Άλλο πράγμα το «Ισραήλ-Παλαιστίνη» και κάτι εντελώς άλλο το «Ισραήλ-Ιράν»

Tο Ιράν δεν είναι απλώς ένα κράτος, όπως ήταν το Βασίλειο της Περσίας. Είναι, τα τελευταία περίπου σαράντα χρόνια, ένα καθεστώς. (Φωτογραφία: AI/Chatgpt)

Κάποτε, σ’ ένα αθηναϊκό σινεμά, παρακολούθησα το Persepolis. Ήταν πριν από μερικά χρόνια, η εποχή εκείνη όπου τα κινούμενα σχέδια είχαν πια ωριμάσει, είχαν γίνει μέσο εξομολόγησης, πολιτικής, γιατί όχι και ποίησης. Σ’ εκείνες τις ασπρόμαυρες φιγούρες της Marjane Satrapi, είδαμε κάτι πολύ βαθύτερο από την ιστορία ενός κοριτσιού: είδαμε την ήττα της ελευθερίας, την εξορία της μουσικής, τη φίμωση των μαλλιών, των φωνών, των σωμάτων. Είδαμε τι συμβαίνει όταν ένας πανάρχαιος και σεβαστός πολιτισμός κυριεύεται απ’ ένα καθεστώς που μισεί τη ζωή και ό,τι αυτή συμβολίζει.

Και πιο παλιά ακόμη, είχαμε δει τη συγκλονιστική ταινία Not Without My Daughter. Εκεί, μία Αμερικανίδα μητέρα προσπαθεί να αποδράσει με την κόρη της από το Ιράν της δεκαετίας του ’80. Η ταινία, βασισμένη σε αληθινή ιστορία, δεν μιλά απλά για τον «Άλλον», γενικά και αόριστα αλλά για το τι σημαίνει να εγκλωβίζεσαι σε μία χώρα, όπου δεν μπορείς να διαφωνήσεις, να φύγεις, να αναπνεύσεις – ειδικά αν είσαι γυναίκα. Πολλοί τότε χαρακτήρισαν την ταινία υπερβολική, οι bien pensants των δυτικών μητροπόλεων, αλλά πόσες χιλιάδες Ιρανές την έζησαν και συνεχίζουν να τη ζουν στο πετσί τους, χωρίς την παρουσία των καμερών;

Για να εξηγούμαστε και να μην ξεχνάμε: το Ιράν δεν είναι απλώς ένα κράτος, όπως ήταν το Βασίλειο της Περσίας. Είναι, τα τελευταία περίπου σαράντα χρόνια, ένα καθεστώς. Κι η διαφορά δεν είναι φιλοσοφική αλλά υπαρξιακή. Ένα καθεστώς που βασίζεται στην τιμωρία και τον φόβο, που έχει χτιστεί πάνω στην άρνηση της ελεύθερης βούλησης του σχεδόν μισού πληθυσμού του, αν όχι παραπάνω, που βλέπει τις γυναίκες ως ιδιοκτησία, τις λέξεις ως απειλή και την τέχνη ως ύβρι. Οι μουλάδες δεν είναι απλώς οι ηγέτες του Ιράν αλλά οι διαχειριστές ενός συστήματος καταπίεσης.

Εικόνα από δορυφόρο που αποτυπώνει τα σημεία «πυρηνικών» του Ιράν, δηλαδή σημεία που πιστεύει το Ισραήλ ότι το Ιράν αναπτύσσει πυρηνικά.

Δύο χρόνια πριν, ο πλανήτης καταδίκαζε το Ιράν

Θυμάστε τις Ιρανές γυναίκες, πιο γενναίες από κάθε στρατό, που πριν από δύο χρόνια έβγαλαν τις μαντίλες τους στους δρόμους για τη Μάχσα Αμίνι; Χτένισαν δημόσια τα μαλλιά τους. Χόρεψαν μπροστά σε κάμερες, τραγούδησαν παράνομα, φώναξαν ονόματα νεκρών τους. Έδειξαν πως κάτω από το πέπλο υπάρχει πρόσωπο και πως ο κόσμος έχει πρόσωπο μόνο όταν το βλέπεις.

Κι ύστερα ήρθαν οι επιθέσεις, οι πυραυλικές απειλές, ο παροξυσμός. Η σύγκρουση του κράτους του Ισραήλ και του Ιράν δεν είναι πια υπόθεση μονάχα της Μέσης Ανατολής. Είναι υπόθεση του παγκόσμιου πολιτισμού. Δεν πρόκειται μόνο για εδάφη, συνοριακά περάσματα ή την τακτική επιβίωση του ενός ή του άλλου κράτους. Πρόκειται για δύο ασύμβατα οράματα του κόσμου: από τη μία το ανοικτό, δημοκρατικό Ισραήλ, το Ισραήλ της δυτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, των ελεύθερων εκλογών, των Gay Pride, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συμπερίληψης και του σεβασμού των γυναικών. Και από την άλλη το θεοκρατικό, αντιδυτικό, μισογυνικό και αντισημιτικό Ιράν που ονειρεύεται αφανισμούς.

Όχι, το Ισραήλ δεν είναι άμεμπτο, κανένα κράτος δεν είναι αγγελικό. Δεν έχει σημασία στο θέμα που συζητάμε εδώ αν διαφωνεί κανείς με τις πράξεις του στην Παλαιστίνη ή αν συμφωνεί. Το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν δεν είναι η Λωρίδα της Γάζας. Οι στόχοι είναι αμιγώς στρατιωτικοί και στρατηγικοί. Οι αραβικές χώρες και τα βασίλεια του Κόλπου αποστασιοποιούνται από τους ομόθρησκούς τους μουλάδες και η Δύση συλλογικά καταδικάζει – μέρος της ετοιμάζεται πιθανόν και για στρατιωτικές ενέργειες. Τις ώρες που γράφεται αυτό το άρθρο ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ζυγίζει τις επιλογές του και το συμβούλιο ασφαλείας της Βρετανίας συνεδριάζει στο Λονδίνο.

Μπέντζαμιν Νετανιάχου και Αλί Χαμενέι (φωτογραφία AI) φέρνουν τη Δύση ενώπιον επώδυνων αποφάσεων.

Το Ιράν είχε πολλά απ’ όσα έχει σήμερα το Ισραήλ. Η Περσία του Σάχη είχε λογοτεχνία, κινηματογράφο, μουσική, διαφωνία, ως και υπουργείο γυναικείων θεμάτων (!). Τώρα έχει μόνο σκιές και κραυγές.

Δεν γνωρίζω πώς θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Θα παλινορθωθεί ο γιος του Σάχη; Θα ανατρέψουν οι Ιρανοί εκ των έσω το καθεστώς ή θα υπερασπιστούν τη μητέρα πατρίδα Περσία ακόμη και αν αυτό σημαίνει την επιβίωση της θεοκρατίας; Θα επέμβουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ; Δεν το γνωρίζουμε, ακόμη.

Γνωρίζουμε όμως, τουλάχιστον αυτοί που διαβάζουμε Ιστορία, κάτι άλλο: πώς ξεκινούν (αλλά και πως πεθαίνουν) οι πολιτισμοί. Με μία πράξη αντίστασης, μ’ ένα γέλιο στο παζάρι, μ’ ένα ποίημα κρυμμένο κάτω από το μαξιλάρι, με μία γυναίκα που λέει «όχι δεν θα καλυφθώ».

Κι αν πρέπει τελικά σύντομα να διαλέξουμε στρατόπεδο, γιατί έτσι θα το έχει φέρει η γεωπολιτική συνθήκη, ας κατεβούμε από τον φράκτη και ας πατήσουμε με περηφάνια στο οικόπεδο όπου ακόμη ψιθυρίζονται ποιήματα, εκεί όπου οι διαφωνίες δεν οδηγούν στην αγχόνη, κι εκεί όπου τα μαλλιά μπορούν να είναι ελεύθερα στον ήλιο. Διότι, τότε, ποιος ξέρει, μπορεί να εξαπλωθούν και στην άλλη πλευρά του κιγκλιδώματος.

Διαβάστε ακόμη: Η Ελλάδα και ο πόλεμος: Feeling grateful, στην τοποθεσία «Δύση»

TAGS :
Ιράν Ισραήλ Παλαιστίνη πόλεμος

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook