Ο Έντμουντ Κίλι συνδέθηκε με βαθιά φιλία με τον Γιώργο Σεφέρη (Φωτογραφία δεξιά: Δημήτρης Παπαδήμος/Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο).
Γεννήθηκε στη Δαμασκό το 1928 και έζησε τα νεανικά του χρόνια στη Συρία, στον Καναδά και στην Ελλάδα. Μπορεί το διαβατήριό του να ήταν αμερικανικό, αλλά η καρδιά του ως και την τελευταία στιγμή χτυπούσε ελληνικά. Ο Έντμουντ Κίλι απεβίωσε χθες (23/2) στο Πρίνστον όπου και ζούσε, σε ηλικία 94 ετών.
Την είδηση του θανάτου του γνωστοποίησε με ανακοίνωσή του το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, όπου ο Έντμουντ Κίλι, ο Μάικ όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του, δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία επί σαράντα χρόνια (1954-1993). Για τους μη γνωρίζοντες, ο Κίλι υπήρξε ένθερμος νεοελληνιστής, μεταφραστής και συγγραφέας.
Σπούδασε αγγλική και αμερικανική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και συνέχισε με διδακτορικές σπουδές συγκριτικής λογοτεχνίας στην Οξφόρδη. Ήταν ιδρυτικό μέλος, και πρώτος πρόεδρος το 1970, του αμερικανικού Modern Greek Studies Association.
Η Ελλάδα τον καθόρισε από πολύ νωρίς. Έζησε στη Θεσσαλονίκη με τους γονείς του πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (ο πατέρας του ήταν ο αμερικανός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη μεταξύ 1936-1939). Επέστρεψε το 1949 και άρχισε να διδάσκει αγγλικά. Έκανε το διδακτορικό του στον Σεφέρη με τον οποίο έγιναν φίλοι και τον Καβάφη και δίδαξε για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες νεοελληνική λογοτεχνία.
Λάτρεψε σχεδόν αμέσως την ελληνική ποίηση του 20ου αιώνα και την μελέτησε εις βάθος. Καρπός της αγάπης του προς την ελληνική ποίηση ήταν οι μεταφράσεις του: όχι μόνο των δύο αγαπημένων του ποιητών, αλλά και των Ελύτη, Σικελιανού, Ρίτσου και άλλων. Επίσης, επιμελήθηκε πολλές αγγλόφωνες ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης.
Άλλοτε μόνος κι άλλοτε σε συνεργασία με τον Φίλιπ Σέραρντ και τον Γ.Π. Σαββίδη υπήρξε το «παράθυρο» των ελλήνων ποιητών μας στον αγγλοσαξονικό κόσμο. Για το έργο του, μεταφραστικό και συγγραφικό, τιμήθηκε με πολλά βραβεία και διακρίσεις. Το 1992 εξελέγη εταίρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Επιστημών.
Εξέδωσε τις μελέτες Cavafy’s Alexandria. Study of a Myth in Progress, 1976 (Η καβαφική Αλεξάνδρεια. Εξέλιξη ενός μύθου, 1979), Modern Greek Poetry. Voice and Myth, 1983 (Μύθος και φωνή στη σύγχρονη ελληνική ποίηση, 1987), On Translation. Reflections and Conversations, 1998, Inventing Paradise. The Greek Journey, 1937-1947, 1999 (Αναπλάθοντας τον παράδεισο. Το ελληνικό ταξίδι, 1937-1947, 1999) καθώς και την αλληλογραφία του με τον Σεφέρη: George Seferis and Edmund Keeley Correspondence, 1951-1971, 1997 (Γιώργος Σεφέρης – Edmund Keeley αλληλογραφία, 1951-1971, 1998).
Ο Έντμουντ Κίλι σε νεαρή ηλικία (Φωτογραφία: Wikipedia).
Εξέδωσε επίσης αρκετά μυθιστορήματα, που κυκλοφόρησαν και στα ελληνικά, στα οποία είναι εμφανές το ενδιαφέρον του για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της, μεταξύ των οποίων: The Libation, 1959 (Η σπονδή, 1998), The Gold-hatted Lover, 1961, The Impostor, 1970, A Wilderness Called Peace, 1985, School for Pagan Lovers, 1993 (Το τελευταίο καλοκαίρι της αθωότητας, 1993), Η σιωπηλή κραυγή της μνήμης. Χορτιάτης 1944, 1996, ένα βιβλίο για την υπόθεση Πολκ (Φόνος στον Θερμαϊκό, 1991), το αυτοβιογραφικό αφήγημα Ακροβατώντας στα όρια (2004) κ.ά.
«Στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον ο Μάικ Κίλι ήταν ο ιδρυτής και ο στυλοβάτης των Ελληνικών Σπουδών από τη στιγμή που συστάθηκαν ως επιστημονικό αντικείμενο το 1979. Χωρίς τον Μάικ δεν θα ήμασταν εδώ που βρισκόμαστε σήμερα. Για όλους εμάς στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών που είχαμε το προνόμιο να τον γνωρίσουμε ο Μάικ ήταν δάσκαλος, συνάδελφος, σύντροφος, μέντοράς μας σε οτιδήποτε αφορούσε την Ελλάδα και τον ελληνικό κόσμο, συνταξιδιώτης μας σε όλα τα μέρη της Ελλάδας και πιστός φίλος. Μέχρι τις τελευταίες του ώρες ρωτούσε διαρκώς για το πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών και τα σχέδιά μας για το μέλλον», σημειώνει στη σχετική ανακοίνωση ο Δημήτρης Γόντικας, διευθυντής του Seeger Center for Hellenic Studies στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον.
Ο Κίλι διετέλεσε δύο φορές πρόεδρος της Ένωσης Νεοελληνικών Σπουδών από το 1970 έως το 1973 και από το 1980 έως το 1982, και ως πρόεδρος του Αμερικανικού Κέντρου PEN από το 1992 έως το 1994. Αποσύρθηκε από μια μακρά καριέρα διδασκαλίας Αγγλικών, Δημιουργικής Γραφής και Ελληνικών Σπουδών στο Πρίνστον Πανεπιστήμιο το 1994. Το 2008 τιμήθηκε με το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» της Εταιρίας Ελλήνων Συγγραφέων.
Διαβάστε ακόμα: Φωκίων Ζησιάδης, ο έλληνας φωτογράφος που αποθέωσε τη φύση του Βιετνάμ.
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
