Η χερουβική Ηλιάνα Μαυρομάτη

Mοιάζει με γυναικεία φιγούρα που έχει δραπετεύσει από τις σελίδες βιβλίου του Καζαντζάκη: τα πόδια της είναι καρφωμένα στη μητέρα γη και δεν σηκώνει το βλέμμα της στον ουρανό παρά μόνο για να δει τι καιρό θα κάνει. Αποκλειστική φωτογράφιση από τον Στέφανο Σάμιο.

Φόρεμα Celia D, κολιέ Pandora

Δεν γίνεται να είσαι ελεύθερος όταν στερείσαι παιδείας, όταν δεν μπορείς να διαβάσεις και να αποκωδικοποιήσεις την πραγματικότητα γύρω σου. (Φόρεμα Celia D, κολιέ Pandora)

Φέτος εμφανίζομαι στους «Αισθηματίες», την ταινία του Νίκου Τριανταφυλλίδη, στη «Μεγάλη Χίμαιρα» στο Θέατρο Πορεία σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου και, από το Φλεβάρη, και πάλι στο Θέατρο Πορεία, η «Γυναίκα απ’ τα Παλιά», σε σκηνοθεσία Έλενας Καρακούλη, με τους Νίκο Ψαρρά, Στεφανία Γουλιώτη, Μαρία Ζορμπά και Χάρη Τζωρτζάκη, ενώ σκηνοθετώ στη δική μου ομάδα, την «ChameleoN», την «Kiska», η οποία θα ανέβει στο Θέατρο Beton 7 το Μάρτη. Η «Kiska» είναι ένα πολιτικό έργο, το οποίο αναφέρεται στο θέμα των οροθετικών γυναικών που διαπόμπευσαν πριν από δύο χρόνια από κοινού το κράτος, τα ΜΜΕ και η κοινωνία. Μέσω της «Kiska» θέλουμε να αναδείξουμε συγκεκριμένα ζητήματα: το σύγχρονο φασισμό, την απομόνωση, τη στοχοποίηση κοινωνικών ομάδων σε περιόδους κρίσης.

Δαντελένιο Κιμονό Celia D Σουτιέν Intimissimi

Όταν πήγα στην Αγγλία για να σπουδάσω Φυσική, δεν άντεξα, γύρισα πίσω και γράφτηκα στη Δραματική σχολή. (Δαντελένιο Κιμονό Celia D Σουτιέν Intimissimi)

Ο φασισμός δεν έχει να κάνει με το ποιο κόμμα κυβερνά. Συνδέεται περισσότερο με το φόβο που νιώθουν οι άνθρωποι, με την ανάγκη για συντήρηση, με τη μισαλλοδοξία. Ο φόβος μας προέρχεται από τη ρευστή κατάσταση στην οποία ζούμε: όλοι ανησυχούμε για τον αν θα έχουμε ένα πιάτο φαΐ, αν θα μπορέσουμε να κάνουμε παιδιά και αν θα καταφέρουμε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με τον τρόπο που θέλουμε, αν θα μπορούμε να ονειρευόμαστε και να δημιουργούμε. Βασικές ανθρώπινες ανάγκες βρίσκονται στον αέρα. Φυσικά, η κατάσταση δεν εκτροχιάστηκε ξαφνικά. Το οικοδόμημα ήταν σαθρό από πριν, από τις μέρες της ευμάρειας. Τώρα όμως ξεβράστηκε. Όταν με ρωτούν αν είμαι πολιτικοποιημένη, προτιμώ να απαντώ πως προσπαθώ να είμαι ενημερωμένη – κατ’ επέκταση έχω κάποιες αντιλήψεις, οι οποίες με τον καιρό αναδιαμορφώνονται.

Φόρεμα Celia D, βραχιόλια Pandora

Ο φόβος μας προέρχεται από τη ρευστή κατάσταση στην οποία ζούμε: όλοι ανησυχούμε για τον αν θα έχουμε ένα πιάτο φαΐ, αν θα μπορέσουμε να κάνουμε παιδιά και αν θα καταφέρουμε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με τον τρόπο που θέλουμε, αν θα μπορούμε να ονειρευόμαστε και να δημιουργούμε. (Φόρεμα Celia D, βραχιόλια Pandora)

Δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει ο όρος «Αριστερά», αν και αν αποδεχτώ πως η Αριστερά έχει στο κέντρο της κοσμοθεωρίας της τον άνθρωπο, ενώ η Δεξιά πρωταρχικά το κέρδος, προτιμώ να βρίσκομαι κοντά σε αυτούς που σκέφτονται και δρουν με γνώμονα τον άνθρωπο. Δεν είμαι μέλος κανενός κόμματος. Βέβαια, συμμετέχω στην εκλογική διαδικασία, αν και δεν πιστεύω ότι μέσα από τις εκλογές αλλάζουν τα πράγματα. Το πρότυπο που έχω στο νου μου για την ιδανική κοινωνία είναι η σοσιαλιστική, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του.

Το δυστύχημα είναι πως πλέον ταυτίζεται η υπαρξιακή ελευθερία με την ελευθερία της αγοράς. Θεωρώ ότι η τέχνη είναι συνυφασμένη με την κοινωνική ανθρωποκεντρική σκέψη.

Κάνουμε πολύ λόγο σήμερα για την ελευθερία, αλλά λίγοι ξεκινούν από τη βασική αρχή πως δεν είναι δυνατόν να είσαι ελεύθερος, αν δεν μπορείς να καλύψεις τις βιοτικές ανάγκες σου. Όπως δεν γίνεται να είσαι ελεύθερος όταν στερείσαι παιδείας, όταν δεν μπορείς να διαβάσεις και να αποκωδικοποιήσεις την πραγματικότητα γύρω σου. Το δυστύχημα είναι πως πλέον ταυτίζεται η υπαρξιακή ελευθερία με την ελευθερία της αγοράς. Τελοσπάντων, κάπως έτσι οδηγήθηκα στην υποκριτική, καθώς θεωρώ ότι η τέχνη συνολικά είναι συνυφασμένη με την κοινωνική ανθρωποκεντρική σκέψη.

Δαντελένιο Κιμονό Celia D

Ο έρωτας πάντα βρίσκει χώρο να μπει. Στην περίπτωσή μου, μάλλον δεν συμβαίνει αυτό, κυρίως λόγω ιδιοσυγκρασίας. Φοβάμαι λίγο αυτό το συναίσθημα, αντίθετα με την αγάπη που δεν είναι πνιγηρή.

Οι ήρωες στους «Αισθηματίες» είναι πλάσματα ενός περασμένου αιώνα. Ψάχνουν να βρουν τη θέση τους στο σημερινό σκληρό και κυνικό κόσμο. Η σχέση μου δε με τον «πατέρα» μου, τον Τάκη Μόσχο, είναι τρομακτική. Καθώς απουσιάζει η μητέρα από το σπίτι, ο ρόλος που υποδύομαι την υποκαθιστά. Είμαι η θηλυκή παρουσία, ο θηλυκός νους μέσα σε ένα άδειο σπίτι. Ο «πατέρας» μου στους «Αισθηματίες» είναι ένα αρπακτικό που θέλει να κάνει κτήμα του ό,τι βρίσκεται γύρω του. Είναι ένας γονιός βγαλμένος από την πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που αλλάζει μόνο με την επανάσταση των παιδιών. Αυτή η κατάσταση δεν λειαίνεται με διαφορετικό τρόπο. Όση συνείδηση και να έχουν οι γονείς, δεν μπορούν να «σπάσουν» την αίσθηση κτητικότητας που έχουν απέναντι στα παιδιά τους, ότι αποτελούν κομμάτι τους και συνέχεια τους. Αυτό, λοιπόν, είναι το έργο των παιδιών: να αμφισβητήσουν, να αντιπαρατεθούν, να συγκρουστούν, να ζήσουν με τρόπο που οι δικοί τους δεν αποδέχονται.

20141216 Grey Images-5166-Edit-Edit

Ήμουν ένα πολύ ανήσυχο παιδί, με αντίδραση, καβγάδες, ροπή προς την αυτοκαταστροφή, «σκοτεινιά», «μαυρίλα». Δηλαδή, εκδήλωνα τα τυπικά γνωρίσματα της επαναστατημένης εφηβείας. Εκείνη την εποχή αντιμετώπιζα τους γονείς μου ως ορκισμένους εχθρούς.

Βέβαια, σε κάποια ηλικιακή φάση μπορείς να ανακαλύψεις πως τελικά έκανες τα ίδια πράγματα με τους δικούς σου, αν και ακολούθησες διαφορετικές διαδρομές. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι άνθρωποι έχουμε κάποια μοτίβα, κάποια στερεότυπα που υιοθετούμε. Όμως, ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι δύσκολο να αντιληφθείς πως υπάρχει μια εξέλιξη από γενιά σε γενιά. Προσωπικά, ξεκίνησα τη δική μου επανάσταση από την εφηβεία μου. Ήμουν ένα πολύ ανήσυχο παιδί, με αντίδραση, καβγάδες, ροπή προς την αυτοκαταστροφή, «σκοτεινιά», «μαυρίλα». Δηλαδή, εκδήλωνα τα τυπικά γνωρίσματα της επαναστατημένης εφηβείας, όταν ψάχνεις να βρεις τα όριά σου και να δοκιμάσεις τις αντοχές σου. Εκείνη την εποχή αντιμετώπιζα τους γονείς μου ως ορκισμένους εχθρούς.

Αποφεύγω την παραφορά, τη μανία. Η γήινη επιθυμία είναι πιο δυνατή από εκείνη που δημιουργεί η φαντασίωση.

Όταν κάναμε γιορτές στο σχολείο, συμμετείχα στις παραστάσεις που ανεβάζαμε. Θυμάμαι ότι εκείνο το διάστημα άρχισε να μου αρέσει η υποκριτική, αν και από αντίδραση –καθώς και ο πατέρας και η μητέρα μου είναι ηθοποιοί– έλεγα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να ασχοληθώ. Στο λύκειο, ξεκίνησα να παρακολουθώ μαθήματα, ως ακροάτρια, στη δραματική σχολή «Ίασμος», την ίδια στιγμή που υποστήριζα πως δεν πρόκειται να γίνω ηθοποιός. Όταν πήγα στην Αγγλία για να σπουδάσω Φυσική, δεν άντεξα, γύρισα πίσω και γράφτηκα στη Δραματική σχολή. Στην Αγγλία έμεινα μόνο ένα μήνα. Τόσο άντεξα! Ήθελα απεγνωσμένα να γυρίσω στον ήλιο της Ελλάδας. Είχα περάσει και στο τμήμα της θεατρολογίας, οπότε είχα μια πανεπιστημιακή σχολή να με περιμένει. Κάπως έτσι ησύχασα και με τον εαυτό μου.

Δαντελένιο Κιμονό Celia D Σουτιέν Intimissimi

Είμαι η θηλυκή παρουσία, ο θηλυκός νους μέσα σε ένα άδειο σπίτι. (Δαντελένιο Κιμονό Celia D Σουτιέν Intimissimi)

Έχω κάνει όλα τα είδη: τηλεόραση –η πρώτη μου δουλειά γενικά ήταν το «Λίτσα.com»–, θέατρο, κινηματογράφο. Προτεραιότητά μου, βέβαια, είναι το θέατρο, όπου έχεις την άμεση επικοινωνία με τον κόσμο, αλλά και τη δυνατότητα να ανακαλύπτεις εκ νέου ένα έργο κάθε βράδυ. Είναι μια καταπληκτική εμπειρία συλλογικότητας και μια διαδικασία κάθαρσης. Το πόσο εκφράζει τα «σκοτάδια» του για χάρη ενός ρόλου λειτουργεί καθαρτικά για τον ηθοποιό. Τελικά, το θέατρο είναι ένα είδος ψυχανάλυσης. Η υποκριτική μοιάζει με σανίδα σωτηρίας. Είναι ένα μέρος που είσαι όσο ελεύθερος θέλεις και που πρέπει να είσαι ελεύθερος. Τα όνειρα που βλέπω σπάνια έχουν σχέση με το θέατρο – το λέω αυτό, αν και είναι λίγες οι φορές που θυμάμαι κάποια όνειρα.

Φόρεμα Celia D, μποτάκια από προσωπική συλλογή

Τελικά, το θέατρο είναι ένα είδος ψυχανάλυσης. Η υποκριτική μοιάζει με σανίδα σωτηρίας. Είναι ένα μέρος που είσαι όσο ελεύθερος θέλεις και που πρέπει να είσαι ελεύθερος.

Ο έρωτας χωρά πάντα και παντού. Ο έρωτας πάντα βρίσκει χώρο να μπει. Στην περίπτωσή μου, μάλλον δεν συμβαίνει αυτό, κυρίως λόγω ιδιοσυγκρασίας. Φοβάμαι λίγο αυτό το συναίσθημα, αντίθετα με την αγάπη που δεν είναι πνιγηρή. Η αγάπη είναι ανώτερης ωριμότητας και συνείδησης κατάσταση. Αρχικά ο έρωτας σε ανεβάζει στα ουράνια και στη συνέχεια σε καταποντίζει. Επειδή έχω ζήσει τον εαυτό μου σε πολύ ακραίες φάσεις –με πιο ακραία την κατάθλιψη–, μεγαλώνοντας μου αρέσει η ηρεμία. Αποφεύγω, λοιπόν, την παραφορά, τη μανία. Αναφορικά με τις φαντασιώσεις, δεν βρίσκω να έχουν κάποια ιδιαίτερη αξία. Θεωρώ σημαντικά τα πράγματα που συμβαίνουν και όχι αυτά που σκαρφίζομαι με τη φαντασία μου. Είναι ένα άνοιγμα σε αυτό που θα ήθελες να συμβεί. Η γήινη επιθυμία είναι πιο δυνατή από εκείνη που δημιουργεί η φαντασίωση.

Φωτογραφίες: Στέφανος Σάμιος

Make-Up και μαλλιά: Σοφία Κοσσάδα

 

Διαβάστε ακόμα: Η αινιγματική Στεφανί Καπετανίδη.

 

Button to top