_AVZ6985_zpsbc06e337

Η αρχιτεκτονική του τουρισμού στην Ελλάδα “πιέζεται” από την υπερ-εκμετάλλευση και την ανάγκη προσφοράς ολοένα και περισσότερων παροχών και ανέσεων, λέει ο Γιάννης Αίσωπος. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλπαξίδης

– Μιλήστε μας για την έκθεση στο Μουσείο της Ακρόπολης «Tourism Landscapes: Remaking Greece».

Θα σας περιγράψω την εκθεσιακή λογική των «Τοπίων Τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα». Η έκθεση χωρίζεται σε 2 ενότητες: το Αρχείο 1914-2014 (έργα και μελέτες των τελευταίων 100 χρόνων) και τα Νέα έργα (15 νέες προτάσεις για μια σύγχρονη τουριστική κατοίκηση στο τοπίο στην μετά-την-κρίση εποχή).
Το Αρχείο είναι μια συνεχής γεωμετρική επιφάνεια φωτογραφιών, οι οποίες τοποθετούνται στους τοίχους του Περιπτέρου. Αποτελείται από 3 υποενότητες. Φωτογραφίες τοπίων, σε μια ακολουθία αυξανόμενης παρουσίας του ανθρωπογενούς τοπίου, από το φυσικό στο έντονα δομημένο, τοποθετούνται στην κατώτερη ζώνη των τοίχων σε μια διάταξη που ανακατασκευάζει ένα  ανάγλυφο. Πάνω τους τοποθετούνται φωτογραφίες και σχέδια αρχιτεκτονικών έργων του τουρισμού, τα οποία διακόπτονται από φωτογραφίες «στοιχείων ταυτότητας» που εισάγουν την ανθρωπολογική θεώρηση.

Από το έργο 'On Tourism in Greece' των Manuel και Francisco Aires Mateus. Φωτογραφία: Αndrea Avezzu

Από το έργο “On Tourism in Greece” των Manuel και Francisco Aires Mateus. Φωτο: Αndrea Avezzu

Τα 15 Νέα έργα παρουσιάζουν νέες προτάσεις Ελλήνων και ξένων αρχιτεκτόνων, για μια τουριστική κατοίκηση στο τοπίο στην μετά-την-κρίση εποχή και έγιναν ειδικά για την Biennale, μέσω μακετών που τοποθετήθηκαν σε βάθρα διαφορετικού ύψους, δημιουργώντας έτσι ένα εσωτερικό «τοπίο νησίδων».

Η δημιουργία μιας στερεοτυπικής και, επομένως, αναμενόμενης εικόνας της ελληνικής αρχιτεκτονικής έχει οδηγήσει, σε μεγάλο βαθμό, σε μια συνεχή εικονογραφική αναδιατύπωση του τοπικού και του παραδοσιακού.

– Ποιοι είναι οι στόχοι της έκθεσης;

Στόχος της έκθεσης, είναι να διερευνήσει το ρόλο του τουρισμού ως εργαλείο διαρκούς εκμοντερνισμού της χώρας μέσω της κατασκευής δομημένων τοπίων τουρισμού: αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, διαμορφώσεων δημοσίων χώρων, παραθαλάσσιων εγκαταστάσεων, ξενοδοχείων και θερέτρων, αναπλάσεων παραδοσιακών οικισμών, μεγάλης κλίμακας τουριστικών αναπτύξεων και υποδομών. Επιπλέον, επιχειρεί να διερευνήσει τη συνακόλουθη (ανα)διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας την οποία ο τουρισμός επιτείνει.

26_zps2561d712

Grace Hotel, Santorini. Φωτo: Erieta Attali

– Αρχιτεκτονική ως ταυτότητα του χώρου: υπάρχει μια τέτοια προσέγγιση σήμερα στην τουριστική αρχιτεκτονική της Ελλάδας; Η αρχιτεκτονική γενικότερα βρίσκεται σε «συνομιλία» με τον άνθρωπο ή στοχεύει στην υπερ-εκμετάλλευση;

Η αρχιτεκτονική του τουρισμού στην Ελλάδα “πιέζεται” από την υπερ-εκμετάλλευση και την ανάγκη προσφοράς ολοένα και περισσότερων παροχών και ανέσεων. Την ίδια στιγμή, αντιλαμβάνεται ότι στην εποχή της κρίσης ή στην εποχή μετά-την-κρίση (ανάλογα με το πόσο αισιόδοξος είναι κάποιος…), είναι απαραίτητη η αναζήτηση και η διατύπωση ενός νέου αρχιτεκτονικού παραδείγματος. Μιας αρχιτεκτονικής που θα αναζητά τη «λιγότερη» μορφή, τη μη επιτηδευμένη υλικότητα και θα στοχεύει στο ελάχιστο (περιβαλλοντικό) αποτύπωμα.

Διαβάστε ακόμα: Αποστόλης Αρτινός – Γιατί όλοι μέσα μας λαχταράμε μια καλύβα στη φύση;

Έργο "Αμφίβιες αποικίες. Στη θαλάσσια έκ(σ)ταση" του Ζήση Κοτιώνη. Φωτογραφία: Andrea Avezzu

Έργο “Αμφίβιες αποικίες. Στη θαλάσσια έκ(σ)ταση” του Ζήση Κοτιώνη. Φωτογραφία: Andrea Avezzu

– Ποια περίοδος στη σύγχρονη ελληνική ιστορία παρουσιάζει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον ως προς το τουριστικό τοπίο;

Οι δεκαετίες του ’50 και του ’60 υπήρξαν με βεβαιότητα καθοριστικές στη διατύπωση και την παραγωγή ενός νέου, μοντέρνου, ελληνικού αρχιτεκτονικού ιδιώματος. Αυτό εκφράστηκε μέσα από την αρχιτεκτονική των Ξενία -με πιο γνωστά αυτά που σχεδίασε ο Άρης Κωνσταντινίδης-, αλλά και μέσα από την αρχιτεκτονική των ξενοδοχείων και των οργανωμένων ακτών της αλυσίδας Αστέρα, με πιο γνωστές τις ακτές της Γλυφάδας και της Βουλιαγμένης, σχεδιασμένες από τους Π. Βασιλειάδη, Ε. Βουρέκα και Π. Σακελλάριο.

έργο Bedrock των Λουκοπούλου/Μπερτάκη/Πανηγύρη. Φωτογραφία: Αndrea Avezzu

Το έργο “Bedrock” των Λουκοπούλου/Μπερτάκη/Πανηγύρη. Φωτο: Αndrea Avezzu

– Τι σας απογοητεύει στην σύγχρονη ελληνική προσέγγιση της Αρχιτεκτονικής και, αντίστοιχα, τι σας εμπνέει και σας κάνει αισιόδοξο;

Η δημιουργία μιας στερεοτυπικής και, επομένως, αναμενόμενης εικόνας της ελληνικής αρχιτεκτονικής έχει οδηγήσει, σε μεγάλο βαθμό, σε μια συνεχή εικονογραφική αναδιατύπωση του τοπικού και του παραδοσιακού ως «νεο-παραδοσιακού» ή «νεο-ελληνικού».
Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική που «μασκάρει» το σύγχρονο εσωτερικό με το «παραδοσιακό» εξωτερικό. Αυτός ο «διχασμός» εσωτερικού και εξωτερικού επιχειρείται να επιλυθεί στο έργο νεότερων αρχιτεκτόνων, με στόχο ένα νέο αρχιτεκτονικό παράδειγμα.

Ο βιώσιμος τουρισμός έχει να κάνει με την οικονομία του τοπίου, το αποτύπωμα στο τοπίο. Έχει να κάνει με την ενδυνάμωση των υπαρχόντων οικισμών και όχι με τη διάχυση της αστικοποίησης.

– Έχετε συνεργαστεί με διάσημους αρχιτέκτονες, όπως ο Τσούμι και ο Καλατράβα. Τι σας έδωσε η συνεργασία μαζί τους;

Έμαθα τη σημασία της εξωστρέφειας και της συμμετοχής στη διεθνή αρχιτεκτονική συζήτηση. Η εξωστρέφεια προσφέρει την ανάγκη τοποθέτησης του έργου μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο και οδηγεί στη διαρκή αναίρεση των βεβαιοτήτων, μιας συνθήκης απαραίτητης για κάθε καλλιτεχνική δημιουργία.

έργο 'The Naxos Ruin' του Studio Angelidakis.

Το έργο “The Naxos Ruin” του Studio Angelidakis.

– Θα χωρούσαν μεγάλα τουριστικά οικοδομήματα στην Ελλάδα, όπως π.χ. το Burj al Arab του Dubai;

Θα ήταν πολύ δύσκολο τέτοιας μεγάλης κλίμακας οικοδομήματα να τοποθετηθούν στο ελληνικό τοπίο: θα προκαλούσαν πολύ μεγάλη δυσαρμονία. Αυτό που η έκθεση «Τοπία Τουρισμού» φέρνει στο προσκήνιο είναι η ανάγκη μιας εκ νέου συνειδητοποίησης της σημασίας της σχέσης αρχιτεκτονικής και τοπίου.

Φωτογραφία του Γιώργη Γερόλυμπου.

Φωτογραφία του Γιώργη Γερόλυμπου.

– Έχουμε φύγει από την εποχή των αρχιτεκτόνων-σταρ; Φύγαμε επίσης από την εποχή της ματαιοδοξίας ή αυτό είναι παροδικό αποτέλεσμα, λόγω κρίσης. και όχι ουσιαστικά μια αλλαγή πορείας;

Έχουμε, σε μεγάλο βαθμό, φύγει από την εποχή των σταρ-αρχιτεκτόνων. Αυτή η απομάκρυνση έχει σε μεγάλο βαθμό να κάνει με την κοινωνικο-οικονομική κρίση. Η κρίση μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητές μας, να επανακαθορίσουμε τις αξίες μας. Η αρχιτεκτονική, ως έκφραση στο χώρο των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών, ανταποκρίνεται σε αυτή τη νέα συνθήκη.

To έργο "Veiled" του Ηλία Παπαγεωργίου/SO-IL. Φωτογραφία: Andrea Avezzu

To έργο “Veiled” του Ηλία Παπαγεωργίου/SO-IL. Φωτογραφία: Andrea Avezzu

– Αρχιτεκτονικά πώς βιώνεται και πώς μεταφράζεται ο sustainable τουρισμός;

Ο βιώσιμος τουρισμός έχει να κάνει με την οικονομία του τοπίου, το αποτύπωμα στο τοπίο, τόσο το φυσικό (το ίδιο το ίχνος του κτιρίου) όσο και το περιβαλλοντικό (η επίπτωση στο περιβάλλον). Έχει να κάνει με την ενδυνάμωση των υπαρχόντων οικισμών και όχι με τη διάχυση της αστικοποίησης σε όλο το τοπίο. Έχει, τέλος, να κάνει με τις συνέργειες με τις τοπικές κοινότητες και τις παραγωγικές τους δραστηριότητες.

Φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος

Το έργο Con-tour του γραφείου Tεταμένης Αρχιτεκτονικής Νημίωση.Φωτογραφίες: Andrea Avezzu και Γιώργης Γερόλυμπος

//Ο Γιάννης Αίσωπος είναι Καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Εθνικός Επίτροπος για τη 14η Biennale Αρχιτεκτονικής Βενετίας 2015.

//Η έκθεση «Tourism Landscapes: Remaking Greece / Τοπία Τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα» στο Μουσείο της Ακρόπολης θα διαρκέσει ως τις 11 Απριλίου. Ώρες επίσκεψης: 9.00-20.00 καθημερινά.
Στη συνέχεια, θα μεταφερθεί στη Βενετία, από 7 Ιουνίου έως 23 Νοεμβρίου, και θα αποτελέσει την ελληνική συμμετοχή στη 14η Biennale Αρχιτεκτονικής.

 

Διαβάστε ακόμα: Δημήτρης Ποτηρόπουλος: Η πόλη δεν είναι μόνο για τους “κανονικούς”.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top