Η πρόκριση του Ολυμπιακού θα έπρεπε να μας κάνει όλους χαρούμενους 
Richard Serra: Ο άνθρωπος που διατάραξε τα όρια μεταξύ τέχνης και αρχιτεκτονικής 
Ροζ σημαίες και ασπρόμαυρα μυαλά 
Έφυγε από τη ζωή ο Στέλιος Φαϊτάκης, ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της γενιάς του 
Λορέντζο Κουίν: «Ο πατέρας μου έγινε μια κλασική ελληνική φιγούρα, ένας Ζορμπάς» 
«Η εντύπωση που έχω σχηματίσει από την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και την πολιτική κρίση στην Τουρκία, είναι ότι υπάρχει αλληλεγγύη, που εκδηλώνεται ιδίως στη νέα γενιά και των δύο χωρών», λέει η Nevin Aladağ.
Σύνορα, ταυτότητες, παγκοσμιοποίηση. Και μέσα σε όλα αυτά η τέχνη που έρχεται να σχολιάσει με τη ματιά της κοσμοπολίτισσας καλλιτέχνιδας Nevin Aladağ αυτά τα επίκαιρα ζητήματα. Η ατομική έκθεση «Borderline» (Συνοριακή Γραμμή), που παρουσιάζεται στο Art Space Pythagorion (έως 10 Οκτωβρίου 2014), συμπληρώνεται και από το «Beeline» (Νοητή Γραμμή): μια εγκατάσταση με δομικά υλικά το σχοινί των ψαράδων και ξύλινα καρούλια τα οποία λειτουργούν ως «μετρητές» που προσδιορίζουν την απόσταση από το Art Space Pythagorion έως την τουρκική ακτή. Με τον τρόπο αυτό η Aladağ προσεγγίζει τις έννοιες της μέτρησης και της απόστασης αναφορικά με τα σύνορα, υπαινισσόμενη ότι τελικά τα χαρτογραφικά σημάδια δεν έχουν νόημα. Αυτό που έχει νόημα είναι ότι αυτό που έλαβε υπόψη της για το «Borderline» δεν χαράζεται στο χάρτη ή το GPS, ότι δηλαδή οι κοινωνικές και οι πολιτισμικές αποστάσεις και τα ιδεολογικά σύνορα, παρά την παγκοσμιοποίηση, παραμένουν ακλόνητα.
Border Sampling, 2011/ Courtesy by the artist, Wentrup Gallery, Rampa Gallery
Τα έργα της Nevin Aladağ (επτά δημιουργίες βίντεο, ένα ηχητικό έργο και μια εγκατάσταση) είναι παραγγελία του Ιδρύματος Schwarz, που εδρεύει στο Μόναχο –μια πρωτοβουλία του οποίου είναι η αίθουσα τέχνης Art Space Pythagorion. Ειδικά το «Borderline» δημιουργήθηκε στη Σάμο, ένα νησί που πάνω του αποτυπώνεται το παιχνίδι των συνόρων, λόγω της εγγύτητάς του με την Τουρκία. Έτσι κι αλλιώς η Aladağ, η οποία γεννήθηκε στην Τουρκία αλλά μεγάλωσε στη Γερμανία, όπου και ζει, στο έργο της προβληματίζεται με την έννοια του «συνόρου». Αυτός ήταν και ο λόγος που το Ίδρυμα Schwarz και η καλλιτεχνική του διευθύντρια, Δρ Άντρεα Λούκας, την προσκάλεσαν να σχεδιάσει την έκθεση, την πρώτη της στην Ελλάδα, για το Art Space Pythagorion. Από το 2012 το Ίδρυμα διοργανώνει ένα πρόγραμμα που αναφέρεται σε επίκαιρα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και στο πώς αυτά μπορούν να προσεγγιστούν από καλλιτεχνική σκοπιά.
Διαβάστε ακόμα: Στέλιος Παρλιάρος: Η ιστορία της ζωής και της επιτυχίας του, από την Κωνσταντινούπολη στην Αθήνα
Ως κοσμοπολίτισσα στη ζωή της οποίας συνενώνονται η Ανατολή και η Δύση, η Aladağ υπήρξε, επομένως, μια ιδανική επιλογή για τον καλλιτεχνικό σχολιασμό του ζητήματος των συνόρων. Πρόκειται, άλλωστε, για μια καλλιτέχνιδα που τολμάει. Χρησιμοποιώντας διαφορετικά μέσα έκφρασης, δημιουργεί αντικείμενα και βίντεο που δίνουν στο θέμα της διέλευσης των συνόρων μια ποιητική χροιά. Δείτε πώς στη συνομιλία που είχαμε μαζί της.
Επιλέξατε να σπουδάσετε γλυπτική. Για ποιο λόγο;
Από μικρή ήμουν καλή στο να χρησιμοποιώ τα χέρια μου και ανέκαθεν μου άρεσε να δημιουργώ και να κατασκευάζω αφαιρετικές ή και πιο συγκεκριμένες μορφές, ώστε να εξοικειώνομαι καλύτερα με διαφορετικά είδη υλικών. Παράλληλα, με γοητεύει η ιδέα να κάνω κάτι αξιοποιώντας όλο το χώρο και το ευρύτερο περιβάλλον, όχι απλώς έναν τοίχο ή κάτι ανάλογο. Έτσι για μένα ήταν μεγαλύτερη πρόκληση αυτό παρά η ζωγραφική, στην οποία, εδώ που τα λέμε, δεν ήμουν ποτέ καλή.
Session, 2013 / Courtesy by the artist, Wentrup Gallery, Rampa Gallery
Πιστεύετε ότι η τέχνη μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία πιο στενών σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία;
Η τέχνη μπορεί να αποτελέσει ένα σπουδαίο εργαλείο ώστε να υπάρξει κάθε είδους διάλογος σε πολλά επίπεδα ανάμεσα στα κράτη, αλλά ανάμεσα και σε δύο κουλτούρες οι οποίες συνδέονται τόσο πολύ μεταξύ τους, όπως εκείνες της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Στη δουλειά σας διαπραγματεύεστε το θέμα της ταυτότητας. Πώς θα περιγράφατε τη δική σας ταυτότητα ως πολίτης του κόσμου;
Ο τρόπος που διαπραγματεύομαι το θέμα της ταυτότητας έχει περισσότερο να κάνει με αυτήν που διαμορφώνει ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά μέσα στην κοινωνία και η οποία έχει σχέση με διαφορετικές κοινότητες, μια διαδικασία που βρίσκεται πάντα σε κατάσταση ρευστότητας.
Εξωτερική άποψη του Art Space Pythagorion –μια πρωτοβουλία του Ιδρύματος Schwarz– όπου θα φιλοξενηθεί η έκθεση της Nevin Aladağ. Φωτογραφία: Costas Vergas 2013
Η Τουρκία διανύει μια φάση σημαντικών αλλαγών, καθώς η νεολαία της ειδικά διεκδικεί περισσότερα. Τι εικόνα έχετε για τα επόμενα βήματα της χώρας σας;
Ελπίζω ότι οι εξεγέρσεις αυτές θα οδηγήσουν στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι οι άνθρωποι θα μπορέσουν να αυτοπροσδιοριστούν καλύτερα. Αυτό το κίνημα έχει μόλις αρχίσει, είναι πραγματικά πολύ φρέσκο και πιστεύω ότι θα χρειαστεί χρόνος και προσπάθεια ώστε να δημιουργηθεί ένα λειτουργικό και σωστό αντιπολιτευτικό κόμμα, σε συνδυασμό με άλλα πράγματα. Η πολιτική παιδεία στην Τουρκία ήταν καταπιεσμένη και συνήθως αντιπροσωπευόταν με λάθος τρόπο. Όμως, παρότι δεν είμαι Τουρκάλα πολίτης και δεν μπορώ να ψηφίσω, παρακολουθώ τις εξελίξεις.
«Ναύλωσα ένα σκάφος και με αυτό διασχίσαμε την ακριβή γραμμή την οποία υπέδειξε το GPS και καθόρισε ως τη συνοριακή γραμμή ανάμεσα στη Σάμο και την Τουρκία…». Borderline, 2014 / Courtesy by the artist, Wentrup Gallery, Rampa Gallery
Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, αντιμετωπίζει μια μεγάλη κρίση. Τι γνώμη έχετε για όσα συμβαίνουν εδώ;
Από ό,τι διαβάζω στο γερμανικό Τύπο, η Ελλάδα βρίσκεται στο δρόμο της ανάκαμψης από αυτή τη μεγάλη κρίση και η ύφεση έχει ξεπεραστεί. Έστω και αν η ανεργία είναι υψηλή και οι συντάξεις βρίσκονται ακόμα σε πολύ χαμηλά επίπεδα, το πιθανότερο είναι ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί ξανά, έστω και με αργούς ρυθμούς. Ακόμα τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα, όμως ελπίζω ότι σύντομα θα καλυτερεύσουν.
Δουλεύοντας το «Borderline». Φωτογραφία: Saliha Yavuz
Υπάρχουν, νομίζετε, σήμερα κάποιες ομοιότητες ανάμεσα στις δύο χώρες;
Η εντύπωση που έχω σχηματίσει από τα διάφορα είδη κρίσεων που έχουν εκδηλωθεί και στις δύο χώρες, την οικονομική στην Ελλάδα και την πολιτική στην Τουρκία, είναι ότι υπάρχει αλληλεγγύη, που εκδηλώνεται ιδίως στη νέα γενιά και των δύο χωρών. Είναι κάτι που μόλις άρχισε να διαφαίνεται και είναι πραγματικά ευχάριστο να το βλέπεις.
Διαβάστε ακόμα: Ιάσων Αθανασιάδης: Ρέκβιεμ για το Πέρα
Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια του χώρου στη δουλειά σας;
Είναι ένα “υλικό” που το νιώθεις και, καθώς προσθέτεις διάφορα αντικείμενα τον γεμίζεις είτε με ακουστικές πληροφορίες είτε με κινούμενες εικόνες, ώστε να δημιουργήσεις μια νέα εμπειρία.
Τι σημαίνουν τα σύνορα σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο;
Τα σύνορα συστήνονται μέσα από διάφορα επίπεδα: ιδεολογικά, νοητικά, γεωγραφικά και όχι μόνο. Από τη μια μεριά προσπαθούμε να εγκαταλείψουμε συγκεκριμένα σύνορα και από την άλλη δημιουργούμε καινούρια. Κάποια όρια πράγματι είναι απαραίτητα, ώστε να περιγράψουμε κάποιο χώρο και να προσδιοριστούμε σχετικά με αυτόν. Τα ιδεολογικά σύνορα είναι πιο δύσκολο να τα προσδιορίσει κανείς και να συνδιαλαγεί μαζί τους και έχω την εντύπωση ότι αυτά είναι που αναπτύσσονται στο λεγόμενο παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
Border Sampling, 2011 /Courtesy by the artist, Wentrup Gallery, Rampa Gallery
Στο Art Space Pythagorion επιλέξατε να παρουσιάσετε, με το έργο σας «Borderline», ένα βίντεο το οποίο δείχνει τη γραμμή που χαράζει ένα πλοίο. Είναι ένα σχόλιο για το θέμα της μετανάστευσης;
Ναύλωσα ένα σκάφος και με αυτό διασχίσαμε την ακριβή γραμμή την οποία υπέδειξε το GPS και καθόρισε ως τη συνοριακή γραμμή ανάμεσα στη Σάμο και την Τουρκία. Κινηματογραφήσαμε τη γραμμή που άφηνε το πλοίο στο νερό και η οποία εμφανίστηκε σαν μια ζωγραφιά στην επιφάνεια της θάλασσας και σαν μια απεικόνιση αυτού του ορίου με έναν μοντέρνο τρόπο. Η δουλειά αυτή μπορεί να ερμηνευτεί σε διάφορα επίπεδα, για παράδειγμα ως η προσπάθεια και την ίδια στιγμή η αδυναμία να βρίσκεται κανείς επακριβώς πάνω σε μια γραμμή η οποία είναι κάτι ανάμεσα σε δύο χώρες και δύο νόμους. Η προσέγγιση και η αποτυχία είναι επίσης μια όψη αυτής της δουλειάς. Και επίσης ένα σχόλιο πάνω στο ποιος καθορίζει το τι θα γίνω εφόσον βασίζω «στην πεπατημένη». Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο περιγράφεται και μια διαδρομή, ίσως και των μεταναστών που επέλεξαν να ταξιδέψουν στη θάλασσα. Είναι ο δρόμος προς το άγνωστο από έναν αφόρητο κόσμο.
Το κεντρικό έργο της έκθεσης, με τίτλο «Borderline» εστιάζει στο θέμα του εφήμερου, ενώ το άλλο σας έργο, «Beeline», στο θέμα της απόστασης. Πώς συναντιούνται τα δυο τους;
Το «Borderline» αποτυπώνει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε δύο κράτη και είναι μια ρευστή κατάσταση. Το «Beeline» περιγράφει την απόσταση –η οποία στην πραγματικότητα αποτελεί ένα πλησίασμα– μεταξύ τους.
Το έργο «Beeline» (Νοητή Γραμμή) της Aladağ, που επίσης θα παρουσιαστεί στην έκθεση, είναι μια εγκατάσταση με δομικά υλικά το σχοινί των ψαράδων και ξύλινα καρούλια τα οποία λειτουργούν ως «μετρητές» που προσδιορίζουν την απόσταση από το Art Space Pythagorion έως την τουρκική ακτή. Φωτογραφία: Saliha Yavuz
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας καλλιτέχνες;
Οι προτιμήσεις μου αλλάζουν ανάλογα με το χρόνο, αλλά θα κατονομάσω μερικούς: David Hammons, Eva Hesse, Gino de Dominicis, Gordon Matta-Clark, Lygia Clark, Felix Gonzales Torres, Wols.
Πώς σας ενέπνευσε η Σάμος;
Επισκέφθηκα για πρώτη φορά τη Σάμο τον περασμένο Απρίλιο και ένιωσα ότι αυτός ο τόπος ήταν μοναδικός, καθώς βρίσκεται κοντά στην Τουρκία σε πολλά επίπεδα.
//Παράλληλα με τα εγκαίνια της έκθεσης της Nevin Aladağ στο Art Space Pythagorion (την οποία επιμελείται η Μαρίνα Φωκίδη), θα υπάρξουν ομιλίες και παρουσιάσεις (έως 6 Αυγούστου) με διεθνείς επιμελητές, θεωρητικούς, καθηγητές και συγγραφείς, που θα αναπτύξουν ένα διάλογο σχετικά με τις έννοιες της ευρωπαϊκής ταυτότητας, της μετανάστευσης, των συνόρων και των παραβιάσεών τους, καθώς και τον σημαντικό ρόλο της σύγχρονης τέχνης.
schwarzfoundation.com
Διαβάστε ακόμα: Ανδρέας Λαγός: Όσα του έμαθε η Σάμος
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
