Από μάστορας του λαϊκισμού, καμ(μ)ένο χαρτί χωρίς ελπίδα

Ο Πάνος Καμμένος σχοινοβάτησε στα χρόνια της κρίσης, αλλά κάποια στιγμή το σχοινί κόβεται κι αρχίζει η πτώση (Menelaos Myrillas / SOOC).

Πώς το έλεγε ο Ουίντσον Τσέρτσιλ: «Η πολιτική είναι σαν το πρωινό ξύπνημα. Ποτέ δεν ξέρεις ποιανού το κεφάλι θα βρεις στο μαξιλάρι». Πίσω στα ταραγμένα χρόνια των Αγανακτισμένων, πολλά μαξιλάρια άλλαξαν κάτοχο, πολλά κεφάλια δεν βρήκαν πού να στεγάσουν τα όνειρά τους, κι άλλα, από καιρό ξεχασμένα στην αφάνεια της μικρόνοιάς τους, στάθηκαν τυχερά από τη συγκυρία των πραγμάτων και δεν βρήκαν μόνο μαξιλάρι, αλλά στρώμα, πάπλωμα και αρχοντικό δωμάτιο.

Οι δίσεκτες εποχές φέρνουν και δύσμορφα αποτελέσματα. Για να μην νομίζουν οι αθεράπευτα αισιόδοξοι πως τα χρόνια της κρίσης μάς έκαναν καλύτερους. Μια μικρή καταγραφή των εθνικών πεπραγμένων όλα αυτά τα χρόνια μπορεί άνετα να καταδείξει την ηθική παραλυσία, την αγωγιμότητα του λαϊκισμού στην πολιτική και την λιγωμένη εγκαρτέρηση για την εξουσία από δυνάμεις που ως εκείνη τη στιγμή δεν είχαν στον ήλιο μοίρα.

Τα λεγόμενα «παιδιά της κρίσης» αποδείχθηκαν αποπαίδια του σήμερα. Λογικό. Ακόμη και στην Ελλάδα, η φαιδρά πορτοκαλέα, κάποια στιγμή, παύει να ποτίζεται από τα όξινα σταγονίδια της δημαγωγίας και ξεραίνεται. Όσο και να κολακεύεις τα ταπεινά ένστικτα του ψηφοφόρου, όσο και να του τάζεις τα άστρα του Διαστήματος, θα έρθει κάποια στιγμή η πραγματικότητα και θα σου δείξει τα δόντια της. Τι κρίμα που οι πλανήτες είναι πολύ μακριά για να τους φτάσουμε.

Ο Πάνος Καμμένος, αυτή τη στιγμή ηγείται ενός κόμματος που βρίσκεται σε αποδρομή. Ακόμη σωστότερα: σε κατάσταση απόδρασης.

Μπορεί να το περίμεναν ελάχιστοι, αλλά ο Πάνος Καμμένος αποδείχθηκε αρκούντως ανθεκτικός. Για τα μέτρα της αξιοσύνης του, το είδος των προταγμάτων του και το εύρος του κομματικού του εκτοπίσματος, αποκόμισε πολιτικά κέρδη αναντίστοιχα με αυτά που ήλπιζε και θώκους υπερβολικά υψηλούς γι’ αυτούς που θα έπρεπε να λάβει στην καριέρα του. Η συγκυρία ξανά: αν δεν ήταν ο μετρ της real politik, Αλέξης Τσίπρας, να βαφτίσει εν μια νυκτί το κρέας ψάρι, ο Καμμένος θα ήταν ένα ολότελα καμένο χαρτί για την ελληνική πολιτική σκηνή.

Κλασικό δείγμα παλαιοπολιτικού που έπιασε από τα κέρατα την ευκαιρία και, φυσικά, δεν την άφησε, ο Καμμένος δεν προέταξε τίποτα περισσότερο από αυτό που είναι στην πραγματικότητα: ένα μείγμα λαϊκιστικής μπαναλιτέ, συντηρητικών ενστίκτων, μπρουτάλ αρρενωπότητας (νά γιατί του αρέσει να φοράει στρατιωτικές στολές), εθνικιστικής μανίας καταδίωξης και ευρωσκεπτικιστικής μαγγανείας. Κι όλα αυτά με έναν λόγο που άναβε και κόρωνε από το βήμα της Βουλής, που εξέτρεπε τη δημόσια κουβέντα σε λογής βιτριολικούς χαρακτηρισμούς (το «κυβέρνηση Τσολάκογλου» δεν το έχουμε ξεχάσει, έτσι;) κι άφηνε από τα λαγούμια της Ιστορίας να βγουν θαμμένοι εφιάλτες.

Το ότι βρήκε τόσα χρόνια ευμενές ακροατήριο στα οξύτονα φάλτσα του θα πρέπει να μας βάλει σε σκέψεις. Φαίνεται πως στη δική μας περίπτωση, την ελληνική, δεν θα πρέπει να αποφανθεί ο ιστορικός του μέλλοντος για το τι πραγματικά μάς συνέβη στα χρόνια της κρίσης, αλλά ο ψυχίατρος (sic). Μόνο αυτός θα μπορέσει, ίσως, να διαγνώσει το μέγεθος της παράκρουσης που υπέστη ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας και αποδέχθηκε το ολίγιστο να διαφεντεύει τις τύχες του.

Οι χαρούμενοι εναγκαλισμοί με τον Αλέξη Τσίπρα, το 2015, οδηγούν σήμερα σε ένα δύσκολο, αλλά αναπόδραστο, διαζύγιο (Nick Paleologos / SOOC).

Βέβαια, επειδή ο καιρός κατεβάζει και μπόρες και η είσπραξη του χθες γίνεται πληρωμή του σήμερα, ο Πάνος Καμμένος αυτή τη στιγμή ηγείται ενός κόμματος που βρίσκεται σε αποδρομή. Ακόμη σωστότερα: σε κατάσταση απόδρασης. Είναι κοινό μυστικό ότι βουλευτές και πολλά στελέχη των ΑΝΕΛ λοξοκοιτάζουν προς τον ΣΥΡΙΖΑ για να υπάρξουν στην επόμενη ημέρα. Είναι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης που τους λέει να αφήσουν πίσω ένα κόμμα που φτιάχτηκε επί τη βάσει της οξύθυμης καταγγελίας και να ενταχθούν σε έναν καθεστωτικό φορέα. Τι τα θες, τα θέλγητρα της εξουσίας είναι ισχυρά.

Το σουρεαλιστικό (ένα από τα πολλά) της ελληνικής περίπτωσης είναι ότι αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση στηρίζεται σε ένα πολλάκις τραυματισμένο κόμμα (ΣΥΡΙΖΑ) και σε ένα «κάτι σαν κόμμα» (ΑΝΕΛ). Ο Πάνος Καμμένος, που στο στίβο μάχης του λαϊκισμού φάνηκε αξιόμαχος, στο σαλόνι του πραγματισμού αποδεικνύεται εύκολος στόχος. Ο ΣΥΡΙΖΑ τον κατάπιε αμάσητο, η πραγματικότητα τον άφησε στον πάγκο, τα στελέχη του μετέτρεψαν βαθμηδόν το κόμμα του σε γκρουπούσκουλο.

Περισσότερο από ποτέ, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ, είναι ξεδοντιασμένος και χαμένος στη μετάφραση της Συνθήκης των Πρεσπών. Υπό άλλες καταστάσεις, και βάσει του απρόβλεπτου χαρακτήρα του, θα μπορούσαμε να περιμένουμε να κάνει ηρωική έξοδο κι ως άλλος Δικαστής Ντρεντ να αποδυθεί σε ένα κυνήγι μαγισσών-προδοτών της πατρίδας (πόσο τυπικό γι’ αυτόν). Φευ, ούτε αυτό είναι σε θέση να κάνει πλέον. Αν γυρίσει και κοιτάξει πίσω του πόσοι πραγματικά τον ακολουθούν με πίστη και πόσοι βαριανασαίνοντας, θα καταλάβει πως έχει απομείνει ένας ξωμάχος που σκάβει σε ξερή γη.

Όλα δανεικά είναι. Δανεικά και αγύριστα. Μόνο που το κακό έχει γίνει και δεν ξεγράφει.

Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ισχύει το «ό,τι σπέρνεις, θερίζεις» ή αλλιώς: «ανεμομαζέματα, διαβολοσκορπίσματα». Ο άνθρωπος που ανδρώθηκε πολιτικά σε ένα διχαστικό πεδίο δόξης, που στη φαρέτρα του είχε μόνο ιοβόλα βέλη για τους αντιπάλους του και είχε δαγκώσει το μαχαίρι έτοιμος να πολεμήσει στα μαρμαρένια αλώνια για τα άγια τοις κυσί της πατρίδας (όπως εκείνος και μόνο εκείνος τα όριζε ως τέτοια), τώρα εμφανίζεται έρμαιο μιας κατάστασης που τον ξεπερνάει. Όπως και η εποχή, άλλωστε!

Είναι η στιγμή που σηκώνεσαι από το κρεβάτι και διαπιστώνεις πως η πολιτική είναι ένα μαξιλάρι όχι πάντα ανατομικό. Πολλές φορές σου προκαλεί πονοκεφάλους, αϋπνίες και εφιάλτες. Ποτίζεται από τις ανασφάλειές σου και τον πικρό ιδρώτα των οραμάτων σου. Όλα δανεικά είναι. Δανεικά και αγύριστα. Μόνο που το κακό έχει γίνει και δεν ξεγράφει. Θα μας πάρει καιρό για να διαπιστώσουμε το μέγεθος της ζημιάς και να αποφανθούμε -πικρά κι εμείς- πως τοιούτος έπρεπεν ημίν αρχιερεύς. Κοινώς: με τα μυαλά που είχαμε, τι άλλο περιμέναμε να μας έρθει από τον Καμμένο; Ε, μας πήρε και μας σήκωσε.

Διαβάστε ακόμα: Αυτοί οι δρόμοι φτιάχτηκαν για εμάς, Δημήτρη Κουφοντίνα.