Plásmata 3: Τι να δεις στη φετινή έκθεση της Στέγης - Ο Punkthenon και οι... μαξιλαροκίονες

Οι… αναρχαιολογικοί μαξιλαροκίονες που θα συναντήσεις στα Plásmata 3 στο Πεδίον του Άρεως.

Τρυφερά και αγαπησιάρικα είναι φέτος τα Plásmata 3, που υποδέχονται τους επανακάμπτοντες επισκέπτες με το υπαινικτικό καλωσόρισμα “We’ve met before, haven’t we?”. Η έκθεση που κατοικεί για τρίτη χρονιά το Πεδίον του Άρεως ακολουθεί τη γενική κατεύθυνση της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και αναζητά ένα αντίδοτο στα άσχημα νέα που μας έρχονται από παντού. Το εξήγησαν η Αφροδίτη Παναγιωτάκου και η μεγάλη συνεπιμελητική ομάδα στην Συνέντευξη Τύπου και το επανέλαβαν στη δημοσιογραφική ξενάγηση, μία ημέρα πριν το γενικό άνοιγμα. Aλλά κυρίως το διαπίστωσα και μόνος μου, κατόπιν, όταν επέστρεψα για να περιδιαβώ την έκθεση με την ησυχία μου.

Γιατί αν βρίσκεσαι στην Αθήνα, κάποια βράδια θα επιστρέψεις στην έκθεση για να την επισκεφτείς με την ησυχία σου και να απολαύσεις με τους δικούς σου ρυθμούς το πάρκο και τη ζωή του, έτσι όπως διαμορφώνεται αυτές τις ημέρες. Γιατί νομίζω ότι αυτή είναι η ουσία της έκθεσης, το πρώτο πράγμα που θα έπρεπε να καταλάβει κανείς, ότι δεν είναι μία έκθεση που γίνεται στο πάρκο, αλλά ένα πάρκο στο οποίο γίνεται έκθεση. Και όταν πέσει ο ήλιος και ηρεμήσει η Αθήνα, το πάρκο των Πλασμάτων αρχίζει να αποκτά μία νέα ζωή.

Πάντα βέβαια το πάρκο αποκτούσε μία νέα ζωή την νύχτα, αυτό είναι γνωστό, αλλά αυτή τώρα είναι ενός άλλου είδους. Ο κόσμος είναι αρκετός, σκιές που όταν πλησιάζουν τις φωτεινές επιγραφές με τις πληροφορίες αποκτούν πρόσωπο, και όταν μετά ανταλλάζουν κάποιες κουβέντες μεταξύ τους αποκαλύπτουν αν είναι ξένοι ή ημεδαποί. Οι ξένοι επισκέπτες είναι αρκετοί, δεν ξέρω αν κάποιοι έρχονται στην Αθήνα επι τούτου, κάποιοι είναι φανερά τουρίστες, κάποιοι είναι ενταγμένοι, δεν ξεχωρίζουν αν δεν τους ακούσεις, είμαστε πια όλοι αρκετά παγκοσμιοποιημένοι για να καταλάβεις ποιος είναι τι μόνο από την όψη.

Οι μεγάλοι αναρχαιολογικοί μαξιλαροκίονες, ενταγμένοι σε πρόγραμμα ΞΕΣΠΑ, εξαπλώνονται στον χώρο σαν ρομαντικά ερείπια μιας νέας ψευδοαρχαιολογίας.

Στην έκθεση υπάρχει κι ένα pop-up μπαρ που σερβίρει εξαιρετικά ποτά και δίπλα τους μια επιλογή φαγητού από τοπικές επιχειρήσεις.

Plásmata, μια γιορτή κοινωνικοποίησης στην Αθήνα

Τα έργα είναι διασκορπισμένα σε τέτοια απόσταση που μόλις έχεις δει το ένα το επόμενο σε προσκαλεί σε επίσκεψη. Δεν έχει νόημα εδώ να τα αναφέρουμε όλα, άλλωστε η ουσία είναι να τα ανακαλύψει κανείς μόνος του. Αξίζει πάντως να πετύχετε την περφόρμανς του Yoann Bourgeois, που μοιάζει να αψηφά τη βαρύτητα. Επίσης εξαιρετικά δημοφιλείς είναι οι κατασκευές του Ανδρέα Αγγελιδάκη, αν μη τι άλλο γιατί είναι αναπαυτικές για να κάθεσαι επάνω τους. Οι μεγάλοι αναρχαιολογικοί μαξιλαροκίονες, ενταγμένοι σε πρόγραμμα ΞΕΣΠΑ, εξαπλώνονται στον χώρο σαν ρομαντικά ερείπια μιας νέας ψευδοαρχαιολογίας.

Κάπως έτσι, μακρινά ξαδέλφια των ρωμαϊκών αρχαιοτήτων της Μαρίας Θηρεσίας στο πάρκο του Σενμπρούν είναι ο φωτισμένος Punkthenon των Λάκη και Άρη Ιωνά / The Callas, που δεσπόζει στην κορυφή ενός μικρού υψώματος, στην πλαγιά του οποίου ο κόσμος κάθεται σε καρέκλες και ξαπλώστρες. Οι λευκοί ψευδόλιθοι είναι τεχνηέντως ατάκτως ερριμμένοι,. Εκεί είναι η κοινωνική καρδιά της έκθεσης με το pop-up μπαρ που σερβίρει εξαιρετικά ποτά και δίπλα τους μια επιλογή φαγητού από τοπικές επιχειρήσεις. Προσφέρουν διαφορετικές κουζίνες από τις διάφορες κοινότητες που ζουν γύρω από το πάρκο: φαλάφελ, αιθιοπικό φαγητό, κ.α. Φυσικά τα δοκίμασα όλα, είναι πολύ νόστιμα, και το τζιν τόνικ στο μπαρ έχει παραπάνω από αρκετό τζιν για να δικαιολογεί το όνομά του.

Η έκθεση αξιοποιεί σε μεγάλο βαθμό δημιουργούς που έχουν μία εμπεδωμένη σχέση με τη Στέγη.

Το μπουφάν του AI Πάπα Φραγκίσκου που κατέκλυσε τα social media πριν από περίπου 2 χρόνια

Στο επόμενο ξέφωτο είναι επίσης ένας μεγάλος χώρος κοινωνικοποίησης με φαγητό και ποτό και το κατάστημα με τα σουβενίρ. Κάπου εκεί κοντά θα ανακαλύψετε την εγκατάσταση νέον και μεταλλοτυπίας Love me. Lick me. Forgive me. (2023) της Τζάνις Ράφα και το “περιστρεφόμενο” 3D Animation The Keeper of the Garden (2025) των Kalos&Klio. Η Τζάνις Ράφα (Ραφαηλίδου) είναι ένα όνομα οικείο και σε όσους είχαν παρακολουθήσει – μεταξύ άλλων – και το Horse me στα Onassis Dance Days 2025 τον Απρίλιο. Εξερευνώντας τα βιογραφικά των καλλιτεχνών, επιβεβαιώνεται ότι φέτος η έκθεση αξιοποιεί σε μεγάλο βαθμό δημιουργούς που έχουν μία εμπεδωμένη σχέση με τη Στέγη, και αρκετά από τα έργα ανήκουν ήδη στη συλλογή του οργανισμού.

Ομολογώ ότι πάντοτε παρακολουθώ με ενδιαφέρον την ταινία των Πλασμάτων ήδη από την προπλασματική εποχή του You and AI (2021). Φέτος η ταινία Tectonic Riders σε σκηνοθεσία Έφης Γούση έχει θέμα – τι άλλο θα μπορούσε να έχει: την κλιματική αλλαγή και τη γυναίκα. Καθώς η άνυδρη Γη ξεραίνεται και σχίζεται στα δύο μία ομάδα νεαρών κοριτσιών αναβιώνει το τελετουργικό των ταυροκαθαψίων, φέρνοντας εν τέλει την πολυπόθητη βροχή. Ακολουθεί μία σεκάνς ακροβατικών σε ένα σύγχρονο μηχανικό ισοδύναμο του πανίσχυρου ζώου. Είναι μια καλογυρισμένη ταινία μικρού μήκους που ενσωματώνει πολλά στοιχεία από τον κόσμο του σύγχρονου χορού.

Τα Plásmata είναι σίγουρα μια μεγάλη και αναγκαία αθηναϊκή γιορτή κοινωνικοποίησης του Πεδίου του Άρεως μέσω της σύγχρονης τέχνης που συγκεντρώνει και ενώνει τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης. Πηγαίνετε με τους φίλους σας και αν πάτε μόνοι αργά ή γρήγορα μπορεί να πέσετε και σε κάποιον γνωστό που έχετε να δείτε καιρό. Αν δεν είστε σίγουροι, φέτος επιτρέπεται η ερώτηση: We’ve met before, haven’t we?