Η παγκόσμια πτήση του «Greek weird cinema»

Ο Πάνος Κούτρας (στο κέντρο, μαζί με τους δυο νεαρούς πρωταγωνιστές της ταινίας του «Xenia», Νίκο Γκέλια και Κώστα Νικούλι) αποθεώθηκε στις Κάννες.

Για τα πρώτα γενέθλια του Andro, ζητήσαμε από 7 επιδραστικούς αρθρογράφους στις ισάριθμες ενότητες του Andro (Άποψη, Business, Γεύση, Δράση, Έμπνευση, Στυλ, Ζωή) να εντοπίσουν τις θετικές αλλαγές που συντελέστηκαν στη χώρα τους 12 μήνες που διανύσαμε.

Κάθε μέρα για μια εβδομάδα, θα δημοσιεύεται ένα νέο άρθρο στην επετειακή αυτή σειρά.

Σήμερα, στην ενότητα ΕΜΠΝΕΥΣΗ, οι κινηματογραφικοί μας συνεργάτες Κωνσταντίνος Καϊμάκης και Παναγιώτης Φρούντζος εξηγούν πώς το Νέο Ελληνικό Σινεμά τον τελευταίο χρόνο ανέβασε ακόμα πιο πολύ τον πήχη, βάζοντας τη σφραγίδα του ‒και υποθήκη για ανάλογη συνέχεια‒ και στα τρία πιο εμβληματικά ευρωπαϊκά κινηματογραφικά φεστιβάλ.

Στην ερώτηση αν υπάρχουν γεγονότα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν δυσμενώς την εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή τον τελευταίο χρόνο η απάντηση δεν θα μπορούσε να είναι μονολεκτική, αλλά πληθωριστικά απαριθμητική: από το απροσδόκητο κλείσιμο της ΕΡΤ και την παραίτηση του Γιώργου Παπαλιού από το διοικητικό συμβούλιο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, μέχρι την αταραξία και την απραξία του υπουργείου Πολιτισμού απέναντι στη δυναμική που αναπτύσσει το νέο κύμα του ελληνικού κινηματογράφου παράλληλα με τη μόνιμη επίκληση της δυσχερούς οικονομικής πραγματικότητας.

Το «Μικρό Ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη (δεύτερος από αριστερά στη φωτογραφία, μαζί με τους πρωταγωνιστές της ταινίας του) συζητήθηκε στο 64ο Φεστιβάλ Βερολίνου.

Και όμως, σε πείσμα αυτών και άλλων τόσων αντιξοοτήτων, οι νέοι Έλληνες δημιουργοί επιχειρούν –στις πλείστες των περιπτώσεων ορμώμενοι από το προσωπικό τους όραμα και στηριζόμενοι αποκλειστικά και μόνο στις δικές τους δυνάμεις– και υλοποιούν το σχέδιό τους και, δείχνοντας το δρόμο που θα έπρεπε να ακολουθήσει η εγχώρια επινοητικότητα, τολμούν να εκθέσουν τις δημιουργίες τους σε μικρά και μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο, υποχρεώνοντας τους ξένους σινεφίλ να στρέψουν το βλέμμα τους με ενδιαφέρον στην περίπτωσή τους και τις ξένες εταιρείες παραγωγής και διανομής να αναζητήσουν οφέλη από την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων των ταινιών τους.

Το «Greek weird cinema» δεν είναι καθόλου αλλόκοτο και παράξενο –μάλλον οι Έλληνες θεατές, οι συνηθισμένοι στις εικόνες του λίγο παλιότερου ελληνικού κινηματογράφου, είμαστε αλλόκοτοι και παράξενοι. Γιατί είχαμε εθιστεί σε μεταφερμένες στη μεγάλη οθόνη καταστάσεις που απηχούσαν το ατομικό φαντασιακό και η σύνδεσή τους με τη ζώσα πραγματικότητα ήταν απειροελάχιστη. Η νέα γενιά των Ελλήνων κινηματογραφιστών έπιασε το νήμα της αφήγησης από την αρχή: διηγείται ιστορίες που συμβαίνουν δίπλα μας και όμως ταυτόχρονα είναι οικουμενικές, τις διηγείται με έναν τρόπο αποδεκτό από την κινηματογραφική κοινότητα και τις διαρθρώνει με άξονα την αριστοτέλεια λογική. Το νέο ελληνικό σινεμά δείχνει και είναι εξοικειωμένο με τις σύγχρονες αισθητικές αναζητήσεις στο επίπεδο της εικονοποίησης και διαχειρίζεται μέσα στις κινηματογραφικές φόρμες την ελληνική ιδιαιτερότητα.

Με την ταινία του «Miss Violence» ο Αλέξανδρος Αβρανάς τιμήθηκε με τα βραβεία σκηνοθεσίας και ανδρικής ερμηνείας στο 70ό Φεστιβάλ Βενετίας.

Ε, λοιπόν, από τη στιγμή που αυτοί οι δημιουργοί έχουν να αφηγηθούν μια ενδιαφέρουσα ιστορία και το κάνουν με επίσης ενδιαφέροντα τρόπο για ποιο λόγο να μη σπάσουν το κέλυφος της εσωστρέφειας και να μην επιδιώξουν τη διάκριση ακόμη και στα τρία μεγαλύτερα ευρωπαϊκά κινηματογραφικά φεστιβάλ: των Καννών, της Βενετίας και του Βερολίνου; Κάπως έτσι η «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά τιμήθηκε με τα βραβεία σκηνοθεσίας και ανδρικής ερμηνείας στο 70ό Φεστιβάλ Βενετίας, το «Μικρό Ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη συζητήθηκε στο 64ο Φεστιβάλ Βερολίνου, η «Xenia» του Πάνου Κούτρα αποθεώθηκε στις φετινές Κάννες.

Μπορεί όλα αυτά να μοιάζουν τυπικά, όμως με αυτό τον τρόπο εμπεδώνεται στη συνείδηση των Ευρωπαίων εμπλεκόμενων στα του κινηματογράφου, αλλά και σε εκείνη των σινεφίλ, πως το νέο ελληνικό σινεμά αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής επικράτειας. Αν το 2009 ο «Κυνόδοντας», που κέρδισε το βραβείο «Ένα Κάποιο Βλέμμα» στις Κάννες, μας φάνηκε σαν πυροτέχνημα που απλώς θα φώτιζε την περίπτωση αποκλειστικά και μόνο του δημιουργού του, Γιώργου Λάνθιμου, και δεν θα έφτανε η λάμψη του να διαχυθεί στο σώμα του εγχώριου σινεμά, το 2013-14 οι περιπτώσεις των Ελλήνων σκηνοθετών που οι ταινίες τους παρουσιάστηκαν σε ευρωπαϊκά φεστιβάλ –με αιχμές του δόρατος φυσικά τους Αβρανά, Κούτρα, Οικονομίδη– αναδεικνύουν την ελληνική κινηματογραφική παραγωγή σαν μια οντότητα πλήρως ενταγμένη στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.

Ο Γιώργος Λάνθιμος (δεξιά) με τον Κόλιν Φάρελ και τη Ρέιτσελ Βάις σε μια ανάπαυλα των γυρισμάτων της νέας ταινίας του «The Lobster», που γυρίζει αυτή την εποχή στην Ιρλανδία.

Οι δημιουργοί των νέων ελληνικών ταινιών πλέον δεν επιζητούν μόνο τη διασφάλιση της διανομής στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες, αλλά στρέφουν το βλέμμα τους προς το εξωτερικό, συμμετέχονατς σε μικρά και μεγάλα φεστιβάλ. Έτσι, το «September» της Πέννυς Παναγιωτοπούλου, η «Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» της Ελίνας Ψύκου (η ταινία, επίσης, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Forum του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου 2013 και συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο), η «Χαρά» του Ηλία Γιαννακάκη και το «The Capsule» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη συμμετείχαν στο 48ο Διεθνές Φεστιβάλ Κάρλοβι Βάρι, ο «Εχθρός μου» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ και συμμετείχε στο Φεστιβάλ του Λονδίνου, το «Δέντρο και η Κούνια» της Μαρίας Ντούζα έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ και το «Luton» του Μιχάλη Κωνσταντάτου έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν 2013 και συμμετείχε στο Φεστιβάλ του Λονδίνου. Λογικό επόμενο είναι, λοιπόν, οι διεθνείς συμπαραγωγές εγχώριων ταινιών να πυκνώνουν και ο Γιώργος Λάνθιμος αυτή την εποχή να γυρίζει στην Ιρλανδία την καινούργια του δημιουργία στην οποία πρωταγωνιστούν ο Κόλιν Φάρελ και η Ρέιτσελ Βάις.

Υπήρχε μια παραδοξότητα στη διάρκεια του 14ου και του 15ου αιώνα στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, την επονομασθείσα από Γερμανούς ιστορικούς Βυζαντινή. Τότε, λοιπόν, σε συνθήκες ηθικής και υλικής παρακμής αναδύθηκε το ρεύμα της ανανέωσης της αγιογραφικής φόρμας. Οι αγιογράφοι απελευθερώνουν τις μορφές από την αιώνια ακινησία τους και επικοινωνούν τις μορφολογικές τους κατακτήσεις στη Δύση, εκεί όπου λίγο αργότερα ξεκίνησε η τομή στην αισθητική με την Αναγέννηση. Μήπως η «σύγχρονη ελληνική τραγωδία» παραπέμπει σε εκείνο το διάστημα της ιστορίας και με αυτό τον τρόπο θα δικαιωθεί και ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος ο οποίος διαρρήγνυε τα ιμάτιά του πως το Βυζάντιο υπήρξε η φυσική συνέχεια της αρχαίας Ελλάδας;

Διαβάστε ακόμα, στην επετειακή μας «αισιόδοξη» ενότητα:

-Στην ΑΠΟΨΗ, και στην πολιτική, ο φλογερός αρθρογράφος Σακελλάρης Σκουμπουρδής αναζητά μια ελπιδοφόρα αχτίδα μέσα από τις αναθυμιάσεις του εθνικού μας ισλάμ.

-Στο BUSINESS, ο διδάκτορας τεχνητής νοημοσύνης και επιχειρηματίας Γιώργος Ζαρκαδάκης με έδρα το Λονδίνο, βλέπει με αισιοδοξία κάτι ‒επιτέλους‒ να αλλάζει, στο ελληνικό επιχειρείν.

-Στη ΓΕΥΣΗ, ο μοναδικός Έλληνας Master of Wine, Κωνσταντίνος Λαζαράκης, παρατηρεί ότι η κρίση έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς νέους σε ηλικία οινοπαραγωγούς να αποδείξουν ότι το γκρίζο μαλλί και η φαλάκρα δεν είναι το τοτέμ της οινικής επιτυχίας.

-Στη ΖΩΗ, η σύμβουλος επικοινωνίας και δεινή μαραθωνοδρόμος Αγγελική Κοσμοπούλου δεν κρύβει τη χαρά της βλέποντας τον τελευταίο χρόνο στην Αθήνα τους δρομείς και τα ποδήλατα ολοένα να πληθαίνουν.

-Στη ΔΡΑΣΗ ο διεθνής μάνατζερ (τώρα με έδρα τη Σουηδία) Τάσος Παγκάκης υποστηρίζει πως μπορεί η Ελλάδα να μην άλλαξε σε 12 μήνες, αλλάζουν όμως σιγά-σιγά, καθημερινά και όλο προς το καλύτερο, πολλοί που διαβάζουν το Andro και μέσα από αυτό νιώθουν ότι δεν είναι μόνοι.

Η Ελένη Ρουσσινού και ο Χρήστος Λούλης στην ταινία του Αλέξανδρου Αβρανά «Miss Violence».

Ο Βαγγέλης Μουρίκης, πρωταγωνιστής στην ταινία του Γιάννη Οικονομίδη «Μικρό Ψάρι».

TAGS :
cinema ελληνικό σινεμά

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook