Θοδωρής Τσεκούρας: Τι μου έμαθαν τα παιδιά μου για την πολιτική

“Από τότε που ο πρώτος μου γιος ήταν μικρός του έδειχνα ταινίες disney με επιφύλαξη. Δεν ήθελα να θεωρεί νομοτελειακό το ότι σε αυτό τον κόσμο το καλό θριαμβεύει και το κακό τιμωρείται”. Φωτογραφία: Κατερίνα Βασιλοπούλου.

Ένα από τα οφέλη του να ασχολείσαι με την ανθρώπινη ψυχολογία, είτε ως ψυχολόγος, είτε, όπως στη δική μου περίπτωση ως διαφημιστής, είναι ότι δείχνεις περισσότερη κατανόηση απέναντι στη συχνά ενοχλητική ή παράλογη συμπεριφορά των ανθρώπων.

Πριν κάνω παιδιά, ένας τρόπος για να εμβαθύνω στην ανθρώπινη ψυχολογία ήταν παρατηρώντας τις γάτες μας. Για παράδειγμα, μια γάτα μπορεί να κάθεται για ώρα αδιάφορη μπροστά σε ένα παιχνίδι της αλλά μόλις πας να της το πάρεις το γραπώνει με τα νύχια της. Για αυτό το λόγο κατανοώ τους οδηγούς που πηγαίνουν αργά στη λωρίδα τους μέχρι που βγάζεις φλας για να περάσεις μπροστά τους και τότε ξαφνικά επιταχύνουν, μην τυχόν και τους φας τη σειρά. Επίσης, παρακολουθώντας την αχόρταγη διάθεση των γάτων να μαλώνουν και να φτιάχνουν ίντριγκες και αντιπαλότητες ακόμα και όταν τα προβλήματα στέγης και τροφής είναι εξασφαλισμένα, σε κάνει να κατανοείς περισσότερο τις ψυχοδυναμικές σε ένα εργασιακό χώρο. Ή και σε μια χώρα, όπως στην Ελλάδα που τρωγόμαστε, σε ένα βαθμό, από χόμπι.

Ωστόσο, όταν κάνεις παιδιά, σου ανοίγεται διάπλατα η πόρτα του ανθρώπινου ψυχισμού. Βλέπεις μπροστά στα μάτια σου να ανθίζουν οι υψηλότερες ανθρώπινες αξίες αλλά και τα χαμηλότερα πάθη. Ασφαλώς, ως γονιός, ένας από τους ρόλους σου είναι να καλλιεργείς τα πρώτα και όσο μπορείς να αποθαρρύνεις τα δεύτερα. Όμως ένας παράλληλος ρόλος, ειδικά αν είσαι μελετητής της ανθρώπινης ψυχολογίας είναι το να παρατηρείς. Να παρατηρείς και να δείχνεις κατανόηση.

Είναι οι ψηφοφόροι παιδιά;

Δεν είναι υποτιμητικό να λες ότι οι ψηφοφόροι είναι σαν παιδιά. Βλέπετε, αποφεύγω να πω τη λέξη λαός γιατί από τη μία είναι ταμπού, τη χρησιμοποιούν αποκλειστικά οι αριστεροί και δεύτερον τη θεωρώ υποτιμητική. Ίσως λόγω του τρόπου που τη χρησιμοποιούν οι αριστεροί. Όταν λέω λοιπόν ότι το κοινό, ο κόσμος, οι πολίτες, οι ψηφοφόροι, πολλές φορές λειτουργούν όπως τα παιδιά δεν εννοώ ότι είναι κατώτεροι του ηγέτη. Δεν είναι ελιτισμός να λες ότι ο ηγέτης οφείλει να γνωρίζει περισσότερα από τους πολίτες. Ο ρόλος του ηγέτη είναι από τη φύση του το να βρίσκεται στη θέση που βλέπει πιο ψηλά από όλους για να προβλέπει τι θα έρθει. Οφείλει να βλέπει μακριά. “Σοφοί δε προσιόντων” λέει ο Φιλόστρατος και μας μεταφέρει ο Καβάφης.

Αν κάτι κατάφερε η κυβέρνηση Τσίπρα ήταν το να δώσει στον κόσμο την αίσθηση ότι αυτός που ηγείται της χώρας δεν είναι ενήλικας. Μπορεί να είναι τα ελλιπή ελληνικά του ή τα θλιβερά αγγλικά του. Μπορεί να είναι το ότι κάθεται μπροστά στους μεγαλύτερους ηγέτες σαν βαριεστημένος έφηβος. Μπορεί η αίσθηση που εκπέμπει ότι πραγματικά δε γνωρίζει πώς δουλεύει η παγκόσμια οικονομία, δεν ενδιαφέρθηκε να μάθει πώς οδηγηθήκαμε στην κρίση, ή το ότι νομίζει ότι θα έρθουν ξένοι επενδυτές μόνο και μόνο αν τους παρακαλέσει. Πιθανότατα να είναι η πεποίθηση ότι το να μη φοράει γραβάτα είναι επίτευγμα. Ή, ίσως είναι το ότι οι ψηφοφόροι του μιλάνε για αυτόν ως “το παιδί με το καθαρό βλέμμα”. Θα συμφωνούσα με το “καθαρό” αν σήμαινε διαμπερές.

Μην θίγεστε που λέω ότι ο πρωθυπουργός είναι σαν ανήλικος. Ο ίδιος ο συνεργάτης του ο κύριος Καμμένος (τον οποίο κατανοώ γιατί και στους γιους μου αρέσουν οι εκτός Αποκριών μεταμφιέσεις), αν θυμάστε, σαν παιδάκι τον είχε απεικονίσει στην προεκλογική του διαφήμιση το 2015. Όμως, όσο το σκέφτομαι, ο παραλληλισμός του Αλέξη Τσίπρα με παιδί υποτιμά τα παιδιά. Όπως μου έχει πει και ο γιος μου “παιδί είμαι, δεν είμαι ηλίθιος”.

Τα παιδιά αγαπούν τα παραμύθια

Από τότε που ο πρώτος μου γιος ήταν μικρός του έδειχνα ταινίες disney με επιφύλαξη. Δεν ήθελα να θεωρεί νομοτελειακό το ότι σε αυτό τον κόσμο το καλό θριαμβεύει και το κακό τιμωρείται. Ήθελα να τα απολαμβάνει αλλά όχι να πιστεύει στα παραμύθια. Οι Έλληνες είναι εθισμένοι στα παραμύθια. Θυμάμαι τη μακρινή που έβλεπα τηλεόραση να παρουσιάζουν στις ειδήσεις το “θαύμα” της εικόνας που ανοιγόκλεινε τα μάτια της που όμως όσο και αν κοίταζα την εικόνα δεν τα έβλεπα να ανοιγοκλείνουν. Ή θυμάμαι τον Κώστα Χαρδαβέλλα να παρουσιάζει τον μέτριο ταχυδακτυλουργό Uri Geller ουσιαστικά σαν ένα θαυματοποιό. Τα ελληνικά μέσα, πάντα προσπαθούσαν εναγωνίως να βρουν τι ανοησία πιστεύουν οι Έλληνες και να πατήσουν πάνω σε αυτή. Να την ενισχύσουν. Με αποτέλεσμα σήμερα να ρίχνεις μια ματιά στα περίπτερα και να καταλαβαίνεις ότι με ελάχιστες εξαιρέσεις, ό,τι έχει απομείνει από εφημερίδες είναι γεμάτο με προφητείες (αν είναι δυνατόν) και κάθε λογής επικίνδυνα σκουπίδια. Όμως, τι να κάνουμε, τα παραμύθια πουλάνε.

“Η χώρα χρειάζεται πολιτικούς που θα είναι υπεύθυνοι γονείς”. Φωτογραφία: Κατερίνα Βασιλοπούλου.

Τα παιδιά δεν θέλουν αλλαγές 

Τα παιδιά φοβούνται τις αλλαγές. Προσαρμόζονται εύκολα αλλά στην αρχή αντιστέκονται. Οι Έλληνες πολιτικοί που σκέφτονται πάντα με ορίζοντα διμήνου και όχι δεκαετίας προτιμούν να μη στεναχωρήσουν μεσοπρόθεσμα τους ψηφοφόρους τους κι ας τους δημιουργήσουν πρόβλημα μακροπρόθεσμα. Μέχρι τότε, σκέφτονται, ποιος ζει ποιος πεθαίνει. Έτσι για παράδειγμα κανείς δεν θέλει να πάρει την πολιτική ευθύνη να επιβάλλει με κυρώσεις τον αντικαπνιστικό νόμο. Κι εμείς, αντί να απαιτήσουμε από αυτούς να μεριμνήσουν για την υγεία μας νομίζουμε ότι κάνουμε επανάσταση. Ξεχνάμε ότι επανάσταση σημαίνει κινδυνεύω, ρισκάρω, βγαίνω από τη βολή μου. Το να συνεχίσω να καπνίζω εκεί που τρώω δεν είναι επανάσταση. Είναι το αντίθετο. Είναι βόλεμα.

Οι παππούδεs είναι λαϊκιστές

Οι γιαγιάδες και οι παππούδες όσο αυστηροί και αν ήταν στα παιδιά τους τόσο χαλαροί είναι στα εγγόνια τους. Καθώς η διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι στα χέρια άλλων, εκείνοι αρκούνται στο να είναι αρεστοί. Τους παίρνουν αδικαιολόγητα ακριβά δώρα (ενώ σε εμάς μας έπαιρναν μόνο σε γενέθλια και Χριστούγεννα, μια φυσαρμόνικα και ένα ζευγάρι κάλτσες), τα αφήνουν να βλέπουν τηλεόραση όλη μέρα (ενώ σε εμάς το απαγόρευαν διά ροπάλου) τα ταράζουν στη ζάχαρη (ενώ τους έχουμε πει να μην τους δώσουν καθόλου) και ανέχονται κάθε είδους συμπεριφορά. Γιατί; Γιατί δεν τους απασχολεί η διαπαιδαγώγηση του παιδιού μακροπρόθεσμα αλλά να είναι χαρούμενο σήμερα. Η διαπαιδαγώγηση είναι για τους γονείς.

Αυτός είναι ο ορισμός του Λαϊκισμού. Το να αφήνεις τους πολίτες να πιστεύουν ότι δικαιούνται τα πάντα και δεν οφείλουν τίποτα. Να μη σε νοιάζει το μέλλον της χώρας αλλά οι ψήφοι του σήμερα. Το να μη γράφεις κλήση στον κόσμο για να μην τους στεναχωρήσεις και δεν σε ξαναψηφίσουν ώστε μετά να παρκάρει ο καθένας όπου του καπνίσει. Να κολακεύεις τον κόσμο ότι είναι ανώτερος επειδή οι πρόγονοί του έκαναν κάτι και να μην του εξηγείς ποιο είναι το μακροπρόθεσμο συμφέρον της χώρας. Να του λες ότι βγήκαμε από τα μνημόνια ενώ έχεις δεσμεύσει την περιουσία της χώρας για 99 χρόνια. Αυτό πρέπει να σταματήσει και δεν ξέρω πώς θα γίνει και ποιος θα το κάνει. Όλοι, σαν τους παππούδες, το αφήνουν στους επόμενους, να γίνουν αυτοί οι “κακοί”. Να συμπεριφερθούν αυτοί σαν υπεύθυνοι “γονείς”.

Τα παιδιά δεν ξέρουν τι θέλουν, αλλά το θέλουν πολύ

Οι άνθρωποι είναι χημεία. Δεν μας αρέσει να το παραδεχόμαστε αλλά πολλά από τα συναισθήματα που νιώθουμε είναι αποτέλεσμα της χημείας που επικρατεί στον εγκέφαλό μας εκείνη τη στιγμή. Όποιος έχει αντιμετωπίσει νυσταγμένο παιδί που του φταίνε όλα το έχει νιώσει αυτό στο πετσί του. Ο λόγος που δεν το καταλαβαίνουμε είναι επειδή ο εγκέφαλός μας είναι μια μηχανή που φτιάχνει δικαιολογίες. Κανένα παιδί δεν θα σου πει “μπαμπά είμαι νυσταγμένος και μου φταίνε τα πάντα”. Θα φτιάξει δικαιολογία, συνήθως τόσο επικά ευφάνταστη και ασύνδετη που από ένα σημείο και μετά γελάς (και να 100 παραδείγματα εδώ).

Με τον ίδιο τρόπο δουλεύει και το μυαλό των ψηφοφόρων. Πρώτα επιλέγουν παράταξη και πρόσωπα με βάση το συναίσθημα και μετά εφευρίσκουν το γιατί. Παρότι το εφευρίσκουν εκ των υστέρων, το προβάλλουν στο παρελθόν και πιστεύουν ότι αυτό είχαν πάντα στο μυαλό τους. Η διαδικασία ονομάζεται rationalization. Γι αυτό, την επόμενη φορά που θα απορήσετε γιατί ένας κατά τα άλλα φυσιολογικός φίλος σας ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ θυμηθείτε τον τετράχρονο γιο σας που σας ζήτησε LEGO αξίας 100€ για τα Χριστούγεννα και κατέληξε να παίζει με το κουτί τους.

Τα παιδιά είναι drama queens.

Όταν στις εκλογές του 2015 οι εκπρόσωποι του κόμματος ΛΑΕ ζήτησαν από το Δήμαρχο Θεσσαλονίκης να κάνουν συγκέντρωση μπροστά στο Λευκό Πύργο εκείνος τους αρνήθηκε. Τους αντιπρότεινε ένα χώρο εκεί κοντά. Η συζήτηση που ακολούθησε ήταν σαν να ακούω εμένα με τα παιδιά μου. Του έλεγαν “δηλαδή να μην κάνουμε συγκέντρωση;” εκείνος τους έλεγε “μπορείτε να κάνετε εκεί που κάνουν όλοι, λίγο πιο πέρα” κι εκείνοι του έλεγαν “ώστε μας απαγορεύετε να κάνουμε συγκέντρωση;” Τα παιδιά οδηγούν τις καταστάσεις στα άκρα. Ίσως επειδή εκεί νιώθουν ασφάλεια γιατί τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Με τον ίδιο τρόπο και οι καθ’ έξη αγωνιστές αναζητούν ακραίες συνθήκες ώστε να νιώσουν ότι αγωνίζονται. Τι κρίμα που η ζωή έχει αποχρώσεις και δεν είναι όλα άσπρο-μαύρο.

Οι πολίτες είναι όλοι αδέρφια

Στα παιδιά μου λέω συχνά πολλά πράγματα για την ηθική, για το τι είναι σωστό και τι λάθος, για τη φιλοσοφία και τη λογική. Αυτό όμως που τους έχω ίσως πει τις περισσότερες φορές και δεν θα πάψω ποτέ να επαναλαμβάνω είναι να είναι ενωμένοι. Να είναι αγαπημένοι γιατί εγώ δεν θα είμαι για πάντα μαζί τους ενώ εκείνοι θα έχουν ο ένας τον άλλο για όλη τους τη ζωή.

Οι πολιτικοί που μας διχάζουν (κι εμείς που τους ανεχόμαστε αλλά και πωρωνόμαστε υποκύπτοντας στα χαμερπέστερα των ενστίκτων μας) θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται ως προδότες. Προδίδουν την εμπιστοσύνη του κόσμου, προδίδουν το λειτούργημα που ανέλαβαν να υπηρετήσουν και προδίδουν οτιδήποτε λέγεται εθνικό ή Ελληνικό.

Η χώρα χρειάζεται πολιτικούς που θα είναι υπεύθυνοι γονείς και θα σκεφτούν το μέλλον της Ελλάδας και τα προβλήματα που θα προκύψουν, όχι σε 4 μήνες αλλά σε 20 χρόνια από τώρα. Όσοι μας κακομαθαίνουν, μας κλέβουν κατάμουτρα. Μας κλέβουν τα χρήματα που τους εμπιστευόμαστε με τους φόρους μας και τα χρησιμοποιούν για να επανεκλεγούν και το χειρότερο από όλα, μας κλέβουν το μέλλον που θα μπορούσαμε να έχουμε αν δεν ασχολούμασταν με ανόητες ιδεοληψίες που θα έπρεπε να έχουμε ξεπεράσει εδώ και χρόνια αλλά τις κρατάμε γιατί μέσα τους νιώθουμε ακόμα ασφαλείς.

Αν δεν αλλάξει αυτό, τα παιδιά μας, τα πραγματικά σημερινά παιδιά, σύντομα θα πρέπει να μεταναστεύσουν σε χώρες που κυβερνώνται από ενήλικες.

//Το νέο βιβλίο του Θοδωρή Τσεκούρα, “Το Αγριότρενο”, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. 

Διαβάστε ακόμα: “Στην Ελλάδα νομίζουμε ότι έχουμε δικαίωμα να συνδικαλιστούμε απέναντι στην πραγματικότητα”. Γράφει ο Θοδωρής Τσεκούρας.

TAGS :
Θοδωρής Τσεκούρας

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook