Η Χρυσή Αυγή ως πρόβλημα ψυχικής υγείας

«Το τέρας δημιουργήθηκε χάρις στην υπόγεια ανάδειξη ιδεών που προΰπαρχαν στα μυαλά πολλών από μας. Έκανε μια ανασύνθεση τοξικών και σκοτεινών ιδεών». Photo Credit: pixeljuice23/flickr

Αν φάω χαλασμένη τροφή, παθαίνω δηλητηρίαση. Αν, ομοίως, σφηνωθεί στον εγκέφαλό μου μια «χαλασμένη» ιδέα, δύσκολα μπορεί να καθορισθεί εκ των προτέρων τι θα συμβεί. Εκ πρώτης δεν φαίνεται να παθαίνω τίποτε σωματικά. Η ιδέα, νομίζουμε, δεν είναι παρά μια ιδέα. Κοιτάζοντας όμως πιο προσεκτικά θα δούμε πως οι συνέπειες μιας «χαλασμένης» ιδέας μπορούν να βλάψουν όχι μόνο την υγεία μου αλλά και αυτήν πολλών άλλων. Και συνήθως το επιτυγχάνουν.

Θα μου πείτε, μα δεν υπάρχει αντιστοιχία σε αυτά που λες: η τροφή είναι ύλη, χημεία, βιολογία, ενώ η ιδέα είναι άϋλη. Τι σχέση έχει το ένα με το άλλο;

Στην πραγματικότητα όχι: η ιδέα έχει και αυτή ύλη, χημεία, είναι μια υλική διαδικασία μέσα στο πλέγμα σώματος/εγκεφάλου. Χωρίς ύλη δεν υπάρχει ούτε ιδέα και οι συνέπειες οποιασδήποτε ιδέας είναι κι αυτές υλικές, όσο είναι και της τροφής. Όμως, αυτή την αναλογία δύσκολα την δεχόμαστε ως υπαρκτή στην καθημερινότητα. Λέμε «άλλο το ένα και άλλο το άλλο».

Διόλου τυχαία όμως, όταν βλέπουμε εφιάλτες τη νύχτα, συνήθως ψάχνουμε να βρούμε τον ένοχο σε αυτό που φάγαμε το προηγούμενο βραδύ. Οι συνέπειες προβλημάτων «ψυχικής υγείας» δεν περιορίζονται σε κάποιες δυσάρεστες σκέψεις: οι σκέψεις επενεργούν στη συμπεριφορά και αυτό έχει άμεσες συνέπειες στο σώμα, τη λεγόμενη «σωματική» υγεία, που, και πάλι, δυστυχώς, είθισται να εξετάζουμε ξέχωρα από την ψυχική.

Στην πραγματικότητα είναι ένα όλον, το ένα συνέχεια του άλλου με ασαφή όρια και περίπλοκες αλληλεξαρτήσεις.

Η πολιτική και οι περί αυτήν αποφάσεις, δράσεις, ενέργειες, πράξεις εκλογές και ψηφοφορίες καθορίζεται από τις ιδέες. Οι ιδέες ειναι ενεργοποιημένες αλληλουχίες συνάψεων μέσα στις αλληλένδετες αλλά και εξειδικευμένες περιοχές του εγκεφάλου.

Το πρόβλημα είναι ότι, αν ο εγκέφαλος έχει εθιστεί σε κάποιους αυτοματισμούς, δύσκολα αλλάζει δρομολόγια και δύσκολα ξεφεύγει από στερεοτυπικές συμπεριφορές.

Πώς καθορίζονται οι στερεοτυπικές συμπεριφορές; Μα από τις ιδέες που κυκλοφορούν εκεί έξω, όλες τους αλλά ιδιαίτερα, όπως είναι λογικό, τις κυρίαρχες. Αυτό, εύστοχα, ονομάζεται και νοοτροπία: ο νους «τρέπεται» ευκολότερα σε κάποιες ιδέες, αντί σε άλλες.

Η φύση μέσω της εξέλιξης και της εξειδίκευσης των ειδών μέσα στα οικοσυστήματα έχει κατανοήσει τις συνέπειες των ιδεών στην υλική σφαίρα. Το σώμα μας είναι και αυτό για πολλά είδη μικροοργανισμών και παρασίτων ένα οικοσύστημα. Εγκεφαλικά παράσιτα μπορούν να εξαναγκάσουν οργανισμούς να υιοθετήσουν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.

Αλλά τι είναι η συμπεριφορά, αν δεν είναι η εφαρμογή ιδεών που σχηματίζονται στον εγκέφαλο; Άρα, τα παράσιτα γνωρίζουν πολύ καλά πώς να σφηνώσουν ιδέες «χαλασμένες» και «τοξικές», που ενεργούν όπως και οι τοξίνες στα τρόφιμα: βλάπτουν τον φορέα τους, ενίοτε δε επιφέρουν θάνατο. Τον θάνατο δεν τον επιφέρει το εγκεφαλικό παράσιτο λόγω της φυσικής του παρουσίας, αλλά μέσω των ιδεών που παράγει παραμορφώνοντας τη λειτουργία του εγκεφάλου: έτσι σκοτώνει τον ξενιστή.

Έχω λοιπόν βαρεθεί να διαβάζω αναλύσεις επί αναλύσεων με διάφορα συμπεράσματα για το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής, που αγνοούν πλήρως την πτυχή της ψυχικής υγείας, αυτήν την ομαδική τρέλα που ζούμε στη χώρα μας.

Διαβάστε ακόμα: Ποιοι είμαστε εμείς οι Ελληνάρες που ψηφίζουμε ΧΑ;

Για μένα θα πρέπει το ζήτημα να αναλυθεί με τη δέουσα σοβαρότητα, που δεν μπορεί να είναι άλλη από μια διεπιστημονική προσέγγιση, με κυρίαρχη όμως εκείνην της ψυχικής υγείας, ως κυρίαρχο στόχο τουλάχιστον.

Εγώ, αν ήμουν στην εξουσία, και ήθελα να σώσω τη χώρα, θα ανέθετα ‒αντί να ακούγονται ανεύθυνες απόψεις από δω κι από ‘κει ανθρώπων ορμώμενων από διάφορες αρχικές ιδέες και κίνητρα‒ μια σοβαρή διεπιστημονική μελέτη σε Πανεπιστήμιο, επιλέγοντας τους πιο αξιόλογους ειδικούς: ανθρωπολόγους, βιολόγους, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, αλλά και φιλοσόφους, ιστορικούς, πολεοδόμους, παιδαγωγούς και ούτω καθ’ εξής.

Τα αναμενόμενα συμπεράσματα θα πρέπει να είναι τι πρέπει να αλλάξει σε επίπεδο καθημερινότητας όλων μας ώστε οι παραγόμενες ιδέες μας να μην βλάπτουν εμάς τους ίδιους.

Πολλοί θα πουν, εύκολα, «μα ξέρουμε ποιες είναι αυτές οι ιδέες που βλάπτουν; Είναι οι εθνικιστικές, τα διάφορα συμπλέγματα ανωτερότητας και κατωτερότητας, ο εθισμός στην ευκολία, η αχρηστία των πολιτικών, οι δημοσιογράφοι, οι συνωμοσιοθεωρίες, ο φόβος, η ανασφάλεια, η μη ανοχή στη διαφορετικότητα και ούτω καθ’ εξής».

Όχι. Δεν ξέρουμε. Η βεβαιότητα αυτή είναι αντιεπιστημονική. Πολλά από αυτά μπορεί να ισχύουν, αλλά ίσως ισχύουν και άλλα που ακόμη δεν γνωρίζουμε. Η μελέτη πρέπει να γίνει και να είναι όσο περισσότερο ολιστική γίνεται και ουδέτερη πολιτικά. Ακόμη λιγότερο ξέρουμε πώς θα αλλάξουμε τις ιδέες μας, πώς θα κυριαρχήσουν καλύτερες, πιο ευνοϊκές για όλους μας.

Αν η μελέτη ολοκληρωθεί, τα αποτελέσματα θα οδηγήσουν σε χάραξη πολιτικών, στην παιδεία, στην πόλη, στην ύπαιθρο, στις πολιτικές ανάπτυξης, παντού, αλλά και στη λειτουργία των θεσμών, του κυρίαρχου φορέα διάδοσης ιδεών, όπως και στη δημοσιογραφική δεοντολογία, αλλά και στη χάραξη υπηρεσιών υγείας, και ιδιαίτερα της πρόληψης προβλημάτων ψυχικής υγείας.

Η Χρυσή Αυγή δεν δημιουργήθηκε αίφνης λόγω της κρίσης: συμφωνούμε. Όμως δημιουργήθηκε χάρις στην υπόγεια εκμετάλλευση, ανάδειξη και ενίσχυση ιδεών που προΰπαρχαν στα μυαλά πολλών από μας. Έκανε μια ανασύνθεση, ανασύνταξη τοξικών και σκοτεινών ιδεών σε ευνοϊκό πλαίσιο με συστηματικές μεθόδους, όπως για παράδειγμα το μοίρασμα φυλλαδίων σε νυχτερινές ώρες επί χρόνια στην Κυψέλη και τον Άγιο Παντελεήμονα, μέχρι να πετύχει μια πρώτη εκλογή στον Δήμο Αθηναίων. Με αυτόν τον τρόπο επέδρασε στις στερεοτυπικές συμπεριφορές, στη νοοτροπία.

Κυριάρχησαν ορισμένες ιδέες που έβαλαν άλλες στο περιθώριο. Αρκεί να σκεφθούμε πως, πλην του ΣΥΡΙΖΑ, είναι το μόνο κόμμα που πετυχαίνει να αυξάνει διαρκώς το ποσοστό του. Άρα η μεθοδολογία του, ο τρόπος διάδοσης των ιδεών του είναι επιτυχής, παρότι ελάχιστα απευθύνεται στη λογική.

Αντιστρέφεται όλο αυτό; Νομίζω πως ναι, αρκεί να γίνει συστηματικά και σε όλα τα πεδία της ζωής. Ποιότητα ζωής είναι το αντίδοτο. Πώς επιτυγχάνεται; Πρέπει να το δούμε στα σοβαρά. Είναι πλέον θέμα δημόσιας υγείας, σήμερα, που η ψυχικά ταραγμένη συμπεριφορά έχει βρει τον δρόμο στα έδρανα της Βουλής.

Διαβάστε ακόμα: Φονιάδες και αθώες περιστερές

Επίσης, μέσα από μια τέτοια μελέτη πρέπει να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε το γείτονά μας, τον χρυσαυγίτη, τον έναν στους 6. Σήμερα είμαστε σε αδιέξοδο: του λέμε καλημέρα άρα ενισχύουμε τη θέση του στην κοινωνία, δεν του μιλάμε παρά τον κατηγορούμε, ενισχύοντας έτσι τα εχθρικά του συναισθήματα και τον καθιστούμε ηρωϊκό μάρτυρα. Μήπως πρέπει να τον δούμε και ως ασθενή; Ως πάσχοντα από δηλητηρίαση; Μήπως η θεραπεία του επείγει, επειδή είναι θέμα δημόσιας υγείας;

Από την άλλη, πρέπει βέβαια να κατανοηθεί πως «αργία μήτηρ πάσης κακίας». Όσο η οικονομική πολιτική στοχεύει μόνο στην αποφυγή του πληθωρισμού και όχι της ανεργίας, οι αδρανοποιημένοι εγκέφαλοι των ανέργων δεν μπορούν παρά να παράγουν τοξικές ιδέες, παρά τη θέλησή τους. Εδώ διαφαίνεται, δυστυχώς, πολύ καλά ο βαθιά μονόπλευρος τρόπος σκέψης των οικονομολόγων και η βαθιά τους παρανόηση για τον τρόπο που ενεργεί ο άνθρωπος ως βιολογικό είδος.

Οι οικονομολόγοι όμως τούτη την εποχή κυριαρχούν παντού και καθορίζουν με τη δική τους «νοοτροπία» τα τεκταινόμενα στον πλανήτη. Τους έχουμε αποδεχθεί ως τους ειδικούς, αυτούς που έχουν τον τελευταίο λόγο στα πάντα, ακόμα και για τον καθορισμό των αιγιαλών, θέμα πρωτίστως ποιότητας ζωής και περιβάλλοντος, και βέβαια και στην παιδεία. Αυτοί χαράζουν πολιτικές.

Ένα μεγάλο όμως ευρωπαϊκό πρόγραμμα βελτίωσης της καθημερινότητας όλων μας, από το περιβάλλον μέχρι την παιδεία, θα βοηθούσε και στη δημιουργία θέσεων εργασίας με αποτελέσματα αειφορίας, ώστε τα παιδιά μας να ζήσουν καλύτερα από μας, σε νέες βάσεις. Θα έπρεπε και οι οικονομολόγοι να το βλέπουν, ας πάψουν να είναι τυφλοί, να αγνοούν τις περισσότερες παραμέτρους της έννοιας «ποιότητα ζωής». Έχουν κι αυτοί «χαλασμένες» ιδέες στο μυαλό τους.

Τόσο καιρό δεν μπορούν να φτιάξουν την οικονομία κι επιδίδονται σε λανθασμένες προφητείες και υποσχέσεις αναπτυξιακών παραδείσων που δεν πείθουν κανέναν πια. Δεν έχουν καταλάβει πως η οικονομία δεν διορθώνεται όπως η βλάβη ενός αυτοκινήτου στο συνεργείο. Πρόκειται για ζώντες οργανισμούς, που δημιουργούν και «ιδέες», άλλοτε θεσπέσιες και άλλοτε καταστροφικές, δηλητηριώδεις.

Διαβάστε ακόμα: Ίων Δραγούμης και Χρυσή Αυγή

TAGS :
Αυγή Ελλάδα πολιτκή Χρυσή

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook