«Η συγκέντρωση είναι ζωτικής σημασίας για τον ηθοποιό, διότι πάνω στη σκηνή πρέπει να ξεχάσει τα πάντα και να επικεντρωθεί στον ρόλο του, πράγμα καθόλου εύκολο…» (φωτογραφία: Robert Pratta / Reuters file).

Πολλές φορές με ρωτάνε: «Τι πρέπει να κάνω για να γίνω καλός ηθοποιός;» Το ζήτημα είναι πως για να παίξει κανείς καλά χρειάζεται πολλή εξάσκηση. Είναι πρακτικά αδύνατο να δώσει κανείς συμβουλές τεχνικής φύσης πάνω στην τέχνη του ηθοποιού· εκτός από μία: απαιτείται δουλειά.

Αν δεν έχετε πάντα επαγγελματικές προτάσεις, προσπαθήστε να βρείτε φίλους στην ίδια θέση με σας, επιλέξτε ένα κείμενο και δουλέψτε από κοινού. Αναλύστε, δοκιμάστε, συζητήστε, πειραματιστείτε. Εργαστείτε όσο περισσότερο μπορείτε και μην ξεχνάτε να παρατηρείτε τους ανθρώπους γύρω σας. Επίσης, μάθετε απ’ τους καλούς ηθοποιούς.

Αρκετά συχνά οι άνθρωποι μου λένε ότι τους εντυπωσιάζουν οι ηθοποιοί επειδή μπορούν να αποστηθίζουν κατεβατά ολόκληρα. Θεωρούν πως ένα από τα αναγκαία χαρίσματα του καλού ηθοποιού είναι η δυνατή μνήμη. Λάθος. Οποιοσδήποτε, αν δεχθούμε ότι διαθέτει μια σχετική ικανότητα συγκέντρωσης και έναν μέσο δείκτη ευφυΐας, μπορεί να μάθει χωρίς δυσκολία έναν μεγάλο ρόλο απέξω. Το μόνο που χρειάζεται είναι τεχνική. Ας ξεκινήσουμε από την παραδοχή ότι έχουμε μπροστά μας άπλετο χρόνο: τουλάχιστον ένα μήνα για να μάθουμε τα λόγια μας. Επιπλέον, υπάρχουν πολυάριθμοι εξωτερικοί παράγοντες που μας βοηθούν να θυμόμαστε το κείμενό μας· και μόνο το γεγονός πως είναι σε μορφή διαλόγου διευκολύνει σημαντικά τη διαδικασία εκμάθησης. Ακόμα και οι κινήσεις στη σκηνή, οι δικές σας ή των συμπρωταγωνιστών σας, ακόμα κι ο έμμετρος λόγος –όταν υπάρχει– κάνουν τα πράγματα πιο απλά. Ο αλεξανδρινός στίχος του Μολιέρου, για παράδειγμα, είναι εξαιρετικός. Αυτό στο οποίο θέλω να καταλήξω είναι πως ο ηθοποιός δεν χρειάζεται ιδιαίτερα καλή μνήμη.

«Ίσως το κοστούμι σας να είναι άβολο. Όμως ό,τι κι αν συμβαίνει, εσείς πρέπει να είστε συγκεντρωμένοι. Στην ταινία ‘‘Θα σε βρώ στον Παράδεισο’’, όπου έπαιζα με τον Ρόμπιν Ουίλιαμς, ήμουν αναγκασμένος να φοράω ένα μακρύ παλτό από αληθινή γούνα βουβαλιού! Ήταν τόσο μακρύ που σερνόταν καταγής και ζύγιζε τουλάχιστον είκοσι κιλά».

Απεναντίας, χρειάζεται να έχει υπομονή. Περνάμε πολύ χρόνο περιμένοντας είτε να μας φωνάξουν στη σκηνή κατά τις πρόβες, είτε να έρθει η σειρά μας στην παράσταση. Περιμένουμε, περιμένουμε… τη μεγάλη επιτυχία. Η υπόδυση ενός ρόλου απαιτεί συγκέντρωση σε πολλά επίπεδα. Ο Στανισλάφσκι μίλησε γι’ αυτό και είχε απόλυτο δίκιο. Η συγκέντρωση είναι ζωτικής σημασίας για τον ηθοποιό, διότι πάνω στη σκηνή πρέπει να ξεχάσει τα πάντα και να επικεντρωθεί στον ρόλο του, πράγμα καθόλου εύκολο… Γύρω σας θα υπάρχουν πάντα χιλιάδες πράγματα που θα σας αποσπούν την προσοχή.

Πρώτα-πρώτα, καλό θα είναι να απαλλαχθείτε από κάθε προσωπική σκέψη· ξεχάστε τον εαυτό σας. Για να μπορέσετε να αφοσιωθείτε στον ρόλο που καλείστε να ερμηνεύσετε, είστε υποχρεωμένοι να παραγκωνίσετε κάθε προσωπική έγνοια, να απομακρύνετε από τη σκέψη σας κάθε ίχνος ζήλιας ή ματαιοδοξίας. Μη σκέφτεστε ούτε την επιστολή που λάβατε από την τράπεζα ούτε τον ναρκισσισμό σας· το αν το αριστερό προφίλ σας είναι καλύτερο απ’ το δεξί δεν αφορά κανέναν. Ξεχάστε πόσο πολύ θέλετε να κερδίσετε το βραβείο Μολιέρ, το Σεζάρ ή το Όσκαρ… Αν τα καταφέρετε, έχει καλώς· δεν βγαίνετε όμως στη σκηνή έχοντας αυτό κατά νου. Επίσης, ξεχάστε για λίγο τη ζήλια για τον/τη συνάδελφό σας που πιστεύετε ότι πήρε καλύτερο ρόλο από τον δικό σας.

«Το κείμενο του βιβλίου», διαβάζουμε στην έκδοση, «προήλθε από το masterclass που ο Μαξ φον Σίντοφ παρέδωσε στις 9 Ιουλίου 2005 στο Πανεπιστήμιο της Αβινιόν και της Βωκλύζ».

Βρίσκεστε στη σκηνή για να δώσετε τον καλύτερο εαυτό σας και γι’ αυτό οφείλετε να ενσωματωθείτε στο σύνολο και να διηγηθείτε την ιστορία όσο πιο καθαρά μπορείτε, προκειμένου να τραβήξετε αλλά και να διατηρήσετε την προσοχή του κοινού. Επίσης, ένας άλλος παράγοντας αντιπερισπασμού που πρέπει να μάθετε να αγνοείτε είναι οι τεχνικές λεπτομέρειες. Τα σκηνικά ενδέχεται να είναι εξαίσια από αισθητικής άποψης αλλά καθόλου λειτουργικά. Ίσως το κοστούμι σας να είναι άβολο. Όμως ό,τι κι αν συμβαίνει, εσείς πρέπει να είστε συγκεντρωμένοι.

Στην ταινία Θα σε βρω στον Παράδεισο, όπου έπαιζα με τον Ρόμπιν Ουίλιαμς, ήμουν αναγκασμένος να φοράω ένα μακρύ παλτό από αληθινή γούνα βουβαλιού! Ήταν τόσο μακρύ που σερνόταν καταγής και ζύγιζε τουλάχιστον είκοσι κιλά. Όχι μόνο το φορούσα, αλλά έπρεπε να κολυμπήσω και μ’ αυτό. Φαντάζεστε να βγαίνετε απ’ το νερό με τέτοιο βάρος; Σχεδόν αδύνατο. Πάλεψα να διατηρήσω την αυτοσυγκέντρωσή μου, τελικά όμως δεν άντεξα και η ενδυματολόγος αντικατέστησε το μακρύ παλτό με ένα άλλο κοντύτερο, το οποίο φορούσα στα κοντινά πλάνα. Στην ταινία του Ντέιβιντ Λιντς Ντιούν, φορούσα ένα κοστούμι από καουτσούκ που κατασκευάστηκε απευθείας πάνω μου και μέσα στο οποίο φυσικά το σώμα δεν ανέπνεε καθόλου. Χειρότερο κι από σάουνα… στα γυρίσματα έχασα δέκα κιλά. Παρέμεινα όμως συγκεντρωμένος. […]

 

 

// Απόσπασμα από το βιβλίο του Max von Sydow «Μάθημα για ηθοποιούς». Μετάφραση: Ρούλα Τσιτούρη. Εκδόσεις Ποταμός, 2011.

 

 

Διαβάστε ακόμα: «Αυτή είναι η διασημότερη παρτίδα σκάκι στην ιστορία του σινεμά».

 

 

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top