«Το Sketches of Spain είναι ο διαρκής αντικατοπτρισμός της Ισπανίας όταν σηκώνεται τα μεσημέρια από τη ζέστη της Αλμερία, κι όπως αντανακλάται πάνω σε όλες τις πιθανές επιφάνειες, σε θάλασσα και ωκεανό, ως την καρδιά και τα πνευμόνια ενός μαύρου τρομπετίστα απ’ το Μιζούρι».

[…] Δεν είναι αρκετό ούτε το ξαφνικό ενδιαφέρον της Columbia για τις «μουσικές του κόσμου» ούτε το ταλέντο και οι μουσικολογικές αναζητήσεις του Γκιλ Έβανς για να καταλάβουμε από πού πηγάζει αυτό το θαύμα. Το Sketches of Spain γεννιέται μέσα από την ταυτόχρονη, συντονισμένη και ανταγωνιστική αγάπη δύο γυναικών. Το βράδυ που η μαύρη χορεύτρια Φράνσις Τέυλορ πάει τον Μάιλς να δούνε μια ανδαλουσιάνικη χορογραφία του Ρομπέρτο Ιγκλέσιας, αυτός, βγαίνοντας, σταματάει στο πρώτο δισκάδικο του Μπρόντγουεϊ και αγοράζει ό,τι δίσκο φλαμένκο έχει το μαγαζί. Λίγες μέρες αργότερα, η λευκή ηθοποιός Μπέβερλι Μπέντλεϋ επιστρέφει από γυρίσματα στην Ισπανία και του φέρνει δώρο το τριπλό άλμπουμ Antologia del cante flamenco, που έχει μόλις κυκλοφορήσει. Το δώρο της γυναίκας του θα πλάσει τον ισπανικό χώρο και όλη του την κίνηση· αυτό της ερωμένης του, τον ισπανικό ήχο, το χώμα, την αναμονή και τη σιωπή του. Η Ισπανία θα γίνει ο μυθικός χωροχρόνος όπου ο Μάιλς Ντέιβις μπορεί να είναι ερωτευμένος και με τις δύο αυτές γυναίκες. Μια αρένα με δύο ταύρους, στην άκρη μιας πόλης χωρίς σκιές, σε μια χώρα χωρίς ρολόγια.

Ο Γκιλ Έβανς και ο Μάιλς Ντέιβις στο στούντιο της Columbia το 1959. (photo © Don Hunstein)

Πέντε ορχηστρικές συνθέσεις. Πέντε κομμάτια, αυτό είναι όλο. Υπάρχουν πέντε κεντρικά μουσικά θέματα με πολλαπλές αναπτύξεις. Απ’ το τσιγγάνικο φολκλόρ και τον ρυθμό του φλαμένκο, μέχρι τις μαυριτανικές γκάιντες και τη σπουδή ενός σόλο παραδοσιακού αυλού που ένας εθνολόγος ηχογράφησε κάποτε έξω από ένα χοιροστάσιο της Γαλικίας, τα Sketches ανταποκρίνονται πράγματι σε πέντε πολύ δυνατές αφορμές, σε πάντα σχεδιάσματα της Ισπανίας. Η ερμηνεία όμως του Μάιλς είναι κάτι πολύ πιο βαθύ, πιο πολύ, από πέντε καλοστημένα τοπία. Είναι σαρωτική. Είναι ολιστική. Όλη η Ισπανία βρίσκεται εκεί, οτιδήποτε μπορεί κανείς να σκεφτεί ή να διανοηθεί για την Ισπανία. Η Ιερά Εξέταση και το Viva la muerte! της Λεγεώνας, οι Άγγελοι του Μουρίγιο και η κραυγή του Ουναμούνο στη Σαλαμάνκα… Απεικονίζονται όλα τα στάδια της ζωής, όλες της οι φάσεις μέχρι την πιο κρυμμένη και μικρή, όχι μόνο οι βαρυσήμαντες μάχες κι οι Γκουέρνικες κι οι επαναστάσεις… Είναι μια μουσική σκηνογραφία της πανισπανικής καθημερινότητας. Είναι η βιβλική περιγραφή της ιβηρικής ανατολής του ηλίου, του πρωινού καφέ, του σταφυλιού, της υστερίας· είναι ένα αβάσταχτο μουρμουρητό, ένα κοπάδι γίδια, ένα κλειστό μπαούλο γεμάτο τίτλους και συμβόλαια και χαρτιά. Είναι μια πέτρα που δεν αναπνέει για αιώνες ώσπου μια μέρα σπάει μόνη της στις πέντε το απόγευμα χωρίς να την ακούσει κανένας, είναι ένα χρυσό σταυρουδάκι απ’ το αίμα του Μεξικού, ένα δωδεκάχρονο κορίτσι που μακιγιάρεται τελετουργικά πάνω στα γόνατα του Φαύνου που είπαν Εωσφόρο.

Ο ήχος είναι αδιάκοπος. Σαν να ξαναρχίζει πάντα μέσα σ’ ένα άτακτο συνεχές εικόνων και προβολών. Το Sketches of Spain είναι ο διαρκής αντικατοπτρισμός της Ισπανίας όταν σηκώνεται τα μεσημέρια από τη ζέστη της Αλμερία, κι όπως αντανακλάται πάνω σε όλες τις πιθανές επιφάνειες, σε θάλασσα και ωκεανό, ως την καρδιά και τα πνευμόνια ενός μαύρου τρομπετίστα απ’ το Μιζούρι […].

 

//Από το βιβλίο του Μάκη Μαλαφέκα «Μάιλς Ντέιβις, Εκτός κλίμακας» (απόσπασμα από το κεφάλαιο «Η Αρένα», σελ. 45-48), Εκδόσεις Μελάνι, 2017.

 

Ακούστε: Miles Davis – Concierto de Aranjuez (Adagio)

 

Διαβάστε ακόμα: Στην ψυχή του Μάιλς Ντέιβις.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top