Υπόθεση Weinstein: Διμερείς σιωπές, διμερείς συμφωνίες

Ακούγοντας όλα όσα λέγονται τον τελευταίο καιρό γι’ αυτόν τον τύπο των 136 κιλών και της περουσίας των 125 κατ. ευρώ, ένα ερώτημα προκύπτει: «Μα καλά, αφού οι πάντες ήξεραν, γιατί κανένας δεν είπε ποτέ τίποτα;». (Εικονογράφηση: Mike Guillen | New York Post)

Στο πανεπιστημιακό ή το νοσοκομειακό ή το δημοσιογραφικό περιβάλλον, οι θέσεις είναι πολύτιμες και οι καριέρες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις κλίκες. Έτσι, δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο μια γυναίκα να πέσει σε κάποιο διάδρομο ή σ’ ένα συνέδριο πάνω σε κάποιον ευγενικό «συνάδελφο» μεγαλύτερης ηλικίας που της εξηγεί ότι μπορεί να τη «βοηθήσει». Ή κάποιο γέρικο γουρούνι που έχει σταμπάρει κάποια υποψήφια πτυχιούχο και της προτείνει να της δώσει ιδιαίτερα μαθήματα πληροφορικής π.χ. στο πλαίσιο της έρευνάς της. Και καθότι αυτό το σύμπαν των διανοουμένων δεν είναι ιδιαίτερα ετεροκαθορισμένο, το φαινόμενο αφορά εξίσου στους νεαρούς ερευνητές και των δύο φύλων.

Το ίδιο συμβαίνει και στον κόσμο του κινηματογράφου. Διαβάζουμε: «Τίποτα πια δεν πάει καλά στο Χόλιγουντ. Η υπόθεση Harvey Weinstein λύνει τις γλώσσες. Ενώ σωρεία ηθοποιών γένους θηλυκού κατηγορούν τον Αμερικανό παραγωγό της Miramax για σεξουαλικές επιθέσεις και βιασμούς, άντρες ηθοποιοί αποκαλύπτουν επίσης ότι έπεσαν θύματα παρόμοιων συμπεριφορών από κάποια “ισχυρά πρόσωπα”».

Ακούγοντας όλα όσα λέγονται τον τελευταίο καιρό γι’ αυτόν τον τύπο των 136 κιλών και της περουσίας των 125 κατ. ευρώ και κυρίως το ερώτημα «Μα καλά, αφού οι πάντες ήξεραν, γιατί κανένας δεν είπε ποτέ τίποτα;», το μυαλό μου πήγε σ’ όλους αυτούς τους Harvey Weinstein (HW) που κυκλοφορούν ανάμεσά μας.

Οι περισσότεροι HW δεν είναι ηλίθιοι. Φροντίζουν να μην παραβούν το νόμο και να κινδυνέψουν με είκοσι χρόνια φυλακή. Μόνον οι πιο τρελαμένοι απ’ αυτούς στριμώχνουν μια γυναίκα στη γωνία ή της στέλνουν σημειώματα και mails όλο υποσχέσεις. (Εικονογράφηση: Raul Aguila)

Ο Ronan Farrow, ο δημοσιογράφος που αποκάλυψε το σκάνδαλο, μεταξύ των άλλων καταγγέλλει τις αφόρητες πιέσεις που ασκούνται ώστε να κάνουν τις γυναίκες και τα ΜΜΕ να μη μιλήσουν. «Έχει στηθεί ένα πολύ οργανωμένο σύστημα, για να κάνουν τις γυναίκες να σωπάσουν», λέει. «Εμπιστευτικά συμβόλαια με πολύ αυστηρούς όρους που οι γυναίκες πληρώνονται για να υπογράψουν, μια ομάδα επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων που διαδίδει άσκημες φήμες για αυτές τις γυναίκες…». Συν μια ανδρική «κουλτούρα συνενοχής».

Οι περισσότεροι HW δεν είναι ηλίθιοι. Φροντίζουν να μην παραβούν το νόμο και να κινδυνέψουν με είκοσι χρόνια φυλακή. Μόνον οι πιο τρελαμένοι απ’ αυτούς στριμώχνουν μια γυναίκα στη γωνία ή της στέλνουν σημειώματα και mails όλο υποσχέσεις. Ξέρω την περίπτωση ενός HW που κάλεσε τη νεαρή συνάδελφό του στο γραφείο του και την έβαλε να καθίσει όχι σε μια πολυθρόνα απέναντί του, αλλά δίπλα του στον καναπέ. Εκείνη ήταν ενημερωμένη για τη φήμη του. Σε μια φίλη που τη ρώταγε «Πραγματικά, θα πας;» εκείνη απαντούσε πως δεν αρνείσαι ένα ραντεβού για δουλειά εξαιτίας του τι λέγεται για κάποιον, οπότε δεν έβλεπε λόγο να αρνηθεί.

«Στο κάτω-κάτω, δεν θα μου ορμήξει κιόλας!». Δεν της όρμηξε. Την είχε καλέσει με το πρόσχημα να μιλήσουν σχετικά με το περιεχόμενο μιας διάλεξης που θα έδινε. Ωστόσο, δυσκολεύτηκε πολύ να τον κρατήσει στο θέμα. Η συνάντηση σκοπό είχε να γνωριστούν καλύτερα, της είπε. Θεωρούσε, εξήγησε, ότι η φιλολογία περιλαμβάνει και την πορνογραφία, λόγου χάρη. «Α,ναι;» κάνει εκείνη και αρχίζει να του μιλάει για το διδακτορικό της σχετικά με τους ηθικολόγους του 19ου αι. «Υπάρχει ένας μέγας ηθικολόγος τον οποίο πρέπει να μελετήσετε σε βάθος. Είναι ο Μαρκήσιος ντε Σαντ», της κάνει. «Νομίζετε;».

Αναφέρεται σε μια ρήση που, όμως, δεν είναι του Πασκάλ, κι εκείνη τον διορθώνει. Της τη βγαίνει απ’ τ’ αριστερά: «Με ταράζει τόσο η παρουσία σας που δεν ξέρω πια τι λέω». Εκείνη αλλάζει κουβέντα. Αναφέρεται σε μια καθηγήτριά της που θαυμάζει πολύ. Απαντάει: «Εγώ την προώθησα». Μια άλλη. «Κι αυτήν εγώ την προώθησα». Κι έτσι κυλάει η συζήτηση, ένα είδος Γολγοθά που δεν λέει να τελειώσει, αλλά από νομικής άποψης είναι αμάχητος. Δεν κάνεις μήνυση ενάντια σε κάποιον που απλώς θίγει πλήθος ανάρμοστων θεμάτων και επί μισή ώρα «σας κοιτάει σαν νά ‘σαστε ένα κομμάτι κρέας», για να επαναλάβω τη διατύπωση της Léa Seydoux.

Διαβάστε ακόμα: Το τέλος της «συνωμοσίας της σιωπής»

Ωστόσο, όσο εξευτελιστική κι αν είναι μια τέτοια κουβέντα, μπορείς να πεις «όχι», ή τουλάχιστον να μην πεις «ναι». Δεν είσαι αναγκασμένη. Διότι αυτό που κρύβεται πίσω απ’ τις γραμμές είναι σαφώς μια διαπραγμάτευση. Είναι ακριβώς η λέξη που χρησιμοποιεί η Florence Darel στο θέμα του ίδιου του HW. Αυτό που λέγεται χωρίς να ειπώνεται είναι το εξής: Αυτές οι γυναίκες που θαυμάζεις μου οφείλουν την καριέρα τους. Αν επιθυμείς το ίδιο, τότε πορνό, Σαντ και ευαισθησία στην «ταραχή» μου. Τίποτα το επιλήψιμο. Αυτά τα γουρούνια είναι τσακάλια σε κάτι τέτοια.

Το θέμα είναι ότι αυτού του είδους η «διαπραγμάτευση» σε αφήνει με την εντύπωση ότι είσαι ελεύθερος. Όμως, το παιχνίδι είναι στημένο. Ο τυπάκος δεν είναι ένας βασιβουζούκος που στη γωνιά του δρόμου σου λέει «Είσαι για ένα στα όρθια;». Είναι κάποιος τον οποίο υποτίθεται ότι πρέπει να σέβεσαι, κάποιος από τον οποίο εξαρτάται ολοσχερώς η καριέρα σου. Και η καριέρα σχεδόν πάντα μπαίνει πάνω απ’ την αξιοπρέπεια.

Το κολπάκι «να γνωριστούμε καλύτερα» είναι σύνηθες. Αυτό που εκπλήσσει είναι η αντίδραση. Κι αυτή είναι ότι πολλές γυναίκες επιλέγουν να παίξουν το παιχνίδι. Στην περίπτωση του Weinstein, ξεκαρδιζόντουσαν στα γέλια με κάθε του αστειάκι, τον πείραζαν, τον αγκάλιαζαν, του χάιδευαν το χέρι. Εκείνος δεν τις άγγιζε. Ήταν όσο πρέπει ξύπνιος ώστε να μη δίνει δημόσια την εικόνα του καταναλωτή γυναικών – που ήταν.

Πολλές απο εκείνες φρόντιζαν να δίνουν την εντύπωση ότι τον έβρισκαν όντως γοητευτικό, αστείο και φοβερά συμπαθητικό. Παρά το φρικιαστικό του βλέμμα, κάποια βγήκε και είπε ότι «του αρέσουν οι γυναίκες, αυτό είναι όλο». Και μια άλλη, μπαίνοντας σε ένα μίτινγκ στο οποίο ο HW θα συμμετείχε, πέταξε μειδιώντας: «Α, όλα αυτά τα αρώματα κι οι γυναικείες μυρωδιές θα τον τρελάνουν».

Δεν τράβαγαν όλες ζόρι να το παίζουν το χαρέμι του ή να αρέσκονται στα φιλήδονα βλέμματά του. Βάζω στοίχημα ότι και για τον HW ίσχυε το ίδιο. Μιλάμε για γουρούνι, αλλά πολλά από τα θύματά του συγκατένευαν, για να μην πούμε ότι το επεδίωκαν. Σε σχέση με μια άλλη άσκημη γυναίκα ή άντρα, διαθέτουν ένα πρόσθετο πλεονέκτημα: την ομορφιά. Κι αυτό μετράει για τον μεγάλο αρχηγό. Γιατί να μην επωφεληθούν; Στο κάτω-κάτω, είναι κολακευτικό να σε θέλει ένας ισχυρός άντρας. Χώρια ότι έτσι κάνεις στην άκρη τη σταρλετίτσα ανταγωνίστριά σου.

Παρά το φρικιαστικό του βλέμμα, κάποια βγήκε και είπε για τον Harrvey Weinstein ότι «του αρέσουν οι γυναίκες, αυτό είναι όλο». (Εικονογράφηση: Financial Times)

Εδώ παίζει και λίγο ψυχανάλυση του ποδαριού: Για πολλές γυναίκες, ένας άντρας που τον κυβερνούν τα πάθη του είναι ένας ανίσχυρος άντρας. Δεν πα’ νά ‘ναι ο μεγάλος Μανιτού. Με αυτήν του τη σεξουαλική συμπεριφορά εκδηλώνει το τρωτό σημείο στην εξουσία του. Με κάποιον τρόπο, η γοητεία αντιστρέφει τους ρόλους. Καθώς δεν υπάρχει ιδιαίτερη αυτοεκτίμηση κι έχουν χεσμένη την τιμή τους, κάποιες γυναίκες δεν καταλαβαίνουν ποιο είναι το κακό να δοθούν για συμφεροντολογικούς λόγους.

Αν ο λεγάμενος διατίθεται να τους προσφέρει μια χρυσοπληρωμένη δουλειά, γιατί να μην προβούν σ’ ένα πηδηματάκι, για αντάλλαγμα; Τις θεωρούμε όλες θύματα κι υποταγμένες. Στην πραγματικότητα, δεν σκοπεύουν να παραπονεθούν όλες για κάποιον που θεωρούν εύκολα χειραγωγίσιμο και τον οποίο περιφρονούν βαθύτατα.

Είναι κάτι που δυστυχώς μαθαίνεται από νωρίς: Π.χ. η όμορφη μαθήτρια του Λυκείου που καταφθάνει στην αρχή του μαθήματος, κουνιστή και λυγιστή, το πουκάμισο ανοιχτό, για να εξηγήσει στον δάσκαλο σκύβοντας πως «Κύριε, λυπάμαι πραγματικά, αλλά δεν είχα το χρόνο να τελειώσω την εργασία μου. Μπορώ να σας τη φέρω την επόμενη βδομάδα;». Ή σαν την κολητή της που αναρωτιέται γιατί να σκάσει 1.000 ευρώ για το καινούργιο iPhone, όταν ο τελειόφοιτος που τη γουστάρει θα της το χαρίσει, με αντάλλαγμα μια πίπα. Aν υπάρχουν τύποι σαν τον Harvey Weinstein, αν όλοι κρατάνε το στόμα τους κλειστό, είναι επίσης γιατί υπάρχουν και γυναίκες που αυτού του είδους οι καταστάσεις τις εξυπηρετούν.

Διαβάστε ακόμα: «Μαύρο» στον Frank Underwood!

TAGS :
Harvey Weinstein αποκαλύψεις σιωπή σκάνδαλο

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook