια εκτροφείο παιδεραστών και κακοποιών.

Το ίδιο θα έπρεπε να σκεφτούμε και για την αντίστοιχη μέση ελληνική οικογένεια. Η καταμαρτύρηση είναι εύκολη, αλλά δεν σημαίνει πως απηχεί και όλη την αλήθεια. Είμαστε ένας κλειστός λαός, καίτοι εξωστρεφής, δεν συζητάμε τα του οίκου μας ανοιχτά.

Αν είχαν στόμα να μιλήσουν τα… χαλιά κάτω από τα οποία κρύβουμε τα ένοχα μυστικά μας, τότε θα διαπιστώναμε πως, μάλλον, έχουμε παραχώσει πολλά και δεν θα έπρεπε να συνεχίσουμε να το κάνουμε. Πίσω από τις κλειστές πόρτες και τις τραβηγμένες κουρτίνες συμβαίνουν τα μεγαλύτερα οικιακά δράματα, το ξέρουμε αυτό. Συμβαίνουν όμως και ωραία πράγματα. Ας μην το ξεχνάμε.

Το να ρίχνει κανείς έτσι ανέμελα, δίκην γενικού κανόνα, το ανάθεμα στην ελληνική οικογένεια, μπορεί σε κάποιους να μοιάζει με επαναστατική άσκηση ανεξαρτησίας, ίσως και δήθεν προοδευτικής σκέψης, εντούτοις δεν βοηθάει καθόλου να δούμε την καθοριστική επίδραση της οικογένειας στην ελληνική κοινωνία.

Η μεγάλη στρέβλωση στα μέρη μας έρχεται από το γνωστό, χουντικής προελεύσεως, σύνθημα: «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια». Μόνο που άλλη σημασιολογική έννοια και βάρος είχε τη «μαύρη» δεκαετία του ’70 κι άλλη στις μέρες μας, που, ας μην κρυβόμαστε, δεν έχει τόση μεγάλη. Κι όμως, το σύνθημα εξακολουθεί να δονεί και να προκαλεί ιδεολογικές ταλαντώσεις και μαχητικές διαθέσεις.

Η έννοια του πατριωτισμού έχει δοκιμαστεί πολλάκις και σίγουρα δεν έχει επιβεβαιωθεί στην πράξη, καθώς δεν χρειάστηκε. Πόσο πατριώτης, όμως, μπορεί να δηλώνει ένας φοροφυγάς; Θα πρέπει να τον δούμε στο πεδίο της μάχης για να διαπιστώσουμε αν θα ποτίσει το χώμα της πατρίδας με το αίμα του; Καλύτερα όχι.

Όσο για τη θρησκεία που, όντως, λειτουργεί συνενωτικά, αλλά και συνεχονικά (sic), ναι, υπάρχει μια αναδίπλωση της ελληνικής κοινωνίας σε πιο συντηρητικές θέσεις. Όμως ούτε κι αυτό θα πρέπει να μας κάνει εντύπωση.

Το βαλκανικό DNA μας πάντα θα μας ακολουθεί και θα ανθίσταται σε λογής προωθητικές κινήσεις των σημερινών κοινωνιών, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως παγκοσμίως οι θρησκείες ανακτούν δυνάμεις σε έναν κόσμο που δεν έχει βρει τον τρόπο να εκλογικεύσει τις στρεβλώσεις του.

Όλα αυτά συνθέτουν ένα σκοτεινό μείγμα που δημιουργεί από τη μήτρα του κακοπάθειες; Μήπως είμαστε πολύ αυστηροί με τους εαυτούς μας και τις οικογένειες που έχουμε φτιάξει; Τις αιτίες για την ανδρική τοξικότητα, την παραβατικότητα, την παιδοφιλία και άλλες μιαρές πράξεις δεν πρέπει να τις αναζητήσουμε μόνο στον κλειστό πυρήνα της οικογένειας. Σαφώς κι εκεί, αλλά όχι μόνο εκεί.

Είναι σαν να περιμένουμε από μια ρόδα να βγάλει από τη λάσπη ένα φορτηγό. Δεν φτιάχτηκε γι’ αυτό και σίγουρα δεν έχει τέτοια δύναμη. Το γιατί τα τελευταία χρόνια έχει ανοίξει το καπάκι των σεξουαλικών εγκλημάτων (ειδικά μετά την καραντίνα) είναι ένα βαθύτερο ζήτημα που, σίγουρα, οι επιστήμονες που εξετάζουν την ανθρώπινη ψυχή θα είχαν κάποιες εξηγήσεις να μας δώσουν. Οι ρίζες του προβλήματος, πάντως, φαίνεται να είναι περισσότερες από μια.

Διαβάστε ακόμα: Δημήτρης Παπανικολάου. «Η αγία ελληνική οικογένεια είναι ένα τραύμα».

TAGS :
Ελλάδα οικογένεια

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook