Πάντα υπάρχει μια έξυπνη ιδέα για να σώσεις την κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία (Photo by Stefano Montesi – Corbis/ Getty Images/Ideal image).

Αυτό που μ’ έκανε να δω διαφορετικά τα πράγματα ήταν η εκτίμηση ότι η ακύρωση του τουρνουά τένις Roland Garros, τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, θα προκαλούσε οικονομική καταστροφή 260 εκατ. ευρώ. Και επειδή όσο ακούμε για ζημιές εδώ και ζημιές εκεί, μας μένει μια πικρή γεύση που μεγαλώνει την ανησυχία μας, επισημαίνω κάποια πράγματα που δεν είναι προφανή.

Στο παράδειγμα λοιπόν του Roland Garros ενώ βλέπουμε το «κακό», τη ζημιά δηλαδή για διοργανωτές και παίκτες, ξεχνάμε ότι θα μείνει το 50άρικο του εισιτηρίου στην τσέπη δεκάδων χιλιάδων πολιτών, συν κάποια εκατομμύρια στα ταμεία χορηγών και καναλιών τηλεόρασης. Έτσι, σε αυτό το, ας πούμε, κλειστό σύστημα η «ζημιά» είναι στην πραγματικότητα ένα διαφορετικό από το προγραμματισμένο μοίρασμα των χρημάτων του συστήματος.

Για να καταλάβουμε καλύτερα ας απλοποιήσουμε το πρόβλημα της υφηλίου. Έστω ότι πέφτει επιδημία σ’ ένα απομονωμένο νησί του Ειρηνικού, όπου το συνολικό χρήμα για τις συναλλαγές είναι 1.000 όστρακα. Η επιδημία μειώνει τη δραστηριότητα, ο λαός κλείνεται στις καλύβες του, οι μισοί ψαράδες αρρωσταίνουν, μερικά είδη ακριβαίνουν, άλλα φτηναίνουν και γενικά η ζωή γίνεται δύσκολη. Η ανεργία χάλια, ο τζίρος στα μαγαζάκια επίσης, τα έσοδα του κράτους λίγα…

Το πρόβλημα ξεκινάει όταν στην εικόνα προσθέσουμε μια τράπεζα η οποία, την ίδια περίοδο, αφαιρεί όστρακα από το σύστημα εισπράττοντας δόσεις παλαιών δανείων και χρεώνοντας νέους τόκους.

Κάποια στιγμή η δοκιμασία τελειώνει και το νησί είναι έτοιμο να συνεχίσει τη ζωή του. Όσο για τα όστρακα, αυτά παραμένουν 1.000, απλώς ορισμένα έχουν αλλάξει χέρια. Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα; Για τον μέσο όρο πλούτου στο νησί, στον μεν αριθμητή 1.000 όστρακα είχαν, 1.000 έχουν, στον δε παρονομαστή οι κάτοικοι είναι πρακτικά οι ίδιοι. Έζησαν μια κακή παρένθεση και η ζωή συνεχίζεται.

Το πρόβλημα ξεκινάει όταν στην εικόνα προσθέσουμε μια τράπεζα η οποία, την ίδια περίοδο, αφαιρεί όστρακα από το σύστημα εισπράττοντας δόσεις παλαιών δανείων και χρεώνοντας νέους τόκους, χωρίς ταυτόχρονα να δίνει νέα δάνεια. Να μη ξεχνάμε δε, ότι στον πλανήτη έχουμε δύο μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων: τον άνθρωπο (με τις μηχανές του) και το χρήμα. Ο άνθρωπος ξεκουράζεται, το χρήμα ποτέ.

Με αυτό λοιπόν το νέο δεδομένο όταν το νησί «αναρρώσει», τα όστρακα δεν είναι πια 1.000 αλλά 900, το επίπεδο διαβίωσης έχει πέσει και η θεωρητική ύφεση έχει περάσει στον κόσμο. Στο εξαιρετικά απλοποιημένο λοιπόν παράδειγμα του νησιού έχουμε δυο απλές λύσεις:

Α) Σε όλη την περίοδο της κρίσης οι τράπεζες μηδενίζουν τα επιτόκια, δεν εισπράττουν δόσεις και ο Κυβερνήτης του νησιού φροντίζει τους εργαζόμενους της τράπεζας, όπως κάνει και με τους ψαράδες. Προσοχή όμως. Όλες οι δόσεις σπρώχνονται στο μέλλον, όχι η σημερινή δόση πληρώνεται σε τρεις μήνες, μαζί μ’ εκείνη που τότε θα έρθει η ώρα της. Το σύστημα ισορροπεί, οι κάτοικοι έχουν τα ίδια όστρακα και η τράπεζα τοκίζει τα ίδια δάνεια.

Β) Οι τράπεζες δίνουν δάνεια σε όσους έπαθαν ζημιά, ισόποσα με τα όστρακα που απέσυρε αυτό το διάστημα. Το σύστημα ισορροπεί με μόνη κερδισμένη την τράπεζα που, μέσα στην καταστροφή, εισέπραττε σαν να μη τρέχει τίποτα με αυτή την «κατάχρηση» να μεταφέρεται αποκλειστικά στις πλάτες των πληγέντων. Ακόμα χειρότερα, τα νέα δάνεια της τράπεζας δίνονται με εγγύηση του Κυβερνήτη, γιατί ποια τράπεζα θα δάνειζε τον ψαρά;

Προσπάθησα να βρω λύσεις σε μικρή κλίμακα, μιας και δεν είμαι οικονομολόγος και οι δύσκολες πράξεις με ζαλίζουν. Επιλέξτε εσείς ποια από τις λύσεις σάς φαίνεται πιο λογική. Μπορείτε επίσης να προβλέψετε ποια τελικά θα εφαρμόσει η Υφήλιος.

 

Διαβάστε ακόμα: H Ελλάδα στην μετά-κορονοϊό εποχή: οικονομική καταστροφή ή ευκαιρία;

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top