Όταν ο Κραουνάκης συνάντησε τον Πολάκη: «παντρειά» στα θολά νερά του λούμπεν

Τότε που ο Σταμάτης Κραουνάκης πηγαινοερχόταν ακόμη και στη Βουλή (Menelaos Myrillas / SOOC).

Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, ο εξπρεσιονιστής ζωγράφος Φίλιπ Γκάστον, επιστήθιος φίλος του μέγιστου Φίλιπ Ροθ, αποφάσισε να πάρει θέση στα πολιτικά πράγματα των ΗΠΑ και να ορθώσει το καλλιτεχνικό του ανάστημα απέναντι σε λογής καταπιεστικές δομές που άρχιζαν τότε να οικοδομούνται στο μαλακό υπογάστριο της χώρας.

Οι πίνακες του που απεικόνιζαν κουκουλοφόρους της Κου Κλουξ Κλαν (σ.σ.: στα τέλη των 60’s η δράση τους ήταν, τωόντι, έντονη) ήταν η δική του άμεση και απροσχημάτιστη απάντηση στη γενικευμένη βία, τον ρατσισμό και την απάθεια. Όπως εξηγούσε κι ο ίδιος ήταν μια κριτική τοποθέτησή του «απέναντι στον πραγματικό κόσμο».

Ο καλλιτεχνικός ακτιβισμός δεν είναι κάτι ξένο στις σχέσεις που ανέπτυξε η τέχνη με την πολιτική. Αρκετοί φορείς της πρώτης ενεπλάκησαν ενεργά στα πόδια της δεύτερης. Άλλωστε, η πραγματική τέχνη είναι κατ’ ουσίαν πολιτική. Αρκεί να στέκεται απέναντι στους κρατούντες με τον πρέποντα σκεπτικισμό. Να κρίνει, να αντλεί υλικό, να μην σχετικοποιεί προς χάριν ενός θολού -εν πολλοίς έωλου- κομματικού παίγνιου.

Σε αντίθεση περίπτωση, ο καλλιτέχνης στρατεύεται. Γίνεται όμοιος μ’ αυτούς που οφείλει να κρίνει. Τα παραδείγματα της ολίσθησης ενίων καλλιτεχνών σε κομματικές γραμμές είναι αρκετά ώστε να μας πείσουν πως δεν χάνεται μόνο η έξωθεν καλή μαρτυρία του καλλιτέχνη (κι ας μην παραγνωρίζεται η αξία του), αλλά δημιουργείται και μια ασύγγνωστη σύγχυση από αυτή την ετερόδοξη «παντρειά».

Στα δικά μας: θα πρέπει να μας ξενίζει το γεγονός ότι ο πρώτος που αυθορμήτως βγήκε να υποστηρίξει τον Παύλο Πολάκη για τα τσιγάρα, τις ζεϊμπεκιές και τις μαγκιές του ήταν ο Σταμάτης Κραουνάκης; Υπό συνθήκες, θα μπορούσε να εικάσει κανείς ότι το έκανε για λόγους αρχής. Στο δικό του πάλκο συνέβησαν όλα αυτά τα ευτράπελα. Ο ίδιος, κατά δήλωσή του, επέτρεψε στον υπουργό Υγείας να κάνει το κομμάτι του με τσαλακωμένες γυροβολιές, ασθμαίνουσες τζούρες και κομπορρημοσύνη χιλίων καρδιναλίων. Άρα, πώς θα μπορούσε την επόμενη ημέρα να τον ψέξει όταν την προηγούμενη τον χειροκροτούσε ολόθερμα;

Υπάρχουν, βέβαια, πολλά επίπεδα υποστήριξης: ο γνωστός συνθέτης επέλεξε, ίσως και λόγω ιδιοσυγκρασίας, να χρησιμοποιήσει το πιο ακραίο. Μίλησε για «λούγκρες» που θέλουν τον «Κρητίκαρό» τους κι άλλα ηχηρά παρόμοια.  Θα περίμενε κανείς από έναν ευαίσθητο καλλιτέχνη (η αξιοσύνη του δεν μπαίνει στη μέγγενη της αμφισβήτησης) να μην εντάξει στο λεξιλόγιό του εκφράσεις, προσβολές και ιταμότητες που άνετα θα μπορούσε να εκστομίσει κάποιος ακροδεξιός Νεάντερταλ. Αλήθεια, αυτό πιστεύει; Πως όποιος ψέγει τον Πολάκη κι αντιδράει σε όσα λέει και κάνει, κρύβει μέσα του κάποιον απωθημένο πόθο προς την κρητική του θωριά;

«Ωραιότατος» Αυριανισμός εν έτει 2019! Αν δεν πρόκειται για λεκτικό ολίσθημα ή για κακόγουστη πλάκα, τότε έχουμε να κάνουμε με λούμπεν αισθητική και με λαϊκισμό της κατώτατης βαθμίδας. Αν αυτή η εξημμένη βαρβατίλα είναι ό,τι καλύτερο μπορούν να προσφέρουν στην δημόσια ζωή οι θιασώτες της κυβερνώσας παράταξης, τότε μάλλον έχουμε να κάνουμε με διολίσθηση σε κατώτατα ένστικτα.

Προφανώς και είναι αναφαίρετο δικαίωμα του Σταμάτη Κραουνάκη να του αρέσει ο Πολάκης (και ό,τι φέρει ο χαρακτηρισμός «Πολάκης»), αλλά θα πρέπει να γνωρίζει πως κάθε δημόσια τοποθέτηση φέρει και τα επίχειρά της. Κοινώς: στιγματίζει. Και σίγουρα δεν υποχρεώνει όλους τους υπόλοιπους να την ασπαστούν υπό το φόβο να χαρακτηριστούν «κρυφές» που ορέγονται τη ρώμη και τη μαγκιά του υπουργού.

Και κάπως έτσι μάθαμε πως όσοι ασκούν κριτική στον Παύλο Πολάκη, κατά βάθος τον… ορέγονται ( George Vitsaras / SOOC).

Πόσο θολά ακούγονται όλα αυτά. Πόσο ξένα από οποιαδήποτε μορφή καλλιτεχνικής παρέμβασης και ουσιαστικής πρότασης. Για το πολιτικό σκέλος της υπόθεσης δεν έχει καν νόημα να συζητήσουμε: ο υπουργός Υγείας εδώ και πολύ καιρό παίζει σε ένα δικό του γήπεδο – σκέτο λασπόβροχο. Από σημαντικούς δημιουργούς, όμως, περιμένεις κάτι καλύτερο. Το απαιτείς, θα έλεγα. Είναι το έργο τους που σε προδιαθέτει να τους δεις με άλλα μάτια. Να ακούσεις κάτι απ’ αυτούς που θα ξεφεύγει από τον βούρκο των ημερών κι όχι να κάνει μακροβούτι σ’ αυτά.

Εκτός κι αν… εκτός κι αν αυτά τα δύο φαινομενικά αντίθετα, ο Κραουνάκης και ο Πολάκης, ο ευφάνταστος και ευφυής καλλιτέχνης από τη μια πλευρά και ο μπρουτάλ πολιτικός από την άλλη, στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ έπαψαν να είναι και τόσο αντίθετα και κάπου συναντήθηκαν στη μέση να ενώσουν τις οικείες δυνάμεις τους. Αντίστοιχες «παντρειές» είχαμε δει και στα χρόνια του ΠΑΣΟΚ όπου καλλιτέχνες έβγαιναν από τα… αριστερά στους πολιτικούς υπερθεματίζοντας. Αυτή τη στιγμή συμβαίνει ακριβώς το ίδιο πράγμα, αλλά με όρους δυσχερέστερους με την έννοια ότι το 2019 δεν είναι 1985.

Είναι ολοφάνερο πως στα χρόνια της κρίσης χάθηκε αρκετά η αίσθηση του μέτρου και η κριτική ματιά. Αρκετοί καλλιτέχνες πέρασαν στην αντίπερα όχθη. Από ένα σημείο κι ύστερα, αρκετοί μαγεύτηκαν από την επιρροή που ασκούσε ο πολιτικός λόγος του Λάκη Λαζόπουλου και θέλησαν να υπερθεματίσουν. Οι περισσότεροι εξ αυτών άλλο δεν έκαναν από το να τραυματίσουν έως και να τσαλακώσουν την εικόνα τους και το διαπίστωσαν πολύ αργότερα προσπαθώντας να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα.

Είναι δύσκολο «έργο» η πολιτική, δεν γνωρίζουν όλοι να το χειρίζονται. Οι επαγγελματίες πολιτικοί έχουν μάθει να αποφεύγουν τις κακοτοπιές και να μετατρέπουν τα αρνητικά του σε θετικές κρίσεις. Είναι ίδιον του επαγγέλματός τους. Οι καλλιτέχνες, όμως, τέτοιου είδους δυνατότητες δεν διαθέτουν. Μπορεί τα κίνητρά τους να είναι διαφορετικά, αλλά κι αυτοί καταλήγουν να γίνονται δέσμιοι της οίησής τους.

Το αποτέλεσμα; Οικτρό γι’ αυτούς, πικρό για ‘μας. Να φτάνουν στο σημείο να γίνονται βασιλικότεροι του βασιλέως Πολάκη. Καταπίνεται αυτό; Με τίποτα.

Διαβάστε ακόμη: O Ανδρέας είναι ο πατέρας μας: επιτέλους, «σκότωσε» τον πατέρα.

TAGS :
Κραουνάκης Παύλος Πολάκης

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook