Ο Γιόρις Λούγενταϊκ γεννήθηκε στο Άμστερνταμ. Έχει σπουδάσει Ανθρωπολογία, είναι δημοσιογράφος, ενώ έχει γράψει τα βιβλία «Κολυμπώντας με Καρχαρίες» και «Hello Everybody!: One Journalist’s Search for Truth in the Middle East». (Φωτογραφία: Canvas)

Εισαγωγή

Βρίσκεστε μέσα σε ένα αεροπλάνο. Η φωτεινή ένδειξη της ζώνης ασφαλείας έχει σβήσει, μόλις πριν από λίγο σάς πρόσφεραν ένα ποτό και τώρα προσπαθείτε να αποφασίσετε αν θα επιλέξετε το σύστημα ψυχαγωγίας κατά τη διάρκεια της πτήσης ή το βιβλίο σας. Ο άντρας που κάθεται δίπλα σας πίνει σιωπηλός το ουίσκι του, ενώ εσείς κοιτάζετε αφηρημένος έξω, τον ήλιο και τα σύννεφα. Ξαφνικά βλέπετε μια τεράστια λάμψη από φωτιά να βγαίνει από έναν κινητήρα του αεροσκάφους. Καλείτε την αεροσυνοδό. Πράγματι, λέει εκείνη, υπάρχουν κάποια τεχνικά προβλήματα, αλλά όλα είναι υπό έλεγχο. Δείχνει τόσο ψύχραιμη και σίγουρη, που σχεδόν την πιστεύετε. Ωστόσο, μην μπορώντας να ελέγξετε την ταραχή σας, σηκώνεστε από τη θέση σας. Πρώτα η ήρεμη αεροσυνοδός και μετά ο υπεύθυνος καμπίνας προσπαθούν να σας εμποδίσουν να προχωρήσετε στο μπροστινό τμήμα του αεροσκάφους. Κύριε, γυρίστε στη θέση σας, σας παρακαλώ. Εσείς όμως τους παραμερίζετε σπρώχνοντας, αρπάζετε το πόμολο της πόρτας του πιλοτηρίου, καταφέρνετε να την ανοίξετε και… διαπιστώνετε ότι στο πιλοτήριο δεν βρίσκεται κανένας.

Τα τελευταία χρόνια συζήτησα με 200 περίπου άτομα που εργάζονται ή που εργάζονταν μέχρι πρόσφατα στη χρηματοοικονομική ζώνη του Λονδίνου. Οι ιστορίες που μου διηγήθηκαν είναι πολύ διαφορετικές, αλλά αν έπρεπε να τις παρουσιάσω συνοπτικά με μία εικόνα, θα χρησιμοποιούσα την εικόνα ενός άδειου πιλοτηρίου.

Το βιβλίο Κολυμπώντας με Καρχαρίες του Γιόρις Λούγενταϊκ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books.

Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε μια όμορφη ηλιόλουστη μέρα τον Μάιο του 2011, όταν ο Άλαν Ρούσμπριτζερ, τότε εκδότης της Guardian, με κάλεσε στο γοητευτικά χαοτικό γραφείο του απέναντι από τον Διεθνή Σιδηροδρομικό Σταθμό του Σεν Πάνκρας στο Λονδίνο. Τον Ρούσμπριτζερ τον γνώρισα για πρώτη φορά σε ένα δημοσιογραφικό συνέδριο στη γενέτειρά μου, το Άμστερνταμ. Τότε είχαμε μιλήσει για τους λόγους που πολλοί δείχνουν πολύ μικρό ενδιαφέρον για θέματα που έχουν να κάνουν με το συμφέρον τους. Είναι αδιαφορία και απάθεια ή απλά είναι πολλά τα θέματα που έχουν γίνει τόσο περίπλοκα, ώστε όσοι είναι έξω από τον χώρο δεν μπορούν να τα καταλάβουν; Για να το εξακριβώσω, ξεκίνησα ένα πείραμα για μία ολλανδική εφημερίδα. Ανέλαβα ένα σημαντικό, περίπλοκο και προφανώς πληκτικό θέμα, για το οποίο δεν γνώριζα τίποτα –τις βιώσιμες μεταφορές– και έθεσα ένα απλοϊκό ερώτημα: είναι καλή ιδέα το ηλεκτρικό αυτοκίνητο; Το έθεσα σε κάποιον που ανήκε σε αυτό τον χώρο, οι απαντήσεις του οποίου οδήγησαν σε καινούργιες ερωτήσεις, που έγιναν αφορμή για συνεντεύξεις με άλλους σχετικούς με τον χώρο και ούτω καθεξής, μέχρι που προέκυψε μια μορφή «καμπύλης μάθησης» από άρθρα και ιστορίες. Οι άνθρωποι αυτού του χώρου ευχαρίστως αφιέρωναν χρόνο, ενώ οι αναγνώστες έδειξαν να το εκτιμούν όταν έπαιρνες τα πράγματα από την αρχή.

Ο Ρούσμπριτζερ τα άκουσε όλα αυτά με την τυπική αγγλική ευγένεια. Το θέμα αυτό το ξέχασα τελείως για μερικούς μήνες, μέχρι τη στιγμή που βρέθηκα μέσα στο ηλιόλουστο γραφείο του και με ρώτησε αν ήθελα να ασχοληθώ με μια τέτοια «καμπύλη μάθησης» για λογαριασμό της Guardian. Με τη μόνη διαφορά ότι δεν θα αφορούσε το ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Μου έδειξε προς την κατεύθυνση του Σίτι του Λονδίνου και είπε ότι απείχαμε κυριολεκτικά δύο βήματα από το μέρος που πριν από μερικά χρόνια είχε γνωρίσει τον μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό πανικό μετά τη δεκαετία του 1930. Είχαν ξοδευτεί αμέτρητα δισεκατομμύρια για να σωθεί ο κλάδος, αλλά κανένας μέχρι τώρα δεν είχε μπει στη φυλακή. Και πραγματικά, για αρκετά χρόνια, το Σίτι του Λονδίνου έδειχνε ότι φερόταν όλο και πιο πολύ σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Με ρώτησε, λοιπόν, αν θα ήθελα να δημιουργήσουμε ένα μπλογκ για τον χρηματοοικονομικό τομέα.

Ο Γιόρις Λούγενταϊκ πέρασε δύο χρόνια στο Λονδίνο και έκανε πάνω από 200 συνεντεύξεις, προκειμένου να ολοκληρώσει την έρευνά του. (Φωτογραφία: Groninger Studentenkrant)

Πίσω του έβλεπα το Κανάλι Ρίτζεντς που άστραφτε κάτω από τον ανοιξιάτικο ήλιο, καθώς και ένα τρένο της Eurostar που κατευθυνόταν με μεγάλη ταχύτητα προς τις Βρυξέλλες ή το Παρίσι. Μαζί με τους New York Times, η Guardian είναι η μεγαλύτερη ηλεκτρονική ποιοτική εφημερίδα παγκοσμίως. Οι σχετικοί με τον χώρο σίγουρα θα αφιέρωναν χρόνο σε μια τόσο έγκυρη εφημερίδα, σωστά; Προσωπικά, αυτά που γνώριζα για τον κόσμο των χρηματοοικονομικών ήταν όσα και ο μέσος αναγνώστης και αυτό ήταν ένα τέλειο παράδειγμα για ένα θέμα με τεράστιο χάσμα ανάμεσα στο κοινό συμφέρον και το συμφέρον του κοινού. Πείτε σε κάποιον ότι τα χρήματά του δεν είναι ασφαλή και θα τραβήξετε όλη του την προσοχή. Μιλήστε για «χρηματοοικονομικές μεταρρυθμίσεις» και ο κόσμος θα κλείσει τα αυτιά του.

Δέχτηκα αμέσως και ευχαρίστησα τον Ρούσμπριτζερ για την ευκαιρία που μου έδωσε. Πώς μπορούσα να ξέρω ότι οι Άγγλοι κρατούν ακίνητο το πάνω χείλι τους για να καταπνίξουν τον ενθουσιασμό τους, αλλά και τα αρνητικά τους συναισθήματα;

Με αυτό τον τρόπο ένας Ολλανδός δημοσιογράφος με πενταετή εμπειρία στη Μέση Ανατολή και πτυχίο Ανθρωπολογίας κατέληξε στο Σίτι του Λονδίνου να κάνει μία ασυνήθιστη έρευνα: γύρω γύρω οι τραπεζίτες και στη μέση ο Τεντέν.

//Το βιβλίο Κολυμπώντας με Καρχαρίες του Γιόρις Λούγενταϊκ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books.

 

Διαβάστε ακόμα: Αντρέ Μωρουά – «Αυτοί είναι οι τέσσερις κανόνες της ζωής· δεν υπάρχουν άλλοι»

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top