Η πρώτη αθηναϊκή εμφάνιση του Ντανιίλ Τριφόνοφ ήταν ένας αδιαμφισβήτητος θρίαμβος (Φωτογραφία: Θωμάς Δασκαλάκης).
Δικαίως ενθουσιάστηκε το κοινό με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ) στο (ελέω κορονοϊού) κατά 70% κατάμεστο Ωδείο Ηρώδου Αττικού το βράδυ της Πέμπτης 24 Ιουνίου 2021. Δεν ήταν μόνο η δεξιοτεχνία του διάσημου βιρτουόζου Ντανιίλ Τρίφονοφ που ξεσήκωσε πολλούς ακροατές σε ορθή επευφημία (standing ovation), αλλά και η εξαιρετική εμφάνιση της ορχήστρας υπό τον αρχιμουσικό Λουκά Καρυτινό, ο οποίος ανέβηκε στο πόδιον με την νέα ιδιότητα του καλλιτεχνικού διευθυντή της. Θερμό χειρoκρότημα χαιρέτισε και τον συνθέτη Γιώργο Κουμεντάκη, ενώ την παρθενική του εμφάνιση έκανε και ο νέος, δόκιμος εξάρχων, βιολονίστας Φαίδων Μηλιάδης. Τη συναυλία παρακολούθησε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κα Αικατερίνη Σακελλαροπούλου.
Όπως πρέπει και αρμόζει σε ένα ελληνικό διεθνές φεστιβάλ, η συναυλία άνοιξε με έργο Έλληνα συνθέτη. Το εικοσάλεπτο «Ισοκράτημα ενός παιδιού» του Γιώργου Κουμεντάκη γράφτηκε ύστερα από ανάθεση του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης για τον εορτασμό των δέκα χρόνων λειτουργίας του θεσμού το 2010. Ο τίτλος παραπέμπει αφενός στη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική παράδοση, αφετέρου στην παιδικότητα με την έννοια της ανακάλυψης ενός κόσμου: της φύσης και της παράδοσης.
Το έργο ανοίγει με ένα θέμα δημοτικής έμπνευσης με νησιωτικό χαρακτήρα στο πιάνο, το οποίο στη συνέχεια περνά – ρίχνει καταβολάδες και πολλαπλασιάζεται, θα έλεγε κανείς – στα υπόλοιπα όργανα της ορχήστρας. Μια απότομη παύση στα πέντε λεπτά δημιουργεί μια τομή, μετά την οποία ακολουθεί μια οργιώδης κοσμογονική γιορτή ελληνικού ήχου, στην οποία αξιοποιούνται διάφορες τεχνικές (πνευστά χωρίς ηχόχρωμα, τραγούδι που εκτελούν οι μουσικοί της ορχήστρας, κ.α.). Έπειτα ακολουθεί ένας ενεργητικός ποντιακός πυρρίχιος, το τέλος όμως είναι γαλήνιο. Ο συνθέτης παρών, κλήθηκε στη σκηνή για να δεχθεί το χειροκρότημα του ακροατηρίου.
Η γενική περιέργεια ασφαλώς είχε φυλαχθεί για την πρώτη αθηναϊκή εμφάνιση του διάσημου βιρτουόζου Ντανιίλ Τρίφονοφ, που η φήμη δεν συνοδεύει απλώς, αλλά προηγείται και του στρώνει το δρόμο με τεράστιες προσδοκίες. Ο τριαντάχρονος σολίστ έχει περίπου την ίδια ηλικία με τον Σεργκέι Ραχμάνινοφ όταν έγραψε το δεύτερο κοντσέρτο για πιάνο.
Η συναυλία άνοιξε με το εικοσάλεπτο “Ισοκράτημα ενός παιδιού” του Γιώργου Κουμεντάκη. Ο συνθέτης παρών, κλήθηκε στη σκηνή για να δεχθεί το χειροκρότημα του ακροατηρίου (Φωτογραφία: Θωμάς Δασκαλάκης).
Το έργο ανοίγει και αυτό με ένα… ισοκράτημα για σόλο πιάνο. Συγκεκριμένα, στα επτά πρώτα μέτρα εναλλάσσονται συγχορδίες που μόνο το χέρι του Ραχμάνινοφ ήταν αρκετά μεγάλο για να παίξει και μια σταθερά επαναλαμβανόμενη νότα, σε δυναμική που αρχίζει σιγανά από το πιάνο και δυναμώνει μέχρι το φορτίσσιμο, δημιουργώντας μια εντύπωση που μερικοί συγκρίνουν με εφέ από καμπάνες. Έτσι δόθηκε η δυνατότητα στην αρχή του κοντσέρτου να ακούσουμε γυμνό τον ήχο του πιανίστα, με βασικά χαρακτηριστικά την ακρίβεια και την καθαρότητα.
Γρήγορα την προσοχή τραβά όχι μόνο η δεξιοτεχνία αλλά και η ανορθόδοξη στάση του σολίστ, ο οποίος είναι ένας πραγματικός σόουμαν. Εντυπωσιακές κινήσεις, χειρονομίες, γκριμάτσες, ασυνήθιστη στάση, αφού πολλές φορές κάθεται κάπως λοξά ή ανασηκώνεται σαν να καβαλάει μηχανάκι και άλλα πολλά, που δεν πρέπει να τα έμαθε στο ωδείο. Πόσα από αυτά είναι άραγε αναγκαία και αυθόρμητα, πόσα γίνονται προς ικανοποίηση εκείνου του μέρους του ακροατηρίου που χρειάζεται μια ξεκάθαρη οπτική ενίσχυση για να παρακολουθήσει το μουσικό κομμάτι μιας ερμηνείας, πόσο τα χρειάζεται ο ίδιος ως μέρος της καλλιτεχνικής του προσωπικότητας;
Παρακολουθούσαμε τον πιανίστα να “τσιμπάει” κυριολεκτικά τα πλήκτρα (Φωτογραφία: Θωμάς Δασκαλάκης).
Απάντηση δεν έχω, αναμφίβολα όμως ο Ντανιίλ Τριφόνοφ έχει την τεχνική για να αντεπεξέλθει αλώβητος στις δακτυλικές απαιτήσεις του έργου. Η θέση μου (οφείλω ευχαριστίες στο Φεστιβάλ Αθηνών για αυτό) συνδυάζε ιδανικά την καλή ακρόαση με την εποπτεία του πληκρολογίου επί του οποίου παρακολουθούσα τον πιανίστα να “τσιμπάει” κυριολεκτικά τα πλήκτρα για να παράγει τον ήχο που συχνά συσχετίζεται με τη ρωσική σχολή, με άγγιγμα επικρουστικό και χωρίς να συνδέει πολύ τις νότες.
Πάντως ήταν σαφές ότι δεν είναι επιφανειακός ερμηνευτής, αντίθετα η ερμηνεία του είχε αντίληψη και βάθος, ενώ παράλληλα εμπλεκόταν σε ολοένα και πιο ουσιαστικό διάλογο με την ορχήστρα, η οποία αποδείχθηκε καλά προετοιμασμένη. Ο Ραχμάνινοφ είναι λίγο παρεξηγημένος ως αποκλειστικά συνθέτης-πιανίστας: η ενορχήστρωση του είναι φροντισμένη και γοητευτική, ειδικά στο δεύτερο μέρος ο διάλογος του πιάνου με το φλάουτο και το κλαρινέτο είναι από τα πιο αξιομνημόνευτα γνωρίσματα του έργου, που χάρις στην συνεισφορά των μουσικών της ΚΟΑ και του αρχιμουσικού τους το ακούσαμε σε μια ολοκληρωμένη και πειστική ερμηνεία.
Εκτός προγράμματος ο εμφανώς χαρούμενος από την εμπειρία Ντανιίλ Τρίφονοφ έπαιξε τις Reflets dans l’eau (Αντανακλάσεις στο νερό) από τις “Εικόνες” (1ο Βιβλίο) του Κλωντ Ντεμπυσύ (Φωτογραφία: Θωμάς Δασκαλάκης).
Εκτός προγράμματος ο εμφανώς χαρούμενος από την εμπειρία Ντανιίλ Τρίφονοφ έπαιξε τις Reflets dans l’eau (Αντανακλάσεις στο νερό) από τις “Εικόνες” (1ο Βιβλίο) του Κλωντ Ντεμπυσύ· για να είμαι ειλικρινής, ακουγόνταν και αυτές λίγο να ήταν… Ραχμάνινοφ.
Ο αρχιμουσικός Λουκάς Καρυτινός ανέβηκε στο πόδιον με την νέα ιδιότητα του καλλιτεχνικού διευθυντή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και την οδήγησε σε μια βραδιά γεμάτη ορμή και αυτοπεποίθηση (Φωτογραφία: Θωμάς Δασκαλάκης).
Και μετά ακολούθησε σαν πραγματική ορχηστρική εκτόνωση η πενταμερής 9η Συμφωνία σε μι ύφεση μείζονα, έργο 70, του Ντιμίτρι Σοστάκοβιτς, που γράφηκε το 1945 για να γιορτάσει θα έλεγα όχι τη νίκη, αλλά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αφού πέρα από κάθε θριαμβολογία αυτό που μεταφέρει είναι μια πραγματική αίσθηση χαράς και ανακούφισης για ένα κακό που αφήνουμε πίσω μας· σίγουρα έτσι το ερμήνευσε η ορχήστρα, σε μια φωτεινή ερμηνεία γεμάτη ζωντάνια, με πολύ ωραίο ήχο και ανάλαφρη διάθεση. Η συμφωνία δίνει την ευκαιρία σε όλα τα επιμέρους όργανα και τις ομάδες να αναδειχθούν, και αυτό πράγματι έγινε από όλους του μουσικούς ανεξαιρέτως, οι οποίοι μαζί με τον αρχιμουσικό Λουκά Καρυτινό έμοιαζαν όσο προχωρούσε η βραδιά να αποκτούν όλο και περισσότερη ορμή και αυτοπεποίθηση, δεχόμενοι στο τέλος ένα πολύ θερμό χειροκρότημα.
//Athens Festival, Herodes Atticus Odeon
24 June 2021
Athens State Orchestra
Lukas Karytinos, conductor
Daniil Trifonov, piano
Giorgos Koumendakis (b. 1959)
The Pedal Tone for a Child
Sergei Rachmaninoff (1873-1943)
Piano Concerto No. 2 in C minor, Op. 18
Moderato – Adagio sostenuto – Allegro Scherzando
Dmitri Shostakovich (1906-1975)
Symphony No. 9 in E-flat major, Op. 70
Allegro – Moderato – Presto – Largo – Allegretto
Διαβάστε ακόμα: Bartek Niziol – «Λατρεύω τους ελληνικούς μύθους».
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
