Οι τροφαντές φαντασιώσεις του Robert Crumb

Ο Crumb υμνεί τη χάρη του τροφαντού σώματος (Robert Crumb, Paul Morris, and David Zwirner, New York/London).

O Robert Crumb έχει εμμονή με τις γυναίκες. Μπορεί να έχει πατήσει για τα καλά την έβδομη δεκαετία της ζωής του (ήδη στα 76 του), όμως, η θέρμη του γυναικείου σώματος εξακολουθεί να τον τραβάει σαν γάντζος. Είτε ως μουσικός της φολκ είτε ως σκιτσογράφος δεν έχει σταματήσει να εμπνέεται από το θάλπος και τη ζωτικότητά των γλουτών, του στόματος ή του στήθους μιας καλλονής.

Μόνο που η δική του αίσθηση περί ομορφιάς είναι αρκετά προβοκατόρικη και εικονοκλαστική σε σχέση μ’ αυτό που θεωρεί και επιβάλλει συνήθως η τρέχουσα μόδα. Λυμφατικές, καλλίγραμμες, με ιδανικές αναλογίες και σμαραγδένια πρόσωπα; Οχι, οι γυναίκες που ζωγραφίζει ο Crumb διατηρούν το σφρίγος των ελλείψεών τους. Αυτό που της κάνει θελκτικές είναι ότι εκ πρώτης όψεως δεν δείχνουν τέτοιες.

Ο Crumb ξεκίνησε να σκιτσάρει από τα μακρινά 60’s για να φτάσει σήμερα να θεωρείται ένας ξεχωριστός καλλιτέχνης στο είδος του. Τα σκίτσα του, καίτοι φέρουν μια επιμελημένη χοντροκοπιά, είναι αφοπλιστικά για την εσωτερική τους ένταση. Μοιάζουν να είναι βγαλμένα από τα κλασικά pulp αναγνώσματα που έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές αντρών.

Οπίσθια που ξεφεύγουν από τις… νόρμες (Robert Crumb, Paul Morris, and David Zwirner, New York/London).

Κάπως έτσι, ιδιαιτέρως από τη δεκαετία του ’90 έως και σήμερα, έχει δημιουργήσει μια σειρά σκίτσων που σκιαγραφούν μια διαφορετική εικόνα για τις γυναίκες. Πιο γήινες, ολότελα χθόνιες, τροφαντές, αυτό που λέμε με τα πιασίματά τους, οι γυναίκες του Crumb βροντοφωνάζουν την ύπαρξή τους κόντρα σε όλα τα στερεότυπα που έχουν ορθωθεί ωσάν βράχος γύρω από τη λέξη «ομορφιά».

Η αλήθεια είναι ότι ποτέ άλλοτε όσο σήμερα δεν έχει μπει γερά στη δημόσια συζήτηση η πρότερη «αστυνόμευση» του γυναικείου σώματος, με αποτέλεσμα να εξοβελιστούν οι καμπυλότητες και οι plus size αναλογίες. Η τρέλα που ξεκίνησε πριν δεκαετίες και έφερε στην επιφάνεια διάφορες επικίνδυνες στρεβλώσεις (δεν πρέπει επ’ ουδενί να ξεχνάμε τις ανορεξικές φιγούρες στις πασαρέλες), άρχισε, πλέον, να κατακάθεται.

Σαν υπερσεξουαλικές αμαζόνες (Robert Crumb, Paul Morris, and David Zwirner, New York/London).

Οι εικόνες της ομορφιάς ήταν πάντοτε για την οικονομία ένα σκληρό νόμισμα, στο οποίο έπρεπε να συμμορφωθούν και οι επιλογές μας ως προς την ομορφιά. Το σώμα της γυναίκας ήταν ένας ακόμη πόρος για την τρέχουσα πολιτιστική κατάσταση. Κάπως έτσι, ο Crumb έδωσε τη δική του, ολότελα διαφορετική, εκτίμηση για το γυναικείο σώμα. Μια εντελώς παράξενη εικόνα για την εποχή του, καίτοι σήμερα θεωρούνται μέρος του «όλου». Η παρέκκλιση του τότε, σήμερα είναι μια ευκταία νόρμα. Έχουμε αποδεχθεί, ευτυχώς, ότι δεν χρειάζεται όλες οι γυναίκες να έχουν αναλογία μοντέλου.

Γυναίκες που αποτυπώνονται με όλα τα πλουμιστά κάλλη τους (Robert Crumb, Paul Morris, and David Zwirner, New York/London).

Η έμπνευση του Crumb είναι οι γυναίκες που βλέπει στην τηλεόραση, είναι η ίδια η γυναίκα του, είναι μορφές που εντοπίζει στα περιοδικά και τις εφημερίδες. Έφτασε στο σημείο να λαμβάνει άπειρες φωτογραφίες γυναικών στο κινητό του – εικόνες γυναικών στο δρόμο, ανεπεξέργαστες, ναΐφ, αλλά για τούτο ατόφιες και αυθεντικές. Οι απεικονίσεις του είναι εξόχως ενδιαφέρουσες, καθώς αποτυπώνει με τον δικό του μια άλλη φύση της πραγματικότητας δίχως να προσπαθεί να την αντιγράψει φωτογραφικά.

Το ενδιαφέρον στοιχείο στην τέχνη του είναι ότι δεν προσπαθεί ούτε να εξωραΐσει, ούτε να προσδώσει μια μορφή αγιότητας στις γυναικείες φιγούρες του. Αντιθέτως προβάλλει με το παραπάνω τα σεξουαλικά συμφραζόμενα, ακόμη και όταν πρόκειται για τη γυναίκα του τη Serena Williams ή την  Tonja Buford-Bailey. Προφανώς και έχουμε να κάνουμε και με μια μορφή φετιχοποίησης του τροφαντού σώματος.

O Crumb υπερασπίζεται τις δυναμικές γυναίκες, αυτές που έχουν παχιά άκρα, διογκωμένους μυς και μεγάλα στήθη. Γυναίκες που έχουν χτίσει το κορμί τους στα γυμναστήρια, που έχουν καταπιεί άπειρο αριθμό μπέργκερ, που είναι μυώδεις. Υπάρχουν, βέβαια, φεμινίστριες που αντιδρούν στα σχέδιά του, όμως, είναι προφανές πως το τελευταίο που επιθυμεί είναι να υποβαθμίσει τις γυναίκες. Αντίθετα, είναι ένας σκλάβος των γυναικών και των επιθυμιών του. Γι’ αυτόν οι γυναίκες λειτουργούν μέσα του με την επιδραστικότητα μιας μούσας. Μιας εκκεντρικής μούσας, για να είμαστε ακριβείς.

Στον Crumb είναι εμφανής μια έντονη διάθεση να αντιταχθεί στο γενικό γούστο. Αυτό που βλέπουμε στα σκίτσα του είναι μια υπερευαίσθητη προσπάθεια να αποτυπώσει τις κρυφές του επιθυμίες και τις πιο αλλόκοτες φαντασιώσεις του και κάπως έτσι να κινητοποιήσει και τις δικές μας. Είναι ενδιαφέρον το πώς καταφέρνει να μετατρέπει τις εικόνες των γυναικών που έχουν αναπτυχθεί στο περιβάλλον της ποπ κουλτούρας σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Λες και βγάζει από μέσα του ένα κρυφό δέρμα, μια πτυχή που το σώμα τους δεν επιθυμεί άλλο να κρύψει.

Διαβάστε ακόμα: Aubrey Beardsley: ο βικτωριανός εικονογράφος του ερωτισμού και της παρακμής.

TAGS :
γυναικείο σώμα τέχνες

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook