Με τη Δέσπω μιλάγαμε αρκετά συχνά και δημόσια. Νομίζω πως, μετά τον Νίκο Χουλιαρά και τον Τζίμη Πανούση, με τη Δέσπω Διαμαντίδου έχω κάνει τις περισσότερες συνεντεύξεις. Ίσως γιατί μαζί της είχα και συναισθηματικά συνδεθεί, ίσως γιατί η αμεσότητά της μαζί με την παιδεία της πολύ μου πήγαιναν, πολύ τα εκτιμούσα, επιπλέον του ταλέντου της, αμφότερα.
(Η Δέσπω σε μεγάλη ηλικία είχε συνδεθεί και με τη μητέρα μου, για παρόμοιους ίσως λόγους, αλλά και λόγω Μελίνας Μερκούρη, της στενής φίλης της, αλλά και συμμαθήτριας μια φορά κι έναν καιρό της μητέρας μου στο Μαράσλειο, στο Δεύτερο Γυμνάσιο, στο Κολωνάκι, εκεί κοντά, εκεί δίπλα).
Σαν σήμερα, πριν από πολλά πια χρόνια, το 1960, το «Ποτέ την Κυριακή» και «Τα Παιδιά του Πειραιά» κάνανε πρεμιέρα στην Ελλάδα, δυο μήνες μετά την πρεμιέρα τους στην Αμερική. Ξανακάνανε την Ελλάδα κέντρο του σύγχρονου κόσμου, κινηματογραφικά, διασκεδαστικά, ανάλαφρα, αλλά και ουσιαστικά ταυτόχρονα, με την απολαυστική μουσική του Μάνου Χατζιδάκι ναυαρχίδα τους και πρωτοστάτη.
Η Δέσπω Διαμαντίδου, ηθοποιός του Εθνικού επί πολύ καιρό ήδη, με την ταινία αυτήν ξεκινούσε τη διεθνή της καριέρα, που ως τον Γούντι Άλεν θα ’φτανε, ως τα «Μαύρα Τριαντάφυλλα για Τη Νύφη», με την Άντζελα Λάντζμπουρι και τον Μάικλ Γιορκ. Και λίγο αργότερα, από το «Ίλια Ντάρλινγκ» με τόσους Έλληνες στο Μπρόντγουεϊ, στη Νέα Υόρκη και η Δέσπω ως Despo πια, πρόσφυγας ατρόμητος, κι άλλο Μπρόντγουεϊ με «Καμπαρέ» στης Λόττε Λένια μάλιστα τη θέση, και σίριαλ και σαπουνόπερες στην αμερικάνικη τηλεόραση, προτού ξαναγυρίσει στην πατρίδα της, έφτασε κι έκανε, το ταλέντο και το ήθος της ιδανικά πάντα αξιοποιώντας.
Μού ’λεγε πως την περίμεναν κάποτε στο Μανχάταν για ένα δείπνο σε σπίτι φίλων, και δύο μαύροι στην έξοδο του μετρό προσπάθησαν να τη ληστέψουν. Κι εκείνη, επειδή κατά λάθος ο ένας της έπιασε άκομψα το στήθος, αγρίεψε κι εξερράγη και τους έτρεψε μαινόμενη σε φυγή, και τους… κυνήγησε μάλιστα και κάνα-δυο τετράγωνα! Μετά, φτάνοντας στο σπίτι που την περίμεναν, είπε: «Συγγνώμη που άργησα, αλλά I mugged two guys πριν από λίγο». «Βρε Δέσπω», της είπανε, «τι θα γίνει πια με τ’ αγγλικά σου; “They mugged you” μήπως ήθελες να πεις;» «Όχι, εγώ τελικά τους την έπεσα, εγώ τους επετέθην», τους απάντησε εν πλήρη πια ηρεμία η Δέσπω. «Ξέρω τι σας λέω!»
Πιο πολύ θυμάμαι από τις τόσες συναντήσεις μας και διηγήσεις της που μού ’λεγε πως είχε έναν θείο καπετάνιο και ταξίδευε συχνά μαζί του προς την Ιταλία, κι εκεί πρωτοείδε την Κάλλας μικρή να τη βάζει η μάνα της να τραγουδάει εν πλω χωρίς η Μαρία να πολυθέλει, μ’ ένα πιάνο στο σαλόνι του πλοίου, για τον κόσμο που ταξίδευε. Για την τρομερή εντύπωση που της είχε κάνει αυτή η κοπέλα κι αυτή η φωνή, E la Nave Va πολύ, πάρα πολύ πριν από τον Φελίνι…
Διαβάστε ακόμα: Οι αλήθειες για την Κάλλας.
Θυμάμαι να κάθεται δίπλα μου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και να της αναμεταδίδω μια φρικτή ταινία, μια και η όρασή της ήταν πια σχεδόν ανύπαρκτη, και κάποια στιγμή να μην μπορώ άλλο και να της λέω: «Δέσπω, καταλαβαίνεις, τι να συνεχίσω να προσπαθώ να σου λέω, από αυτήν την αηδία;» «Έχεις δίκιο» μου είπε, κι έμεινε σιωπηλή αρκετή ώρα στο κάθισμά της, στο σκοτάδι, στο σκοτάδι της μέσα. Μέχρι που ακούστηκε και το τραγούδι της ταινίας αυτής της άθλιας: «Και η μουσική φρίκη», μου είπε τότε, «ε»;
Τα Σάββατα πάλι θυμάμαι τα πρωινά, που οι φίλες της έρχονταν να πιούνε τον καφέ τους μαζί της, τη Λίλλη Παπαγιάννη, δεύτερη σύζυγο του πρώην άνδρα της Δέσπως, του Ανδρέα Φιλιππίδη, φίλη της κι αυτή πια, με τις σχέσεις τους ωραιότατες, ως όφειλαν συγκινητικά πολιτισμένες. Κι έναν νεκροθάφτη σ’ ένα ημιυπόγειο γραφείο κηδειών στη Μαρασλή θυμάμαι, να σπεύδει να βγει για να χαιρετήσει τη Δέσπω ευσεβάστως, και η Δέσπω να μου λέει αμέσως μετά, ψιθυριστά: «Του ’χω πολύν κόσμο στείλει. Με περιμένει κι εμένα ο καημένος…»
Δέκα χρόνια και η Δέσπω από το σώμα της πια μακριά. Στις ταινίες όμως ολοζώντανη κι αυτή, με τα μάτια της λαμπερά, με τη φωνή της για πάντα έντονη και χαρακτηριστική, της ζωής της επιστέγασμα, επιπλέον αναφορά. Μα πιο πολύ της καρδιάς και του τρόπου της η ισχύς, της Δέσπως Διαμαντίδου συνέχεια, επίσης μεταφυσική κι ατρόμητη.
Διαβάστε εδώ μια από τις συνεντεύξεις της Δέσπως Διαμαντίδου στον Σωτήρη Κακίση.
Διαβάστε ακόμα: Τότε που ο Μάνος Χατζιδάκις με αποχαιρέτισε με τη φράση ‘’Να προσέχεις τώρα…’’