«Με αφορμή την «Πέστροφα» χτίσαμε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα και τα υλικά μας ήρθαν κι έδεσαν αρμονικά» (φωτογραφία από τη σελίδα του στο Facebook).

Με αφορμή τη συναυλία υπό τον γενικό τίτλο «Η Πέστροφα και άλλα ψάρια» που θα δοθεί το Σάββατο 16 Φεβρουαρίου στο Ωδείο Αθηνών με έργα των Σούμπερτ, Κουμεντάκη και Σελαμσή, ο μετρ του βιολοντσέλου και ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς της νέας γενιάς, Αλέξης Καραϊσκάκης-Νάστος παραχώρησε μια άκρως πρωτότυπη συνέντευξη στην οποία τα… ψάρια, οι ιχθυοπώλες και η μουσική παντρεύονται με αρμονική τρόπο.

– Η συναυλία «Η Πέστροφα και άλλα ψάρια» είναι ένας πρωτότυπος θεματικός τίτλος. Μιλήστε μας για την ψαριά σας.

Όπως συμπεραίνουμε κι από τον τίτλο, πρόκειται για μία συναυλία η οποία κινείται γύρω από τον άξονα της «Πέστροφας» του Σούμπερτ. Η επιλογή των άλλων δύο έργων της συναυλίας έχει να κάνει με τη θεματική των έργων και κατά κύριο λόγο με τους τίτλους τους. Τα «Τρία ψάρια της Μεσογείου» του Γιώργου Κουμεντάκη και το φρεσκογραμμένο έργο του Κορνήλιου Σελαμσή «Poissons tristes» (θλιμμένα ψάρια). Είναι σαφές πως δεν υπάρχει ειδική μουσικολογική συνάφεια ανάμεσα στα τρία έργα, αλλά όπως κι ένας καλός μάγειρας προετοιμάζει μερικές φορές τα πιάτα του όχι μόνο με τα υλικά που θα ήθελε να αγοράσει αλλά με αυτά που ήδη έχει στην κουζίνα του, προετοιμάσαμε κι εμείς αυτό το πρόγραμμα, και εξηγούμαι: το περασμένο καλοκαίρι παρουσιάσαμε -οι ίδιοι συντελεστές-  στο Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών Σάμου, μεταξύ άλλων, και το κουιντέτο της «Πέστροφας».

»Ο αντίκτυπος που είχε η συναυλία αυτή και κυρίως η ερμηνεία αυτού του έργου στο κοινό ήταν εξαιρετικά θετικός. Υπήρξε δε και προτροπή για επανεμφάνιση του έργου αυτού σε αθηναϊκή αίθουσα, καθώς και παράπονο για το ότι δε δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες έτσι ώστε να ερμηνεύονται συχνά τέτοια κλασσικά έργα της φιλολογίας της μουσικής δωματίου. Έτσι αποφάσισα προσωπικά με αφετηρία το έργο αυτό να στήσω ένα πρόγραμμα. Παρήγγειλα στον φίλο και συνθέτη Κορνήλιο Σελαμσή να γράψει ένα έργο μικρού μήκους, το οποίο θα μπορούσε να έρθει σε αντιδιαστολή με το κουιντέτο της «Πέστροφας». Κι έτσι γράφτηκε για τον ίδιο συνδυασμό οργάνων το έργο  «Poissons tristes». Τα «τρία ψάρια της Μεσογείου» του Γ.Κουμεντάκη από την άλλη είναι ένα τριμερές έργο μικρού μήκους που μορφολογικά συγκρούεται με το κουιντέτο. Έτσι, με αφορμή την «Πέστροφα» χτίσαμε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα και τα υλικά μας ήρθαν κι έδεσαν αρμονικά!

– Η «Πέστροφα» του Φραντς Σούμπερτ είναι δοκιμασμένη γεύση. Για τα άλλα δύο, μπορείτε να μας προετοιμάσετε. Θα μας ψήσετε το ψάρι στα χείλη ή θα είναι κατάλληλα για όλους τους ουρανίσκους;

Σίγουρα δε θα σας ψήσουμε το ψάρι στα χείλη! Ξέρετε, το να αφεθεί κάποιος και να ακούσει με θετική διάθεση ένα καινούριο ή έστω ένα σύγχρονο έργο μουσικής είναι κάτι το οποίο καλλιεργείται. Με τον συνδυασμό διαφορετικών μουσικών λεξιλογίων και ιδιωμάτων, αυτό πάμε να πετύχουμε. Οι χρονικές διάρκειες των σύγχρονων έργων που θα ακουστούν είναι σχετικά μικρές (από 10 λεπτά έκαστο). Αυτό δεν είναι μία τυχαία επιλογή, καθώς το γράψιμο και το είδος της μουσικής αυτής είναι αρκετά πυκνό και η ισορροπία του προγράμματος είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Το έργο  «Poissons tristes» είναι γραμμένο για κουιντέτο με κοντραμπάσο – ακριβώς σαν την «Πέστροφα» – και μέσα σε περίπου 10 λεπτά προσπαθεί να θεσπίσει ένα κλίμα, μία αίσθηση.

»Ο συνθέτης εμπνεύστηκε από το έργο «Oiseaux Tristes» του  Maurice Ravel και μεταλλάσσοντας, αποδομώντας και ξαναχτίζοντας τα βασικά αρμονικά στοιχεία του κομματιού, καταλήγει σε ένα εν μέρει περιγραφικό κομμάτι. Η αίσθηση μέσα και έξω από το νερό, το στοιχείο της αντίστασης μέσα στο νερό, η γρήγορη και σπασμωδική ενίοτε κίνηση των ψαριών σε αντιδιαστολή με τη σταθερότητα του υγρού στοιχείου αποτελούν στοιχεία τα οποία ο συνθέτης καταφέρνει να μεταφέρει στο χαρτί και ελπίζουμε στα αυτιά των ακροατών. Όσο για τα «Τρία ψάρια της Μεσογείου» του Γ. Κουμεντάκη, το έργο είναι όσο να ‘ναι δοκιμασμένο, παιγμένο και ηχογραφημένο. Σίγουρα η προσέγγιση των «Τριών ψαριών της Μεσογείου» είναι πολύ διαφορετική από αυτήν του Σελαμσή στα «Θλιμμένα ψάρια». Μιλάμε για ένα έργο, το οποίο έχει θεματικά μεσογειακά στοιχεία και έναν σαφή περιγραφικό χαρακτήρα. Πάντως για εμένα προσωπικά είναι πολύ σημαντικό σε μια τέτοια συναυλία το κοινό να έρχεται σε επαφή με τη μουσική που γράφεται τώρα στη χώρα του και ειδικά με σύγχρονες μουσικές που χρησιμοποιούν εντελώς διαφορετικά εκφραστικά μέσα.

«Η μουσική είναι μία είτε μπαρόκ είτε σύγχρονη είτε ρομαντική είτε κλασσική και το να την υπερασπίζονται μουσικοί με την ίδια σοβαρότητα και αγάπη είναι ναι μεν δύσκολο αλλά και γενναιόδωρο».

– Μια τέτοια συνύπαρξη τόσο διαφορετικών έργων τελικά είναι για εσάς πιο πολύ mix grill ή μπουγιαμπέσα;

Προς τη μπουγιαμπέσα θα πήγαινα! Και αυτό επειδή η αίσθηση που θέλουμε να έχει το κοινό βγαίνοντας από την αίθουσα είναι μία ενιαία αίσθηση της συναυλίας και όχι μια απλή παράθεση διαφορετικών έργων. Ξέρετε το προτέρημα του προγράμματος αυτού πιστεύω πως είναι το ότι δεν χαρακτηρίζεται περιοριστικά από τα κλαδικά στεγανά των μουσικών. Η μουσική είναι μία είτε μπαρόκ είτε σύγχρονη είτε ρομαντική είτε κλασσική και το να την υπερασπίζονται μουσικοί με την ίδια σοβαρότητα και αγάπη είναι ναι μεν δύσκολο αλλά και γενναιόδωρο. Η ασυμβατότητες συνήθως στην ερμηνευτική προσέγγιση δημιουργούνται από τις ίδιες τις ανασφάλειες των ερμηνευτών και τη συνεχή προσπάθειά τους να κρύψουν τις αδυναμίες τους πίσω από δήθεν επιλογές. Και αυτό νομίζω πως μας πάει στην επόμενη ερώτηση.

«Η ενασχόληση με την οργάνωση της συναυλίας αυτής και γενικότερα η καλλιτεχνική διεύθυνση ως επάγγελμα μου δίνει την ικανότητα να εκτιμάω πολύ περισσότερο τη δουλειά του ερμηνευτή» (φωτογραφία από τη σελίδα του στο Facebook).

– Ποιοι άλλοι θα είναι στη βάρκα σας;

Θα είναι σίγουρα καλλιτέχνες που σε μία συναυλία, δεν έχουν να κρύψουν κάτι και σίγουρα βάζουν τη μουσική που υπηρετούν πάνω από τις προσωπικές τους ανασφάλειες. Ειδικότερα οι συντελεστές της συναυλίας είναι το τρίο el Greco (ο Θοδωρής Ιωσηφίδης στο πιάνο, ο Φαίδων Μηλιάδης στο βιολί και εγώ στο βιολοντσέλο) η Αγγέλα Γιαννάκη στη βιόλα και ο Δημήτρης Τίγκας στο κοντραμπάσο.

– Είστε μουσικός ερμηνευτής και καλλιτεχνικός διευθυντής, συνεργάζεστε με άλλους μουσικούς και με συνθέτες. Συνεργάζονται καλά ο ψαράς, ο ιχθυοπώλης και ο αρχιψήστης;

Δεν ξέρω αν στην ψαραγορά υπάρχει κάποιος ο οποίος φέρνει σε επαφή τον καλό ψαρά με τον καλό ψήστη… Αλλά αν υπάρχει νομίζω πως έτσι αντιμετωπίζω πρωταρχικά  το θέμα. Ύστερα υπάρχουν κι οι άλλες ιδιότητες, του οργανωτή, του μουσικού ερμηνευτή κλπ. Ως προς την οργάνωση και την υλοποίηση της συναυλίας αυτής είναι πάρα πολύ σημαντικό να τονιστεί η υποστήριξη που δεχόμαστε από τους 3 χορηγούς μας, την ALPHA TRUST το eFOOD και το WAREHOUSE speciality blends. Είναι πολύ σημαντική επιτυχία το ότι ο ιδιωτικός τομέας ευαισθητοποιείται σιγά σιγά και στηρίζει –  μετά από πολλή συζήτηση και κόπο βέβαια – μικρότερου βεληνεκούς συναυλίες, συναυλίες μουσικής δωματίου. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής η στήριξη στις τέχνες και ιδίως στη μουσική γίνονται συχνά σε πλαίσια μεγάλης κλίμακας. Για παράδειγμα, χρηματοδοτείται από ένα ευαγές ίδρυμα η συναυλία μίας μεγάλης ορχήστρας του εξωτερικού στο Μέγαρο. Όσο θετικό κι αν είναι αυτό, το αποτέλεσμα σε εργασιακό, καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό και οικονομικό επίπεδο στα μουσικά πράγματα της χώρας μας δεν είναι άμεσο και αμελείται η στήριξη της ποιοτικής μας μουσικής καθημερινότητας. Σ’ αυτήν εντασσόμαστε και αυτή θα δώσει νέα πνοή στην δική μας πολιτιστική καθημερινότητα.

»Η ενασχόληση με την οργάνωση της συναυλίας αυτής και γενικότερα η καλλιτεχνική διεύθυνση ως επάγγελμα μου δίνει την ικανότητα να εκτιμάω πολύ περισσότερο τη δουλειά του ερμηνευτή όταν καλούμαι να την κάνω και να προσφέρω στους συναδέλφους μου υγιείς και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Σπανίζουν τη σήμερον ημέρα στον καλλιτεχνικό χώρο. Τώρα για τους δύο συνθέτες, φαντάζομαι πως το να μπαίνει η συνταγή σου στο ευρύ πιανιστικό ρεπερτόριο είναι  κάτι σπουδαίο –  αναφέρομαι στο έργο του Γ.Κουμεντάκη που είναι πλέον ρεπερτόριο για πολλούς Ελληνες πιανίστες. Ως προς τον Κ.Σελαμσή είναι μια ευκαιρία να δούμε την ευρηματικότητά του στο μενού των ψαρικών!

«Όλα τα νησιά βγάζουν πολλούς και καλούς γόνους,  κι από ότι φαίνεται και αυτό το καλοκαίρι θα τους απολαύσουμε».

– Στην Ελλάδα όπως υπονοήσατε όλοι τρέχουν στη συμφωνική μουσική και παραμελούν τη μουσική δωματίου. Μπορεί όμως η αθερίνα να σταθεί ισότιμα δίπλα στα μεγάλα ψάρια;

Δε θα παρομοίαζα τη μουσική δωματίου  με την αθερίνα, ούτε τη συμφωνική μουσική με ένα μεγάλο ψάρι! Για να μείνουμε όμως στο υγρό στοιχείο, η συμφωνική μουσική θα μπορούσε να είναι ο ωκεανός και η μουσική δωματίου ένα πέλαγος, ένα ποτάμι, μία λίμνη. Όλοι μας έχουμε νιώσει το δέος που μας προξενεί ο ωκεανός, αλλά και τη γλύκα της μικρότερης μεν, αλλά γοητευτικής μας θάλασσας. Η μουσική δωματίου είναι όπως και να το κάνουμε μια πιο προσωπική υπόθεση και για τον ερμηνευτή και για τον ακροατή και όπως όλες οι προσωπικές υποθέσεις είναι αρκετά πιο λεπτή στη διαχείριση!

«Η συμφωνική μουσική θα μπορούσε να είναι ο ωκεανός και η μουσική δωματίου ένα πέλαγος, ένα ποτάμι, μία λίμνη».

– Ποιο είναι το αγαπημένο σας ενυδρείο;

 Η αίθουσα Δημήτρη Μητρόπουλου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών…

– Ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών Σάμου, πιστεύετε πως το νησί σας θα βγάλει φέτος… βραβευμένους γόνους;

Όλα τα νησιά βγάζουν πολλούς και καλούς γόνους,  κι από ότι φαίνεται και αυτό το καλοκαίρι θα τους απολαύσουμε. Κάποια εστιατόρια έχουν ανακοινώσει ήδη το μενού τους, άλλα θα το ανακοινώσουν πολύ σύντομα. Το μόνο σίγουρο είναι πως το ψάρι θα είναι φρεσκότατο!

INFO

H Πέστροφα και άλλα ψάρια στο Ωδείο Αθηνών
Σάββατο 16 Φεβρουαρίου
Ώρα έναρξης: 20.30
Εισιτήρια στο ταμείο του Ωδείου Αθηνών και στην σελίδα Alexis Karaiskakis Nastos – Cellist

 

Διαβάστε ακόμα: Ο Ορφέας στο Ολύμπια: Μπίρες, ντάτσουν και σάτιρα. 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top