16221270113_8f193f854d_k

Μετά τη Βίβλο, ο Πινόκιο είναι το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο στον κόσμο. Από μια διάλεκτο των νήσων Σαμόα ως την αείμνηστη ΕΣΣΔ, κυκλοφορεί σε τουλάχιστον 24 εκδόσεις. (Φωτογραφία από τον χρήστη του Flickr HarshLight)

Όλα τα παιδιά είχαν από έναν κρυμμένο στο κρεβάτι τους, κινδυνεύοντας κάθε φορά να τραυματιστούν από τη σουβλερή του μύτη και τις σπονδυλωτές αρθρώσεις του. Μετά τη Βίβλο, αυτό είναι το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο στον κόσμο. Από μια διάλεκτο των νήσων Σαμόα ως την αείμνηστη ΕΣΣΔ, κυκλοφορεί σε τουλάχιστον 24 εκδόσεις, χώρια το ιαματικό νερό που φέρει τ’ όνομά του.

Είναι ένα από τα λίγα ηρωικά πρόσωπα που, εκτός του ότι έζησαν μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου, είχε και μια μακρά παράλληλη ζωή ως παιχνίδι, εξαιτίας ακριβώς της φύσης του ως ξύλινης μαριονέτας που έφτιαξε ο μάστορας Geppeto στις σελίδες του Carlo Collodi. Είναι άρα ο αναμφισβήτητος πρόγονος των αναρίθμητων πλαστικών και χάρτινων ηρώων των κόμικς.

Είναι γέννημα-θρέμμα μιας απολύτως ορισμένης κουλτούρας, εκείνης της Τοσκάνης του 1881, 135 χρόνια πριν, όπου το άκρον άωτον της ηδονής ήταν να χλαπακιάζεις ταρτάκια βουτυρωμένα κι από τις δυο πλευρές.

Ακριβώς όμως γι’ αυτό, επειδή εκφράζει το παραμυθένιο πέρασμα από την παιδική ηλικία και την παιδιάστικη απουσία χαλινού στους κανόνες και τους όρους της ενήλικης ζωής, έγινε μια παγκόσμια φιγούρα, ικανή να ενσαρκώνει ιδεολογίες διαφορετικές και ενδεχομένως εκ διαμέτρου αντίθετες.

50 χρόνια πριν, ο Carmelo Bene, στην όπερά του προχωράει σε μια ανατρεπική ανάγνωση, με μια νυμφομανή νεράιδα, έναν ξεκουτιάρη Γκεπέτο, έναν ομιλούντα γρύλλο και ιταλικές σημαίες που κλαίνε όταν ο Πινόκιο μεταμορφώνεται «σε καλό παιδί».
image-disney-pinocchio-2014-jpg

Ο Πινόκιο όπως τον είδε ο Walt Disney το 1940. (Φωτογραφία: disney.wikia.com)

Στην Ιταλία υπήρξε ένας Pinocchio φασίστας κι ένας Πινόκιο προσκοπάκι που, το 1948, έπαιρνε ενεργό μέρος στην εκλογική εκστρατεία των Χριστιανοδημοκρατών κατά της κομουνιστικής «λαίλαπας».

Ένας σοβιετικός Πινόκιο ξαναγράφτηκε από τον Alexis Tolstoï κι έγινε σχεδόν ήρωας των σοσιαλιστών, ενώ στο θέατρο των ανδρεικέλων οργανώνει τους άλλους καραγκιοζoμπαίχτες ενάντια στ’ αφεντικό τους, τον Mangiafuoco.

O Walt Disney τον έβαλε να συμμετάσχει σε μια εύθυμη αμερικανική οικογένεια, απαλύνοντας την αρχική του βιαιότητα και τη συνακόλουθη κοινωνιολογική της ακρίβεια. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι ακριβώς εκείνα που εξήπταν την περιέργεια συγγραφέων και καλλιτεχνών που δεν πέθαιναν κιόλας από ενδιαφέρον για τον κόσμο της παιδικής ηλικίας.

Τέτοια παραδείγματα είναι o Giorgio Manganelli, o οποίος κάθισε κι έγραψε έναν Πινόκιο ραδιούργο και πανέξυπνο, παράλληλα με την όπερα του Carmelo Bene, o οποίος, το 1961 προχώρησε σε μια ανατρεπτική ανάγνωση, με μια νυμφομανή νεράιδα, έναν ξεκουτιάρη Γκεπέτο, έναν ομιλούντα γρύλο (ο οποίος θα αναδειχθεί στον μωροφιλόσοφο της κλασικής κωμωδίας) και ιταλικές σημαίες να κλαίνε στην τελική σκηνή, όταν πια ο Πινόκιο μεταμορφώνεται «σε καλό παιδί».

 

Διαβάστε ακόμα: Οι ποιητές για το αυτοκίνητο.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top