Ακούσαμε τον Επιτάφιο του Περικλή στην Οικία Κατακουζηνού

Η ηθοποιός Ηωάννα Σπανού εκφωνεί τον λόγο κατά μετάφρασιν Ελευθερίου Βενιζέλου, σε διδασκαλία του σκηνοθέτη Δήμου Αβδελιώδη.

Ο Επιτάφιος Λόγος του εξεφώνησε ο Περικλής για τους νεκρούς του πρώτου έτους του Πελοποννησιακού πολέμου, έτσι όπως τον κατέγραψε ο Θουκυδίδης, είναι ένα διαχρονικό μνημείο του Λόγου και της Δημοκρατίας, δύο εννοιών αλληλένδετων, αφού η δημοκρατία προϋποθέτει  τον λόγο και τον διάλογο, και αυτός την ελευθερία και την ισονομία. Προβλέποντας ότι οι τότε προκείμενοι νεκροί δεν ήταν παρά οι πρώτοι ενός αγώνα που θα δοκίμαζε τις αντοχές των συμπολιτών του, ο διορατικός ηγέτης φρόντισε  να τους υπενθυμίσει ποιο ήταν το διακύβευμα για το οποίο ήδη πολεμούσαν και θυσιάζονταν: η Δημοκρατία και ο αθηναϊκός ελεύθερος τρόπος ζωής.

Χρησιμοποιώντας έναν εννοιολογικά πυκνό λόγο, ο ρήτορας εκθέτει τα χαρακτηριστικά της αθηναϊκής δημοκρατίας  και του ήθους των πολιτών της σε μια σειρά από επιγραμματικές διατυπώσεις που θεωρούνται μνημεία αντίστοιχα με αυτά της Ακρόπολης, έργα και αυτά της πρωτοβουλίας του Περικλή: «καὶ ὄνομα μὲν διὰ τὸ μὴ ἐς ὀλίγους ἀλ᾽ ἐς πλείονας οἰκεῖν δημοκρατία κέκληται», «τὸ εὔδαιμον τὸ ἐλεύθερον, τὸ δ’ ἐλεύθερον τὸ εὔψυχον κρίναντες» , «φιλοκαλοῦμέν τε γάρ μετ’ εὐτελείας και φιλοσοφοῦμεν ἄνευ μαλακίας» , και άλλα πολλά. Η συναισθηματική επίδραση στον ακροατή, απαραίτητο στοιχείο της πειθούς που οφείλει να έχει κάθε ρητορικός λόγος, επιτυγχάνεται με την δύναμη των ιδεών, των διατυπώσεων και των επιχειρημάτων.

Μικρή και ελάχιστη απόδειξη της διαχρονικής αξίας του Επιταφίου είναι η ανταπόκριση του κοινού που προσήλθε στην Οικία Κατακουζηνού στην Πλατεία Συντάγματος για να ακούσει την ηθοποιό Ηωάννα (sic) Σπανού να εκφωνεί τον λόγο κατά μετάφρασιν Ελευθερίου Βενιζέλου, σε διδασκαλία του σκηνοθέτη Δήμου Αβδελιώδη. Η ηθοποιός, φορώντας ένα ουδέτερο μαύρο πανωφόρι, προσέρχεται ενώπιον των ακροατών και για 45 περίπου λεπτά εκφωνεί με απόλυτη συγκέντρωση και ελεγχόμενη συγκίνηση τον Επιτάφιο, φροντίζοντας κάθε λέξη να ακούγεται ευκρινής και νοηματοδοτημένη. Η συγκέντρωση της είναι μεταδοτική, τα νοήματα διαρκώς εναργή, στο τέλος δεν υπάρχει κούραση. Κατόπιν της αρχικής επιτυχίας η εκδήλωση θα επαναληφθεί για άλλες τέσσερις ημερομηνίες τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο.

Αξίζει να την παρακολουθήσει κανείς και για έναν ακόμα ιδιαίτερο λόγο, ότι η Οικία Κατακουζηνού βρίσκεται επάνω στον άξονα συνομιλίας μεταξύ της Ελληνικής Βουλής και της Ακρόπολης. Από τον εξώστη έχει κανείς απευθείας θέα στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, το οποίο έλαβε την οριστική του σχεδίαση και κατασκευάστηκε επί της τετραετίας Ελευθερίου Βενιζέλου το 1928-1932. Εκατέρωθεν του εκτάδην κειμένου οπλίτη αναγράφονται δύο αποσπάσματα από τον Επιτάφιο: ΜΙΑ ΚΛΙΝΗ ΚΕΝΗ ΦΕΡΕΤΑΙ ΕΣΤΡΩΜΕΝΗ ΤΩΝ ΑΦΑΝΩΝ και ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ. Ουτοτρόπως, η έννοια του αγνώστου στρατιώτη ανάγεται στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία και ταυτόχρονα συνδέει αυτήν άρρηκτα με την νεώτερη ελληνική δημοκρατία και την εθνική ολοκλήρωση της χώρας μας.

Από τον εξώστη της Οικίας Κατακουζηνού έχει κανείς απευθείας θέα στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη (από τη σελίδα της Οικίας Κατακουζηνού στο Facebook).

Ο Επιτάφιος Λόγος του Περικλέους, του Θουκυδίδη, σε μετάφραση Ελευθερίου Βενιζέλου. Εκφώνηση: Ηωάννα Σπανού. Σκηνοθεσία: Δήμος Αβδελιώδης. Σάββατο 9, 16, 23 Φεβρουαρίου και  Πέμπτη 14 Μαρτίου στις 21:15 ακριβώς. Ο χώρος θα ανοίγει από τις 20.45. Οικία Κατακουζηνού, Λεωφ. Βασ. Αμαλίας 4, 5ος όροφος, Πλατεία Συντάγματος. Γενική Είσοδος: 10 ευρώ. Κρατήσεις στο [email protected].

Διαβάστε ακόμα: Μανόν, μια τολμηρή όπερα ακόρεστης φιληδονίας και έρωτα.

TAGS :
Δήμος Αβδελιώδης Ελεύθεριος Βενιζέλος Επιτάφιος Ηωάννα Σπανού Θουκυδίδης Περικλής

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook