JamesEllroy

«Ο James Ellroy, αυτός ο υποχόνδριος, ο γέρο-παράξενος, ο εκκεντρικός που έκλεισε τους λογαριασμούς του νουάρ με την πραγματικότητα, και τους άνοιξε με το υπερπέραν, με την αιωνιότητα».

Σημειώσεις από τον υπόκοσμο

Τα έχουμε μπερδέψει τα πράγματα. Αυτή η λέξη ταιριάζει στην εποχή μας: Μπέρδεμα, μπλέξιμο –και πλέξιμο γιατί, άμα είσαι τόσο μπερδεμένος, νομίζεις ότι γράφεις, και ότι διαβάζεις και, στην πραγματικότητα, πλέκεις, άνοστα, και ούτε καν επιτυχημένα, όπως οι γιαγιάδες μας.

Οι γιαγιάδες μας θα είχαν κάτι σπουδαίο να πουν γι’ αυτό το μπλέξιμο, μα πώς να μιλήσουν; Αυτό τον καιρό, όλοι αισθάνονται καταρτισμένοι. Έτσι, αντί γι’ άλλη κατάρτιση, ας δεθούμε στο κατάρτι, ας ξεβουλώσουμε μάτια κι αυτιά, κι ας γυρίσουμε στους Δασκάλους, σ’ αυτούς που ήξεραν, και ξέρουν, και μας ξεμπερδεύουν, και φτιάχνουν κάτι αριστουργήματα με κότσια, και άλλα που δεν κάνει να τα αναφέρω, ανάμεσα στα οποία η ψυχή, η καρδιά, και το πάθος.

Ευτυχώς που υπήρξαν, και υπάρχουν, οι υπαρξιακοί ντετέκτιβ με τα μαύρα πνευμόνια, τα φουκαριάρικα συκώτια, και μιαν αίσθηση του παράλογου διαβρωτική, και ανοξείδωτη.

Αν υπήρχαν αρκετοί σαν κι αυτόν, ο κόσμος θα ήταν ένα μέρος όπου θα ζούσες με ασφάλεια, χωρίς ταυτόχρονα να είναι υπερβολικά βαρετός για να αξίζει να ζεις σ’ αυτόν. Ο Raymond Chandler, στο δοκίμιό του, στον ηρωικό τόμο απ’ το Λυχνάρι, με οχτώ ακόμα διηγήματα κλασικά, διαμαντάκια.

Κι ύστερα ο Τρελός Σκύλος του Λ. Α., ο James Ellroy, αυτός ο υποχόνδριος, ο γέρο-παράξενος, ο κολλημένος με την πάρτη του, και με τη δολοφονημένη μάνα του, ο εκκεντρικός που έκλεισε τους λογαριασμούς του νουάρ με την πραγματικότητα, και τους άνοιξε με το υπερπέραν, με την αιωνιότητα.

Τι έλεγε σ’ εκείνη τη συνέντευξη; Αν ο αναγνώστης θεωρήσει ότι υπάρχει κάποιο λάθος στα βιβλία μου, ας τα διαβάσει ξανά, γιατί θα φταίει αυτός. Εγώ δεν κάνω ποτέ λάθος.

Και δεν κάνει, το παλιόσκυλο, δεν λαθεύει ποτέ, σ’ αυτή την αγριεμένη κούρσα απ’ το βόρβορο ως τ’ άστρα, στο Μεγάλο Μαύρο Αμερικανικό Μυθιστόρημα που το μοιράζει σε όλους ανατριχιαστικά απλά, την ώρα που οι άλλοι αγκομαχούν και φτάνουν δεύτεροι, και ούτε καν ιδρωμένοι.

Η κριτική, στο μεγαλύτερο μέρος της, ασχολείται με τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του συγγραφέα του εικοστού αιώνα, κι εγώ κάνω κάμποσες προσπάθειες να αναγνωρίσω τον εαυτό μου εκεί μέσα. Μήπως είμαι εκείνος στην τέταρτη σειρά, ο τρίτος από αριστερά, που μοιάζει σαν να έχει μια μουντζούρα στη μύτη;

9789603258384Donald Westlake, σε μιαν αφήγηση που οι ορθοδοξολογούντες δεν θα την παραδέχονταν για νουάρ, μα ποιος νοιάζεται, εδώ είναι σάρκα και αίμα και πνεύμα, ο γραφιάς που συνθέτει τσόντες, η Σεχραζάντ που, στο τέλος, σιχτιρίζει το σουλτάνο (αντιός, παλιογαμιόλη) και βαφτίζεται ελεύθερη.

Να τους διαβάζουμε συχνά, και να τους μελετάμε συχνότερα, για να θυμόμαστε πάντα ότι: Το ψεύτικο είναι εύκολο∙ η βαρβαρότητα δεν είναι δύναμη, η επιπολαιότητα δεν είναι ευστροφία, το ακραίο γράψιμο είναι εξίσου βαρετό με το επίπεδο γράψιμο – Chandler.

Ω, ναι.

Chandler, Η Απλή Τέχνη του Φόνου, μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, Λυχνάρι / James Ellroy, The Underworld U.S.A. Trilogy [ελληνικά από εκδ. Άγρα] / Donald Westlake, Αντιός, Σεχραζάντ, μτφρ. Σταύρος Παπασταύρου, Άγρα.

    ΚΜ

* * *

Το διαπασών που σκοτώνει!

Εγώ, από την άλλη, είμαι πολύ ζωντανός και με σκοτώνουν σταθερά και ανελέητα. Και είναι κρίμα, γιατί έχω ακόμα πολλά να δώσω. Πίστεψέ με, η μουσική πλησιάζει το ακατάληπτο, και εγώ, ο Ρόμπερτ Σούμαν, το έχω δει, το έχω ακούσει, μέχρι που το έχω αγγίξει κιόλας με τον τρόπο μου!

Απόσπασμα από το μυθιστόρημα Φονικές Νότες του Καναδού Μόρλεϊ Τόργκοφ [Morley Torgov]. Την πολύ καλή μετάφραση υπογράφει ο Αλέξης Καλοφωλιάς, μουσικός και ο ίδιος – θυμίζω: μουσηγέτης των θρυλικών Last Drive και ψυχή των δυναμικών Earthbound. Οι Φονικές Νότες κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και στο πλαίσιο της κιτρινόμαυρης αστυνομικής σειράς που είχε τους φανατικούς της –και τώρα τους έχει, αλλά έγινε γκρι-ασημί με κόκκινα bold, και λοιπά.

Ένα ματοβαμμένο βιβλίο, με στοιχεία θρίλερ, με ένα φονικό, με πολλή αγωνία, και κάμποσες σκοτεινές φυσιογνωμίες; Και έχει να κάνει με την κλασική μουσική που τόσο αγαπάμε. Διότι ο επιθεωρητής Χέρμαν Πράις, που μπλέκει με τα διάφορα μυστήρια και με ένα έγκλημα, είναι λάτρης της μουσικής, η ωραία ερωμένη του, ονόματι Έλενα Μπέκερ, είναι επαγγελματίας τσελίστρια, και ο ίδιος, καίτοι μεσόκοπος για τα δεδομένα εκείνης της εποχής, παίρνει μαθήματα πιάνου! Ποιας εποχής; Της εποχής του Ρόμπερτ Σούμαν, του Φραντς Λιστ, και του Γιοχάννες Μπραμς! Και οι τρεις αυτοί σπουδαίοι μουσουργοί πρωταγωνιστούν στις Φονικές Νότες! Όπως επίσης και η Κλάρα Σούμαν, η περιλάλητη σύζυγος του Ρόμπερτ Σούμαν.

Ο Σούμαν καλεί τον Πράις να εξιχνιάσει το εξής μυστήριο: ποιος και γιατί ποαράγει ηθελημένα έναν ήχο, συγκεκριμένα τον ήχο της νότας λα «πάνω από το μεσαίο ντο… λες και προέρχεται από κάποιο καταραμένο διαπασών… ή, μερικές φορές, από κάποιο όμποε», έναν ήχο που είναι αδιάκοπος και οδηγεί στη διασάλευση το μυαλό του μαέστρου.

0001360_195Ο Πράις, αναλαμβάνοντας την έρευνα, θα έρθει σε στενή επαφή με το σύμπαν της μουσικής, όπως αυτό συνοψίζεται μικρογραφικά στην πόλη Ντίσελντορφ στα 1854, και θα γνωρίσει από κοντά τις αντιζηλίες, τις διαμάχες, τις ίντριγκες που ταλανίζουν αυτό το σύμπαν. Ο συγγραφέας Μόρλεϊ Τόργκοφ δημιουργεί τις προϋποθέσεις που του επιτρέπουν με όχημα ένα συναρπαστικό αστυνομικό μυθιστόρημα να μας κεράσει πολλά βιογραφικά στοιχεία για τον Ρόμπερτ Σούμαν, να φιλοτεχνήσει λίαν ενδιαφέροντα πορτρέτα του Γιοχάννες Μπραμς, του Φραντς Λιστ, και της Κλάρας Σούμαν, να μας προσφέρει πολλές πληροφορίες για τον κόσμο της μουσικής στα μισά του 19ου αιώνα, και, φυσικά, να προβεί στα δικά του σχόλια για τη σημασία της δημιουργικής διαδικασίας.

Ας μην αποκαλύψω περισσότερα. Εξάλλου για αστυνομικό μυθιστόρημα πρόκειται, γεμάτο μυστήριο και εντάσεις που απλώνονται θελκτικά στις 329 σελίδες του. Ας σας κεράσω με τη σειρά μου μια παράγραφο, καλώντας σας να απολαύσετε όλο το βιβλίο υπό τους ήχους της κλασικής μουσικής που τόσο αγαπάμε όλοι μας: «Εκείνο που με κατέτρωγε εκείνη τη στιγμή ήταν η ειρωνεία της κατάστασης. Περιπλανιόμουν ασυγκράτητα από τους ασφαλείς στενούς διαδρόμους της παρατήρησης, στις σκοτεινές αχαρτογράφητες περιοχές της ενδοσκόπησης, αναζητώντας τις αιτίες που θα δικαιολογούσαν όχι μόνο αυτό που είχα κάνει, αλλά αυτό που ετοιμαζόμουν να κάνω».

Μόρλεϊ Τόργκοφ, Φονικές Νότες, μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, Μεταίχμιο

ΓΙΜ

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top