Πριν από λίγες ημέρες, μιλώντας με την εικαστικό Αλεξάνδρα Κεχαγιόγλου, με αφορμή το έργο της για τη βιτρίνα του οίκου Hermès στην Αθήνα, μου είχε πει ότι «ο πολιτισμός της Ελλάδας είναι γνωστός σε όλον τον κόσμο και την ιστορία της την έχουν μελετήσει όλοι. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, οι καλλιτέχνες εμπνέονται και δημιουργούν έργα με αφετηρία τον ελληνικό πολιτισμό». Κάτι που φαίνεται με τον καλύτερο τρόπο στην έκθεση Ai Weiwei at Cycladic, με τη διαφορά ότι ο Κινέζος καλλιτέχνης και ακτιβιστής σε αυτήν του τη δουλειά έχει εμπνευστεί και από τη σύγχρονη ελληνική ιστορία.
Γνωστός στους καλλιτεχνικούς κύκλους από τη δεκαετία του ’90, το όνομα του Ai Weiwei το έμαθαν οι περισσότεροι Έλληνες στα τέλη του 2015, όταν είχε επισκεφτεί τη Λέσβο, ώστε να δει από κοντά το δράμα της προσφυγικής κρίσης. Οι εικόνες που αντίκρισε στο νησί ήταν αρκετές για να τον εμπνεύσουν. Για αυτό και το αποτέλεσμα της έκθεσης είναι μια «μείξη» της αρχαίας και της σημερινής Ελλάδας.
Άλλωστε, και ο ίδιος δεν έχει κρύψει την ακτιβιστική του δράση, έχει περάσει τα παιδικά του χρόνια εξόριστος στις δυτικές επαρχίες της Κίνας, ενώ έχει συλληφθεί επειδή μιλούσε ανοικτά για δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα του.
Αναμφισβήτητα, το έργο που ξεχωρίζει είναι το Standing Figure, το οποίο δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τη συγκεκριμένη έκθεση. Ένα γλυπτό, σε φυσικό μέγεθος, εξ ολοκλήρου από μάρμαρο, το οποίο παραπέμπει άμεσα στα ειδώλια τύπου Σπεδού που κυριαρχούσαν κατά την Πρωτοκυκλαδική Περίοδο (2800-2300 π.Χ).
«Ο Ai είναι ένας καλλιτέχνης ανατρεπτικός, ένας έντονα πολιτικοποιημένος ακτιβιστής, αλλά ταυτόχρονα ένας ειλικρινής, ζεστός και ανοικτός άνθρωπος που συγκινήθηκε βαθιά όταν είδε για πρώτη φορά τις συλλογές του Μουσείου», τόνισε η Σάντρα Μαρινοπούλου, Πρόεδρος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και συμπλήρωσε: «Η επίσκεψή του είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός νέου έργου εμπνευσμένου από την κυκλαδική τέχνη, φτιαγμένου ειδικά για αυτήν την έκθεση».
Ωστόσο, όπως είπαμε, μεγάλο μέρος της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην προσφυγική κρίση. Για αυτό στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης υπάρχουν και έργα εμπνευσμένα από αυτήν, όπως τα Tyre και Zodiac Boat, τα οποία αναφέρονται στους κινδύνους και τις κακές συνθήκες διαβίωσης που αντιμετωπίζουν χιλιάδες πρόσφυγες.
Αίσθηση προκαλεί ακόμα και το Tear Bottle/Tear Gas Canister. Φυσίγγια από δακρυγόνα που χρησιμοποίησε η αστυνομία της ΠΓΔΜ κατά των προσφύγων εκτίθενται δίπλα σε αρχαίες δακρυδόχους, λεπτεπίλεπτα αγγεία στα οποία συνέλεγαν τα δάκρυα των πενθούντων για το χαμό των αγαπημένων τους. Παράλληλα, ο Ai Weiwei, σε συνεργασία με τη Φωτογραφική Εταιρεία Μυτιλήνης, παρουσιάζει μια σειρά φωτογραφιών σχετικών με την προσφυγική κρίση, από έξι Έλληνες ερασιτέχνες φωτογράφους.
Όπως δήλωσε ο επιμελητής της έκθεσης Michael Frahm, «το έργο του Ai είναι πάντοτε αυστηρό, δυνατό και προκλητικό και ελπίζουμε ότι οι επισκέπτες θα φύγουν συγκινημένοι και προβληματισμένοι».
Ai Weiwei at Cycladic
Πού: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (ΜΚΤ), Νεοφύτου Δούκα 4, Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου 1, Αθήνα
Πότε: Από 20 Μαΐου έως 30 Οκτωβρίου
Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ.
Διαβάστε ακόμα – Charles & Ray Eames: Οι σύγχρονοι ντα Βίντσι στο Vitra Showroom της Αθήνας