Pigeon Feeding near Blue Mosque, Mazar i Sharif, Afghanistan, 1991, final print_milan

Μοιάζει με ευχή: Στο Μπλε Τζαμί του Αφγανιστάν, 1991. (Ρhoto credit: http://anthrolology.tumblr.com/)

Τον περασμένο αιώνα έμοιαζε οι προκαταλήψεις να ξεθωριάζουν η μία μετά την άλλη: ρατσισμός, ανισότητα φύλων, προλήψεις και προκαταλήψεις, όλες αυτές οι αντιλήψεις καθίσταντο όλο και πιο παρωχημένες, ενώ κινήματα ελευθερίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτοδιάθεσης φαίνονταν να κερδίζουν έδαφος. Το «Imagine» του John Lennon γινόταν χειροπιαστό. Εδώ ήταν, εδώ δίπλα μας η νίκη της ειρήνης.

Όμως, όσα ξόρκιζε ο Lennon τότε (και δεν είναι ανάμεσά μας να βλέπει) μας στοιχειώνουν και πάλι. Ζούμε δίπλα σε μια ανάφλεξη που προκαλεί ένα από τα μεγαλύτερα προσφυγικά κύματα στην Ιστορία, και αυτό ύστερα από συνεχείς πολέμους στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Σήμερα λοιπόν, παρότι το ευκολότερο πράγμα να κάνεις είναι να επικοινωνήσεις και να πληροφορηθείς άμεσα για οτιδήποτε ψάχνεις και θέλεις να μάθεις, σήμερα που το όνειρο των εγκυκλοπαιδιστών του 18ου αι. για πρόσβαση όλων στη γνώση θα έφερνε όχι μόνο έχει πληρωθεί αλλά έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία τους (ποιος από αυτούς φαντάστηκε κάτι σαν το wikipedia ή την αμεσότητα της επικοινωνίας που προσφέρουν τα κοινωνικά δίκτυα;), αντί χάρη στα μέσα που διαθέτουμε, να γνωρίσουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον, να επικρατήσει η ανοχή και η λογική, αίφνης η διαφορετικότητα μας απειλεί, ζούμε τη ρήξη των πολιτισμών, επιβεβαιώνοντας το βιβλίο του Huntigton. «Clash of Civilizations».

H πολυπολιτισμικότητα, φωνάζουν τώρα οι περισσότεροι από τους Δυτικούς αλλά και οι ενδιάμεσοι όπως εμείς, ήταν μια φενάκη. «Εμείς ή αυτοί», λένε, «μην είστε αφελείς και κορόιδα». Η λογική δεν επικρατεί, ούτε και η ανεκτικότητα. Ακροδεξιά και ξενοφοβικά κόμματα ανεβαίνουν. Να σημειώσουμε πως πρόσβαση στην τεχνολογία αυτού του είδους έχουν όλοι, όχι μόνον εμείς στη Δύση αλλά όλοι.

Δυστυχώς, όμως, παρά την πρόσβαση στη γνώση, την επικοινωνία και την εκπληκτική τεχνολογία, δεν προοδεύσαμε στην αλληλοκατανόηση περισσότερο από εκείνους που έζησαν την εποχή του Τζένγκις Χαν ή του Εκατονταετούς Πολέμου. Το τέλος της ιστορίας όχι μόνο δεν ήρθε αλλά αρχίζει ξανά από το μηδέν, σε πιο ασφυκτικό περιβάλλον όμως, μεταφορικά και κυριολεκτικά.

Έστω και αν ρίζες των συρράξεων είναι διάφορες άλλες που δεν θα αναλύσω εδώ, η θρησκευτική πτυχή τους είναι αυτή που όχι μόνο εξάπτει τα πνεύματα και κατά κάποιον τρόπο τις καθιστά θεμιτές στα μάτια πολλών, σε όποια πλευρά κι αν βρίσκονται, αλλά θέτει και τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο «εμείς» και «οι άλλοι». Ας μην ξεχνάμε πως οι νεοσυντηριτικοί (όπως ο Μπους) είναι αναγεννημένοι Χριστιανοί (νεο-θρησκευόμενοι θα τους πω παρακάτω).

Εμείς εδώ, στην Ελλάδα, έχουμε τη δική μας mega-εκκλησία, με Άνθιμους και Αμβρόσιους να κοσμούν τον κόσμο με κοσμητικά επίθετα και χαρακτηρισμούς, σκορπίζοντας λόγο μίσους. Δεν θα μιλούσε έτσι ο Αμβρόσιος και άλλοι συνάδελφοί του, εάν δεν υπήρχαν αφτιά πρόθυμα να ακούσουν.
αυγουστίνος Καντιώτης, Φλωρίνης

Δεν θα μιλούσε έτσι ο Αμβρόσιος και άλλοι συνάδελφοί του, εάν δεν υπήρχαν αφτιά πρόθυμα να ακούσουν. (Ρhoto credit: hellas-orthodoxy.blogspot.com)

Στην Ευρώπη, η οποία πριν από σχεδόν δυο δεκαετίες ετοιμαζόταν να περιλάβει και τη μουσουλμανική Τουρκία, ίσως ακόμη και το Μαρόκο (σήμερα ακούγεται παράλογο), αναδύεται η ισλαμοφοβία, ενώ όλο και περισσότερο κερδίζει έδαφος η έννοια της «Χριστιανικής Ευρώπης» ως κάποια νέα ταυτότητα. Δεν μας απειλούν επομένως -νομίζουμε- κάποιοι εγκληματίες τρομοκράτες, αλλά μια ολόκληρη θρησκεία. Μια πίστη. Θα μας επιβάλουν την πίστη τους, φοβόμαστε. Η Δύση θα χάσεις τις αξίες της, εξαιτίας της εισβολής που συμβαίνει τώρα.

Το πρώτο παράδοξο είναι πως άνθρωποι που ποτέ πριν δεν είχαν σκεφθεί τη Θρησκεία ως κάτι σημαντικό στη ζωή τους, αίφνης συγκρίνουν το Χριστιανισμό με το Ισλάμ και καταλήγουν πως η διαφορά μας είναι θρησκευτικής φύσης. Εμείς ανώτεροι, αυτοί βάρβαροι. Εμείς ελεύθεροι, αυτοί καταπιέζονται και καταπιέζουν.

Διαβάστε ακόμα: Η αισθητική του καμηλιέρη.

Η σκέψη αυτή, έστω κι αν ουδέποτε αντιλήφθηκαν όσοι την κάνουν τον εαυτό τους ως «Χριστιανό», όπως δεν αντιλαμβάνεται κάποιος τον αέρα που αναπνέει μέχρι κάτι να μην πάει καλά με αυτόν ή την αναπνοή του, τοποθετεί τις θρησκείες απέναντι και δίνει ύπουλα χωρίς να το καταλάβεις μια θρησκευτική χροιά στο όλο θέμα. Κι από αυτό το σημείο ο φανατισμός του ενός τροφοδοτεί το φανατισμό του άλλου και γινόμαστε κουφοί, τυφλοί, δίνοντας στη θρησκευτική διαφορά πρωτεύουσα θέση όταν αντιμετωπίζουμε τον άλλον. Η οπτική γωνία άλλαξε. Το νέο παράδειγμα αφορά και το ερώτημα «Θρησκεία».

Από την εποχή του Διαφωτισμού περίσσευαν οι προσδοκίες και οι προφητείες πως μια μέρα η Θρησκεία θα εξαλειφθεί. Όμως, δεν συνέβη. Κάθε άλλο: η Δύση σήμερα δημιούργησε τις «mega churches» (με πάνω από δύο χιλιάδες μέλη η καθεμία), και πέρα από την ενδυνάμωση της θρησκευτικής πίστης στις ΗΠΑ κυρίως, επεκτείνονται παντού, νότια, βόρεια και ανατολικά μέχρι την Κίνα. Η Κίνα σταδιακά εκχριστιανίζεται. Όλα αυτά περιγράφονται εκτενώς στο βιβλίο «God is Back» των John Micklethwait και Adrian Wooldrige, το οποίο αξίζει να διαβάσετε ώστε να μην τρέφετε αυταπάτες πως η Θρησκεία υποχωρεί στη Δύση.

Εμείς εδώ, στην Ελλάδα, έχουμε ούτως ή άλλως τη δική μας mega-εκκλησία, με Άνθιμους και Αμβρόσιους να κοσμούν τον κόσμο με κοσμητικά επίθετα και χαρακτηρισμούς, σκορπίζοντας λόγο μίσους. Δεν θα μιλούσε έτσι ο Αμβρόσιος και άλλοι συνάδελφοί του, εάν δεν υπήρχαν αφτιά πρόθυμα να ακούσουν: εκφράζουν ένα λόγο κοινότοπο πλέον για πάρα πολλούς.

η εξέλιξη ως θρησκεία

Η Θεωρία της Εξέλιξης και η Θρησκεία μπορεί να είναι συμβατές – δηλαδή μπορεί κάποιος να πιστεύει στον Θεό και στην καταγωγή μας από έναν κοινό πρόγονο με τους πιθήκους, κάτι που παραδέχθηκε πρόσφατα και ο Πάπας, ως γνωστόν αλάθητος.(Ρhoto credit: www.theguardian.com)

«Η Εξέλιξη» έγραψε ο Ruse, «προωθείται από τους λειτουργούς της ως κάτι περισσότερο από επιστήμη. Η Εξέλιξη κηρύσσεται ως ιδεολογία, μια κοσμική θρησκεία, μια επαρκής εναλλακτική του Χριστιανισμού με το νόημά της και την ηθική της».

Μπορούμε επομένως, προκειμένου να κατανοήσουμε περισσότερο την αναβίωση του πάθους γύρω από τη Θρησκεία να σκιαγραφήσουμε αδρά τις εξής κατηγορίες αντιλήψεων:

Α. Θρησκευόμενοι (ή νεο-θρησκευόμενοι) που φανατίζονται με τα νέα κηρύγματα και υιοθετούν τη νεο-προληπτική τάση (υπάρχουν παγκοσμίως).

Β. Ανησυχούντες περί των αξιών της Δύσης, οι οποίες θα χαθούν εξαιτίας του Ισλάμ που είναι μια εξ ορισμού κακή θρησκεία. Θεωρούν πως η Δύση πρέπει να ξεπεράσει τις ενοχές της και να αντιμετωπίσει δυναμικά το Ισλάμ, εάν είναι δυνατόν να το εξαλείψει ή να έστω να το περιορίσει εκεί που βρίσκεται, σταματώντας την επέλασή του στη «Χριστιανική Ευρώπη», όπου θα επιβάλει το νόμο της Σαρίας. Κυριότερος εχθρός τους, μετά το Ισλάμ, όσοι πιστεύουν πως υπάρχει μετριοπαθές Ισλάμ, τους οποίους και θεωρούν αφελείς.

Γ. Φανατικοί νεο-άθεοι (new Atheists), οι οποίοι πιστεύουν πως, εάν εξαλειφθεί η θρησκεία γενικώς, θα εκλείψουν τα προβλήματα του κόσμου, διότι όλοι πλέον θα πιστεύουμε μόνο στην επιστήμη και στην πρόοδο του ανθρώπου, η οποία οδηγείται μέσω της επιστήμης στην παντοδυναμία, στον πλήρη έλεγχο της Φύσης. Θεωρούν πως η θρησκεία είναι ένα παράσιτο του μυαλού ή μια ενοχλητική παράπλευρη απώλεια της εξέλιξης του εγκεφάλου που μας απομάκρυνε από τον ορθολογισμό, αναβιώνοντας έτσι κάπως τον Βολταίρο και άλλους φιλοσόφους του Διαφωτισμού.

Δ. Κάπου ανάμεσα σε όλους αυτούς κινούνται και οι επίγονοι του New Age, με τις δικές τους αλλόκοσμες πεποιθήσεις, και κινήματα νεο-προληπτικά, όπως το κίνημα κατά των εμβολιασμών.

Διαβάστε ακόμα: Η πολιτική γεωγραφία του τέλματος.

Τι κοινό έχουν; Όλες αυτές οι τάσεις, φαινομενικά πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, εκλαμβάνουν τη Θρησκεία ως πολύ σημαντικό και καίριο ζήτημα για το οποίο αξίζει να παλέψουν, επειδή δίνει νόημα στη ζωή τους. Αυτό βέβαια αρκεί για την κάνει αληθινά κι επικίνδυνα πολύ σημαντικό ζήτημα και να την τοποθετήσει στο κέντρο των εντάσεων του σημερινού κόσμου και των αδιέξοδων διαφωνιών. Ακόμη και η ανάγκη σου να δηλώνεις με έμφαση τι δεν είσαι, να θεωρείς τη δήλωσή σου καθοριστικό μέρος της ταυτότητάς σου, προδίδει την αξία που δίνεις στο θέμα – τελικά σε χαρακτηρίζει. Συχνά, πράγματα που μοιάζουν αντίθετα και αλληλο-αποκλειόμενα ακολουθούν τα ίδια μονοπάτια. Ειπώθηκε άκομψα και ως «θεωρία των δύο άκρων». Ισχύει μήπως μόνο για τον Κομουνισμό και το Φασισμό; Ή μήπως για κάθε ψευτοδίλημμα που παγιδεύει το μυαλό μας;

Θα πρέπει λοιπόν να πούμε εδώ πως οι Νέοι Άθεοι (με πρωτεργάτη τον Richard Dawkins και τον Christopher Hitchens, ο οποίος όμως έφυγε από κοντά μας) οργανώνουν τελετές σε εκκλησίες «Αθεϊστικής Λατρείας» με ύμνους για τη ζωή και τη φυσική επιλογή. Με την ευκαιρία, σας συστήνω το εξαιρετικό βιβλίο της Mary Midgley «Evolution as a Religion» και θα μεταφράσω τα λόγια του Michael Ruse, ενός φιλόσοφου που, ενώ αγωνίστηκε στα δικαστήρια για να διδάσκεται μόνον η Θεωρία της Εξέλιξης στα σχολεία ως επιστήμη την ώρα που οι θρησκευόμενοι αρνητές της ήθελαν να διδάσκεται παράλληλα κι η Θεωρία της Δημιουργίας, είναι κι αυτός που ο Dawkins καθυβρίζει ως προδότη, επειδή ισχυρίστηκε πως η Θεωρία της Εξέλιξης και η Θρησκεία μπορεί να είναι συμβατές – δηλαδή μπορεί κάποιος να πιστεύει στον Θεό και στην καταγωγή μας από έναν κοινό πρόγονο με τους πιθήκους, κάτι που παραδέχθηκε πρόσφατα και ο Πάπας, ως γνωστόν αλάθητος.

«Η Εξέλιξη» έγραψε ο Ruse, «προωθείται από τους λειτουργούς της ως κάτι περισσότερο από επιστήμη. Η Εξέλιξη κηρύσσεται ως ιδεολογία, μια κοσμική θρησκεία, μια επαρκής εναλλακτική του Χριστιανισμού με το νόημά της και την ηθική της».

Τώρα πολλοί από σας θα βράζετε με θυμό εναντίον μου. Δεν πειράζει. Θα συνεχίσω.

Κάαμπα ο ιερότερος τόπος του Ισλάμ

Μέσα σε αυτόν το γόνιμο για το δογματισμό, το φονταμενταλισμό και το φανατισμό περιβάλλον συγκρούσεων που επέστρεψαν, θα πρέπει να ξεκινήσουμε με ένα μίτο της Αριάδνης προτού μας βρει ο Μινώταυρος. Στη φωτό: Η Κάαμπα, ο ιερότερος τόπος του Ισλάμ. (Ρhoto credit: http://islamicsunrays.com/)

Εντέλει, εμείς προβάλλουμε στις θρησκείες αυτό που θέλουμε και όχι αυτές σε μας. Αυτές δεν υπάρχουν έξω από μας. Εμείς τις μεταλλάσσουμε με τις δικές μας κινήσεις.

Όλο αυτό το πλέγμα (περί Θρησκείας ή μη) λοιπόν, ταυτόχρονα με την ανάδυση ενός φονταμεταλιστικού Ισλάμ, ιστορία που όλοι έχουμε παρακολουθήσει τουλάχιστον από την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 κι έπειτα, αν δεν το είχαμε πάρει χαμπάρι πιο πριν, έχει φέρει έναν ατελέσφορο και βίαιο διάλογο, γεμάτο εκρηκτικά. Το παρελθόν, η ιστορία, υπεραπλουστεύεται, ξεχνιέται. Παραμένουν όμως οι ενοχλητικές γωνίες του, οι οποίες κενές μεν περιεχομένου και βαθιάς ερμηνείας, βυθίζονται στις σάρκες του «άλλου».

Το να ερμηνεύσει κάποιος τι συμβαίνει σήμερα είναι εξαιρετικά πολύπλοκο. Ο όγκος των πληροφοριών όχι μόνον βαραίνει αλύπητα, αλλά η πληροφόρηση δεν ξεχωρίζει εύκολα από την παραπληροφόρηση και τις θεωρίες συνωμοσίας, ώστε καταντάει χειρότερο κι από την προσπάθεια επίλυσης χαοτικών μαθηματικών συστημάτων. Το Ίντερνετ κι η επικοινωνία, αντί να βοηθάνε, περιπλέκουν τα πράγματα. Άνθρωποι γενικώς προσγειωμένοι αίφνης μπορεί να επιδοθούν σε ακραίο παραλογισμό και να τον μεταδώσουν άμεσα σαν ιό στους άλλους μέσω Facebook. Όλοι μας έχουμε πέσει θύματα hoax και καήκαμε.

Μέσα σε ένα τόσο περίπλοκο περιβάλλον, υψηλής εντροπίας, είναι εύλογο πως θα ευδοκιμήσουν δύο φυτά: η υπεραπλούστευση και η γενίκευση. Μεγαλώνοντας, όσο ποτίζονται ανακουφίζουν προσωρινά από τον πόνο που προξενεί η αληθινή προσπάθεια κατανόησης, αλλά οδηγούν στην προκατάληψη και μετά στο μίσος. Να αποφύγεις τέτοια Σκύλλα και Χάρυβδη απαιτεί ικανότητες ακροβάτη. Κι όλα αυτά χωρίς να λογαριάζουμε διάφορες σκοπιμότητες που κρύβονται ή ξεπετάγονται πίσω από όλα αυτά ως ευκαιρίες. «Time is out of joint» (ο χρόνος έχει εξαρθρωθεί) είχε πει ο Άμλετ. Αυτό ακριβώς συμβαίνει.

Διαβάστε ακόμα: Τα Drones πέρα από τα Drones. 

Μέσα λοιπόν σε αυτό το γόνιμο για το δογματισμό, το φονταμενταλισμό και το φανατισμό περιβάλλον συγκρούσεων που επέστρεψαν, του οποίου το θέμα της Θρησκείας είναι η μόνιμη επωδός, θα πρέπει να ξεκινήσουμε με ένα μίτο της Αριάδνης να βγούμε από το λαβύρινθο προτού μας βρει ο Μινώταυρος. Πού είναι λοιπόν αυτή η διέξοδος; Ας δούμε τη Θρησκεία κατάματα, γι’ αυτό που είναι; Υπάρχει; Όχι! Τότε γιατί μας ταλαιπωρεί;

Ανθρωπολόγοι, θρησκειολόγοι, φιλόσοφοι, κοινωνιολόγοι, όλοι διαφωνούν ως προς το ποιος είναι ο ορισμός της έννοιας «Θρησκεία», παρότι το φαινόμενο παρατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς. Στην πραγματικότητα, η Θρησκεία είναι ένας μακρύς κατάλογος από γνωρίσματα που συνθέτουν το φαινόμενο, αλλά δεν έχουν απαραίτητα όλες τα ίδια χαρακτηριστικά, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ομοιογένεια μεταξύ τους. Δεν απαιτείται καν η πίστη σε Θεό για να είναι κάτι θρησκεία, όπως ο Ταοϊσμός ή ο Βουδισμός. Ο ρόλος, όμως, που παίζουν στις κοινωνίες είναι πολύπλευρος αλλά και ανομοιογενής. Στην πράξη, πρόκειται για ένα σύνολο κοινωνικών θεσμών και συμβάσεων που διαρκώς αλλάζει. Γίνεται λάστιχο, ανάλογα με την εποχή, τις συνθήκες, ανάγκες, βλέψεις και ισορροπίες εξουσιών και υποτελών, πολιτικές ανάγκες, ρήξεις, πιέσεις.

Ας πάρουμε το Χριστιανισμό: έχει μια μακρά ιστορία 2015 ετών, όμως δεν έχει συνοχή. Σε όλη του την πορεία έχει υποστηρίξει τα πιο αντιφατικά πράγματα. Έχει προκαλέσει τις μεγαλύτερες σφαγές, αλλά έγινε και πηγή για τις πιο εμπνευσμένες δημιουργίες που σήμερα θαυμάζουμε. Αυτό που ισχύει για το Χριστιανισμό, ισχύει βέβαια γενικότερα. Το Ισλάμ παρομοίως έχει υπάρξει πολλά και διαφορετικά πράγματα, άλλα φωτεινά, άλλα σκοτεινά. Εξάλλου, δεν είναι παρά ένα παρακλάδι του Ιουδαϊσμού και διαφόρων χριστιανικών αιρέσεων που καταδίωκαν οι Βυζαντινοί. Το ίδιο το Κοράνι δεν διατείνεται πως είναι χωριστή θρησκεία. Εντέλει, εμείς προβάλλουμε στις θρησκείες αυτό που θέλουμε και όχι αυτές σε μας. Αυτές δεν υπάρχουν έξω από μας. Εμείς τις μεταλλάσσουμε με τις δικές μας κινήσεις.

Τη στιγμή που μιλάμε, 34 μουσουλμανικές χώρες έχουν συμμαχήσει εναντίον του ISIS. Είναι βέβαιο πως εάν η δική μας ζωή απειλείται, οι δικές τους ακόμη περισσότερο. Η λανθασμένη αντίδραση είναι ο αποκλεισμός, η προκατάληψη, το μίσος του «εμείς ή αυτοί».
κηρυγμα σε εκκλησία νεο-αθέων

Φανατικοί νεο-άθεοι (new Atheists), οι οποίοι πιστεύουν πως, εάν εξαλειφθεί η θρησκεία γενικώς, θα εκλείψουν τα προβλήματα του κόσμου. (Ρhoto credit: www.nydailynews.com)

Επομένως, δεν υπάρχει Θρησκεία ριζικά κακή, αλλά ούτε και ριζικά καλή. «Μα», θα διαμαρτυρηθούν πολλοί, «το Ισλάμ είναι μια κοινωνική θρησκεία». Αλλά πότε όμως αποσυνδέθηκε ο Χριστιανισμός από το κοινωνικό γίγνεσθαι, πότε υπήρξε εν κενώ; Να πεις ποιος διαμορφώνει τις κοινωνικές νόρμες και αλλαγές είναι σαν να ψάχνεις αν έγινε πρώτα η κότα ή το αβγό. Δεν είναι η Θρησκεία μεταφυσικό φαινόμενο, αλλά καθαρά κοινωνικό, ανθρώπινο. Δεν καταπιέζει μια αμετάβλητη αφηρημένη έννοια, αλλά άνθρωποι που τη μετασχηματίζουν καταλλήλως, βρίσκοντας όμως πρόσφορο έδαφος και ευήκοα ώτα. Ακόμη και οι κοσμικές κοινωνίες διαχωρίζονται σε ιδεολογίες που όλες έχουν τα θρησκευτικά χαρακτηριστικά τους και έχουν κι αυτές οδηγήσει σε τρομερούς πολέμους που όλοι γνωρίζουμε.

Μοιάζει η Θρησκεία να είναι αναπόφευκτη. Χωρίς αυτήν δεν έχουμε μια εικόνα του κόσμου, δεν βρίσκουμε το νόημα. Η Επιστήμη βέβαια (δυστυχώς ή ευτυχώς) δεν μπορεί να εξορίσει την Θρησκεία χωρίς να γίνει η ίδια θρησκεία. Αλλά αυτό από μόνο του αποτελεί επικίνδυνη αντίφαση: η Επιστήμη πρέπει να είναι ανοιχτή σε συνεχείς ανατροπές κι αμφισβήτηση, με συνέπεια να μην μπορεί να ισχυριστεί ποτέ πως κατέχει τη μοναδική αλήθεια. Αν το κάνει, θα αποτελέσει τον απόλυτο τρόμο: θα ζούμε επιστημονικά.

Η σωστή αντίδραση που είδα αυτές τις μέρες, μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, είναι η προσπάθεια επικοινωνίας με τους μουσουλμάνους Ιμάμηδες, με κοινό στόχο τη μετάδοση της ανεκτικότητας και την μετριοπάθειας. Είναι περιττό να πω πως δεν είναι όλοι οι Μουσουλμάνοι εν δυνάμει τρομοκράτες. Είναι αυτονόητο πως δεν έχουν όλοι τους στόχο να φορέσουν μαντήλες στις κόρες και τις γυναίκες των Δυτικών.

Υπάρχει βέβαια μια φονταμενταλιστική μορφή του Ισλάμ που αναδύθηκε σε συγκεκριμένες συνθήκες, πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές κι υπαρξιακές. Αυτή, όμως, απέχει από το να επικρατεί σε όλον τον ισλαμικό κόσμο. Δεν είναι καν ένα φαινόμενο αποκλειστικά των ισλαμικών χωρών, αλλά κάτι καινοφανές που αναπτύχθηκε ταυτόχρονα και στα υποβαθμισμένα προάστια ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων. Δυτικές πολιτικοοικονομικές συνθήκες το κυοφόρησαν εξίσου, αλλά και δυτικές «παρεμβάσεις» στον ισλαμικό κόσμο. Το ότι νέοι Ευρωπαίοι προσηλυτίζονται και βρίσκουν εκεί «τάξη και νόημα», όπως οι ίδιοι δηλώνουν, είναι εξίσου πρόβλημα ενδογενές της Δύσης όσο και των ισλαμικών χωρών.

Γιατί άραγε συμβαίνει τώρα; Το ερώτημα πρέπει να απαντηθεί. Τη στιγμή που μιλάμε, 34 μουσουλμανικές χώρες έχουν συμμαχήσει εναντίον του ISIS. Είναι βέβαιο πως εάν η δική μας ζωή απειλείται, οι δικές τους ακόμη περισσότερο. Η λανθασμένη αντίδραση είναι ο αποκλεισμός, η προκατάληψη, το μίσος του «εμείς ή αυτοί». Έτσι ενισχύεται ο φονταμενταλιστικός λόγος.

Δεν είναι αφέλεια να βοηθάς και να συζητάς με το μετριοπαθές Ισλάμ. Είναι η μόνη σωστή και έξυπνη κίνηση. Εάν η Θρησκεία είναι μέρος του προβλήματος, δεν μπορεί παρά να είναι και μέρος της λύσης. Ο φανατισμός όχι. Είναι το πρόβλημα. Στο κάτω κάτω, η ανεκτικότητα είναι η αξία της Δύσης και έτσι θα την υπερασπιστούμε. Αν όμως υπερασπιστούμε τις αξίες μας με το λάθος τρόπο, αυτόν της μη-συνεργασίας και του αποκλεισμού, θα τις χάσουμε και δεν θα φταίνε οι «άλλοι», αλλά εμείς.

μεγα-εκκλησία

Η Δύση έχει σήμερα δημιουργήσει σήμερα τις «mega churches» (με πάνω από δύο χιλιάδες μέλη η καθεμία), οι οποίες επεκτείνονται παντού, μέχρι την Κίνα. (Photo credit: www.chron.com)

Διαβάστε ακόμα: Ώρα για μια νέα Ηθική.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top