Μι δίδυμη φωτιά στα κατάρτια μας και ανοιγόμαστε ξανά (Φωτογραφία: Στάθης Μαμαλάκης).

    Στη διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας, όταν η Αργώ κινδύνευσε να βυθιστεί από μεγάλη τρικυμία, ο Ορφέας προσευχήθηκε στους θεούς και το θαύμα δεν άργησε να γίνει. Δύο φλόγες, που ονομάστηκαν Κάστωρ και Πολυδεύκης, εμφανίστηκαν πάνω από τους  γιους του βασιλιά της Σπάρτης και η θάλασσα ηρέμησε.

    Στην αρχαία Ελλάδα η εμφάνιση φωτιάς στα κατάρτια των πλοίων που κινδύνευαν από τις θύελλες  ήταν δηλωτική της παρουσίας των Διοσκούρων που έσπευδαν να βοηθήσουν τους ναυτικούς ως προστάτες της ναυσιπλοΐας. Στους χριστιανικούς αιώνες το φως της Παναγίας αντικατέστησε το φως των Διοσκούρων και οι ναυτικοί αποκαλούσαν τις μικρές ελπιδοφόρες φωτιές Άγιους Νικόληδες ή Φωτιές του Σαν Έλμο.

    Οι «ναυτικοί» σ’ αυτή την έκθεση είμαστε όλοι εμείς που τόσο καιρό είχαμε μείνει αταξίδευτοι λόγω της καραντίνας.

    Ο όρος Σαν Έλμο είναι ιταλική παραφθορά του ονόματος του Αγίου Εράσμου (Σαν Έρμο-Σαν Έλμο), επισκόπου της Φόρμια, που μαρτύρησε κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού. Eίναι ένα μετεωρολογικό φαινόμενο, αλλά τώρα και η αφορμή για την Έκθεση «Η φωτιά του Σαν Έλμο» που πραγματοποιείται στην Γκαλερί Ροντέο στην Οδό Πολυδεύκους 41 στον Πειραιά.

    Εδώ έχει τη διάσταση του καλού οιωνού, της ελπίδας για σωτηρία. Μόνο που οι ναυτικοί στην περίπτωσή αυτή είμαστε όλοι εμείς που τόσο καιρό είχαμε μείνει αταξίδευτοι λόγω της καραντίνας και τώρα αυτές οι δύο πύρινες γλώσσες στα κατάρτια μας, είναι ένα σήμα πως θα περιμένουν καλύτεροι πλόες.

    Αυτή η έκθεση ενώνει σημαντικά έργα των Giorgio Andreotta Calò, Ei Arakawa, Anna Boghiguian, Leidy Churchman, Martin Creed, David Douard, Hadi Fallahpisheh, Hélène Fauquet, Sam Lewitt, Liliane Lijn, Yiannis Maniatakos, Christodoulos Panayiotou and Shimabuku.

     

    Διαβάστε τον ποιητικό τρόπο που επέλεξαν οι δημιουργοί της έκθεσης για να μας παρουσιάσουν τα έργα:

     

    «Τα παλιά βιβλία και οι παλιές ιστορίες μιλάνε για τα δίδυμα αγόρια που περιπλανιώνται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τελευταία όλα αλλάζουν και, παρόλο που οι ταξιδιώτες συνεχίζουν να περνούν από αυτό το παράξενο μέρος στο λιμάνι, ένα σωρό καινούργια πράγματα έχουν φανερωθεί. Η τέχνη της κατασκευής καραβιών και των εξαρτημάτων τους αντικαταστάθηκε από την παρουσίαση όμορφων πραγμάτων που σκοπό έχουν την τέρψη των ματιών, και του ουρανίσκου.

    Όλα έγιναν γρήγορα. Η αλλαγή έμοιαζε σημαντική. Διαφορετικοί άνθρωποι έρχονταν και έφευγαν, με αυτοκίνητα κι όχι με άλογα, και με ένα ηλεκτρικό τρένο που συνέδεε την πόλη με τη θάλασσα, περίεργοι και διψασμένοι για κάτι νέο,  περιφερόμενοι μέσα, έξω, μέρες και νύχτες.

    Κάποιοι πάλι ξέχασαν ακόμα και το λόγο ύπαρξης του τόπου: λιμάνι για ταξιδιώτες κι εμπόρους. Τα ταξίδια συνεχίζονταν, αλλά με διαφορετικό τρόπο, τουλάχιστον για μερικούς από εμάς. Νέοι εμπορικοί μηχανισμοί και μεταπράτες ξεφύτρωναν και νέοι πωλητές καταλάμβαναν τα παλιά κτίρια, με την πατίνα της ιστορίας τους χαραγμένη στους πέτρινους τοίχους, που είχαν μείνει ανέγγιχτοι.

    Εκεί υπήρχαν ακόμη μεγάλα εμπορικά πλοία με πολλούς ναυτικούς: ο παλιός και αιώνιος τρόπος για να πραγματοποιείς συναλλαγές στον πλανήτη. Τα ναυπηγεία όμως είχαν μεταφερθεί πιο πέρα, σε ένα μέρος αόρατο για τους περαστικούς.

    Τα πανιά ανοίγουν ξανά για όλους μας (Φωτογραφία: Στάθης Μαμαλάκης).

    Και μετά, μια μέρα, ξαφνικά η κίνηση περιορίστηκε. Ένας αόρατος εχθρός εμφανίστηκε και μ’ ένα μπραφ έφυγαν όλοι, κι όλη η δραστηριότητα διακόπηκε αστραπιαία. Ούτε ψυχή, μόνο εμείς, και λίγοι ηλικιωμένοι από τις παλιές καραβάνες που παρέμειναν για να ανοίγουν και να κλείνουν τα μαγαζιά τους από ελπίδα, αλλά κυρίως από συνήθεια.

    Γρήγορα έγινε φανερό ότι αυτός ο χειμώνας θα ήταν σκοτεινός, σιωπηλός και απαιτητικός με διαφορετικό τρόπο. Οι άνθρωποι κλείστηκαν μέσα, σε μία προσπάθεια να προστατευτούν και να προστατεύσουν τους άλλους. Όλες οι μετακινήσεις περιορίστηκαν και οι περισσότερες δραστηριότητες γίνονταν με νέα τεχνολογικά μέσα.

    Ένα βράδυ, μετά τις 9, αποφασίσαμε να πάμε εκεί, παράνομα. Απελπισμένοι για κίνηση και τη μυρωδιά της θάλασσας, και με μια σφοδρή επιθυμία να υπάρξουμε σε άλλο χώρο έξω από τα δωμάτια όπου μέναμε κλεισμένοι τους τελευταίους μήνες.

    Τίποτα δεν κινούνταν, παρά μόνον ο νοτιάς. Μια ομάδα από γάτες έψαχνε για φαγητό, δεν υπήρχαν αυτοκίνητα ούτε φεγγάρι, ούτε γλάροι. Όλοι οι δρόμοι ήταν άδειοι, κι ακόμη κι οι φύλακες των μεγάλων εταιρειών κοιμούνταν ή έλειπαν.

    Και τότε Το είδαμε. Σαν παραίσθηση, η μοβ λάμψη με το υπόκωφο βουητό, ήταν εκεί, στον μικρό δρόμο, σε κάθε στύλο ηλεκτρικού ρεύματος, πλαισιώνοντας τους κάδους των σκουπιδιών, σκιαγραφώντας την αρχιτεκτονική, τις γωνίες του πεζοδρομίου, τα λιγοστά δέντρα. Ένα εντυπωσιακό θέαμα!

    Μοβ φλόγες έβγαιναν από τις σκεπές και το μόνο πράγμα που μας έκανε να νιώθουμε ότι όλο αυτό είναι πραγματικό ήταν ότι ήμασταν μαζί, και το είδατε κι όλοι εσείς μαζί μου, και γελούσαμε νευρικά, χωρίς να καταλαβαίνουμε ακριβώς αν αυτή είναι η πραγματική “Αποκάλυψη” ή κάποιου είδους θεϊκή παρέμβαση.

    Ήταν τεράστιο, απλωνόταν παντού και διήρκησε ώρα πολλή, κι όμως, περιέργως, δεν ήταν απειλητικό. Τίποτα δεν καίγονταν. Ενώ περπατούσαμε στους δύο παράλληλους δρόμους, προσπαθώντας να καταλάβουμε και να ανακαλύψουμε την πηγή του πρωτόγνωρου αυτού θεάματος, ακούσαμε έναν αργό καλπασμό και γυρίσαμε πίσω να δούμε. Δύο άντρες πάνω σε τεράστια άλογα, ένα σοκολατί και ένα λευκό, μας προσπέρασαν και έμοιαζαν σαν να μη μας έβλεπαν· ή απλώς αδιαφόρησαν για εμάς και έστριψαν στη γωνία. Τρέξαμε πίσω τους, αλλά είχαν χαθεί. Ψάξαμε παντού, αλλά είχε εξαφανιστεί κι η λάμψη. Έμενε μόνο μια εκκωφαντική σιωπή.

    Μετά από λίγη ώρα, που μας φάνηκε αιώνας, ανοίξαμε την πόρτα του μέρους που είναι τώρα ο δικός μας χώρος συναλλαγής και σταθήκαμε κατάπληκτοι.

    Βρήκαμε γκουγκλάροντας ότι αυτοί που είχαμε δει ήταν οι Διόσκουροι, οι γιοι της Λήδας, γνωστοί και ως Δίδυμοι, ένα αστρικό ντουέτο. Ένας θεός και ένας ημίθεος, παιδιά από διαφορετικούς πατέρες (έναν βασιλιά και τον θεό όλων των θεών) προστάτες όλων των ταξιδιωτών, των ναυτικών, αλλά και των ιππέων, και κυρίως, όλων των φιλοξενούμενων.

    Αναρίθμητα ταξίδια έχουν πραγματοποιηθεί με την προστασία τους και κάθε λογής δραστηριότητες. Ήξερα για αυτούς: ήταν ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης, οι δύο δρόμοι, δύο παράλληλες γραμμές. Αυτό που είδαμε ήταν η Φωτιά του Σαν Έλμο, που μας προμήνυε την άφιξη των Διδύμων στους δρόμους τους.

    Ένας καλός οιωνός, όπως πίστευαν πάντα οι ναυτικοί, ένα είδος σωτηρίας».

     

    //Γκαλερί Ροντέο,  Πολυδεύκους 41 – Πειραιάς, τηλέφωνο:  30 (0)210 4123977
    Η έκθεση διαρκεί από τις 5 Μαΐου έως τις 30 Ιουνίου 2021. 

     

     

    Διαβάστε ακόμα: Ανοιξε για το κοινό το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με έργα του διάσημου Sterling Ruby.

     

     

    x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

    Button to top