Ελευθερία του λόγου σημαίνει και δικαίωμα στην προσβολή

Είμαστε ο Σαμουέλ διότι κινδυνεύουμε να γίνουμε, όντως, ο Σαμουέλ.

Φρικώδη γεγονότα όπως ο αποκεφαλισμός του γάλλου δασκάλου, Σαμουέλ Πατί, στο Παρίσι από έναν 18χρονο τζιχαντιστή επαναφέρουν με σφοδρό τρόπο την ανάγκη και το δικαίωμα σε ελεύθερη κοινωνία να μεταφέρει ο καθένας το μήνυμά του δίχως το φόβο της τιμωρίας, που μπορεί να φτάσει ακόμη και στη δολοφονία.

Ο Πατί έκανε το «λάθος» να χρησιμοποιήσει μέσα στην τάξη σκίτσα του περιοδικού Charlie Hebdo (αυτά που είχαν οπλίσει χέρια άλλων φανατικών με αποτέλεσμα το μακελειό στα γραφεία του περιοδικού το 2015). Για έναν άνθρωπο της Δύσης, πολύ περισσότερο εκπαιδευτικό, το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου είναι αναφαίρετο. Ουδείς μπορεί να το δαιμονοποιήσει ή να το ακυρώσει.

Κι όμως, έπειτα από τέτοιες επιθέσεις εμφανίζονται πάντα ισχυρισμοί πως η ελευθερία του λόγου δεν αξίζει και τόσο πολύ, τελικά. Ας θυμηθούμε πως και οι γελοιογράφοι του Charlie Hebdo είχαν κατηγορηθεί από κάποιους ότι προκάλεσαν με τα σκίτσα τους. Είναι σφόδρα πιθανό, τώρα η μνήμη του Πατί να σπιλωθεί με ανάλογης υφής σχόλια.

Οπως πολύ σωστά αναφέρει ο αρθρογράφος του Guardian Κenan Malik, τώρα είναι που οφείλουμε να επαναβεβαιώσουμε τις δεσμεύσεις μας για την ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα της προσβολής.

Ο όρος «προσβολή της κοινότητας» είναι στην ουσία μια μάχη χαρακωμάτων μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων. Εντός της Δύσης υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες μουσουλμανικές κοινότητες που βασιζόμενες σε θρησκευτικά δόγματα εξαπολύουν μύδρους κατά συγγραφέων, γελοιογράφων, πολιτικών ακτιβιστών. Ανθρωποι διακινδυνεύουν καθημερινά τη ζωή τους επειδή ακριβώς διατρανώνουν την πεποίθησή τους ότι έχουν το ελεύθερο να μιλούν… ελεύθερα.

Φευ, η απροθυμία των φιλελεύθερων πολιτών να υπερασπιστούν τις βασικές φιλελεύθερες αρχές, τροφοδοτεί τους φανατικούς τόσο εντός των μουσουλμανικών κοινοτήτων όσο εκτός αυτών. Οσο περισσότερο η κοινωνία των πολιτών δίνει την άδεια στους ανθρώπους να προσβληθούν, τόσο περισσότεροι άνθρωποι θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να αισθάνονται προσβεβλημένοι. Και, δυστυχώς, τόσο πιο θανατηφόρα θα γίνει η οργή τους.

Από την άλλη, δεν θα πρέπει να λησμονούμε το αντι-μουσουλμανικό συναίσθημα που τείνει να κυριαρχήσει στην Ευρώπη, κάτι που τροφοδοτεί τη ρατσιστική ιδέα ότι όλοι οι μουσουλμάνοι είναι αντιδραστικοί, ότι η μουσουλμανική μετανάστευση πρέπει να σταματήσει και ότι, γενικώς, οι μουσουλμάνοι έρχονται στην Ευρώπη με σκοπό να αλλοιώσουν τα βασικά χαρακτηριστικά του πολιτισμού της.

Πρέπει να απορρίψουμε και τα δύο είδη φανατικών. Σε μια πολυφωνική κοινωνία, πολλά από αυτά που υποστηρίζουμε καθημερινά ενδέχεται να αποτελούν πρόκληση για κάποιον άλλον. Είναι λογικό και θεμιτό, δεν υποστηρίζουμε όλοι το ίδιο πράγμα.

Αυτός ακριβώς είναι ο πλούτος της ανοιχτής κοινωνίας: να επιτρέπει σε όλες τις φωνές να αρθρώσουν το λόγο τους, να μην χρειάζεται να επέμβει ένα «σώμα ασφαλείας» για να τιμωρήσει ή να κατακεραυνώσει δημόσια αυτόν που έχει αντίθετη άποψη. Πρέπει να υπερασπιστούμε την ελευθερία της προσβολής. Να μπορούμε, δηλαδή, να λέμε κάτι δίχως να φοβόμαστε πως αυτοί που θα θιχτούν θα μας επιτεθούν ομοθυμαδόν. Διότι αν συμβεί αυτό καταλήγουμε, πάντα, στο νόμο της ζούγκλας.

Διαβάστε ακόμα: Δεν είσαι ο Charlie, αλλά μπορείς να γίνεις.

TAGS :
charlie hebdo Τζιχανιστές

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook