«Κάθε άνθρωπος ο οποίος ασχολείται με την τέχνη προσπαθεί να διαφυλάξει τον χώρο της δημιουργικής του μοναξιάς απόρθητο». (Οι φωτογραφίες είναι του Ντίνου Διαμαντόπουλου και μια ευγενική παραχώρηση του Νίκου Σταθούλη)

Ήταν μια από τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες του Ιουλίου. Περιμέναμε την Ειρήνη Παππά να ανεβεί στη βίλα του Αλέξανδρου Ιόλα στην Αγία Παρασκευή. Τον αγαπούσε τον Αλέξανδρο Ιόλα. Και εκείνος, όμως. Την θεωρούσε πραγματική σταρ. Είχαμε να βρεθούμε αρκετούς μήνες.

Μόλις που πρόλαβε να φορέσει το σακάκι του, να φτιάξει το μαντήλι του στο αριστερό τσεπάκι του σακακιού του, έφτασε η κυρία Σούλα, η οικονόμος, με την Ειρήνη Παππά. «Τι στυλ, Θεέ μου!», αναφώνησε ο Αλέξανδρος Ιόλας, φιλώντας της το χέρι, το οποίο ξεπρόβαλε από έναν μαύρο χιτώνα που φορούσε, με τα μαλλιά να χύνονται στους ώμους της ελεύθερα.

«Ιόλα μου, κι εγώ Ελληνίδα είμαι, γιατί γεννήθηκα εδώ και γιατί ταυτότητά μου είναι η παιδική μου ηλικία» είχε πει εκείνη την ημέρα η Ειρήνη Παππά.

Είχαν να μιλήσουν καιρό, από τότε που ο γλύπτης Takis έφτιαξε τα σινιάλα για την Ηλέκτρα σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη. Μοιραία η συζήτηση έφτασε στον πρωτοφανή διασυρμό του.

Όλη η Ελλάδα συζητούσε για αυτό: «Είναι ο θησαυρός μας η Ελλάδα. Τα όνειρά μας. Έχουν τίμημα ακριβό αυτά τα δύο. Πολύ ακριβό τίμημα έχουν…», είπε αναφωνώντας ο Αλεξανδρινός οικοδεσπότης: «Αχ… Ελλάδα!».

«Μα, Ιόλα μου, κι εγώ Ελληνίδα είμαι, γιατί γεννήθηκα εδώ και γιατί ταυτότητά μου είναι η παιδική μου ηλικία. Επηρεάζομαι από τις συνθήκες ζωής, τις πολιτιστικές, τις συναισθηματικές. Είχα έναν πατέρα θαυμαστή της αρχαίας Ελλάδας και μια μητέρα η οποία ζούσε μέσα στη μυθολογία. Δάσκαλοι και οι δυο τους, αρχαίων και νέων ελληνικών. Βλέπετε, έχω μεγαλώσει μέσα σε αυτό το περίβλημα. Στο εξωτερικό δεν πάω να παραστήσω την Ιταλίδα, τη Γαλλίδα. Πάω με τα εμπορεύματά μου. Την αυθεντικότητά μου. Σε ένα τραπέζι πολιτιστικής ανταλλαγής φέρεις πάντα τον θαυμασμό. Το θησαυρό σου. Δεν ζήλεψα να είμαι Γαλλίδα. Δεν είπα τότε “είμαι επιπέδου ευρωπαϊκού”. Είμαι επιπέδου ελληνικού», είπε η Ειρήνη Παππά και ο Ιόλας την άρπαξε να τη φιλήσει.

«Δεν ζήλεψα να είμαι Γαλλίδα. Δεν είπα τότε “είμαι επιπέδου ευρωπαϊκού”. Είμαι επιπέδου ελληνικού».

Κορυφαία στιγμή. Στεκόμαστε αμίλητοι. Την ακούμε: «Κάθε άνθρωπος, θέλει δεν θέλει, μέσα στη νύχτα του κοιμάται ή μέσα σε κάποιο βαθύ υποσυνείδητο έχει την αίσθηση της αιωνιότητας, μια αίσθηση κληρονομιάς. Αυτή η αίσθηση της πρώτης αυγής ή της πρώτης λύπης ή του μέλλοντος θανάτου θα υπάρχει. Κι όταν καμιά φορά η τέχνη επεμβαίνει σε ένα άτομο και σε βάζει στο κανάλι της αιώνιας αρμονίας άνευ χρόνου, χώρου και περιβάλλοντος, αν δυο τρεις φορές στη ζωή μου αισθάνθηκα έτσι, ήταν αυτό που με έκανε να κάτσω σε αυτήν τη δουλειά και να γίνω ηθοποιός. Είναι αυτό που με κάνει με μια υποδόρια αρμονία, η οποία είναι άσχετη από θνησιμότητα, αλλά έτσι είναι, μια σχέση με το αιώνιο και τις σπάνιες αλήθειες του..».

Το εξώφυλλο του περιοδικού ΕΝΑ.

Ακούγαμε την Ειρήνη Παππά αμίλητοι. Ήταν βάλσαμο τα λόγια της τέτοιες ώρες. Της είπα ότι καταγράφω τα πάντα στο μαγνητόφωνο και η συζήτηση αυτή θα δημοσιευθεί. Δεν αντέδρασε. Τρία χρόνια μετά η συζήτηση αυτή συνεχίστηκε μαζί μου πλέον και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΝΑ.

«Έτσι είναι γλυκιά μου. Μόνοι μας κουβαλάμε έναν σταυρό. Πάντα έρχεται η ώρα που τίποτα δεν θα μπορείς να περιμένεις από τον έξω κόσμο και τότε συγκεντρώνεσαι στον εαυτό σου και λες: “Έκανα ό,τι μπορούσα. Τα υπόλοιπα ανήκουν στους θεούς”», είπε ο Αλέξανδρος Ιόλας, ο οποίος είχε εξάρσεις και μαζί μια στωική αυτάρκεια. Διατηρούσε δε, στις χειρότερες συνθήκες, τον εαυτό του και τον ρυθμό της ύπαρξής του ακέραιο.

«Κάθε άνθρωπος ο οποίος ασχολείται με την τέχνη προσπαθεί να διαφυλάξει τον χώρο της δημιουργικής του μοναξιάς απόρθητο», θα απαντήσει η Ειρήνη Παππά, για να αντιληφθώ ότι μόνο έτσι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί εντελώς στη ζωή της.

ΥΓ.: Όταν μετά από τρία περίπου χρόνια δημοσιεύθηκε η συζήτηση μας στο περιοδικό ΕΝΑ, ο φωτογράφος Ντίνος Διαμαντόπουλος μου είπε: «Κυνηγούσα 10 χρόνια την Ειρήνη για αυτή την φωτογράφιση». Και μου χάρισε μια σειρά από τα ενσταντανέ…

 

Διαβάστε ακόμα: Τσόκλης και Ιόλας, μια πολυτάραχη σχέση

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top