Ηθοποιός, αλλά και σκηνοθέτης. Καθημερινά σχεδόν έχει να κάνει με κείμενα που άλλοτε τα γράφει ο ίδιος κι άλλοτε τα διαβάζει για τα υποδυθεί έναν ρόλο. Ο Ρένος Χαραλαμπίδης είναι μια από τις περιπτώσεις των καλλιτεχνών που μπορείς να μιλήσεις μαζί του για πάρα πολλά πράγματα.
Αυτή τη φορά εμβαθύναμε στη σχέση του με το γράψιμο. Γράφει στο χέρι -κι αν ναι- ποιο εργαλείο γραφής επιλέγει; Παράλληλα, στοχάζεται για τη σημασία της υπογραφής στον χαρακτήρα του ανθρώπου, αλλά και για το καβαφικό, καλλιτεχνικό Π που παλεύει ακόμη και τελειοποιήσει.
– Γράφεις στο χέρι ή χρησιμοποιείς κομπιούτερ;
Όταν θέλω να ελέγξω πού βρίσκεται το εσωτερικό μου ταξίδι γράφω στο χέρι. Για να δω αν ο χαρακτήρας μου είναι τακτοποιημένος ή μια ακαταστασία με καλεί.
– Έχουμε ξεμάθει να γράφουμε με το χέρι λόγω των κινητών;
Όπως ξεμάθαμε να βλέπουμε τηλεόραση και να ακούμε μουσική από κασέτες. Η ροή του χρόνου μας έχει παρασύρει σε νέα μάθηση και νέα λήθη.
– Γυρίζεις τις ταινίες σου σε φιλμ ή ψηφιακά;
Ψηφιακά πια. Μετά από τέσσερις ταινίες σε φιλμ 16 mm. Δεν μου το επιτρέπουν οι πάντα στριμωγμένοι προϋπολογισμοί μου. Όμως στα γυρίσματα πάντα θα τραβηχθούν κάποιες Polaroid στέλνοντας χαιρετίσματα σε άλλες εποχές.
– Στο ραδιόφωνο αυτά τα ωραία που μας διαβάζεις τα υπογραμμίζεις με μολύβι στα βιβλία;
Μου αρέσει να χαρακώνω τα βιβλία σαν εργαλεία ανασκαφών που παθαίνουνε φθορές. Η ευγένεια του μολυβιού δεν με αφορά. Η ορμή της σκέψης αρπάζει ό,τι βρει μπροστά της και υπογραμμίζει χωρίς έλεος. Κυρίως με στυλό.
– Μικρός έκανες καλά γράμματα;
Όχι. Αλλά όχι και άσχημα. Δεν διακρίθηκα ούτε στην καλλιγραφία ούτε στην ορθογραφία. Όμως θυμάμαι στο δημοτικό προσπάθησα να κάνω το καλλιγραφικό Π γιατί έκανε την μητέρα μου χαρούμενη. Ένιωθα τη χαρά ότι της έκανα ένα δώρο. Μάλλον δεν τα κατάφερα. Συνεχίζω την προσπάθεια. Το ίδιο καλλιγραφικό Π με γιρλάντες διαπίστωσα ότι έκανε ο Καβάφης. Υπάρχει στα χειρόγραφά του.
– Ήσουν άριστος μαθητής;
Μέτριος. Αλλά στις πανελλήνιες το γλέντησα. Διάβασα μέχρι τελικής πτώσης. Λες και έδινα για το ΜΙΤ. Μου έκανε καλό. Με έμαθε να μπορώ να κάθομαι συγκεντρωμένος σε ένα γραφείο για ώρες. Ίσως και μέρες.
– Πιστεύεις ότι ο γραφικός μας χαρακτήρας λέει κάτι και για την προσωπικότητά μας;
Η χρήση της λέξης «χαρακτήρας» δεν είναι τυχαία. Χαρακτήρας είναι το βαθύ χάραγμα της ύπαρξης μας. Το φτιάχνει η κληρονομικότητα, τα παιδικά χρόνια και οι νεανικές μας εμπειρίες. Μας χαράζουν. Μην το μπερδεύουμε με την προσωπικότητα που είναι ο επίκτητος εαυτός. Και ασφαλώς ο γραφικός χαρακτήρας αποκαλύπτει τον χαρακτήρα μας. Ομολογώ ότι με τα χρόνια ο γραφικός μου χαρακτήρας μού μιλάει για πράγματα που δεν αντέχω να αποκαλύψω στον εαυτό μου.
– Το εργαλείο γραφής είναι κάτι προσωπικό επίσης; Το δανείζουμε;
Αυτό και αν δανείζουμε! Έως και χαρίζουμε. Σαν δώρο μεγάλη αξίας.
– Με τι σου άρεσε περισσότερο να γράφεις; Με μολύβι στυλό, πένα, μαρκαδόρο ή με κάτι άλλο;
Με στύλο. Απολαμβάνω την ροή. Την ετοιμότητα της γραφίδας να ακολουθήσει την σκέψη μου χωρίς πολλά πολλά.
– Οι fans σου σού στέλνουν ιδιόχειρα σημειώματα; Αν ναι, ποιο είναι το πιο τρελό που έχεις λάβει;
Μου στέλνουν κάρτ ποστάλ. Κυρίως από την Πλατεία Συντάγματος. Τσολιαδάκια και τα σχετικά. Μου στέλνουν χαιρετίσματα λες και είναι όσο πιο μακριά θα μπορούσαν να φτάσουν τα ελληνικά ταχυδρομεία. Δεν μου γράφουν τρελά πράγμα. Κυρίως κάποια ποιητική τους έμπνευση της στιγμής που γράφουν στο κάρτ ποστάλ. Άραγε γιατί το κάνουν; Πού να ξέρω… Αλλά ας αφήσω και κάποια αινίγματα αναπάντητα.
– Ερωτικά γράμματα ή ραβασάκια έγραφες;
Έγραφα. Φιλοδοξώντας να μου τα σκίσουν κατάμουτρα όταν ο έρωτας έριχνε αυλαία.
– Θα επέλεγες να στείλεις δώρο μια πένα;
Είναι από τα δώρα που απολαμβάνω να κάνω. Ουσιαστικά από την πένα που επιλέγω, περιγράφω πώς βλέπω αυτόν που δέχεται το δώρο.
– Για την υπογραφή σου τι θα έλεγες; Πειραματίστηκες μέχρι να τη βρεις;
Θυμάμαι ακριβώς την στιγμή που τη βρήκα στην μέση της εφηβεία μου. Αποφάσισα να εντάξω μια σκληρή ευθεία, σαν υπογράμμιση και σαν φινάλε. Σαν να θέλω υπογράφοντας να υπενθυμίζω στον εαυτό μου το ποιος οφείλω να είμαι.
– Σ’αρέσει να υπογράφεις φαρδιά-πλατιά ή σε φοβίζει λίγο η δέσμευση;
Ασφαλώς και υπογράφω φαρδιά-πλατιά. Η υπογραφή μου είναι συμβόλαιο. Όταν, ασφαλώς, μετά από εσωτερικές μάχες, πέφτει στο χαρτί.
– Φαντάσου έναν ήρωα, γραφολόγο, σε ταινία σου. Τι θα αποκάλυπτε;
Θα αποκάλυπτε τον βυθό του χαρακτήρα. Απορώ πώς του Φρόιντ του διέφυγε και δεν έψαξε τον απόηχο του υποσυνείδητου στον αυτοματισμό της υπογραφής.
Διαβάστε ακόμα: Μίνως Μάτσας. «Αισθάνομαι ζεστασιά και ασφάλεια όταν γράφω με το χέρι».