Νέο μουσείο Guggenheim στο Ελσίνκι

Moreau Kusunoki Architectes (winner).

Η πρωτοβουλία του Ιδρύματος Solomon R. Guggenheim να διοργανώσει το διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό «Guggenheim Helsinki Design» ανταποκρίνεται στην πάγια ευαισθησία που επιδεικνύει το συγκεκριμένο Ίδρυμα απέναντι στις σύγχρονες αρχιτεκτονικές τάσεις και ιδέες, και παράλληλα στην πεποίθησή του ότι ο καινοτόμος αρχιτεκτονικός σχεδιασμός οφείλει και μπορεί να αναζωογονήσει το αστικό περιβάλλον, αλλά και να εκφράσει την πολυ-πολιτισμική κοινωνία των σημερινών μητροπόλεων.

Μετά από λεπτομερή έρευνα και αξιολόγηση των τοπικών αστικών δεδομένων, επελέγη για την υλοποίηση του νέου μουσείου μια παραθαλάσσια έκταση στην πόλη του Ελσίνκι, συγκεκριμένα στο νότιο τμήμα του λιμανιού της. Η ευρύτερη περιοχή ονομάζεται «Eteläsatama».

O χώρος στον οποίο θα ανεγερθεί το Guggenheim Helsinki Museum – μια περιοχή ιδιαίτερου ειδικού βάρους σε ό.τι αφορά την εθνική και πολιτισμική της σημασία – βρίσκεται κοντά στο ιστορικό κέντρο του πολεοδομικού συγκροτήματος, είναι δε άμεσα ορατός στους επισκέπτες που προσεγγίζουν την πόλη από την πλευρά της θάλασσας.

Moreau Kusunoki Architectes (winner).

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να ειπωθεί ότι το Ελσίνκι, στο σταυροδρόμι Ανατολής-Δύσης, συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μητροπολιτικές περιοχές της Ευρώπης. Σχετικά πρόσφατα έχει αρχίσει να υλοποιείται ένα φιλόδοξο, μεγάλης κλίμακας, πρόγραμμα αστικού εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης της φινλανδικής πρωτεύουσας, το οποίο αναμένεται να αναβαθμίσει δραστικά το μελλοντικό της πρόσωπο.

Οι πρωταγωνιστές Moreau και Kusunoki παρουσιάζουν τη δουλειά τους την ημέρα που ανακοινώθηκε το α’ βραβείο (με την ευγενική χορηγία του καλού φίλου και συναδέλφου, καθηγητή Κώστα Ξανθόπουλου, ο οποίος αποθανάτισε τη στιγμή με το smartphone του).

Ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός «Guggenheim Helsinki Design» οργανώθηκε σε δύο διακεκριμένα στάδια. Το πρώτο στάδιο αφορούσε σε ανοιχτή πρόσκληση για συμμετοχή αρχιτεκτόνων από όλο τον κόσμο, οι οποίοι κλήθηκαν να υποβάλουν προτάσεις τις οποίες θα αξιολογούσε η κριτική επιτροπή βάσει πέντε κύριων κριτηρίων: Την ένταξη του κτιρίου στο αστικό του περιβάλλον, την αρχιτεκτονική του ιδέα, την λειτουργικότητά του, την παράμετρο της αειφορίας μέσω της σχεδιαστικής του προσέγγισης και την εφικτότητα της υλοποίησής του.

Από το σύνολο των σχεδιαστικών προτάσεων που υποβλήθηκαν, η κριτική επιτροπή επέλεξε έξι για να διαγωνιστούν στο δεύτερο στάδιο. Οι finalists προσκλήθηκαν στο Ελσίνκι για τριήμερη ενημέρωση, όπου τους δόθηκαν περαιτέρω πληροφορίες και εξειδικευμένες λεπτομέρειες. Οι έξι προτάσεις του δεύτερου σταδίου, καθώς και άλλες δεκαπέντε που έλαβαν εύφημo μνεία κατά την αξιολόγηση της πρώτης φάσης, παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του «Guggenheim Helsinki Now» στην Kunsthalle (συγκεκριμένα στην Αίθουσα Τέχνης Taidehalli) της φινλανδικής πρωτεύουσας.

Haas Cook Zemmrich STUDIO2050 (finalist).

Διαβάστε ακόμα: Η μαγική πόλη του Αμβούργου και η Νέα Φιλαρμονική των Herzog & de Meuron.

Στη συνέχεια, μετά το τέλος της σχετικής έκθεσης, συνεδρίασε η κριτική επιτροπή προκειμένου να επιλέξει το Α’ βραβείο. Πρώτοι τερμάτισαν οι Moreau Kusunoki Architectes. Τα υπόλοιπα πέντε γραφεία που διακρίθηκαν είναι με αλφαβητική σειρά οι Agps Architecture, Asif Khan, Fake Industries Architectural Agonism, Haas Cook Zemmrich STUDIO 2050 και SMAR Architecture Studio.

SMAR Architecture Studio (finalist).

Για την ιστορία της όλης διαδικασίας, αξίζει να αναφερθούν ορισμένα επιπλέον στοιχεία, όπως, ότι στο πρώτο στάδιο του διαγωνισμού υποβλήθηκαν 1.715 σχεδιαστικές προτάσεις, ότι ο διαγωνισμός συνολικά διήρκησε περίπου ένα χρόνο – από την έναρξή του στις 4 Ιουνίου 2014 μέχρι την ανακοίνωση των βραβείων στις 23 Ιουνίου 2015 – και ότι ο νικητής βραβεύτηκε με το ποσόν των €100.000, ενώ οι υπόλοιποι πέντε finalists με €55.000 έκαστος. Ακόμη, να συμπληρώσουμε ότι ο διαγωνισμός «Guggenheim Helsinki Design» είχε ως χορηγούς μόνον ιδιώτες, και ότι συνδιοργανωτές, μαζί με το Ίδρυμα Guggenheim, ήταν η Δημοτική Αρχή του Ελσίνκι, το Φινλανδικό Δημόσιο και η Φινλανδική Ένωση Αρχιτεκτόνων.

Η εταιρεία Malcolm Reading Consultants ανέλαβε να συμβάλει στην όλη διαγωνιστική διαδικασία, παρέχοντας υπηρεσίες συμβούλου προς τους αγωνοθέτες, και βέβαια να εξασφαλίσει το αδιάβλητο του διαγωνισμού. Το τελευταίο οφείλει να υπογραμμιστεί.

Asif Khan (finalist).

Να πούμε, επίσης – όπως με ενημέρωσε ο καλός φίλος και συνάδελφος, καθηγητής Κώστας Ξανθόπουλος, ο οποίος έχει την τύχη να ζει στο Ελσίνκι – ότι στη Φινλανδία οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί για έργα δημοσίων χρήσεων (σχολεία, βιβλιοθήκες, μουσεία κ.λπ.) καλύπτουν ένα ποσοστό της τάξεως του 95-100%, και το κυριότερο, τα έργα αυτά υλοποιούνται σε ποσοστό που υπερβαίνει το 90%, αντί να παραπέμπονται στις καλένδες, όπως συχνότατα συμβαίνει στη χώρα μας.

Παρ’ όλα αυτά, η περίπτωση του Guggenheim Helsinki Museum έχει συνοδευτεί με αρκετές αντιρρήσεις τόσο από την πλευρά του κοινού όσο και από μερίδα των Κεντρικών Υπηρεσιών του Δήμου, τουλάχιστον κατά την αρχική διερευνητική φάση. Πέρα όμως από ιδεολογικού χαρακτήρα απόψεις και διαφορές, το οικονομικό θέμα της χρηματοδότησης της κατασκευής του Μουσείου αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την υλοποίησή του. Είδομεν!

Agps Architecture (finalist).

Ολοκληρώνοντας, θα είχε νόημα να σταθούμε για λίγο στο λεγόμενο, κατά Ανδρέα Γιακουμακάτο, «σκανδιναβικό μοντέλο» στην αρχιτεκτονική. Ο οποίος σε παλαιότερο άρθρο του στην εφημερίδα «Το Βήμα» έγραφε μεταξύ άλλων: […]Χάρη στη σχετική ευημερία ως προς την υπόλοιπη Ευρώπη και στη σταδιακή ανάπτυξη ενός σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου κοινωνικής οργάνωσης που παρακολουθεί και επενδύει στην αρχιτεκτονική ποιότητα, στις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60 το «σκανδιναβικό μοντέλο» στην αρχιτεκτονική και στο ντιζάιν καθιερώνεται διεθνώς μέσω της απλής λειτουργικής αισθητικής ενός μοντερνισμού όχι δογματικού, αλλά οργανικά συνδεδεμένου με τις ανάγκες της καθημερινότητας. Όταν η υπόλοιπη Ευρώπη ανοικοδομείται και το «διεθνές στυλ» βρίσκεται σε κρίση, στις υπερβόρειες χώρες βρίσκει ήδη κάποιος τις απαντήσεις για το πώς θα πρέπει να σχεδιαστούν οι νέες πόλεις και πώς η αρχιτεκτονική μπορεί να είναι μια συνεχώς διευρυνόμενη κοινωνική κατάκτηση[…]

Σε αυτήν την επιτυχία δεν συμβάλλει όμως μόνο η ποιότητα της κοινωνίας των πολιτών και η συλλογική αποδοχή κοινών κανόνων διαχείρισης του χώρου, αλλά και «εσωτερικοί» παράγοντες: οι σχολές αρχιτεκτονικής είναι από τις καλύτερες στον κόσμο, οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί είναι ένα συχνότατο φαινόμενο κατ’ αρχάς για τα δημόσια έργα, τα περιοδικά αρχιτεκτονικής διατηρούν άριστο επίπεδο, τα δε μουσεία αρχιτεκτονικής αποτελούν τρέχουσα πραγματικότητα σε όλες τις χώρες της περιοχής…»

Fake Industries Architectural Agonism (finalist).

Όλα αυτά προς γνώση και συμμόρφωση δική μας.

Διαβάστε ακόμα: Ώρα για μια νέα ηθική.

TAGS :
αποψη αρχιτεκτονική τάσεις

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook