Γιατί να γυρίζουμε την πλάτη σε τέτοιου είδους «ταξιδιώτες»;

    Ήταν καλοκαίρι του 2018, οι τουρίστες γέμιζαν κι άδειαζαν βράδυ πρωί σπίτια, ταξί κι αεροδρόμια στην Αθήνα και τα νησιά, εγώ έτρεχα να προλάβω τα συνηθισμένα προβλήματα τους και η ομάδα που έτρεχε πίσω από τους επισκέπτες, πάλευε νύχτα μέρα να κάνει όλα τα (πάρα πάρα πολλά) υπόλοιπα.

    Κάπου ανάμεσα στα πολλά κι απίθανα μηνύματα που δεχόμασταν λοιπόν ήρθε και ένα από ένα νεαρό ζευγάρι Φιλανδών που έψαχνε ένα μέρος για να μείνει «για λίγους μήνες κοντά στην Αθήνα ή το αεροδρόμιο», που να είχε εύκολη πρόσβαση στην θάλασσα και γρήγορο ίντερνετ. Δεν ήταν η πρώτη φορά που είχαμε κάποιους «ψηφιακούς νομάδες» όπως καθιερώθηκε να ονομάζονται οι νεαροί συνήθως πολίτες του κόσμου που γυρνάνε τον πλανήτη και μένουν μήνες ή χρόνια σε ένα μέρος δουλεύοντας εξ’ αποστάσεως για εταιρείες και εργοδότες στην άλλη άκρη του κόσμου, είτε γράφοντας κώδικα, είτε στήνοντας ιντερνετικές τεχνολογίες ή εφαρμογές, ή κάνοντας κάτι από τα εκατοντάδες πράγματα που πριν μια δεκαετία δεν φανταζόμασταν όχι πως θα ήταν προσοδοφόρα επαγγέλματα, αλλά θα υπήρχαν καν.

    Οι ψηφιακοί νομάδες είναι εργαζόμενοι που δουλεύουν ξαπλωμένοι με το λάπτοπ τους και χαζεύουν ηλιοβασιλέματα και γαλάζια νερά αντί για γκρίζους ουρανούς.

    Τους γνώρισα, μίλησα μαζί τους αρκετές ώρες και – ως συνήθως – έμαθα πολλά κι απίθανα που δεν είχα ποτέ μου φανταστεί για ανθρώπους που λίγες μέρες πριν δεν ήξερα την ύπαρξη τους, και μετά από λίγες ώρες θα μπορούσα να μην ξανακούσω ποτέ.

    Το ξανθό ηλιοκαμένο ζευγαράκι είχε έρθει εκείνη την εποχή για να συνδυάσει δουλειά με εθελοντισμό. Ήταν η εποχή που νεαροί παθιασμένοι να αλλάξουν τον κόσμο, ή έστω να βοηθήσουν τους μετανάστες που γέμιζαν τα νησιά του Αιγαίου, έρχονταν κατά δεκάδες κάθε βδομάδα στην χώρα ελπίζοντας πως θα βρουν τρόπο να προσφέρουν στους αναξιοπαθούντες που έβλεπαν στα δελτία ειδήσεων να πνίγονται τραγικά με κακοραμμένα πορτοκαλί γιλέκα.

    Το ζευγάρι έμεινε τελικά καιρό στην Αθήνα, πέρασε από 2-3 νησιά και μια σειρά από περιπέτειες που δεν εύχονταν ούτε στον εχθρό τους, και τελικά επέστρεψε στην πόλη για να βρει ένα μέρος να μείνει για «μερικούς μήνες ή ίσως και 1-2 χρόνια». Μιλώντας μαζί τους έμαθα πως είχαν έρθει στην Ελλάδα από την δεύτερη μεγαλύτερη κοινότητα Φιλανδών στον κόσμο εκτός χώρας (μετά την Σουηδία), μια κωμόπολη στην Ανδαλουσία επί της Κόστα ντελ Σολ, ονόματι Φουενριγκόλα.

    Μια πόλη όπου από τους 85 χιλιάδες κατοίκους της οι μισοί και παραπάνω είναι μη Ισπανοί, κυρίως Γερμανοί, Βρετανοί και Σκανδιναβοί. Οι εγγεγραμμένοι Φινλανδοί είναι πάνω από 5500 συνολικά, αλλά όπως μου εξήγησε το ερωτευμένο και αστακοκκινισμένο ζευγαράκι, το νούμερο στην πραγματικότητα ήταν πάρα πολύ μεγαλύτερο (πάνω από 25.000 Φινλανδοί θα ανακάλυπτα με μια γρήγορη έρευνα) αφού οι περισσότεροι δεν χρειάστηκε ποτέ να εγγραφούν σε κάποια ισπανική υπηρεσία, άρα παρέμεναν για μήνες ή χρόνια εκεί φαινομενικά σαν τουρίστες.

    Τότε συζητήσαμε για την δημιουργία μιας υπηρεσίας/εταιρείας που θα έφερνε εργαζόμενους από την Σκανδιναβία και την υπόλοιπη βόρεια και (πλούσια) κεντρική Ευρώπη και θα τους βοηθούσε να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, σε συγκεκριμένα (ηλιόλουστα, παραθαλάσσια κυρίως, και με πρόσβαση σε καίριες βασικές υποδομές όπως αεροδρόμια και νοσοκομεία) σημεία που θα μπορούσαν να ζήσουν εύκολα και ευχάριστα. Είτε ελεύθερους επαγγελματίες – νομάδες σαν και εκείνους, είτε εργαζόμενους σε μεγάλες εταιρείες, που ζητούσαν και έπαιρναν ως bonus πολλές φορές, 6 ή 12 μήνες εργασίας εξ’ αποστάσεως, όπου έμεναν σε ένα οργανωμένο εκ των προτέρων περιβάλλον αλλά ουσιαστικά απολάμβαναν τις χαρές ενός θέρετρου, δουλεύοντας ξαπλωμένοι με το λάπτοπ τους και χαζεύοντας ηλιοβασιλέματα και γαλάζια νερά αντί για γκρίζους ουρανούς που άγγιζαν το κεφάλι τους και λασπωμένα χιόνια δίπλα σε καλοφτιαγμένους δρόμους.

    Σύμφωνα με τον «προφήτη» Pieter Levels, μέχρι το 2035 θα υπάρχουν στον πλανήτη 1 δισεκατομμύριο ψηφιακοί νομάδες.

    Το σχέδιο δεν προχώρησε τότε, αλλά η σκέψη και το πλάνο παρέμεινε. Από τότε ως σήμερα βρέθηκαν αρκετοί άνθρωποι που ενδιαφέρθηκαν για το πρότζεκτ, αλλά ποτέ κανείς που να αποφασίσουμε τελικά να το πραγματώσουμε. Μέχρι που άρχισα να μιλάω – τυχαία όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις – με ανθρώπους από την τοπική αυτοδιοίκηση διαφορετικών σημείων της χώρας, και να συνειδητοποιώ πως ένα τέτοιο πλάνο ενδιαφέρει πάρα πολλούς περισσότερους. Και τότε ήρθε η καραντίνα Και όλα έγιναν ξεκάθαρα…

    Ο «digital προφήτης» Pieter Levels (danieltay.me).

    Ο «προφήτης» και το 1 δις νομάδες

    Το 2015, ένας Ολλανδός πιτσιρικάς serial entrepreneur που από κάποιους θεωρείται και «digital προφήτης», ο Pieter Levels, έκανε την εξωφρενική -τότε- εκτίμηση πως μέχρι το 2035 θα υπάρχουν στον πλανήτη 1 δισεκατομμύριο ψηφιακοί νομάδες. Από τότε μέχρι σήμερα φυσικά ο κόσμος (κι ειδικά η Ελλάδα) ανεβοκατέβηκε πολύ περισσότερες φορές από ότι οι άνθρωποι είχαν συνηθίσει. Και ξαφνικά φτάσαμε στο σήμερα, που η εκτίμηση του Levels μοιάζει απολύτως λογική κι αναμενόμενη.

    Όταν λοιπόν κάποια στιγμή η καραντίνα φύγει από το λεξιλόγιο μας, και τα φάρμακα και τα εμβόλια ξαναφέρουν μια σχετική ισορροπία και «κανονικότητα» στον πλανήτη και την παγκόσμια οικονομία, περιμένουμε την έκρηξη της μετακίνησης εκατομμυρίων ανθρώπων που θα αρχίσουν να ψάχνουν ένα ομορφότερο, φωτεινότερο, πιο ζεστό, πιο κοντά στα όνειρα τους μέρος στον κόσμο για να μένουν και να δουλεύουν εξ’ αποστάσεως. Και αυτό το μέρος για πάρα πολλούς στον πλανήτη, θα μπορούσε να είναι η Ελλάδα.

    Οι Εσθονοί απέδειξαν πως είναι πολύ μπροστά στο θέμα της ένταξης των ψηφιακών νομάδων στην εργατική τους βάση (cms.qz.com).

    To (μη αντιγράψιμο) παράδειγμα της Εσθονίας

    Το Εσθονικό κοινοβούλιο επικύρωσε στις 3 Ιουνίου μια ακόμα πρωτοποριακή απόφαση του μικρού κράτους της Βαλτικής. Η Εσθονία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που εκδίδει πλέον μια Visa «Ψηφιακών Νομάδων». Αυτή η visa θα επιτρέπει σε οποιονδήποτε ανεξάρτητο επαγγελματία θέλει να μένει στην Εσθονία για έναν χρόνο ενώ εργάζεται για εργοδότες ή πελάτες εκτός χώρας, εγκαινιάζοντας και επίσημα πλέον την νέα εποχή της εργασίας – αυτήν όπου οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες, γνωστοί και ως «ψηφιακοί νομάδες», δεν είναι εγκλωβισμένοι σε ένα γραφείο, ένα κτίριο, μια πόλη, μια χώρα, ούτε καν μια ήπειρο.

    Μια έρευνα της MBO Partners πέρυσι εντόπισε 7,3 εκατομμύρια «ψηφιακούς νομάδες» μόνο στις ΗΠΑ, αριθμός μεγαλύτερος κατά 25% σε σχέση με το 2018.

    Η Εσθονία έτσι κι αλλιώς έχει προηγηθεί σε πάρα πολλά τα τελευταία χρόνια, στην προσπάθεια της να μετατραπεί σε έναν «ψηφιακό παράδεισο». Από το «ψηφιακό διαβατήριο» το οποίο μπορεί να αποκτήσει κάποιος χωρίς καν να μένει στην χώρα, τα ψηφιακά της νομίσματα, μέχρι τις υψηλότατες ταχύτητες ίντερνετ και την δυνατότητα δημιουργίας εσθονικής εταιρείας από οπουδήποτε στον κόσμο με πολύ χαμηλό κόστος και ευνοϊκότατους όρους, η μικρή πρώην σοβιετική δημοκρατία των 1,3 εκατομμυρίων κατοίκων, φροντίζει να φτιάχνει τις λύσεις και τους τρόπους για να βοηθήσει τον κόσμο (και τον εαυτό της) στην ψηφιακή ολοκλήρωση, πριν φτιάξει τεράστια φήμη παγκοσμίως. Μέχρι σήμερα άλλωστε πάνω από 56.000 άνθρωποι έχουν αιτηθεί να αποκτήσουν την e-υπηκοότητα, διόλου μικρό νούμερο για μια τόσο μικρή χώρα, που δεν είναι ούτε τουριστικός, ούτε καν φορολογικός παράδεισος για το 1% του μάταιου τούτου κόσμου.

    Υπάρχουν βέβαια κι άλλες χώρες που προσπαθούν να τραβήξουν ανθρώπινο δυναμικό και συνάλλαγμα από την ίδια κατηγορία πολιτών του κόσμου. Η Πορτογαλία για παράδειγμα έχει μια βίζα ελεύθερων επαγγελματιών κι η Ταϊλάνδη την «έξυπνη βίζα» όπως την ονομάζει. Βέβαια για να πάρει κάποιος τέτοια «Τάι» βίζα πρέπει να έχει μηνιαίο εισόδημα 5.600€ οπότε το όλο κόνσεπτ δεν ακούγεται και τόσο «έξυπνο».

    Ψηφιακή βίζα για τους απανταχού νομάδες (movingnomads.com).

    Το σημερινό κοινό και η ευκαιρία

    Μια έρευνα της MBO Partners πέρυσι εντόπισε 7,3 εκατομμύρια «ψηφιακούς νομάδες» μόνο στις ΗΠΑ, αριθμός μεγαλύτερος κατά 25% σε σχέση με το 2018. Το νούμερο στην Ευρώπη με την σημαντικά μεγαλύτερη ανεργία και τον διπλάσιο πληθυσμό εύκολα μπορεί να εκτιμηθεί ως αρκετά μεγαλύτερο. Κι όλα αυτά πριν την παγκόσμια καραντίνα και την μετατροπή της εξ’ αποστάσεως εργασία σε ανάγκη και την αναθεώρηση εκατομμυρίων εργαζομένων σε όλο τον πλανήτη, περί των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης που θέλουν να επιλέξουν για να ζήσουν πρώτα και να δουλεύουν από τα λάπτοπ τους στην συνέχεια. Η παραπάνω έρευνα μάλιστα (που έγινε σε «νομάδες» που ζουν στις ΗΠΑ) έδειξε μεταξύ άλλων απίθανων πως οι 9 στους 10 από αυτούς θα άλλαζαν «βάση» αμέσως αν έβρισκαν ένα μέρος όπου η βίζα ήταν εύκολη υπόθεση, ο καιρός καλός, και οι υποδομές αξιοπρεπείς.

    Πόσους ψηφιακούς νομάδες θα μπορούσε να συγκεντρώσει ένα οργανωμένο πρόγραμμα στην Νότια Αττική, την Κρήτη, την Σύρο, την Καβάλα, την Στερεά Ελλάδα;

    Φανταστείτε τώρα λίγο την ροή κεφαλαίων που σημαίνει η «εισαγωγή» μερικών δεκάδων χιλιάδων τέτοιων υψηλού επιπέδου επαγγελματιών από τον πρώτο κόσμο. Συσσωρευμένων σε συγκεκριμένα σημεία μάλιστα. Και αρχίστε να υπολογίζετε τα παράπλευρα κέρδη που προκύπτουν σε μια κοινωνία και μια οικονομία από την ύπαρξη και την διάδραση αυτής της κατηγορίας εργαζομένων μαζί της. Δύσκολο; Όχι και τόσο.

    Οι Εσθονοί ήδη μιλούν για 1800 ψηφιακές βίζες μόνο για τον πρώτο χρόνο. Για την παγωμένη, μακρινή, άγνωστη, διόλου ονειρική Εσθονία. Πόσους θα μπορούσε να συγκεντρώσει ένα οργανωμένο πρόγραμμα στην Νότια Αττική, την Κρήτη, την Σύρο, την Καβάλα, την Στερεά Ελλάδα, ή όπου αλλού μπορεί κανείς να σκεφτεί; Τα πλεονεκτήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συνθήκης του Σένγκεν, της συγκυρίας που ανέβασε την δημοφιλία της χώρας σε απίθανα επίπεδα, του χαμηλού (συγκριτικά με τον πρώτο κόσμο) κόστους ζωής, της ηλιοφάνειας, της ασφάλειας και όλων όσων πλεονεκτημάτων θέλει κανείς να προβάλει για την χώρα, μπορούν να καταστήσουν την Ελλάδα σε κάτι που όπως φαίνεται κανείς δεν είχε φανταστεί, αλλά θα έπρεπε να προγραμματίσει: Τον καλύτερο προορισμό για να ζει κανείς, δουλεύοντας εξ’ αποστάσεως.

     

    Διαβάστε ακόμα: To τέλος του Airbnb. Ένα παραμύθι χωρίς happy end.

     

     

    x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

    Button to top