Άντε τώρα να διαβάσεις το Σύνταγμα και να το κατανοήσεις κιόλας (Nikos Libertas / SOOC).

Τις τελευταίες μέρες, ακούστηκαν από την αντιπολίτευση δειλές φωνές, ότι η χρήση των άσχετων με τα νομοσχέδια τροπολογιών είναι αντισυνταγματική. Δικαιολογώ αυτή τη μετριοπάθεια με το ότι και οι ίδιοι έχουν κάνει στο παρελθόν κατάχρηση αυτής της πρακτικής. Αποφάσισα όμως, να δω με τα μάτια μου τι ισχύει.

Έτσι, κατέβασα από το site της Βουλής το PDF του Συντάγματος, έψαξα την λέξη «τροπολογία» και βρήκα στο Άρθρο 74 §5 να λέει: «Προσθήκη ή τροπολογία άσχετη με το κύριο αντικείμενο του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου δεν εισάγεται για συζήτηση».

Έξαλλος αναλογίστηκα πόσες χιλιάδες τροπολογίες έχουν περάσει επί χρόνια με αντισυνταγματικό τρόπο, αλλά συνέχισα το διάβασμα. Και ω της εκπλήξεως! δύο γραμμές πιο κάτω διάβασα: «Σε περίπτωση αμφισβήτησης αποφαίνεται η Βουλή»! Δηλαδή στο ίδιο άρθρο έχουν βάλει έναν κανόνα και ταυτόχρονα μια δικλείδα για να τον ξεπεράσεις. Η πρακτική του «νομοθετώ, χωρίς να νομοθετώ». Η ζαλάδα τού άλλα να λέει το πνεύμα και άλλα το γράμμα του νόμου (εδώ του Συντάγματος).

Το Σύνταγμα αποτελείται από 26.000 λέξεις και είναι έξι φορές μεγαλύτερο από το Σύνταγμα των ΗΠΑ των 4.500 λέξεων.

Πραγματικά, ένιωσα ότι μας κοροϊδεύουν στα μούτρα. Ως «πολίτης», με αυτή την αφορμή, με τον καθημερινό βομβαρδισμό από αντικρουόμενες απόψεις συνταγματολόγων, αλλά και την επικείμενη αναθεωρητική Βουλή, προβληματίστηκα για το επίπεδο του Συντάγματός μας και ξεκίνησα μια μίνι έρευνα. Ακολουθούν τα σχόλια μου, γενικότητες βεβαίως, αφού αφενός δεν έχω νομικό επιστημονικό υπόβαθρο και αφετέρου αφιέρωσα ελάχιστο χρόνο.

Παρατηρήσεις «γραμματέως» για το Σύνταγμα:

– Το Σύνταγμα αποτελείται από 26.000 λέξεις και είναι έξι φορές μεγαλύτερο από το Σύνταγμα των ΗΠΑ των 4.500 λέξεων.

– Συναντάμε κατά κόρον A, K, T, λατινικά, αντί για τα αντίστοιχα ελληνικά, κάτι που ακυρώνει την δυνατότητα ψαξίματος και χρήσης ορθογράφου. Αυτός, π.χ., που θέλει να ψάξει τη λέξη «Αγία», πώς να φανταστεί, ότι πρέπει να βάλει άλφα λατινικό;

– Ο αρτηριοσκληρωτικός συλλαβισμός έγινε με το χέρι (σπάσιμο λέξεων στην επόμενη γραμμή), κάτι που σημαίνει ότι το κείμενο δεν είναι μεταφέρσιμο «ως έχει» σε άλλο μέγεθος σελίδας ή περιθωρίων.

– Γίνεται βλακώδης κατάχρηση αστερίσκων (από * ως *****) που δεν καταλαβαίνεις τι δηλώνουν εκτός κι αν διαβάσεις όλο το Σύνταγμα. Επίσης, πουθενά δεν δίνεται ο ορισμός των τεσσάρων και πέντε αστερίσκων.

1. Προβλήματα αξιολόγησης των Άρθρων, ταξινόμησης και εξαιρέσεων

Στο απελπιστικά κακογραμμένο Άρθρο 110, περί Αναθεώρησης του Συντάγματος, αναφέρονται λίγα επιλεγμένα άρθρα, τα σημαντικότερα, που δεν υπόκεινται καν σε αναθεώρηση. Δηλαδή το ίδιο το Σύνταγμα κάνει μια μορφή εσωτερικής αξιολόγησης. Ένα τέτοιο, μη αναθεωρητέο άρθρο είναι το «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου».

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπογράφει το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας (Ιδρυμα Κωνσταντίνος Καραμανλής).

Θα περίμενα αυτά τα εξαιρετικά άρθρα να είναι συγκεντρωμένα στην αρχή του Συντάγματος, αντί να βρίσκονται σκόρπια εδώ κι εκεί και θα περίμενα, τουλάχιστον σε αυτά, να μη βρω το πρόβλημα της ασάφειας που υποψιαζόμουνα. Παρόλα αυτά, κάπου γράφει: «Μόνο Έλληνες πολίτες είναι δεκτοί σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται με ειδικούς νόμους».

Δηλαδή «εξαιρέσεις» και «ειδικοί νόμοι» με το καλημέρα και μάλιστα στα υποτίθεται κορυφαία άρθρα. Δυστυχώς, αυτή η λογική διέπει το μισό Σύνταγμα.

2) Το Σύνταγμα περιέχει φωτογραφικές διατάξεις

Το Άρθρο 18 §8 γράφει: «Δεν επιτρέπεται να απαλλοτριωθεί η αγροτική ιδιοκτησία των Σταυροπηγιακών Ιερών Μονών της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας στη Χαλκιδική, των Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη και του Ευαγγελιστή Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο, με εξαίρεση τα μετόχια…»

Το Σύνταγμα επ’ ουδενί θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνει τέτοιο επίπεδο φωτογραφικής λεπτομέρειας. Ανοίγονται οι ασκοί του Αιόλου με κάθε μονή να μπορεί να προσφύγει στο ΣτΕ, ζητώντας εξίσωση με τις παραπάνω.

3) Ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στο αλεύρι

Το Άρθρο 27 §1 γράφει: «Καμία μεταβολή στα όρια της Επικράτειας δεν μπορεί να γίνει χωρίς νόμο, που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών».

Δηλαδή αρκούν 151 βουλευτές για να δώσουμε το Καστελόριζο, αλλά χρειάζεται Συνταγματική αναθεώρηση για να δώσουμε ένα στρέμμα της Ιεράς Μονής της Αγίας Φαρμακολύτριας.

4) Βασιλεύει η φλυαρία (περιφραστική απόδοση)

Το Άρθρο 4 §6 λέει με 61 λέξεις: «Κάθε Έλληνας που μπορεί να φέρει όπλα είναι υποχρεωμένος να συντελεί στην άμυνα της Πατρίδας, σύμφωνα με τους ορισμούς των νόμων. Ερμηνευτική δήλωση: Η διάταξη της παραγράφου 6 δεν αποκλείει να προβλέπεται με νόμο η υποχρεωτική προσφορά άλλων υπηρεσιών, εντός ή εκτός των ενόπλων δυνάμεων (εναλλακτική θητεία), από όσους έχουν τεκμηριωμένη αντίρρηση συνείδησης για την εκτέλεση ένοπλης ή γενικά στρατιωτικής υπηρεσίας».

Ένας κανονικός άνθρωπος θα έλεγε, με 16 λέξεις: «Κάθε Έλληνας είναι υποχρεωμένος να συντελεί στην άμυνα της Πατρίδας, εντός ή εκτός των ενόπλων δυνάμεων».

5) Γίνεται λάθος επιλογή μεγεθών σύγκρισης

Το Άρθρο 57 §1 γράφει: «Μέτοχος επιχείρησης που εμπίπτει στους περιορισμούς της παραγράφου αυτής είναι όποιος κατέχει ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου μεγαλύτερο του ένα τοις εκατό».

Έτσι όμως, ο έχων το 1% της Coca Cola «περνάει», ενώ ο άλλος που κατέχει το 1,1% της ΜΠΑΜΠΗΣ & ΣΙΑ απορρίπτεται. Βλακώδες διότι ο μαθηματικά αστοιχείωτος συνταγματολόγος-νομοθέτης δεν μπόρεσε να περιγράψει την ουσία.

6) Η πρόταση «Νόμος ορίζει» επαναλαμβάνεται καταχρηστικά 128 φορές, κολλάει δεν κολλάει.

Δύο παραδείγματα: Άρθρο 5Α §1 «Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει». Απορία: τι θέλεις τον νόμο, εφόσον το λέει το Σύνταγμα. Αν δεν αρκεί η αναφορά στο Σύνταγμα και χρειάζεται πάντα ανάλογος νόμος (τι κουταμάρα θα ήταν) γιατί δεν έβαλαν στο τέλος του Συντάγματος μια πρόταση, πχ, «ό,τι προηγείται, ο νομοθέτης υποχρεούται να περιγράψει και με Νόμο», αλλά επαναλαμβάνονται 128 φορές τα ίδια και τα ίδια;

Άρθρο 14 §8 «Νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τα προσόντα για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος». Απορία: Χρειάζεται συνταγματολόγος για να γραφτεί τέτοια ανοησία; Γιατί δεν γράφουν μερικούς ακόμα τόμους άρθρων, ότι «νόμος ορίζει» τις προϋποθέσεις και τα προσόντα για γιατρούς, ιερείς, καθηγητές και άλλα χιλιάδες επαγγέλματα;

7) Ασημαντολογία σχετικά με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (και γενικά)

Έχουν γράψει 21 Άρθρα με 3.630 λέξεις, σχεδόν όσο όλο το Σύνταγμα της Αμερικής, για να περιγράψουν την εκλογή και τις αρμοδιότητες του Προέδρου – που στην πραγματικότητα δεν έχει καμία αρμοδιότητα, ενώ ακόμα και για να μιλήσει χρειάζεται άδεια, όπως φαίνεται παρακάτω:

Άρθρο 44 §3: «Ο ΠτΔ σε εντελώς εξαιρετικές περιστάσεις μπορεί να απευθύνει προς το Λαό διαγγέλματα, μετά από σύμφωνη γνώμη του Προέδρου της Κυβέρνησης. Τα διαγγέλματα προσυπογράφονται από τον Πρωθυπουργό και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

8) Γενικευμένη Ασάφεια

Παράδειγμα η επίκαιρη διάταξη για την ψήφιση του νέου Ποινικού Κώδικα. Άρθρο 76 §6: «H επιψήφιση δικαστικών ή διοικητικών κωδίκων, που συντάχθηκαν από ειδικές επιτροπές, οι οποίες έχουν συσταθεί με ειδικούς νόμους, μπορεί να γίνει από την Ολομέλεια της Βουλής με ιδιαίτερο νόμο που τους κυρώνει στο σύνολό τους». Σχόλιο: «ειδικούς», «ιδιαίτερο», «μπορεί»… (δηλαδή, μπορεί και όχι). Καμία προδιαγραφή για τις επιτροπές, τίποτα για τίποτα. Μια μπαρούφα που ο κάθε συνταγματολόγος καθηγητής θα έπρεπε να ντρέπεται να τη διδάξει στους φοιτητές του.

Πρόταση σύντομης διατύπωσης (γραμμένη στο πόδι, αλλά από κανονικό άνθρωπο), που βάζει ξεκάθαρο πλαίσιο, για το πώς επιλέγεται η επιτροπή, που προετοιμάζει τον Κώδικα και πώς τελικά ψηφίζεται: «Η προετοιμασία δικαστικών και διοικητικών κωδίκων ανατίθεται σε διακομματικές επιστημονικές επιτροπές. Η επιψήφιση των κωδίκων γίνεται με έναν νόμο από την Ολομέλεια της Βουλής».

Τελικά συμπεράσματα

Κάποια παλιά άρθρα είναι μεστά και ενίοτε συγκλονιστικά. Όπως, π.χ., «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους». Όμως, όσο περνούν οι δεκαετίες και γίνονται αναθεωρήσεις, τόσο φυτεύεται κουταμάρα.

Τα κείμενα που απευθύνονται στον λαό και ο λαός πρέπει να γνωρίζει, χρειάζεται να ελέγχονται προηγουμένως από άσχετους με την Νομική ως προς τη λογική και την απλότητά τους. Αν για το Άρθρο 24 περί Δασών ρωτούσαν την γνώμη, π.χ., του καθηγητή Θεοδόση Τάσιου θα τους είχε βαρέσει τον τόμο στο κεφάλι.

Καταλαβαίνω ότι όταν η πλειοψηφία κάποιας Βουλής θέλει να δυσκολέψει την αλλαγή νόμου τον «χώνει» στο Σύνταγμα, αλλοιώνοντας την λογική του θεμελιώδους νόμου. Το αναμενόμενο θα ήταν να ορίσουν δυο ή τρεις κατηγορίες νόμων, ανάλογα με το πόσο δύσκολα μπορούν να αλλάξουν, και τελικά μόνο αυτές οι προϋποθέσεις να περιγράφονται σε ένα «απλό» Σύνταγμα, απαλλαγμένο από νομουλάκια.

Επιβεβαίωσα την άποψη μου, ότι η Νομική είναι πιο κοντά στα Μαθηματικά και στις Θετικές επιστήμες παρά στις Ανθρωπιστικές και τη Φιλολογία (αυτό σχετίζεται και με την εξεταζόμενη ύλη στις Πανελλήνιες εξετάσεις). Επιδέχεται ολοκληρωτική μηχανογράφηση (που επιβεβαιώνει το προηγούμενο) και επιβάλλεται να την αποκτήσει. Τότε θα βρεθούν πανεύκολα οι επαναλήψεις και οι αντιφάσεις. Στο εξωτερικό αυτό είναι ήδη σε πολύ προχωρημένη φάση, αλλά βλέπω να χάνουμε ένα ακόμα τρένο.

Τέλος, με χιούμορ, υποθέτω, ότι ορίστηκε η ολομέλεια του ΣτΕ να αποτελείται από 25 δικαστές για να κρίνουν την συνταγματικότητα των (ήδη ελεγμένων από συνταγματολόγους) νόμων αφού το Σύνταγμα δεν πληροί τους κανόνες της απλότητας και της σαφήνειας. Αλλιώς θα αρκούσαν πέντε, επτά, άντε εννέα…

 

Διαβάστε ακόμα: Τι κάνεις Γιάνη, στη Βουλή μπαίνω.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top