Συνέντευξη – Σύλλας Τζουμέρκας: «Ο μέσος όρος δεν είναι δραματουργικά χυμώδης»

“Οι άνθρωποι είναι πιο ελεύθεροι από την τάξη τους”.

Η «Έκρηξη» είναι η ιστορία μιας γυναίκας, η οποία ξεκινά τη ζωή της με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Σταδιακά περνά σε ένα λήθαργο –αυτόν που αποκαλούμε της νεότητας–, διαλέγοντας πράγματα που αργότερα τα βρίσκει μπροστά της με άγριο τρόπο. Έπειτα από 10 χρόνια «ξυπνά» και δεν μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό της. Και τότε αποφασίζει να κάνει κάτι γι’ αυτό.

Αν κάτι με συγκινεί στο χαρακτήρα της είναι ότι βλέπει τα πράγματα απογυμνωμένα, χωρίς να μένει εκεί: περνά στη δράση. Αλλάζει η ίδια όταν τα πράγματα αρχίζουν να πιέζουν πάρα πολύ, τόσο μέσα στην οικογένειά της όσο και μέσα στη σύγχρονη κοινωνική συνθήκη, της οικονομικής πίεσης της μικροαστικής τάξης «μέχρι να τρέξει αίμα». Εκεί καταλαβαίνει ότι το πράγμα δεν πάει άλλο. Η γνώμη μου, βέβαια, είναι πως και τίποτε απ’ όλα αυτά να μη συνέβαιναν, κάποια στιγμή θα οδηγούνταν στην έκρηξη, στη σύγκρουση με τον εαυτό της και με ανθρώπους που αγαπά. Νομίζω ότι η ταινία αυτή καταγράφει την πορεία μιας γυναίκας προς την αναζήτηση του αυτοσεβασμού της.

“Νομίζω ότι η ταινία αυτή καταγράφει την πορεία μιας γυναίκας προς την αναζήτηση του αυτοσεβασμού της”.

Η «Έκρηξη» δεν είναι μια ταινία για την οικογένεια. Πολλές φορές όταν ακούω να χρησιμοποιείται η λέξη «οικογένεια», τη φαντάζομαι με «ο» κεφαλαίο. Προσωπικά, δεν μου αρέσει. Μπορώ, ωστόσο, να μιλήσω για την οικογένεια με «ο» πεζό. Δηλαδή για τους δεσμούς των συγκεκριμένων ανθρώπων. Έτσι, αποτυπώνεται γειωμένο και άρα αληθινό.

Δεν ασχολούμαι με το μέσο όρο, γιατί δεν μου φαίνεται δραματουργικά πλούσιος και χυμώδης. Παρακολουθώ το ζευγάρι των γονέων (Γιώργος Μπινιάρης – Θέμις Μπαζάκα), των οποίων η μητέρα είναι ανάπηρη, και τα δύο κορίτσια τους που το ένα είναι πιο τρελό από το άλλο (Αγγελική Παπούλια – Μαρία Φιλίνη). Αυτοί οι άνθρωποι κατασκευάζουν τον προσωπικό τους παράδεισο και την προσωπική τους κόλαση. Όπως κάνουμε όλοι μας στις οικογένειές μας.

“Η βία είναι μέσα μας. Είναι στον καθένα από μας. Και δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό”.

Όλοι χαρακτήρες της οικογένειας της ταινίας έχουν ροπή προς το μικρό κακό. Μου φαίνεται πολύ αληθινό αυτό για τους περισσότερους από εμάς. Μου αρέσει πιο πολύ όταν μιλάω για την προστασία, την αγάπη, την ελπίδα, το φθόνο, το μίσος, τη ζήλια ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Αυτά είναι πράγματα που μου φαίνονται απτά.

Ανάμεσα στα μέλη της υφέρπει η βία, η οποία όταν ξεσπά, γίνεται η έκρηξη. Βία υπάρχει σε πολλές οικογένειες, σε όλους τους ανθρώπους, σε όποιο γεωγραφικό μήκος και πλάτος και να ζουν. Ας πούμε, το 50% των γυναικών στη Δανία δηλώνουν ότι έχουν υποστεί κακοποίηση στο σπίτι τους.

Το βλέπω κι όταν η ταινία προβάλλεται στο εξωτερικό. Δεν είναι ένα ελληνικό φαινόμενο. Ελληνικό φαινόμενο είναι οι αντιδράσεις των χαρακτήρων, όταν εκφράζουν γρήγορα αυτά που νιώθουν ή χτυπιούνται μεταξύ τους. Στον τρόπο που εκδηλώνονται οι δράσεις υπάρχει η ελληνικότητα. Αλλά η βία είναι μέσα μας. Είναι στον καθένα από μας. Και δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό.

Η βία είναι ανθρώπινο χαρακτηριστικό, είναι μέρος της υπόστασής μας. Κάποιοι τη συνδέουν με το αίσθημα ιδιοκτησίας. Αυτό, φυσικά, μου φαίνεται πολύ αληθινό, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ άνθρωπο δίχως αίσθημα ιδιοκτησίας. Δεν έχω συναντήσει ποτέ γονείς ή αδέλφια ή εραστές χωρίς να εκδηλώνουν το αίσθημα ιδιοκτησίας. Δεν εννοώ ότι «έτσι είναι» και από εκεί και πέρα πρέπει να χορεύουμε τσάμικο στο ρυθμό αυτό. Αλλά το μόνο βέβαιο είναι ότι θα πρέπει να αναμετρηθούμε με αυτό.

“Επιθυμούσαμε οι ερωτικές σκηνές να μην παραπέμπουν στη βία, να μη λένε κάτι άλλο, θέλαμε να είναι χαρούμενες”.

Η «Έκρηξη» είναι γραμμένη με τέτοιον τρόπο ώστε οι γυναίκες να κάνουν τις μεγάλες πράξεις. Οι άντρες έχουν εντελώς διαφορετικό ρόλο. Για μένα έχει δύναμη να μιλάς για τις γυναίκες σήμερα. Κι αυτό γιατί θεωρούμε ότι πολλά πράγματα έχουν κατακτηθεί, ενώ στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει αυτό.

Ζούμε σε μια επίφαση καταστάσεων. Επειδή αγαπώ πολύ τη συγγραφέα Ντόρις Λέσινγκ, στο έργο της υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι γνώσης στην εμπειρία του φύλου, το οποίο δυστυχώς δεν έχει αποτυπωθεί αρκετά. Και για μένα έχει μεγάλη σημασία να καταγραφεί όσο το περισσότερο δυνατόν.

Θεωρητικά θα μπορούσε κι άλλη ηθοποιός, εκτός από την Αγγελική Παπούλια, να υποδυθεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Το ζήτημα είναι ότι με την Αγγελική είπαμε από την πρώτη στιγμή πως θέλουμε να κάνουμε μαζί αυτή την ταινία. Είχαμε δουλέψει μαζί, εγώ ως ηθοποιός και η Αγγελική ως σκηνοθέτιδα με τους blitz στο «Cinemascope». Στην «Έκρηξη» έφερε όλη τη φαντασία, την ιδιοφυΐα, το κέφι και τη σωματικότητά της.

Στην «Έκρηξη», η Αγγελική Παπούλια έφερε όλη τη φαντασία, την ιδιοφυΐα, το κέφι και τη σωματικότητά της.

Σε ό,τι αφορά την κινηματογράφηση των ερωτικών σκηνών, πάντα είναι δύσκολη. Ειδικά αν θέλεις να τις κάνεις δραματουργικά σημαντικές, δηλαδή να περιγράφουν στην ουσία όλη την ιστορία ενός ζευγαριού. Στην «Έκρηξη» πολλά από τα στοιχεία των χαρακτήρων περνούν μέσα από τις ερωτικές σκηνές. Εξάλλου, το περιεχόμενο της ταινίας έχει να κάνει και με τη σεξουαλικότητα αυτής της γυναίκας όπως και του άντρα της.

Θέλαμε να δημιουργήσουμε μια ελευθερία, ένα φως γύρω από αυτό. Επιθυμούσαμε οι ερωτικές σκηνές να μην παραπέμπουν στη βία, να μη λένε κάτι άλλο, θέλαμε να είναι χαρούμενες. Όπως καταλαβαίνετε, αυτό είναι δύσκολο να το πετύχεις, γιατί στη διάρκεια των γυρισμάτων υπάρχει η συστολή, η ντροπή, αισθήματα που είναι πολύτιμα εργαλεία.

“Το πέρασμα του χρόνου και η απόσταση είναι που δημιουργούν τις συνθήκες της φθοράς”.

Με τον Βασίλη (Δογάνη) και την Αγγελική ένα χρόνο δουλεύαμε τους ρόλους και παράλληλα τις ερωτικές σκηνές, ώστε να είναι κατάλληλα χορογραφημένες και ζωντανές και να καταφέρνουν να επικοινωνούν τα δραματουργικά στοιχεία που απαιτούσε η πλοκή.

Με εξαίρεση την πρώτη ερωτική σκηνή –η οποία είναι ο ορισμός της χαράς της σαρκικής επαφής–, οι επόμενες ερωτικές συνευρέσεις του ζευγαριού μοιάζουν περισσότερο με σύγκρουση στο ερωτικό πεδίο. Είναι φυσικό να συμβαίνει αυτό, επειδή καθώς εξελίσσονται ως άνθρωποι, εξελίσσεται και παίρνει άλλες μορφές η ερωτική τους συνεύρεση.

Από ένα σημείο και μετά, προϊούσης της φθοράς, έρχεται και η σύγκρουση. Το πέρασμα του χρόνου και η απόσταση είναι που δημιουργούν τις συνθήκες της φθοράς. Σωματικά είναι φυσικό αυτό που παθαίνουν οι δυο τους. Στο σώμα της, η ηρωίδα έχει καταγραμμένη τη μνήμη του σώματος του άντρα της. Γι’ αυτό στο τέλος, αφού απεκδύεται μια σειρά από πράγματα, «ξεφορτώνεται» και το ερωτικό με το σύντροφό της.

Στο σώμα της, η ηρωίδα έχει καταγραμμένη τη μνήμη του σώματος του άντρα της. Είναι δύσκολο να την “ξεφορτωθεί”.

Στη σκηνή του τούνελ, η Αγγελική δυσκολεύεται αυτό να το βγάλει από πάνω της: τη μνήμη της χαράς της ερωτικής τους επαφής. Δεν νομίζω ότι η συναίσθηση των κινήτρων της έχει να κάνει με την τάξη που ανήκει καθένας.

Εξάλλου, οι άνθρωποι είναι πιο ελεύθεροι από την τάξη τους. Και μην ξεχνάς ότι, εκείνοι που ζουν με άνεση τη ζωή τους, αρκετές φορές αδυνατούν να αντιληφθούν την έλλειψη διαφυγής. Όσο πιο πλούσιος είσαι τόσο πιο εύκολο είναι να έχεις προοπτικές εκτόνωσης.

Διαβάστε ακόμα: Βρέθηκε και θα προβληθεί το 2015 η χαμένη ταινία του Όρσον Ουέλς.

TAGS :
A Blast cinema Έκρηξη κινηματογράφος Παπούλια σινεμά σκηνοθέτης Σύλλας ταινία Τζουμέρκας

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook