Ιωάννης Χουντής: «O Μπάιρον θα είχε κρατήσει την Ελλάδα κοντά στη Δύση αν δεν είχε πεθάνει νωρίς»

Το σκηνικό της φωτογράφισης μοιάζει εξόχως βρετανικό, ωστόσο ο Ιωάννης Χουντής βρέθηκε στον Εθνικό Κήπο για τις ανάγκες της συνέντευξης (Ο Ιωάννης Χουντής φοράει ρούχα SCALA).

Aριστοκράτης εκ γενετής, αλλά και διαπρύσιος επαναστάτης. Άγγλος που αρνήθηκε τη χώρα του (ή τον αρνήθηκε κι αυτή) και πλανήθηκε σε άλλους τόπους. Ρομαντικός ποιητής, αλλά και γνήσιος θιασώτης της real politik. Γνήσιος φιλέλληνας, του οποίου η δράση στην Ελληνική Επανάσταση περισσότερο διατηρείται από τους μύθους και ελάχιστα αναφλέγεται από το τι πραγματικά έκανε εκείνη την περίοδο.

Το βιβλίο του Ιωάννη Χουντή «Ο ρομαντισμός στην εξουσία» (εκδ. Αρμός) προσπαθεί να τραβήξει το πέπλο γύρω από την προσωπικότητα του ανδρός και να μας εμφανίσει τις λιγότερο γνωστές πτυχές της προσωπικότητάς του. Ιδιαιτέρως της πολιτικής. Να σημειωθεί πως ο πρόλογος του βιβλίου ανήκει στον Λόρδο Alexander Dundee, 14oυ κόμη του Dundee και προέδρου της Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ποιος είναι τελικά ο Λόρδος Μπάιρον; Πόσο πλαστή είναι η εικόνα που έχουμε για τον «δικό» μας Βύρωνα; Υπήρξε ένας ένθερμος ιδεαλιστής και τίποτα παραπάνω; Φλεγόταν από την επιθυμία της περιπέτειας ή, όντως, είχε πολιτικές βλέψεις στην ελεύθερη Ελλάδα; Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Andro, ο συγγραφέας ξεδιαλύνει αρκετές στρεβλώσεις.

– Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο σας αρχίζει να διαμορφώνει μια διαφορετική άποψη για τον Μπάιρον. Λιγότερο ποιητική. Δεν ήταν ένας αφελής ρομαντικός που ήρθε στην Ελλάδα για την περιπέτεια. Από νωρίς ενδιαφέρεται για την πολιτική. Από μικρός ζει σε μια διφυή κατάσταση: από τη μια η αριστοκρατική γενιά του πατέρα του κι από την άλλη η επαναστάτρια μητέρα του. Πώς τον επηρέασε αυτό; 

Πράγματι, η οικογενειακή ιστορία και κατάσταση επηρέασε τον Βύρωνα, ειδικά κατά τα παιδικά του χρόνια. Άλλωστε, γεννήθηκε μέσα στη φτώχεια και δεν προοριζόταν να κληρονομήσει τον τίτλο και τα κτήματα του Newstead. Σαφώς επηρεασμένος από τις απόψεις της μητέρας του και τα πρώιμα διαβάσματά του ξεκινά με ένα έντονο ενδιαφέρον για την επαναστατική πολιτική. Άλλωστε, εκείνα τα χρόνια έχουμε την Γαλλική Επανάσταση σε πλήρη εξέλιξη. Επομένως, ήδη από την αρχή, βρίσκεται διχασμένος μεταξύ των αριστοκρατικών προνομίων, που τελικά αποκτά κατά τύχη μετά από τον θάνατο των συγγενών του, και της πρότερης ταπεινής ανατροφής του στο Άμπερντην.

Ο Ιωάννης Χουντής φωτογραφήθηκε για το Andro στην οδό Αγιας Θέκλας στου Ψυρρή. Εκεί ήταν το πρώτο σπίτι στο οποίο διέμεινε ο Λόρδος Βύρωνας όταν ήρθε στην Αθήνα. (Σακάκι SCALA).

– Η ένταξη του στη Λέσχη των Ουίγων φαίνεται να έπαιξε προπαρασκευαστικό ρόλο στην πολιτική του σκέψη. Πώς ακριβώς συνέβη; 

Η ζωή στο Λονδίνο για την αριστοκρατική τάξη της εποχής της Αντιβασιλείας (Regency) ήταν οργανωμένη γύρω από ιδιωτικές λέσχες. Μία τέτοια ήταν και ο Οίκος Holland στο Holland Park, όπου σημαίνοντες πολιτικοί της αντιπολίτευσης συνήθιζαν να βρίσκονται, να γευματίζουν, να συζητούν, να χαρτοπαικτούν. Εκεί ήταν όπου και ο Βύρων άρχισε να συχνάζει άμα τη αφίξει στο Λονδίνο. Γρήγορα και με σχετική ευκολία λόγω της κοινωνικής του θέσης έγινε δεκτός από τον οικοδεσπότη Λόρδο Χόλλαντ, ήδη πριν φύγει για το Grand Tour στο Λεβάντε. Εκεί, μάλιστα, άρχισε τις πρώτες γνωριμίες με επιφανείς Ουίγους πολιτικούς και του μεταλαμπαδεύτηκε σε μεγάλο βαθμό το credo της παράταξης, που αναγόταν στον προηγούμενο αιώνα.

– Πριν μπει στη Βουλή των Λόρδων δηλώνει αναποφάσιστος προς ποια πτέρυγα να γείρει. Είναι η αντιφατική του φύση που μας φανερώνει δύο πρόσωπά του;

Εδώ συγκρούεται κατά κάποιον τρόπο ο ιδεαλιστής με τον φιλόδοξο Βύρωνα. Βλέπετε, λόγω της πολιτικής κατάστασης της εποχής, εάν συμπαρατασσόταν με τους Ουίγους θα βρισκόταν σε διαρκή αντιπολίτευση χωρίς προοπτικές άσκησης κυβερνητικής εξουσίας. Από την άλλη είχε θεμελιώδεις αντιρρήσεις -και οικογενειακές- με πολλές πολιτικές των Τόρις. Αν και βρέθηκε μετέωρος για ένα διάστημα, στο τέλος, προσχώρησε εκεί που του επέτασσε η οικογενειακή του παράδοση και οι κοινωνικές του σχέσεις, δύο στοιχεία που άλλωστε έπαιζαν ακόμη έντονο ρόλο στις πολιτικές επιλογές των αριστοκρατών στις αρχές του 19^ου αιώνα.

– Ομοίως άλλος είναι ο Μπάιρον των ποιημάτων του και άλλος αυτός που αλληλογραφεί σε σημαίνοντα πρόσωπα. Γιατί το έκανε αυτό; 

Εδώ είναι πολύ σημαντική η διχοτόμηση μεταξύ της ιδιωτικής και της δημόσιας σφαίρας. Μεταξύ δηλαδή των διαφορετικών αναγνωστικών κοινών. Αν συγκρίνουμε, για παράδειγμα, το ύφος και τη γλώσσα μεταξύ της επιστολής που στέλνει ο Βύρων στον Λόρδο Χόλλαντ σχετικά με τους Λουδδίτες και την Ωδή που δημοσιεύει στις εφημερίδες για το ίδιο θέμα θα διαπιστώσουμε έντονες διαφορές ύφους και ρητορικής. Εδώ είναι δέσμιος των αριστοκρατικών τρόπων αλλά και της ενδόμυχής του ανάγκης για την πόζα προς το εξωτερικό κοινό, προς τους θεατές. Συνυπάρχουν, δηλαδή, δύο διαφορετικές personae ανάλογα με το εκάστοτε δέκτη.

«Ως το 1813 οι πραγματικές φιλοδοξίες του, όπως προκύπτει από την ανασκόπηση της αλληλογραφίας του, σχετίζονται με την πολιτική» (Τζάκετ SCALA).

– Σε ποιο βαθμό η αριστοκρατική του θέση τον οδηγεί ολοένα και περισσότερο στην πολιτική; 

Παρά την επιτυχία της ποιητικής του καριέρας, στην πραγματικότητα, ως το 1813 οι πραγματικές φιλοδοξίες του, όπως προκύπτει από την ανασκόπηση της αλληλογραφίας του, σχετίζονται με την πολιτική. Και εκεί οδηγείται από το noblese oblese, την αριστοκρατική «υποχρέωση» προσφοράς στα δημόσια πράγματα, που ήταν ακόμη πολύ έντονη στην εποχή του.

– Πότε αρχίζει να ριζώνει μέσα του η ιδέα της Ελευθερίας και του Πατριωτισμού; 

Εδώ, νομίζω, είναι χρήσιμη η μία από τις δύο ερμηνευτικές διχοτομήσεις που εισάγω στο βιβλίο με στόχο την ερμηνεία των πολιτικών απόψεων του Βύρωνα. Με λίγα λόγια, άλλη είναι η έννοια που δίνει στην Ελευθερία και τον Πατριωτισμό στην Αγγλία και άλλη στην Ηπειρωτική Ευρώπη ή στην Αμερική. Αν σταθούμε στο «εξωτερικό» τότε, αναντίλεκτα, το Grand Tour στο Λεβάντε στα 1809-1811, η υποδουλωμένη Ελλάδα, από κοινού με τους θριάμβους του Ναπολέοντα στην Ευρώπη εκείνα τα χρόνια αποτέλεσαν τα πρώτα απτά ερεθίσματα στην συγκρότηση αυτού του πολιτικού φιλελευθερισμού και εθνικισμού – με την έννοια του 19^ου αιώνα –, που όμως περιορίζεται εκτός Αγγλίας.

«Αλλη είναι η έννοια που δίνει στην Ελευθερία και τον Πατριωτισμό στην Αγγλία και άλλη στην Ηπειρωτική Ευρώπη ή στην Αμερική» (φωτογραφία: Cameni Images / Alamy).

– Πώς ήταν ως κοινοβουλευτικός ανήρ ο Βύρωνας; Δείχνει να αποκτάει πολιτική συνείδηση; 

Μάλλον διακατεχόταν από περισσό πάθος, κάτι που δεν του εξασφάλιζε φίλους στη Βουλή των Λόρδων της εποχής. Αντίθετα, οι γαιοκτήμονες και αριστοκράτες έπρεπε να επιδεικνύουν μία κλασική συγκρότηση ως προς το ρητορικό τους ύφους, να μην σκανδαλίζουν το ακροατήριο και να διατηρούν μία απόσταση από τα πράγματα. Λόγου χάρη, στις δύο από τις τρεις ομιλίες του, ο Βύρων υπήρξε ένθερμα υποστηρικτικός προς τους Λουδδίτες και τους Καθολικούς με μία γλώσσα που ξένισε τους συναδέλφους του. Παραταύτα, ήδη σε αυτές τις ομιλίες είναι φανερή η πολιτική του συνείδηση, η οποία ως προς τα αγγλικά πράγματα συνοψίζεται στις βασικές αρχές του Ουϊγισμού δηλαδή προσήλωση στην πολιτική ελευθερία, σεβασμός στο Σύνταγμα και το μεικτό πολίτευμα και προστασία της (έγγειας) ιδιοκτησίας. Πάντως δεν έλειψαν και εκείνοι, προς την ριζοσπαστικότερη πτέρυγα του κόμματός του, που είδαν με θετική ματιά τα πρώτα κοινοβουλευτικά του βήματα, τα οποία όμως αποκόπηκαν βίαια με την αναχώρησή του από την χώρα.

«Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του Βύρωνα στην Κεφαλονιά και το Μεσολόγγι ήταν πολιτικού και διπλωματικού χαρακτήρα». (Κοστούμι SCALA).

– Γιατί αποφασίζει να φύγει από την Αγγλία και να ζήσει ως αυτοεξόριστος; Μήπως δεν μπορούσε να τον κρατήσει η συντηρητική Αγγλία; 

Οι περιπλοκές του γάμου του με την Άναμπελ Μίλμπανκ, τα κοινωνικά σχόλια, οι εξωσυζυγικές του σχέσεις, όλα αυτά τον ωθούν, τελικά, μακριά από την Αγγλία. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η αγγλική κοινωνία τον απέβαλε σαν ένα ‘’νοσούν’’ τμήμα της. Έκτοτε δεν έμελλε να επιστρέψει ποτέ στην πατρίδα του, ζώντας στην Ελβετία, την Ιταλία και την Ελλάδα.

«Οι περιπλοκές του γάμου του με την Άναμπελ Μίλμπανκ, τα κοινωνικά σχόλια, οι εξωσυζυγικές του σχέσεις, όλα αυτά ωθούν τον Μπάιρον, τελικά, μακριά από την Αγγλία». Ο Ιωάννης Χουντής ποζάρει δίπλα σε έργο που εικονίζει τον Λόρδο Βύρωνα και ο οποίος βρίσκεται στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία.

– Η παραμονή του στην Ιταλία φαίνεται πως λειτούργησε μέσα του διαφωτιστικά. Τότε είναι που αρχίζει να γίνεται πιο ριζοσπάστης και να αποκτάει επαναστατικά χαρακτηριστικά; 

Και πάλι, ως προς τα ηπειρωτικά πράγματα, όντως, η Ιταλία και ιδιαίτερα η Βενετία τον φέρνουν πολύ κοντά στον Καρμποναρισμό, το εθνικιστικό κίνημα των Ιταλών που στόχευε στην απελευθέρωση της χώρας από την αυστριακή κατοχή. Συμμετέχει ενεργά στις διαδικασίες αυτού του μυστικού κινήματος, το οποίο, όμως όπως είναι γνωστό, απέτυχε ιστορικά και δεν του παρείχε κάποια ευκαιρία στρατιωτικής ή πολιτικής αναγνώρισης. Και πάλι όμως ως προς την σχέση εσωτερικό-εξωτερικό, την ίδια στιγμή που αυτά συμβαίνουν στην Ιταλία ο Βύρων παρουσιάζεται ιδιαίτερα επιθετικός στις προσπάθειες για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις στην Αγγλία, φοβούμενος για την κοινωνική και οικονομική του θέση, φθάνοντας στο σημείο να αποκηρύξει τους διαδηλωτές που έχασαν τη ζωή τους στην διάσημη Σφαγή του Peterloo στο Μάντσεστερ το 1819.

– Μέχρι το 1823 η στάση του απέναντι στο ελληνικό ζήτημα δείχνει να είναι αμφίθυμη. Είναι ο αδόκητος χαμός του Σέλλεϊ που τον κάνει να αλλάξει μέσα του;

Πράγματι, κατά τα πρώτα έτη της Επανάστασης ο Βύρων στέκεται αμφίθυμος, έχοντας λίγο ενδιαφέρον για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Ο χαμός του επιστήθιου φίλου του, Σέλλεϊ, τον αναγκάζει να σκεφθεί ξανά την «απόδρασή» του από την Πίζα και τότε οι συντονισμένες προσπάθειες του Ελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου και του Αρχιεπισκόπου Ιγνατίου και του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου τον βρίσκουν έτοιμο και πιο δεκτικό.

Το βιβλίο του Ιωάννη Χουντή «Ο Ρομαντισμός στην Εξουσία» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.

– Από την άλλη, εκείνη την περίοδο ήταν η Ελλάδα μια απόδραση χαράς και νέων περιπετειών για τον Μπάιρον; 

Σαφέστατα. Είναι η Ελλάδα της νεότητά τους και του Grand Tour, έμπλεη όμορφων αναμνήσεων και ιδιαίτερων στιγμών. Είναι ένας στίβος, όπου μπορεί να πετύχει ό,τι δεν κατόρθωσε στην Ιταλία με τους Καρμπονάρους. Στην Ελλάδα μπορεί να αναζητήσει εκ νέου και τον έρωτα, όπως έκανε στο πρώτο του ταξίδι στην χώρα μας. Τελικά, είναι ο συνδυασμός όλων αυτών των κινήτρων, νομίζω, που θα έπρεπε να τον έπεισε να κάνει το μεγάλο βήμα.

– Φτάνει τελικά στην Ελλάδα ως ηγέτης και πολέμαρχος. Παράλληλα αναπτύσσονται θεωρίες ότι μπορεί να στεφθεί βασιλέας της Ελλάδας. Ο ίδιος το ήθελε κάτι τέτοιο;

Πρώτη φορά διάβασα αυτή τη θεωρία σε ένα πολύ ωραίο αφιέρωμα για τον Βύρωνα εδώ στο Andro.gr. Αποτέλεσε σε μεγάλο βαθμό τον λόγο που άρχισα να ψάχνω την υπόθεση παραπάνω. Τελικά ανακάλυψα πως η θεωρία για τον «Βασιλέα Γεώργιο Α΄ -Βύρωνα» προκύπτει από δύο αφηγήσεις αυτήκοων μαρτύρων, που βρέθηκαν στο πλοίο μαζί του στο ταξίδι από την Ιταλία προς την Κεφαλονιά. Σε αυτές τις δημοσιευμένες αφηγήσεις σε βρετανικά περιοδικά – τα οποία τελικά ανέκτησα –, λίγο μετά από τον θάνατο του Βύρωνα, γίνεται λόγος για συζητήσεις, όπου ο ίδιος όχι μόνο δεν απέρριπτε ένα τέτοιο θεωρητικό ενδεχόμενο, αλλά το επιθυμούσε ιδιαίτερα. Άλλωστε, όλες οι διαφορετικές παρατάξεις του Αγώνα έψαχναν ένα βασιλικό ή αριστοκρατικό γόνο στην Ευρώπη να τεθεί επικεφαλής του νεοπαγούς κράτους. Τέτοιες προσπάθειες έκανε το Γαλλικό Κόμμα του Ιωάννη Κωλέττη με τους Ορλεανιστές στην Γαλλία. Δεν είναι απίθανο, λοιπόν, ο δαιμόνιος Μαυροκορδάτος να έταξε κάτι παρόμοιο στον Βύρωνα. Βεβαίως, δεν θα είμαστε σίγουροι ποτέ. Αλλά οι μαρτυρίες αυτές είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες.

Ο Ιωάννης Χουντής φωτογραφήθηκε μπρος στο άγαλμα στη γωνία των οδών Βασιλίσσης Αμαλίας και Βασιλίσσης Όλγας, που απεικονίζει την Ελλάδα να στεφανώνει τον Λόρδο Βύρωνα. Είναι έργο τριών διαφορετικών γλυπτών, των Henri Michel Antoine Chapu (1833-1891), Jean Alexandre Joseph Falquiere (1831-1900), και Λάζαρου Σώχου (1859-1911).

– Επανέρχομαι στη στρέβλωση που υπάρχει γύρω από τον Μπάιρον. Δεν είναι αφελής και αυτό φαίνεται από τη γεωπολιτική ανάλυση που κάνει βρισκόμενος στο Μεσολόγγι και την Κεφαλονιά. Πώς θεωρεί ότι πρέπει να αναπτυχθεί η Επανάσταση;

Εδώ εισάγεται η δεύτερη κρίσιμη διχοτόμηση του ερμηνευτικού πλαισίου που προτείνω στο βιβλίο αυτό: την διαφορά θεωρίας και πράξης, λόγων και έργων, της βυρωνικής πόζας. Στο πεδίο ο Βύρων αποδεικνύεται ρεαλιστής και μακριά από λυρικά ποιητικά ξεσπάσματα. Είμαστε στα 1823-1824, σε μία φάση, όπου οι αγωνιστές του 1821 ήταν διχασμένοι ανάμεσα στον Μαυροκορδάτο στην Στερεά Ελλάδα, τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στην Αθήνα και τον Κολοκοτρώνη στην Πελοπόννησο. Πρώτο μέλημα του Βύρωνα ήταν η επανένωση όλων των αντιμαχόμενων φατριών με στόχο την ομόνοια και τη συντονισμένη δράση έναντι των Οθωμανών. Κατά δεύτερο επιθυμούσε τον προσεταιρισμό των Μεγάλων Δυνάμεων με στόχο την υποστήριξη της Επανάστασης. Και κατά τρίτον έκανε τα πάντα – και τα κατάφερε με τα δικά του έξοδα—, για να εξασφαλίσει πως ελληνική αντιπροσωπεία θα έφθανε στο Λονδίνο για να διαπραγματευτεί τα πρώτα δάνεια προς περαιτέρω χρηματοδότηση του Αγώνα. Όλα αυτά αποδεικνύουν το βάθος της γεωστρατηγικής του σκέψης αλλά και του πρακτικού της χαρακτήρα.

«Ο Μπάιρον επιθυμούσε τον προσεταιρισμό των Μεγάλων Δυνάμεων με στόχο την υποστήριξη της Επανάστασης». Ο Ιωάννης Χουντής φωτογραφήθηκε στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία. (Κοστούμι SCALA).

– Οι Έλληνες πώς τον αντιμετωπίζουν; Η κάθε φατρία θέλει να τον προσεταιριστεί;  Έχει ενδιαφέρον και η οξύνοιά του ως προς τις εμφύλιες μάχες που διεξάγονται εντός των ελληνικών τειχών. Βλέπει τον κίνδυνο, έτσι; 

Από την μία τον κολακεύουν και από την άλλη επιθυμούν να του αρπάξουν τα χρήματα που κομίζει μαζί του – τα πολλά χρήματα. Ο ίδιος έχει πλήρη συνείδηση περί αυτού – άλλη μία εκδήλωση του ρεαλισμού του— και θα διαπραγματευτεί λεπτομερώς με κάθε πλευρά ενώ ακόμη βρίσκεται στην Κεφαλονιά (βλ. τα αναλυτικά υπομνήματα που στέλνει στον Κολοκοτρώνη). Τελικά, διαπράττει ένα σημαντικό λάθος περνώντας στην ηπειρωτική Ελλάδα και συμπαρατασσόμενος με την πλευρά του Μαυροκορδάτου πριν επιλύσει τις διαφορές. Έτσι ταυτίζεται με μία φατρία και χάνει τον ρόλο του διαιτητή. Σε κάθε περίπτωση, μερικά από τα σχόλια του για την ελληνική διχόνοια με την οπτική του τρίτου, του «απ’ έξω», είναι ιδιαίτερα ακριβή και σημαντικά μα και συνάμα δύσκολα για ανάγνωση από το ελληνικό κοινό. Είναι μία άσκηση εθνικής αυτεπίγνωσης. Αναδεικνύουν όλη την παθολογία που εκδηλώθηκε (και) κατά την Ελληνική Επανάσταση.

–  Γιατί επιλέγει τελικά την πλευρά του Μαυροκορδάτου και δεν μένει σταθερός σε μια γραμμή ουδετερότητας;

Τρεις νομίζω ήταν κυρίως οι λόγοι: Πρώτον γνώριζε προσωπικά τον Μαυροκορδάτο ήδη από τη διαμονή του στην Πίζα, σε αντίθεση με τον Κολοκοτρώνη. Δεύτερον, ο αριστοκρατικός χαρακτήρας και οι τρόποι του «Πρίγκιπα» Μαυροκορδάτου σίγουρα ταίριαζαν περισσότερο στην προσέγγιση του Βύρωνα. Και τρίτον, ο Μαυροκορδάτος ήταν φανερά και αδιαπραγμάτευτα Αγγλόφιλος σε αντίθετα με τις άλλες φράξιες της Επανάστασης. Ο συνδυασμός αυτών των τριών λόγων πρέπει να τον οδήγησε τελικά να λάβει τη μεριά του Μαυροκορδάτου, πριν επιτύχει την επανένωση όλων των διαφορετικών πλευρών.

«Θα μπορούσαμε να πούμε πως η αγγλική κοινωνία απέβαλε τον Μπάιρον σαν ένα ‘’νοσούν’’ τμήμα της».

– Αν δεν είχε πεθάνει πρόωρα θα μπορούσε να γίνει ένας στρατιωτικός ηγέτης όπως ονειρευόταν; 

Δεν το νομίζω για να είμαι ειλικρινής. Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του στην Κεφαλονιά και το Μεσολόγγι ήταν πολιτικού και διπλωματικού χαρακτήρα. Η εκστρατεία της Ναυπάκτου την οποία ονειρευόταν κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση της διάσημης Ναυμαχίας κατά των Οθωμανών κατέληξε σε φιάσκο και ποιητική φαντασίωση. Επιπροσθέτως, ο Βύρων είχε το ένα του πόδι εκ γενετής κοντύτερο. Επομένως, του ήταν πολύ δύσκολο να εμπλακεί στήθος με στήθος σε μάχες. Άλλωστε, οι περισσότεροι Φιλέλληνες κατέγραψαν δραματικές στρατιωτικές επιδόσεις κατά την Επανάσταση. Πιστεύω εν τούτοις ότι θα αποδεικνυόταν ένας ιδιαίτερα κρίσιμος και χρήσιμος πολιτικός ηγέτης και καθοδηγητής για την Επανάσταση. Κρατώντας την Ελλάδα κοντά στην Δύση και την Βρετανία και απομακρύνοντάς την από τους επικίνδυνους πειραματισμούς που ακολούθησαν τον θάνατό του.

– Τελικά ένας Ρομαντικός μπορεί να αντέξει στην εξουσία; Το παράδειγμα του Μπάιρον τι μας διδάσκει; 

Το παράδειγμα του Βύρωνα, νομίζω, μας αποδεικνύει πως ο Ρομαντισμός και η Εξουσία δεν είναι μεγέθη ασυμβίβαστα. Μπορούν να συνυπάρξουν. Μολαταύτα, κάποια στιγμή, όπως συνέβη με τον Βύρωνα στον Μεσολόγγι το ένα από τα δύο υποχωρεί, στην περίπτωσή του ο Ρομαντισμός έναντι της άσκησης πρακτικής εξουσίας.

«Το παράδειγμά του αποτελεί οδοδείκτη για το τι μπορεί να πετύχει η χώρα μας συνεργαζόμενη bona fides με τους εταίρους της». (Ο Ιωάννης Χουντής φωτογραφήθηκε στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία).

– Τι σηματοδοτεί για εσάς προσωπικά ο Μπάιρον; 

Ο Βύρων σηματοδοτεί τρία πράγματα για μένα: Πρώτον, τη συνεργασία Ελλάδας και Ευρώπης. Το παράδειγμά του αποτελεί οδοδείκτη για το τι μπορεί να πετύχει η χώρα μας συνεργαζόμενη bona fides με τους εταίρους της. Πιο συγκεκριμένα, τη διαχρονική σχέση φιλίας και συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου, της οποίας ο Βύρων μπορεί να αποτελέσει το έμβλημα για την μελλοντική της εμβάθυνση. Κατά δεύτερον πως οι συνθήκες δύνανται να αναγκάσουν την πιο ρομαντική και καλλιτεχνική φύση να προσαρμοστεί σε πρακτικές δυσκολίες και ανάγκες, να μεταμορφώσει έναν άνθρωπο σε κάτι εντελώς διαφορετικό, αποδεικνύοντας το ανεξάντλητο της ανθρώπινης φύσης και τις αμέτρητες εναλλακτικές. Και τέλος, πως η πολιτική του σκέψη, ζυγισμένη και σταθμισμένη στο τέλος της ζωής του, υπογραμμίζει την αναγκαία ισορροπία μεταξύ ελευθερίας και ορίων, ιδεαλισμού και οργανικής ανάπτυξης των πολιτικών σχεδίων, επανάστασης και σωφροσύνης. Αυτή είναι, αν θέλετε, η βυρωνική εκδοχή του Ρομαντισμού στην Εξουσία.

Διαβάστε ακόμα: Ηλίας Μαγκλίνης. Γιατί πήγαμε στα βάθη της Ανατολίας το ’22 με αποτέλεσμα την ολική καταστροφή;

TAGS :
βιβλίο Επανάσταση του 1821 Λόρδος Βύρωνας

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook