Ο James David Graham Niven γεννήθηκε στο Λονδίνο την 1η Μαρτίου 1909 (φωτογραφία: classicmoviefavorites.com).

Πώς αναγνωρίζεις με σιγουριά τον τέλειο Βρετανό τζέντλεμαν; Το ριγέ κοστούμι και η κλειστή ομπρέλα είναι απλώς ενδείξεις, όχι αποδείξεις. Η στόφα αυτού του ιδιαίτερου και γοητευτικού ατόμου κρύβεται επομένως στη στάση του. Η άψογη κομψότητα πρέπει να συνδυάζεται με την ανάλαφρη κι έξοχη ανεμελιά, τη χαρούμενη πολυμάθεια, το πνεύμα της ευγενούς άμιλλας σε κάθε περίσταση. Για να πετύχει ιδανικά αυτό το κοκτέιλ φαντασίας και γοητείας, θα χρειαστεί να προσθέσετε ένα περιπαικτικό βλέμμα, εξαίσιες χειρονομίες, ενίοτε ολίγον εξεζητημένες, ένα ακαταμάχητο χιούμορ, μια υποψία γενναιότητας, πικάντικες περιπέτειες και όμορφα πατιναρισμένα παπούτσια.

Όλο αυτό το συνοψίζει τέλεια μια φράση του Ντέβιντ Νίβεν: «Τζέντλεμαν είναι ένας κύριος που, όταν συναντά μια γυναίκα μεταξύ δύο ηλικιών, επιλέγει τη λιγότερο πιθανή».

Εκλεπτυσμένος ηδονιστής σκόπευε ως ανθυπολοχαγός να γευτεί πλέρια τις χαρές της Μεσογείου.

Ο James David Graham Niven γεννήθηκε στο Λονδίνο την 1η Μαρτίου 1909. Με τον πρωτότοκο αδελφό του Henry και τις δύο αδελφές του Margaret Joyce και Grizel Rosemary έχουν μια ευτυχισμένη αλλά πειθαρχημένη παιδική ηλικία, υπό το αυστηρό βλέμμα του πατέρα William Niven, αξιωματικού του βασιλιά Εδουάρδου Ζ’. Ο οποίος θα σκοτωθεί στη μάχη της Καλλίπολης το 1915, στα Δαρδανέλλια.

Περιπαικτικό βλέμμα, εξαίσιες χειρονομίες, ενίοτε ολίγον εξεζητημένες, ένα ακαταμάχητο χιούμορ, μια υποψία γενναιότητας (φωτογραφία: therake.com).

Η χήρα του ξαναπαντρεύεται μετά τον πόλεμο, αυτήν τη φορά μ’ έναν ισχυρό συντηρητικό πολιτικό, τον Sir Thomas Comyn-Platt. Άτακτος μαθητής, θα βρεθεί οικότροφος. Η χειρότερη εμπειρία της ζωής του. Δεν αντέχει τη σιδερένια πειθαρχία, την παραδοσιακή σεξουαλική κακοποίηση και τα παγωμένα ντους. Για να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση, η μητέρα του τον γράφει στη στρατιωτική ακαδημία του Sandhurst.

Ο νεαρός ανθυπολοχαγός, ο οποίος ξεχωρίζει μεταξύ των συντρόφων του επειδή ράβει τις στολές του στο Λονδίνο απ’ τα καλύτερα υφάσματα, αποφοιτά από κει το 1930. Έχοντας καταφέρει να πάρει απόσπαση για τη Μάλτα, εντάσσεται στo περίφημο Highland Light Infantry Regiment, χάρη στη σκοτζέζικη καταγωγή του. Εκλεπτυσμένος ηδονιστής, σκοπεύει να γευτεί πλέρια τις χαρές της Μεσογείου.

Ασχολήθηκε ακόμη και με το εμπόριο του ουίσκι (φωτογραφία: telegraph.co.uk).

Παντελώς απείθαρχος, στο τέλος συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Απ’ το κελί, ο κρατούμενος διασκεδάζει τους φρουρούς. Βγάζει ένα δερμάτινο φλασκί από την τσέπη, μεθάει τον δεσμοφύλακα, το σκάει από ένα παράθυρο και μπαρκάρει για Νέα Υόρκη.

Σβέλτος και αθλητικός, χαρακτηριστικής κομψότητας, ο Ντέιβιντ δοκίμασε την τύχη του στο Χόλιγουντ.

Εκεί, αρχίζει φυσικά να ασχολείται με το εμπόριο του ουίσκι. Οι δουλειές δεν πάνε καλά, οπότε στρέφεται στη διοργάνωση ροντέο. Τζίφος. Επειδή λίγος εξωτισμός δεν κάνει κακό, νά ‘σου τον στην Κούβα, μετά στις Βερμούδες. Ώσπου να εγκατασταθεί στην Καλιφόρνια το καλοκαίρι του 1934.

Το χιούμορ και το παρουσιαστικό του τον βοήθησαν να περάσει στην κωμωδία.

Σβέλτος και αθλητικός, χαρακτηριστικής κομψότητας, ο Ντέιβιντ θέλει να δοκιμάσει την τύχη του στο Χόλιγουντ. Όταν επιτέλους παίρνει την πράσινη κάρτα, κερδίζει κάποιους δεύτερους ρόλους και γίνεται φίλος με τον Έρολ Φλιν και τον Κλαρκ Γκέιμπλ. Εκμεταλλευόμενος τη γοητεία του, τους καλούς του τρόπους και τη στρατιωτική του θητεία, αρχίζει να εμφανίζεται σε ανάλαφρες και ρομαντικές κομεντί. Καταφέρνει να πείσει τον παραγωγό Samuel Goldwyn ότι θα ήταν ιδανικός στο ρόλο του κλασικού Βρετανού αξιωματικού. Το Χόλιγουντ λατρεύει τα στερεότυπα.

Ελαβε το Legion of Merit, το υψηλότερο αμερικανικό στρατιωτικό παράσημο που απονέμεται σε ξένο, από τα χέρια του ίδιου του στρατηγού Αϊζενχάουερ.

Ο Νίβεν ανακαλύπτει ότι ο κόσμος του κινηματογράφου είναι το στοιχείο του: «Είναι πραγματικά πολύ διασκεδαστικό. Διανοείσθε ότι πληρώνεστε υπέρογκα για να ντυθείτε και να παίξετε παιχνίδια; Σαν να είσαι ο Πίτερ Παν!» Συμμετέχει σε διάφορες περιπετειώδεις ταινίες, όπως στη Ναυτική Ανταρσία του 1935 κι αμέσως μετά στην Επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας δίπλα στο φίλο και συγκάτοικό του Έρολ Φλιν. Το χιούμορ και το παρουσιαστικό του τον βοηθούν να περάσει στην κωμωδία. Το 1939, τον βρίσκεις να παίζει μαζί με την Τζίντζερ Ρότζερς στο Δεσποινίς Μητέρα, με την Ολίβια ντε Χάβιλαντ στο Αριστοκράτης Φαντομάς (Raffles) και τον Λόρενς Ολίβιε στα Ανεμοδαρμένα Ύψη.

Με τον Ερολ Φλιν στο The Dawn Patrol (φωτογραφία: imdb.com).

Όμως, ο πόλεμος θα βάλει σε αναμονή την καριέρα του. Κατατάσσεται ως εθελοντής στο βρετανικό στρατό. «Το μόνο χρήσιμο πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου», θα πει. Μέλος της Riffle Brigade, ο Ντέιβιντ Νίβεν συμμετέχει στις μάχες με δυο τρόπους: Από αλληλεγγύη, συμμετέχει αφιλοκερδώς σε πολλές αγγλικές παραγωγές. Παράλληλα, εντάσσεται στους καταδρομείς, όπου και συνδέεται στενά με τον Πίτερ Ουστίνοφ, και παίρνει μέρος σε μυστικές αποστολές δολιοφθοράς. Αποβιβάστηκε στη Νορμανδία με το δεύτερο κύμα επιθέσεων. Το τέλος του πολέμου θα τον βρει με το βαθμό του αντισυνταγματάρχη.

Έχοντας παντρευτεί την ηθοποιό Primula Rollo, η οποία είχε καταταγεί στη RAF κατά τη διάρκεια του πολέμου, επιστρέφει στο Χόλιγουντ, αφού έλαβε το Legion of Merit, το υψηλότερο αμερικανικό στρατιωτικό παράσημο που απονέμεται σε ξένο, από τα χέρια του ίδιου του στρατηγού Αϊζενχάουερ.

Η απώλειά της γυναίκας του Primula Rollo τον διέλυσε. Προσπάθησε να αυτοκτονήσει, αλλά το όπλο μπλόκαρε.

Με την «Primmie» απέκτησαν δυο γιους, αλλά εκείνη πεθαίνει λίγο μετά τη γέννηση του τελευταίου πέφτοντας από μια σκάλα την ώρα που έπαιζαν κρυφτό σ’ ένα εορταστικό δείπνο. Η απώλειά της τον διαλύει, προσπαθεί να αυτοκτονήσει, αλλά το όπλο μπλοκάρει. Πέφτει σε κατάθλιψη και το ρίχνει στη δουλειά, γυρνώντας τη μια ταινία μετά την άλλη. Δύο χρόνια μετά, θα παντρευτεί το μοντέλο από τη Σουηδία Hjordis Paulina Tersmeden και επιστρέφει να ζήσει στην Ευρώπη. Το ζεύγος θα υιοθετήσει δυο κοριτσάκια. Η περίοδος αυτή και τα 30 χρόνια που θα ακολουθήσουν θα είναι τα πιο γόνιμα της καριέρας του.

Ό,τι ήταν ο Νίβεν στην οθόνη ήταν και στην κανονική ζωή. Του άρεσε η κλασική ζωγραφική, τα καλά πούρα και τα Marlboro.

Τη δεκαετία του ’50 καθιερώνεται μέσα από σειρά κωμωδιών. Με το Γαλάζιο Φεγγάρι (The Moon is Blue) του Ότο Πρέμιγκερ κερδίζει τη Χρυσή Σφαίρα Α’ Ανδρικού Ρόλου. Με τον ίδιο σκηνοθέτη γυρίζει το 1958 το Καλημέρα Θλίψη της Φρανσουάζ Σαγκάν. Ενώνει τις δυνάμεις του με τους Dick Powell, Charles Boyer και Ida Lupino το 1954 για να δημιουργήσουν την εταιρεία παραγωγής τηλεοπτικών ταινιών “Four Stars”. Ίσως η πιο προσοδοφόρα κίνησή του.

Αλλά είναι με το Γύρο του κόσμου σε 80 ημέρες του 1956 που σίγουρα βρίσκει τον πιο σημαντικό ρόλο του, αφού ενσαρκώνει στην εντέλεια τον τζέντλεμαν ταξιδευτή που ακούει στο όνομα Φιλέας Φογκ. Μια δεύτερη Χρυσή Σφαίρα κι ένα Όσκαρ δυο χρόνια αργότερα για την αριστουργηματική του ερμηνεία στα Χωριστά Τραπέζια του Ντέλμπερτ Μαν με τη Ντέμπορα Κερ και τη Ρίτα Χέιγουορθ στο ρόλο ενός απατεώνα διαστροφικού ταγματάρχη.

Έκανε δώρο στον εαυτό του μία Ferrari καμπριολέ 212 Inter ειδικά σχεδιασμένη από τον Vignale. Aν και βασικά υπήρξε λάτρης άνετων μπερλινών όπως οι Jaguar και οι Bentley.

Ό,τι ήταν ο Νίβεν στην οθόνη ήταν και στην κανονική ζωή. Του αρέσει η κλασική ζωγραφική, τα καλά πούρα και τα Marlboro. Tα γούστα του ποτέ δεν βγάζουν μάτι. Κι αν κάνει δώρο στον εαυτό του μία Ferrari καμπριολέ 212 Inter ειδικά σχεδιασμένη από τον Vignale, βασικά είναι λάτρης άνετων μπερλινών όπως οι Jaguar και οι Bentley.

Η κομψότητα του στυλ του βασίζεται στην απλότητα των χρωμάτων και των μοτίβων, τα τέλεια κοψίματα. Τα κοστούμια του δεν είναι στημένα σαν αυτά του Κάρι Γκραντ, ούτε εφαρμοστά όπως του Τάιρον Πάουερ ούτε άκαμπτα σαν του Ρεξ Χάρισον. Δεν του αρέσουν τα φανταχτερά χρώματα και περιφρονεί τα ροζ πουλόβερ του Φρεντ Αστέρ. Αλλά φροντίζει πάντα να προσθέτει μια πινελιά φαντασίας στο ντύσιμό του: όμορφα μικρά checks στα τουίντ σακάκια του ή ένα λουλούδι στην μπουτονιέρα.

Η κομψότητα του στυλ του βασιζόταν στην απλότητα των χρωμάτων και των μοτίβων, τα τέλεια κοψίματα.

Το ντύσιμό του: σταυρωτά μπλέιζερ με μεταλλικά κουμπιά, σταυρωτά pinstriped κοστούμια με ticket pocket, γραβάτες club και παπιγιόν, μπλε κασμιρένια πανωφόρια, λευκά παντελόνια.

Η γκαρνταρόμπα του είναι αυτή του τέλειου Βρετανού τζέντλεμαν: σταυρωτά μπλέιζερ με μεταλλικά κουμπιά, σταυρωτά pinstriped κοστούμια με ticket pocket, γραβάτες club και παπιγιόν, μπλε κασμιρένια πανωφόρια, λευκά παντελόνια παρά θιν’ αλός, βελούδινα dinner jacket το βράδυ, μαύρο φράκο και λευκό γιλέκο ή σμόκιν στις χοροεσπερίδες. Τα χρυσά ρολόγια του υπογράφουν οι Vacheron Constantin, Jaeger-LeCoultre, Cartier και Patek Philippe, ενώ φυσικά είναι εκλεκτός πελάτης της Savile Row.

Μέγας σταρ πλέον, τη δεκαετία του ’60 συμμετέχει σε πλήθος υπερπαραγωγών, όπως Τα Κανόνια του Ναβαρόνε ή το σημαίνον πολιτικά 55 μέρες στο Πεκίνο. Γνωρίζει τεράστια επιτυχία με το Ροζ Πάνθηρα του Μπλέικ Έντουαρντς δίπλα στην Κλαούντια Καρντινάλε και τον Ρόμπερτ Βάγκνερ. Έχοντας μάθει ότι ο Ίαν Φλέμινγκ είχε επινοήσει το χαρακτήρα του Τζέιμς Μποντ έχοντας κατά νου τον Κάρι Γκραντ κι εκείνον, δηλώνει υποψήφιος για το ρόλο. Όμως κρίθηκε ηλικιωμένος και υπερβολικά αριστοκρατικός, κι έτσι προτιμήθηκε ο Σον Κόνερι.

Μέγας σταρ πλέον, τη δεκαετία του ’60 συμμετείχε σε πλήθος υπερπαραγωγών (φωτογραφία: sundaypost.com).

Όμως, θα είναι ο μυστικός πράκτορας 007 στην εκκεντρική παρωδία Casino Royale, δίπλα στον Πίτερ Σέλερς, την Ούρσουλα Άντρες, τον Όρσον Ουέλς και τον Ζαν-Πολ Μπελμοντό. Αλλά, τα χρόνια περνούν κι οι διαθέσιμοι ρόλοι στερεύουν. Ωστόσο, θα προλάβει να βάλει τη σφραγίδα του σε δύο ακόμα ωραίες ταινίες: το Θάνατος στο Νείλο, παρέα με τον Πίτερ Ουστίνοφ, και στους Λύκους της Θάλασσας με τον Ρότζερ Μουρ.

Πάσχοντας από το σύνδρομο Lou Gehrig, μια εκφυλιστική νευρομυϊκή νόσο, ο τζέντλεμαν των 100 ταινιών με το λεπτό μουστάκι αποσύρεται στις αρχές της δεκαετίας του ’80, μοιράζοντας το υπόλοιπο της ζωής του μεταξύ της βίλας του στο Μονακό και του Château d’Oex στην Ελβετία, όπου και θα παραδώσει φλέγμα στις 29 Ιουλίου 1983. Ο Ντέιβιντ Νίβεν ήταν ένας ευπατρίδης της 7ης τέχνης που «ήθελε να κάνει τον κόσμο ένα πολύ ευτυχισμένο μέρος για να ζεις».

 

Διαβάστε ακόμα: Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, o σέξι απόγονος του Ριχάρδου Γ’.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top