Σήμερα το graffiti και η street art δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια μια μόδα, μορφή τέχνης που αργά ή γρήγορα θα δώσει τη θέση της σε κάποια άλλη, πιο extreme και πιο προχώ.
Ωστόσο, όχι πολύ παλιά, πριν μόλις 15 χρόνια το graffiti ήταν μια μορφή επανάστασης και αντίδρασης. Κι αν κοιτάξουμε ακόμα πιο πίσω, η street art ήταν συνώνυμο της αλητείας και του περιθωρίου. Ήταν μια τέχνη για λίγους. Ή, για την ακρίβεια, στα μάτια πολλών δεν ήταν καν τέχνη.
Βέβαια, σήμερα το street art έχει κερδίσει μια θέση στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, ενώ πολλοί artists κερδίζουν χιλιάδες δολάρια από τις δημιουργίες τους. Όμως, για να φτάσουμε μέχρι εδώ, έπρεπε πρώτα να γίνουν ορισμένα πράγματα. Αυτές είναι οι 6 στιγμές που άλλαξαν την πορεία του graffiti.
1. Θέμα στους New York Times
Το 1971, το graffiti και οι street artists στους δρόμους της Νέας Υόρκης, έμοιαζαν στα μάτια των περισσότερων ανθρώπων με απόκληρους. Τουλάχιστον μέχρι να έρθουν οι New York Times και να του δώσουν μια θέση στις σελίδες του. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένα μεγάλο mainstream περιοδικό αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτό το κομμάτι της τέχνης. Παράλληλα είχε και συνέντευξη με τον τότε ανερχόμενα αστέρα του graffiti TAKI 183.
2. Ο πόλεμος των στυλ
Το 1983 ο σκηνοθέτης Tony Silver, σε συνεργασία με τον φωτογράφο Henry Chalfant, κυκλοφορούν το ντοκιμαντέρ Style Wars. Για πρώτη φορά ένα φιλμ πάει στους δρόμους της Νέας Υόρκης και βλέπει από κοντά την άνοδο του hip-hop και του graffiti. Μάλιστα, εκτός από καλλιτέχνες που μίλησαν και έδειξαν τη δουλειά τους, στο ντοκιμαντέρ φιλοξενούσε από πολιτικούς μέχρι αστυνομικούς που έλεγαν την άποψή τους για την street art. Για πρώτη φορά ξεκινάει ο διάλογος «τέχνη ή βανδαλισμός;».
3. Το φαινόμενο Basquiat
Πριν λίγες μέρες λέγαμε ότι ο Basquiat είναι σήμερα ο πιο ακριβοπληρωμένος street artist των ΗΠΑ, καθώς το έργο του Untitled του 1982 πωλήθηκε για 110.5 εκ. δολάρια. Ωστόσο τη δεκαετία του ’80 ο Basquiat ήταν απλά η νέα ανακάλυψη του Andy Warhol και ένας πολλά υποσχόμενος καλλιτέχνης, που μέσα από τα πρωτοποριακά έργα του ήθελε να περάσει τα κοινωνικά μηνύματα που βασάνιζαν το μυαλό του. Η συνεργασία του με τον Warhol, τον David Bowie και οι εκθέσεις του στην Gagosian Gallery απογείωσαν την καριέρα του και ο κόσμος της τέχνης άλλαξε μια για πάντα.
4. Η εμφάνιση του Pop Shop στο Μανχάταν
Ο Keith Haring και τα έργα του ήταν γνωστά στον κόσμο του μετρό της Νέας Υόρκης και στην αστυνομία από τις αρχές της δεκαετίας του ’80. Ωστόσο όλα άλλαξαν όταν άνοιξε το Pop Shop στο Μανχάταν το 1986. Ουσιαστικά αυτή ήταν η πρώτη κίνηση για να πάψει η street art να ζει αποκλειστικά τους δρόμους, αλλά και μια ευκαιρία η πλειοψηφία του κόσμου να μάθει τι εστί graffiti.
5. Η street art για την προεδρία
Στα zeros το graffiti δεν ήταν πλέον άγνωστο στον περισσότερο κόσμο, ενώ είχε αρχίσει ήδη να αποκτάει την mainstream εικόνα του. Ωστόσο η αφίσα Hope του Shepard Fairey στις εκλογές των ΗΠΑ του 2008 και «πρωταγωνιστή» τον Barack Obama, θα έβαζαν την street art στα καλύτερα σπίτια. Η αφίσα έγινε τόσο σύμβολο των εκλογών όσο και της νίκης του Obama λίγο καιρό μετά. Μια νέα πνοή ελπίδας μόλις είχε εμφανιστεί τόσο στην Αμερική όσο και στο graffiti.
6. «Εισβολή» στα μουσεία
Από τη δεκαετία του 2000, πολλά μουσεία και πολλές gallery, άρχισαν σιγά-σιγά και δειλά-δειλά να εκθέτουν έργα διαφόρων street artists. Ωστόσο η έκθεση με τίτλο Art in the Streets, που πραγματοποιήθηκε στο Museum of Contemporary Art του Λος Άντζελες το 2011 ήταν αυτή που άλλαξε τα δεδομένα. Ήταν η μεγαλύτερη street art έκθεση που είχε γίνει ποτέ, που περιελάμβανε τόσο artists του σήμερα (όπως τους Bansky και Shepard Fairey) αλλά και artists που έκαναν γνωστό το graffiti σε όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους οι TAKI 183, Fab Five Freddy, Lee Quinones και RISK
Διαβάστε ακόμα: O άνθρωπος που έκανε τέχνη με τα λεφτά (και όχι το αντίθετο)