Για όσες/ους ψήφισαν ΟΧΙ: μην κάνετε σήμερα κριτική στην κυβέρνηση για ό,τι ακολούθησε μετά το δημοψήφισμα αλλά για όσα την οδήγησαν σ’ αυτό! (Φωτογραφία από τον χρήστη του Flickr Roberto Maldeno)

Πριν δύο χρόνια διεξήχθη το άθλιο θεσμικά δημοψήφισμα. Είναι τα πάντα γνωστά, δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Ακόμα και σήμερα νομίζω ότι δεν έχω τη δυνατότητα να γράψω με ψυχραιμία για τα γεγονότα του 2015. Νομίζω όμως ότι σήμερα, αλλά και γενικά αυτά τα δύο χρόνια, κάνουμε δύο βασικά πολιτικά λάθη όταν συζητάμε για το δημοψήφισμα.

(α) Για όσες/ους ψήφισαν ΝΑΙ: δεν βοηθά σε τίποτα η διαπόμπευση όσων πείστηκαν τότε από την κυβέρνηση. Λέτε να μην έχουν καταλάβει ακόμα τι έγινε τότε; Νομίζω το κατάλαβαν πολύ καλά. Το επιθετικό και προσβλητικό «σας τα λέγαμε» και τα κοσμητικά επίθετα που το συνοδεύουν, εμποδίζουν την ψύχραιμη αποτίμηση και τη διαδικασία μάθησης, προκαλώντας ενστικτώδεις αμυντικές αντιδράσεις που εμποδίζουν τον ορθολογικό αναστοχασμό. Αν πάλι, όσοι εμπιστεύτηκαν τότε την κυβέρνηση, δεν έχουν καταλάβει ακόμα τι έγινε τότε, δεν νομίζω να το καταλάβουν μετά από δύο χρόνια επειδή κάποιος τους εξευτελίζει.

Αν οι κυβερνώντες είχαν τηρήσει τις υποσχέσεις που σας έδωσαν ή υπονόησαν εκείνο τον Ιούλιο, σήμερα η οργή σας απέναντί τους θα ήταν δεκαπλάσια.

(β) Για όσες/ους ψήφισαν ΟΧΙ: μην κάνετε κριτική στην κυβέρνηση για ό,τι ακολούθησε μετά το δημοψήφισμα αλλά για όσα την οδήγησαν σ’ αυτό! Το καταστροφικό λάθος ήταν η τυχοδιωκτική «διαπραγμάτευση», το θεσμικά απαράδεκτο (όπως έγινε) δημοψήφισμα, τα capital controls και η ανικανότητα στη διαχείριση της κατάστασης. Αντίθετα, η κωλοτούμπα, το τρίτο μνημόνιο και η απόφαση παραμονής στην Ευρωζώνη (λες και υπήρχε άλλη ρεαλιστική εναλλακτική…) διέσωσαν ό,τι μπορούσε να διασωθεί. Όπως πλέον γνωρίζουμε με ασφάλεια (και με τις σημερινές αποκαλύψεις του τότε συμβούλου της κυβέρνησης Glenn Kim), η πολιτική της κυβέρνησης ήταν επιπόλαια, ανεύθυνη, βλακώδης και ατελέσφορη. Πολιτικά εγκληματική. Μην τους κατηγορείτε λοιπόν για ό,τι (καλώς) δεν έκαναν. Αλλά για ό,τι κακώς έκαναν. Αν είχαν τηρήσει τις υποσχέσεις που σας έδωσαν ή υπονόησαν εκείνο τον Ιούλιο, σήμερα η οργή σας απέναντί τους θα ήταν δεκαπλάσια. Και πολύ επικίνδυνη.

Ας την ξεχάσουμε, όσο πιο σύντομα γίνεται αυτή τη θλιβερή επέτειο. Δεν μας τιμά καθόλου σαν έθνος.

 

//O Αριστείδης Χατζής είναι Αν. Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. To post που αναδημοσιεύουμε με την άδειά του, εδώ.

 

Διαβάστε ακόμα: Απτόητα ηθικά ερείπια. Κάθε όχι το έκαναν ναι

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top