Credit: Cindy Andrie/Flickr

«Σε καιρούς ανέχειας πάντα αυτό γίνεται: λίγοι πόροι, μαχητικοί άνθρωποι, δημιουργία. Χωρίς τη Μεγάλη Ύφεση (1930-41) δεν θα παίζαμε Monopoly, δεν θα είχε βρεθεί το ραδιόφωνο αυτοκινήτου, το φωτοτυπικό μηχάνημα ή οι εξελιγμένοι κινητήρες…». Credit: Cindy Andrie/Flickr

Oταν ρωτήθηκε αν η οικονομική κρίση είναι απόσπαση της προσοχής, ο Βρετανός καλλιτέχνης David Hockney, με το φλεγματικό του τρόπο, απάντησε: «Η έμπνευση ποτέ δεν επισκέπτεται τον τεμπέλη […] Η έμπνευση από την Κρίση διεγείρει…». Ο Hockney έχει δίκιο. Μας λέει να κοιταχτούμε και να χωρίσουμε τα τεμπέλικα μυαλά από τους μαχητές. Μας τονίζει ότι είναι άχαρη και άχρηστη η συζήτηση περί κρίσης, έτσι γενικά. Μας δείχνει την αλληλουχία «έμπνευση- κρίση- διέγερση». Δεν μας το είπαν τα δεκάδες χιλιάδες οικονομικά μυαλά της χώρας (μπλόγκερς, αναλυτές, δημοσιογράφοι κτλ), αλλά ένας τρελά παθιασμένος καλλιτέχνης.

Στην περίοδο του «Great Depression» (1930-41) οι άνθρωποι έκαναν χιλιάδες καινοτομίες χωρίς πόρους, ή ισχυρές εταιρείες και με εκατομμύρια μετανάστες παντού. Ενώ η κρίση διέλυσε εκατοντάδες χώρες, ήθελαν να σηκωθούν ξανά, χωρίς να τους απασχολεί η βολή τους. Δεν τους σταμάτησε τίποτε! Αν το σκεφτείτε, σε καιρούς ανέχειας πάντα αυτό γίνεται: λίγοι πόροι, μαχητικοί άνθρωποι, δημιουργία. Χωρίς τη Μεγάλη Ύφεση δεν θα είχαμε ποτέ τα μπισκότα με κομμάτια σοκολάτας, δεν θα παίζαμε Monopoly, δεν θα είχε βρεθεί το ραδιόφωνο αυτοκινήτου, το φωτοτυπικό μηχάνημα ή οι εξελιγμένοι κινητήρες! Δεν θα είχαμε ίσως το marketing, που μας έμαθε τι είναι η προστιθέμενη αξία, ο πελάτης, το καλό service και η αξία των μαρκών.

Το ίδιο έγινε και στην πετρελαϊκή κρίση των 1970, όπου κράτη και αγορές έφεραν νέες ευρεσιτεχνίες. Μια από αυτές ήταν η μεγαλύτερη τεχνολογική εξέλιξη τα τελευταία 50 χρόνια. Οι ΗΠΑ επένδυσαν εκατοντάδες δις στο σχεδιασμό ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών κυκλωμάτων (chips) και κατόπιν σε όλη την υφήλιο οι εταιρείες τα χρησιμοποίησαν για τη σμίκρυνση εκατοντάδων συσκευών (προσωπικός Η/Υ, walkman, φορητό τηλέφωνο, microwave). Νέες δουλειές, νέες ειδικότητες, σταδιακή επαναφορά. Τότε συνέλαβαν για πρώτη φορά το concept των διασυνοριακών εμπορικών κοινοπραξιών ή/και των συνεργασιών μεταξύ πόλεων. Πού να τα πεις αυτά εδώ!

Οι χαμηλού κόστους υπηρεσίες ή προϊόντα λιανικής με εντελώς νέα offering στην ψηφιακή οικονομία «σκίζουν» –μακάρι αυτά να ακούγαμε κάθε μέρα στις ειδήσεις.

Στις περιόδους φτώχειας οι άνθρωποι μεγαλουργούν με νέα όνειρα, όπως κάποτε έφευγε ένα φτωχό παιδί από το χωριό του. Σήμερα η διαφορά και το ταμπού είναι ότι στην Ελλάδα κουβαλάμε πολλά «βάρη» μαζί μας (πρώτη κατοικία, εξοχικό, σπίτι φοιτητή, 1-3 αυτοκίνητα). Όσοι ξεχάσουν αυτά τα υλικά βαρίδια και επικεντρωθούν στην έμπνευση και τη θετική διαχείριση της κρίσης, αναζητώντας πρακτικές λύσεις, θα επιβιώσουν. Ας χωριστούμε σε μια πλειοψηφία που θα θέλει χρήμα, κοινωνικό δίχτυ, μικρότερα βάρη και σε μια μειοψηφία που θα καινοτομήσει. Oι περίοδοι κρίσης είναι η ευκαιρία να το πάρουμε απόφαση και να εστιάσουμε στην έμπνευση. Αν το κάνουμε απλώς αντιλαμβανόμενοι τον κίνδυνο είναι πολύ αργά, τότε ήδη σου χτυπάει την πόρτα… το τέλος. Η ιστορία δείχνει ότι οι άνθρωποι σε καιρό κινδύνου ενώνονται, ψάχνονται και δημιουργούν. Βεβαίως αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου κράτος, νομοθεσία, αντιλήψεις, συντηρητικές νοοτροπίες και μια ασύλληπτη εγωπάθεια συνιστούν τεράστια εμπόδια.

Σε πιεσμένες οικονομίες τα εξαγωγικά μικρά αγαθά (λάδι, ζυμαρικά, βιολογικά λαχανικά, κρόκος, αυγοτάραχο, σαλιγκάρια, μαστίχα κλπ) είναι τα πρώτα που «ανασαίνουν» κι ένας τομέας στον οποίο οι Έλληνες θα μπορούσαμε να κυριαρχήσουμε. Βλέπουμε, επίσης, ότι οι χαμηλού κόστους υπηρεσίες ή προϊόντα λιανικής με εντελώς νέα offering στην ψηφιακή οικονομία «σκίζουν» (μακάρι αυτά να ακούγαμε κάθε μέρα στις ειδήσεις). Η Leanna Archer είναι 15 ετών και χτίζει διεθνή σειρά προϊόντων μαλλιών. Ο δεκατετράχρονος Robert Nay περηφανεύεται για την εταιρεία παιχνιδιών του και το χιλιοκατεβασμένο Bubble Ball. O νεαρός Ινδός Farrhad Acidwalla με την παγκόσμια εταιρεία Rockstah media συμβουλεύει, παράγει περιεχόμενο και υλοποιεί. Χιλιάδες παραδείγματα σε αφήνουν με τη σκέψη ότι στην Ελλάδα ακούς μόνο φωνακλάδες και πολιτικάντηδες. Σαν το θετικό μυαλό, η πίστη, η πρακτική σκέψη, οι άνθρωποι και οι ιδέες που θέλουν να πετύχουν να είναι «εκτός θέματος», «εκτός παιχνιδιού».

Οι χώρες δεν σταματούν τη ζωή και την πρόοδο για να συζητούν, αλλά πράττουν. Να δούμε ένα παράδειγμα: Η έλλειψη υδάτινων πόρων είναι παγκόσμιο πρόβλημα, αλλά το World Water Day (22/03/2013) συγκέντρωσε την παγκόσμια αγροτική κοινότητα σε ένα παιχνίδι, για να νιώσουν 45 εκατ. αγρότες πώς θα ήταν για αυτούς μια καταστροφή από ξηρασία (βιωματικός φόβος και προετοιμασία)! Έχετε ακούσει στη χώρα μας ποια είναι η ατζέντα για το θέμα «διαχείριση υδάτων» και μάλιστα πώς θα δοθούν δουλειές από το νερό; Τι λέω, ε; Τίποτε πια δεν θα είναι δεδομένο, όπως το θέλουμε και μας αρέσει. Κάθε εβδομάδα, κάθε μήνα, θα εξετάζουμε τι άλλαξε, πού βρισκόμαστε και πού πάμε –από το κράτος έως τον τελευταίο πολίτη. Όποιος δεν το καταλάβει, κακό του κεφαλιού του.

Πείτε μου, αξίζει να μείνουμε εμείς και τρεις γενιές ακόμη εκτός της εποχής έμπνευσης και δημιουργίας; Δεν μας αρκούν ήδη τα τρία τελευταία χρόνια;

 

O Τάσος Παγκάκης είναι στέλεχος επιχειρήσεων από το 1988.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top