Οι προκλήσεις της διατροφής στο μέλλον και οι πρωτοβουλίες της Lidl Ελλάς

Η Βασιλική Αδαμίδου, αναφέρθηκε στις σημαντικές πρωτοβουλίες της Lidl Ελλάς για μια διατροφή πιο υγιεινή, βιώσιμη και δίκαιη για όλους σε συνθήκες κλιματικής κρίσης.

Το Οικονομικό Φόρουμ Δελφών (Delphi Economic Forum) έχει καθιερωθεί ως μία ετήσια δημόσια συζήτηση ηγητόρων και ειδημόνων από διαφορετικούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας πάνω στα κρίσιμα πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και ευρύτερα προβλήματα της εποχής μας, που φιλοδοξεί να ενημερώσει και να επηρεάσει θετικά κοινό και αρμόδιους, έτσι ώστε να προωθήσει βιώσιμες και κοινωνικά υπεύθυνες πολιτικές ανάπτυξης για την Ευρώπη, την ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο και την Ελλάδα. Στο 10ο Δελφικό Φόρουμ (9-12 Απριλίου 2025) η LidL Ελλάς συμμετείχε για πρώτη φορά ως Silver Sponsor και διοργάνωσε τη συζήτηση με θέμα: The future of food: challenges and opportunities of the planetary health diet.

Σκοπός της συζήτησης ήταν να επισημάνει τις προκλήσεις που σχετίζονται με το φαγητό και τη διατροφή μας και να αναδείξει τις ευκαιρίες που μπορούν να διαμορφώσουν έναν πιο βιώσιμο και υγιεινό τρόπο ζωής. Σπατάλη τροφίμων, παιδική παχυσαρκία, βιωσιμότητα και κλιματική κρίση, ήταν τα βασικά και – όπως αποδείχθηκε – μεταξύ τους σχετιζόμενα προβλήματα που αφορούν την ποιότητα της διατροφής μας, για την οποία η εμπέδωση μιας υγιεινής και βιώσιμης προσέγγισης αποτελεί προτεραιότητα. Ο ρόλος της πολιτείας και η εκπαίδευση ενηλίκων και παιδιών αποτελούν βασικούς άξονες στην αντιμετώπιση της πρόκλησης, ενώ σημαντική είναι και η ευθύνη των επιχειρήσεων.

Όπως τόνισε η -αυτοδικαίως- πρώτη ομιλήτρια, η αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας κ. Ειρήνη Αγαπηδάκη, η Ελλάδα είναι μία από τις ευρωπαίες πρωταθλήτριες (3η θέση) στη σπατάλη τροφίμων, το food waste. Κάθε χρόνο πετάμε κατά κεφαλή 30 κιλά καλών τροφίμων (χωρίς τα αποφάγια) στα σκουπίδια. Προκειμένου να σταματήσει αυτό είναι αναγκαίο να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες, και πρώτα τα παιδιά: σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών το υπουργείο διοργανώνει εκπαιδευτικές δράσεις στις οποίες οι μαθητές επισκέπτονται λαϊκές αγορές και μαθαίνουν να αξιοποιούν τα φρούτα και τα λαχανικά που απορρίπτονται επειδή έχουν “άσχημη” όψη. Τα μαζεύουν και τα προσφέρουν σε οικονομικά ευπαθείς οικογένειες. Παράλληλα διδάσκονται πώς να διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά τα τρόφιμα, ώστε να μην καταλήγουν στα σκουπίδια από αμέλεια.

Aπό αριστερά προς τα δεξιά: Dr Khalil Ghassan – Representative to Greece, UNICEF, Greece | Ειρήνη Αγαπηδάκη – Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας | Dr Elisa Pineda, Research Fellow Imperial College London, United Kingdom | Βασιλική Αδαμίδου – Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων & Βιωσιμότητας της Lidl Ελλάς | Δρ. Αντωνία Τριχοπούλου – Head Centre for Public Health Research and Education Academy of Athens, Greece | Νεκτάριος Νώτης – Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος, Notice Content and Services.

Ο ρόλος των επιχειρήσεων που εμπλέκονται στην αγορά των τροφίμων είναι και αυτός σημαντικός, και μπορεί να είναι καθοριστικά θετικός, όπως εξήγησε η Βασιλική Αδαμίδου, Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων & Βιωσιμότητας της Lidl Ελλάς. Η πανελλαδικής εμβέλειας αλυσίδα εφαρμόζει μια εξαιρετικά αποτελεσματική πολιτική ενάντια στη σπατάλη τροφίμων με συστήματα παραγγελιών που συγκρίνουν τους μήνες και τις ημέρες και το τι ακριβώς πωλείται στα καταστήματα, έτσι ώστε οι παραγγελίες να προσαρμόζονται στη ζήτηση και να μην δημιουργείται πλεόνασμα, που να πρέπει μετά να διατεθεί. Για αυτό το ελάχιστο που περισσεύει, εφαρμόζεται υπέυθυνη διαχείριση που τα κατευθύνει σε τράπεζες τροφίμων, pet food, biogas, και άλλες χρήσεις. Η υπεύθυνη διαχείριση φθάνει το 99% των τροφίμων που διακινούνται στις αποθήκες της Lidl Ελλάς, με την έμφαση να παραμένει πάντα στην πρόληψη και την αποφυγή του food waste.

Το ερώτημα, πώς μια περιοχή της Ελλάδας, η Κρήτη, έφτασε από διεθνές πρότυπο καλής διατροφής (μεσογειακή δίαιτα) να είναι η πιο επιβαρυμένη περιοχή σε ό,τι αφορά την παιδική παχυσαρκία και τα καρδιαγγειακά νοσήματα έθεσε η Δρ. Αντωνία Τριχοπούλου, Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία της Ακαδημίας Αθηνών. Το πρόβλημα είναι η νοοτροπία και το σύστημα αξιών μας, εξήγησε, επισημαίνοντας ότι η διεθνής αναγνώριση της αξίας της μεσογειακής διατροφής ήταν αποτέλεσμα συστηματικής εργασίας για την παρουσίαση αξιόπιστων επιστημονικών δεδομένων και τη διάδοσή τους στο διεθνές ακροατήριο. Πώς θα επιστρέψουμε σε αυτή; Με το να εκπαιδέυσουμε όχι μόνο τους γονείς για να διδάξουν τα παιδιά, αλλά και τα παιδιά για να επηρεάσουν του γονείς.

Η Δρ. Elisa Pineda, Research Fellow του Imperial College London, (Ηνωμένο Βασίλειο) προσέθεσε τη διάσταση ότι το ζητούμενο είναι μία διατροφή που να είναι υγιεινή για τους ανθρώπους αλλά και βιώσιμη για το περιβάλλον, και ταυτόχρονα διαθέσιμη και οικονομικά προσιτή. Σημαντική η έννοια του «διατροφικού περιβάλλοντος»: τι μας προσφέρεται σαν τροφή. Αυτή τη στιγμή κυριαρχείται από τα ανθυγιεινά επεξεργασμένα τρόφιμα. Για αυτό είναι σημαντικό, τα σχολεία και οι χώροι εργασίας να παρέχουν στο κοινό πρόσβαση σε υγιεινά και βιώσιμα τρόφιμα. Θεμελιώδες είναι από νεαρή ηλικία τα παιδιά να εθίζονται σε τρόφιμα χωρίς περιτά πρόσθετα, όπως λιπαρά, αλάτι, και κάθε είδους τροποποιητές. Για να έχουν όλα αυτά συνολική εφαρμογή, είναι σημαντικό να παρέχονται σε όλους οικονομικά προσιτές υγιειενές επιλογές, τόσο στην αγορά, όσο και μέσω παροχών γευμάτων σε σχολεία και γειτονιές.

Η κακή διατροφή ισοδυναμεί ουσιαστικά με μορφή παθητικής βίας στα παιδιά, είπε ο Δρ. Khalil Ghassan, Αντιπρόσωπος της UNICEF στην Ελλάδα. Είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν και να εφαρμόζουν την υγιεινή διατροφή. Ο οργανισμός συνεργάζεται με το Υπουργείο Υγείας για την εθνική δράση για την πρόληψη και καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας. Όπως προσέθεσε η Ειρήνη Αγαπηδάκη, αυτό περιλαμβάνει τη δωρεάν πρόσβαση σε διατροφολόγους και άθληση. Η υπουργός έθεσε επίσης το θέμα υποκινητικότητα: όχι απλώς δεν ασκούμαστε, αλλά ούτε καν κινούμαστε. Η καθιστική ζωή απειλεί με μακροπρόθεσμες επιδράσεις το ορμονικό και νευρικό μας σύστημα.

Η Lidl Hellas έχει αναλάβει πρωτοβουλία για τη διατήρηση του υπεύθυνου μάρκετινγκ, ιδίως προς τα παιδιά, και ήδη από το 2023 δεν διαφημίζονται ανθυγιεινά προϊόντα.

Από αριστερά προς τα δεξιά: Βασιλική Αδαμίδου – Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων & Βιωσιμότητας της Lidl Ελλάς | Martin Brandenburger – CEO και Πρόεδρος Διοίκησης της Lidl Ελλάς | Ειρήνη Αγαπηδάκη – Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας | Νικόλαος Λυσιγάκης – Senior Consultant Stakeholders Engagement, Corporate Affairs & Sustainability, Lidl Ελλάς | Ιωάννης Καρανάτσιος – Chief Merchandising Officer της Lidl Ελλάς.

Στις τελικές παρατηρησεις της, η Βασιλική Αδαμίδου, αναφέρθηκε στις σημαντικές πρωτοβουλίες που εφαρμόζει η Lidl Ελλάς για μια διατροφή πιο υγιεινή, βιώσιμη και δίκαιη για όλους σε συνθήκες κλιματικής κρίσης, που σημαίνουν μείωση επιφανειών κατάλληλων για καλλιέργεια και μεταφορά παραγωγικών ζωνών προς βορειότερα κλίματα. Η «Πλανητική Υγιεινή Διατροφή» λαμβάνει υπόψη της τις ανθρώπινες ανάγκες υγείας και ταυτόχρονα την υγεία του πλανήτη, δηλαδή τη βιωσιμότητα.

Πιο συγκεκριμένα, αυτές οι πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν την αύξηση κατά 20% των φυτικών τροφίμων έως το 2030 και την διασφάλιση της απόλυτης διαφάνειας στις επιλογές τροφίμων με βάση τη μεθοδολογία του WWF, ώστε οι καταναλωτές να ξέρουν τι τρώνε και πως αυτό επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Επιπλέον, συνεργασία αποκλειστικά με πιστοποιημένους παραγωγούς για μέγιστη ασφάλεια τροφίμων, εφαρμόζοντας σε ό,τι αφορά τη χρήση φυροφαρμάκων προδιαγραφές αυστηρότερες από ό,τι απαιτεί η νομοθεσία.

Τέλος, διατήρηση υπεύθυνων πρακτικών μάρκετινγκ, ιδίως προς τα παιδιά, και ήδη από το 2023 δεν διαφημίζονται ανθυγιεινά προϊόντα, ενώ για λόγους διαφάνειας και εναρμονισμού με τις αρχές της συνειδητής μεσογειακής διατροφής, μέχρι το τέλος του 2025 θα αφαιρεθούν από τις παιδικές συσκευασίες προϊόντων όλα τα παιδικά σύμβολα και γραφήματα που καθιστούν πιο ελκυστικό ένα παιδικό προϊόν.

Επιπλέον, η Βασιλική Αδαμίδου παρουσίασε και τα πρώτα στοιχεία μιας σημαντικής έρευνας για τις διατροφικές συνήθειες των Ελληνίδων και των Ελλήνων, που πραγματοποίησε για λογαριασμό της η εταιρεία ερευνών GPO. Αν και δεν είναι εντελώς έτοιμο να αλλάξει ριζικά της συνήθειές του, το 61% των Ελλήνων αναγνωρίζει ότι το θέμα της διατροφής και της βιωσιμότητας είναι σημαντικό. Εντέλει, η ευθύνη είναι και του καταναλωτή. Τη συζήτηση συντόνισε ο Νεκτάριος Νότης, Founder-CEO, Notice Content and Services, ESGreece – Co-Founder, Made in Greece και μπορείτε να δείτε παρακάτω: