Αλέξης – Ταγίπ, βίοι παράλληλοι

Αλέξης Τσίπρας – Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: Θεωρητικά είναι τόσο διαφορετικοί αλλά μετά από μια ενδοσκόπηση μπορεί να βρει κανείς πολλά κοινά. (Φωτογραφία: Andrea Bonetti)

Ξεκίνησαν και οι δυο χρησιμοποιώντας ως πλατφόρμα εκτόξευσης τις Δημοτικές εκλογές. Βέβαια, ο Αλέξης Τσίπρας δεν εκλέχθηκε δήμαρχος Αθηναίων το 2006 όταν κατέβηκε υποψήφιος. Το ποσοστό του όμως που κινήθηκε περίπου στο 12% ήταν πολύ μεγαλύτερο από το τότε εθνικό ποσοστό του κόμματος του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ. Έτσι, ο Αλέκος Αλαβάνος, πρόεδρος του κόμματος εκείνη την εποχή πίστεψε στο άστρο του νεαρού τόσο πολύ ώστε να του περάσει το δαχτυλίδι της διαδοχής του στην ηγεσία. Ο Τσίπρας όμως βιαζόταν, έτσι προχώρησε στην «απαραίτητη» πατροκτονία ώστε να συνεχίσει απτόητος την πορεία του μέχρι την πρωθυπουργία. Πολλά έχουν γραφτεί για τον τρόπο και τις συνθήκες που ευνόησαν την άνοδο του στην εξουσία. Αποψίλωσε την αριστερή πτέρυγα του κόμματος του, έως και τον Παναγιώτη Λαφαζάνη τελικά, ο οποίος θεωρούνταν ότι έλεγχε μεγάλο μέρος του κομματικού μηχανισμού. Απτόητος συμμάχησε ακόμα και με τον «διάβολο» για την αριστερά, ένα λαϊκίστικο τουλάχιστον, υπερδεξιό κόμμα -τους ΑΝΕΛ/ που ήταν η απαραίτητη συγκολλητική ουσία για την εξουσία.

Από την άλλη, ο Ερντογάν ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης ανήλθε σιγά σιγά την πολιτική ιεραρχία και το 2002 ίδρυσε το κόμμα του, της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Ο Ερντογάν δεν δίστασε ούτε αυτός στην απαραίτητη εκκαθάριση, «τρώγοντας» σύντομα τον Αμπντουλάχ Γκιούλ πρόεδρο της Τουρκίας και τον Αχμέτ Νταβούτογλού τον μέντορά του, Υπουργό των Εξωτερικών και Πρωθυπουργό. Ήταν οι μόνοι που θεωρητικά θα μπορούσαν να τον απειλήσουν.

Τσίπρας και Ερντογάν είναι ειδικοί όμως στην κατασκευή εσωτερικών εχθρών ώστε να μπορούν να καταφεύγουν στα κατώτερα ίσως και ζωώδη, πολλές φορές ένστικτα των πολιτών για να εξασφαλίσουν τη στήριξη τους. Στην περίπτωση του Τσίπρα, εσωτερικοί εχθροί ήταν τα ντόπια συμφέροντα, γενικά και αόριστα, οι μεγαλοκαναλάρχες, μεγαλοεκδότες, μεγαλό-γενικώς με τους όποιους βέβαια είχε φλερτάρει διαρκώς όπως και κάθε εν αναμονή πρωθυπουργός. Στην περίπτωση Ερντογάν, εσωτερικός εχθρός ήταν ο πρώην πατρόνας του ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο εξόριστος πλέον στην Αμερική ιμάμης ο οποίος το 2013 έφυγε από το πλευρό του Ερντογάν για το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς που ξέσπασε τότε. Ο Ερντογάν δεν σταματά να τον θεωρεί ως την μεγαλύτερη πηγή των όποιων κακών τον βρίσκουν.

Δεν είναι τυχαίο ότι όποτε υπάρχει κάποια μεγάλη εσωτερική κρίση σε Ελλάδα και Τουρκία και οι δυο αρχηγοί επινοούν εχθρούς και καταφεύγουν σε ραδιουργίες ώστε να διατηρηθούν στην εξουσία. Είτε είναι ένα δημοψήφισμα είτε νέες εκλογές είτε το περίφημο πραξικόπημα. Ο Ερντογάν ως άλλος πατερούλης καταφεύγει στην αγάπη των ανθρώπων του, κυρίως των Τούρκων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας στην ενδοχώρα της Τουρκίας, ενώ στην δική μας περίπτωση ο Αλέξης Τσίπρας συσπειρώνει τον λαό γύρω από το πάλαι ποτέ λεγόμενο ηθικό πλεονέκτημα της αριστεράς ενάντια στους κακούς ξένους και στους πλουτοκράτες λακέδες τους.

Διαβάστε ακόμα: Αναξιοκρατία, η διαχρονική μάστιγα της Ελλάδας

Τα κοινά τους δεν σταματούν όμως εκεί. Ο Ερντογάν έρχεται στη χώρα μας εν μέσω του σκανδάλου Ζαράμπ, του Τουρκο-Ιρανού εμπόρου χρυσού ο οποίος κατηγορείται από τις Αμερικανικές αρχές ότι έσπασε το εμπάργκο τους απέναντι στο Ιράν κάνοντας ανταλλαγή χρυσού για πετρέλαιο. Ο Ζαράμπ άρχισε να κελαηδάει στην Αμερικανική δικαιοσύνη και σιγά σιγά ξετυλίγει το κουβάρι πλησιάζοντας στον Ερντογάν. Πολλοί λένε ότι ο Ζαράμπ ήταν ο διαχειριστής μαύρων ταμείων κοντά στο περιβάλλον του Σουλτάνου. Ο Τούρκος πρόεδρος από την άλλη τα ρίχνει στην συνωμοσία του Γκιουλέν με τους Αμερικανούς. Ο Αλέξης Τσίπρας υποδέχεται τον Τούρκο πρόεδρο κατά την διάρκεια των ημερών της επετείου από την δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Είναι μια ημερομηνία σταθμός για τον πρωθυπουργό, αφού οι ταραχές του 2008 του εξασφάλισαν μια πισίνα ψηφοφόρων. Όμως λίγο φαίνεται να τον απασχολεί η επέτειος αυτή, αφού έχει να αντιμετωπίσει ένα άλλο σκάνδαλο στην αυλή του. Το ζήτημα των πωλήσεων όπλων στην Σαουδική Αραβία με προορισμό την Υεμένη από τον ομογάλακτο του Υπουργό Άμυνας. Μια υπόθεση όπου ακόμα κανείς δεν έχει μάθει τι ακριβώς έχει γίνει αλλά σίγουρα έχει αφήσει έντονη οσμή.

Τσίπρας και Ερντογάν είναι επίσης ικανότατοι στην αλλαγή διεθνών συμμάχων. Θα περίμενε άλλωστε κανείς μέχρι πριν λίγα χρόνια ότι πολιτικός που ανήκε στη ριζοσπαστική αριστερά, διαδήλωνε με Παλαιστινιακή μαντίλα και αποκηρύττε την Αμερική θα θεωρείται σύμμαχος της; Ότι η Τουρκία θα βρίσκεται πλέον σε θερμό εναγκαλισμό με την Ρωσία; Τη θεωρούμενη εξάλλου από μεγάλη μερίδα της ψεκασμένης και μη Ελλάδας, ως αιώνια σύμμαχο και σωτήρα μας; Τη χώρα που δυο χρόνια πριν ο Παναγιώτης Λαφαζάνης προσέγγιζε ως εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης ενάντια στους δυτικούς τοκογλύφους; Αςς μην ξεχνάμε ότι πριν δυο χρόνια Τουρκία και Ρωσία βρέθηκαν στα πρόθυρα σύγκρουσης, αφού οι Τούρκοι είχαν καταρρίψει Ρωσικό μαχητικό. Τίποτα δεν προμήνυε τις αλλαγές που ζούμε σήμερα. Θα μπορούσε να πει κάποιος ξένος αναλυτής ότι αύριο συναντώνται οι νέοι αγαπημένοι Ρωσίας και Αμερικής. Πως προέκυψε αυτό;

Όταν εξελέγη ο Ντόναλντ Τραμπ, όρισε Σύμβουλο Ασφαλείας τον Μάικλ Φλιν όποτε πολλοί θεωρούσαν ότι η Τουρκία θα ήταν η αγαπημένη σύμμαχος της Αμερικής. Ήταν άλλωστε γνωστή σχετικά η σχέση του Φλιν με Τουρκικές εταιρείες για τις οποίες εργαζόταν ως «σύμβουλος» και τα άρθρα του για το πόσο σημαντική στρατηγικά είναι η γείτονας. Έκτοτε πολλά άλλαξαν, ο Φλιν είναι πλέον κατηγορούμενος και αποδιοπομπαίος τράγος του εκλογικού σκανδάλου με την Ρωσία. Λέγεται ότι δρούσε για λογαριασμό του Ντόναλντ Τραμπ στις επαφές με Ρώσους αξιωματούχους πριν τις εκλογές του 2016. Ενώ Αμερικανοί αναλυτές δεν κρύβουν πια την απογοήτευσή τους για τη στάση του Ερντογάν απέναντι στις ΗΠΑ. Από τη μία είναι η στρατηγική σχέση που πιστεύουν ότι οικοδομεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, η οποία, εκτός των άλλων, οδηγεί και στην αγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400. Από την άλλη είναι οι κινήσεις του απέναντι στην Τεχεράνη, με την οποία έχει στενές επαφές, την ώρα που ο Τραμπ προαναγγέλλει την αναθεώρηση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Σε όλα αυτά ήρθε να προστεθεί και η πρόσφατη τριμερής συνάντηση του Σότσι, όπου Ιράν, Τουρκία και Ρωσία εμφανίζονται να διαμορφώνουν έναν νέο άξονα στη Μέση Ανατολή και ειδικά τη Συρία. Όσο για το Κατάρ, που είναι αποκλεισμένο εδώ και πέντε μήνες από τις αραβικές χώρες, ο Τούρκος πρόεδρος έχει δείξει διάθεση να το βοηθήσει να σπάσει την απομόνωσή του.

Όσο για την ταμπακιέρα; Μάλλον δεν έχει και πολλή σημασία. Στην κορυφή της ατζέντας βρίσκονται, φυσικά, οι διμερείς σχέσεις, τις οποίες σκιάζουν η αυξημένη τον τελευταίο χρόνο παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο. Ενόχληση προκαλεί και η τακτική της Αγκύρας να «κλειδώνει» συνεχώς μεγάλες περιοχές για ασκήσεις, αλλά και η επιμονή της να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία, σε μερικές περιπτώσεις υπερβαίνοντας κάθε όριο, όπως συνέβη στις αρχές του έτους με την «περιοδεία» του αρχηγού του τουρκικού γενικού επιτελείου στα Ίμια. Οι παρενοχλήσεις δεν περιορίζονται στο Αιγαίο, αλλά λαμβάνουν χώρα και στην ΑΟΖ της Κύπρου. Για τον κ. Ερντογάν παραμένει μείζονος σημασίας ζήτημα η έκδοση από τη χώρα μας των Τούρκων στρατιωτικών που αυτομόλησαν στην Ελλάδα και τους οποίους θεωρεί πραξικοπηματίες. Υποστηρίζει, δε, ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός αθέτησε υπόσχεση που του είχε δώσει λίγες ώρες μετά το πραξικόπημα ότι θα επιστρέψει στην Τουρκία όσους αναζητούσαν καταφύγιο στην Ελλάδα.

Προφανώς η συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν δεν θα μας κάνει σοφότερους, ίσως χρησιμοποιηθεί για τα εσωτερικά ακροατήρια τους, για την πλευρά ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να κατευναστεί η (ακρό)δεξιά πατερίτσα του πρωθυπουργού ενώ για τον «Σουλτάνο» να περάσει για άλλη μια φορά το μήνυμα ότι η Θράκη είναι τα σύνορα της καρδιάς των Τούρκων. Ωστόσο οι ερμηνείες αυτές δεν αρκούν για να εξηγήσουν γιατί ένας Τούρκος ηγέτης φτάνει επισήμως στην πρωτεύουσα μας μετά από μισόν αιώνα. Ίσως Αλέξης και Ταγίπ μας δώσουν αφορμές και για νέους παραλληλισμούς τα επόμενα 24ωρα.

Διαβάστε ακόμα: Αλλού είναι το πρόβλημα με τα πούρα του πρωθυπουργού

TAGS :
Αλέξης Τσίπρας Ελλάδα συνάντηση Ταγίπ Ερντογάν τουρκία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook