«Πώς ο Θεός ή η παγκόσμια κοινότητα επιτρέπει τέτοια σφαγή;»

«Κανείς φιλόσοφος και κανείς οικολόγος δεν είναι σε θέση να πει με βεβαιότητα γιατί είναι αναγκαία η ύπαρξη εκατομμυρίων ειδών στον πλανήτη», γράφει ο Πρεχτ. «Αλλά δεν μπορεί να πει ούτε γιατί δεν είναι χωρίς να καταφύγει στο ερώτημα γιατί πρέπει, σώνει και καλά, να υπάρχουν άνθρωποι». (Φωτογραφία: Wikimedia)

Είναι έξυπνες, έχουν μουσική αίσθηση και γενικότερα ευαισθησία. Οι μητέρες θηλάζουν τα μωρά τους για έντεκα μήνες και τα φροντίζουν για κάμποσα χρόνια. Στα δεκατρία τους ωριμάζουν σεξουαλικά. Η κοινωνική τους ζωή είναι ποικίλη και σχεδόν μοναδική στο ζωικό βασίλειο· η γλώσσα τους πλούσια και περίπλοκη· η προσοχή που δείχνουν στους άλλους είναι υποδειγματική. Έχουν παιχνιδιάρικο χαρακτήρα και είναι χαριτωμένες και γοητευτικές. Πεθαίνουν σε ηλικία εβδομήντα πέντε ή ογδόντα ετών. Εχθροί τους είναι μόνο οι κακοί Νορβηγοί, οι κακοί Ισλανδοί και οι κακοί Ιάπωνες. Τα τελευταία είκοσι χρόνια 25.000 φάλαινες χάθηκαν – τις διατρύπησαν και τις διαμέλησαν οι φαλαινοθήρες με τα καμάκια τους. 25.000 νεκρές φάλαινες! Πώς ο Θεός ή η παγκόσμια κοινότητα επιτρέπει τέτοια σφαγή;

Υπό κανονικές συνθήκες, από το 1986, η φαλαινοθηρία απαγορεύεται σε ολόκληρο τον κόσμο με απόφαση της αρμόδιας διεθνούς επιτροπής. Το δικαίωμα της φαλαινοθηρίας παραχωρείται στους πληθυσμούς της Αρκτικής, καθώς και για επιστημονικούς σκοπούς. Από το 1986 οι Ιάπωνες φαίνεται ότι δίψασαν για μάθηση και βάλθηκαν να σκοτώνουν χίλιες φάλαινες κάθε χρόνο «για επιστημονικούς σκοπούς». Όσο για τους Νορβηγούς, μάλλον ξανάγιναν οι πρωτόγονοι της Αρκτικής. Κοντολογίς, αν θέλει κανείς να σκοτώσει φάλαινα, μπορεί να βρει παραθυράκι στη νομοθεσία. Η αρμόδια επιτροπή, αν και ψηφίζει ομόφωνα την απαγόρευση, ψηφίζει συγχρόνως και εναντίον της.

Όλος ο κόσμος ξέρει, ακόμα και οι Ιάπωνες, ότι η φαλαινοθηρία είναι μια υπόθεση που δεν ανοίγει και πολύ την όρεξη. Ούτε είναι και τόσο κερδοφόρα· ο ευαίσθητος Ιάπωνας δεν έχει καμία διάθεση να φάει φάλαινα, όπως δεν έχει και ο ευαίσθητος Ευρωπαίος. Απλώς η φαλαινοθηρία αποτελεί μέρος της παράδοσης στην Ιαπωνία. Οι παραδόσεις δεν σταματούν επειδή κάποιο είδος κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Παρ’ όλα αυτά, το επιχείρημα των αντιπάλων της φαλαινοθηρίας είναι ακριβώς αυτό: το κίνητρό τους για τη διατήρηση του είδους είναι η σπανιότητά του, όχι το δικαίωμά του στη ζωή. Γι’ αυτό, αν για τους ανθρώπους υπάρχει επιτροπή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον ΟΗΕ, για τις φάλαινες υπάρχει επιτροπή φαλαινοθηρίας. Προστασία των ζώων σε διεθνές επίπεδο δεν υφίσταται, πόσο μάλλον ένα γραπτό διεθνές δίκαιο για τα δικαιώματά τους.

«Το πιο στέρεο επιχείρημα για την αξία των ανθρώπων είναι η σύνθετη ικανότητά τους για ευτυχία και δυστυχία. Αν αυτό ισχύει επίσης για τις φάλαινες και τους ελέφαντες, τότε δεν πρέπει να σκοτώνουμε φάλαινες και ελέφαντες ούτε να καταστρέφουμε το περιβάλλον τους» γράφει ο Ρίχαρντ Ντάβιντ Πρεχτ.

Το θέμα δεν είναι απλό. Πάντως, κατά το γερμανικό αστικό κώδικα τα ζώα δε θεωρούνται «πράγματα»· ο γερμανικός νόμος για την προστασία των ζώων απαγορεύει κάθε μορφή μη αναγκαίου βασανιστηρίου εναντίον των ζώων. Αλλά κάτι ανάλογο δεν υπάρχει ούτε στο ευρωπαϊκό ούτε στο διεθνές δίκαιο. Το μόνο που υπάρχει είναι επιτροπές σαν την προαναφερθείσα και σε ανώτερο επίπεδο συνδιασκέψεις σαν αυτή της CITES (Συνέλευση για το Διεθνές Εμπόριο των υπό Εξαφάνιση Ειδών της Πανίδας και της Χλωρίδας). […]

Κανείς φιλόσοφος και κανείς οικολόγος δεν είναι σε θέση να πει με βεβαιότητα γιατί είναι αναγκαία η ύπαρξη εκατομμυρίων ειδών στον πλανήτη. Αλλά δεν μπορεί να πει ούτε γιατί δεν είναι χωρίς να καταφύγει στο ερώτημα γιατί πρέπει, σώνει και καλά, να υπάρχουν άνθρωποι. Το πιο στέρεο επιχείρημα για την αξία των ανθρώπων είναι η σύνθετη ικανότητά τους για ευτυχία και δυστυχία. Αν αυτό ισχύει επίσης για τις φάλαινες και τους ελέφαντες, τότε δεν πρέπει να σκοτώνουμε φάλαινες και ελέφαντες ούτε να καταστρέφουμε το περιβάλλον τους. Όχι επειδή είναι σπάνια και ωραία ζώα, αλλά επειδή έχουν επιθυμία για ζωή, την οποία δεν μας επιτρέπετε να εξαλείψουμε με μια κίνηση. Ακόμα και στη σχέση μας με άλλα ζωντανά πλάσματα η συνείδηση των οποίων φαίνεται λιγότερο ανεπτυγμένη, πρέπει να προχωρούμε με επιφυλακτικότητα. Ξέρουμε πολύ λίγα για τον τρόπο που αισθάνονται οι βάτραχοι, τα πουλιά, τα φυτά και οι μέδουσες. Ακόμη οι άνθρωποι καταλαβαίνουν λίγα για τον εαυτό τους και για τα συμφέροντά τους, τα οποία χαρακτηρίζουν εύκολα «ανθρωποκεντρικά». Λες και η μόλυνση των θαλασσών και του αέρα καθώς και η καταλήστευση όλων των πόρων του πλανήτη συμβαίνουν για το καλό της ανθρωπότητας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για καθαρή βλακεία. […]

// Απόσπασμα από το βιβλίο του Richard David Precht «Από τη Νάξο στην Ουτοπία» (και το κεφάλαιο με τίτλο «Ο φόνος της φάλαινας – Γιατί να προστατεύουμε τη φύση;»), μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου, εκδόσεις Πατάκη, 2014. (Τίτλος πρωτοτύπου: «Wer bin ich – und wenn ja, wie viele? Eine philosophische Reise», εκδόσεις Goldmann, Μόναχο, 2007).

Διαβάστε ακόμα: Ναόμι Κλάιν – «Πρέπει να αλλάξουμε τον κόσμο. Αλλιώς θα βυθιστούμε»

TAGS :
κυνήγι Ρίχαρντ Ντάβιντ Πρεχτ φάλαινα

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook