Πώς η Πατρίτσια Χάισμιθ έγραψε τον «Ταλαντούχο Κύριο Ρίπλεϊ» 
Έτσι γεννήθηκε η ταινία «Dr. No» και ο μύθος του James Bond 
Famagusta: Στο καμίνι της μνήμης 
«Μετά από μένα»: μια σπάνια ποιητική σπουδή από τον Γιάννη Τζανετάκη 
Αύγουστος Κορτώ: «Η ζωή είναι ζαριά, κι αν έχει κάποιο νόημα είναι το κυνήγι της ηδονής κι η αποφυγή του πόνου» 
«Άρχισα να γράφω και, συνάμα, προσπαθούσα να μιμηθώ την εκφραστική εξάρθρωση, την αισθητική εκτροχιασμού και παραμόρφωσης του μπαρμπα-Γιάννη Σκαρίμπα…» (Φωτο: Στέφανος Κουρατζής).
Το ερώτημα, δίχως άλλο, υπαγορεύει την ιδιότητα του αναγνώστη ως δημιουργού. Ωστόσο δεν υπάρχει μόνο ένα κείμενο που μου άλλαξε τη ζωή, αλλά μια σειρά ήχων, εικόνων, στίχων, μουσικής, βιβλίων, ακόμα και φράσεων, που μου δημιούργησαν αλυσιδωτές επιδράσεις σε ιδεολογικό, εκφραστικό και αισθητικό επίπεδο.
O Τσαρούχης έλεγε πως «ο κόσμος σήμερα υποφέρει από άχρηστες ελευθερίες. Αυτές οι άχρηστες ελευθερίες είναι χειρότερες από την απαγόρευση και τη σκλαβιά». Αυτή τη φράση θεωρώ επίλογο μιας άλλης, της Ρόζας Λούξεμπουργκ, «η ελευθερία είναι, πάντοτε τουλάχιστον, η ελευθερία εκείνου που σκέπτεται διαφορετικά». Μου τη θύμιζε συχνά ο τυφλός παππούς στην Καλαμάτα της δεκαετίας του ’60.
«Με τον Σκαρίμπα, ως ipsissima verba, μπόρεσα να διαβάσω αργότερα με ειλικρίνεια τον Joyce, τον Pirandello και τον Beckett. Να αισθανθώ την αντισυμβατική φωνή του Tom Waits, του Βαμβακάρη και του Μπακιρτζή…»
Έγινε η πυξίδα μου, όταν έφηβος, στη χίμαιρα του ελεύθερου χρόνου των Χριστουγέννων, μου έφεραν οι γονείς μου «Το Βατερλώ δυό Γελοίων» του Γιάννη Σκαρίμπα. Μιλούσε για «ενάρετες και καθωσπρεπικές ατιμίες», για «κυνική αθωότητα», «πεπειραμένη αρετή» και για «αποτέλεσμα… σοφότατων λαθών». Πραγματικά, αμείλικτη η διακωμώδηση του τραγικού. Είχα μπροστά μου έναν οργισμένο Θερσίτη. Διάβαζα Σκαρίμπα και έφερνα στη μνήμη μου σκηνές του Chaplin. Έβλεπα Chaplin και στροβίλιζε στο μυαλό μου ο παραμορφωτικός καθρέφτης του Σκαρίμπα.
Άρχισα να γράφω και, συνάμα, προσπαθούσα να μιμηθώ την εκφραστική εξάρθρωση, την αισθητική εκτροχιασμού και παραμόρφωσης του μπαρμπα-Γιάννη Σκαρίμπα. Βυθίστηκα στην αρχαϊκή του κλίμακα, στις ρωγμές της γραφής του. Στις εικόνες του, που με συνέδεσαν με το σωματότυπο, το παραμορφωμένο πρόσωπο της «Θεατρίνας» του Μπουζιάνη.
«Το ‘’Βατερλώ δυό Γελοίων’’ μιλούσε για ‘’ενάρετες και καθωσπρεπικές ατιμίες’’, για ‘’κυνική αθωότητα’’, ‘’πεπειραμένη αρετή’’, “αποτέλεσμα… σοφότατων λαθών’’. Αμείλικτη η διακωμώδηση του τραγικού».
Με τον Σκαρίμπα, ως ipsissima verba, μπόρεσα αργότερα να διαβάσω με ειλικρίνεια τον Joyce, τον Pirandello και τον Beckett. Είχα μια αισθητική βάση να απολαύσω την ατονική μουσική του Schönberg. Μπόρεσα να αισθανθώ, χρόνια μετά, την αντισυμβατική φωνή του Tom Waits, του Βαμβακάρη και του Μπακιρτζή. Και ακόμα, με «Το Βατερλώ δυό Γελοίων» αντιλήφθηκα αφενός πώς τα άτομα μετατρέπονται σε κίβδηλους ήρωες, αφετέρου την επικίνδυνη μικροαστική νοοτροπία που αποτυπώνει ο Μαρξ στη «18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη».
Αν «Το Βατερλώ δυό Γελοίων» είχε μεταφραστεί στα γερμανικά, σίγουρα θα ήταν σημείο αναφοράς στα «Minima Moralia» του Adorno.
//Ο Κώστας Γουλιάμος είναι πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και Επίτιμος Καθηγητής του Lanzhou City University στην Κίνα. Στις πρόσφατες εκδόσεις του περιλαμβάνονται το «The Marketing of War in the Age of Neo-Militarism» (2013, Routledge Advances in Sociology) και «Το τερατώδες είδωλο της Ευρώπης» (2014, Σύγχρονοι Ορίζοντες).
Διαβάστε ακόμα: Top 5 ποιήματα του Γιάννη Σκαρίμπα για τη Χαλκίδα.
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
