«Τον άκουσα πρώτη φορά δώδεκα ετών από μια πολυαγαπημένη μου φωνή –ακόμη κουβαλάω μέσα μου τη χροιά της–, που εδώ και χρόνια έχει σιγήσει πια». (Φωτογραφία: Νίκος Καρδαράς).
Δεν το διάβασα, αλλά πρώτη φορά το… άκουσα – και μου άλλαξε τη ζωή. Το άκουσα δώδεκα ετών, μαθητής της έκτης δημοτικού, από μια πολυαγαπημένη μου φωνή –ακόμη κουβαλάω μέσα μου τη χροιά της–, που εδώ και χρόνια έχει σιγήσει πια. Ήταν ένα μικρό κείμενο, ο θεατρικός μονόλογος «Την έχασα» του Ζαν Κοκτώ, που η μαγεία του ήταν οι σιωπές του ανάμεσα στις λέξεις και τα συναισθήματα της περιγραφής του αφηγητή για το πώς συνάντησε και έχασε τη γυναίκα των ονείρων του σε ένα πολύβουο πανηγύρι. Με είχε συναρπάσει αυτός ο μαγικός τόπος που λέγεται «γράφω κι αφήνω τον αναγνώστη να νιώσει».
Αυτό το μικρό κείμενο ήταν η αφορμή ν’ αρχίσω να γράφω κι εγώ έτσι. Με μια άτυπη συνωμοσία συναισθήματος που ζητούσα από τους συμμαθητές μου, τους καθηγητές μου –αγνοώντας τη βαθμολογία τους, μιας και μόνο με έκθεση ιδεών δεν έμοιαζαν τα γραφτά μου–, τους γονείς μου, την αγαπημένη μου θεατρόφιλη γιαγιά, που ήταν η μόνη που καταλάβαινε αυτό τον ολόδικό μου ιδιότυπο υπερρεαλισμό, και αργότερα, στην εφηβεία, από τους φίλους μου.
Αριστερά: «Αυτό το μικρό κείμενο ήταν η αφορμή ν’ αρχίσω να γράφω κι εγώ έτσι». (Ζαν Κοκτώ: «Τρεις θεατρικοί μονόλογοι: Ο ψεύτης, Την έχασα, Το φάντασμα της Μασσαλίας». Μετάφραση: Γιάννης Θηβαίος. Εκδόσεις Μπιλιέτο, 2020.) Δεξιά: Η τελευταία ποιητική συλλογή του Τέλλου Φίλη «Το έσχατο έρμα» κυκλοφόρησε το 2018 από τις Εκδόσεις Πόλις.
Η ίδια εκείνη μαγεία εξακολουθεί να με συναρπάζει και να με συγκινεί βαθιά ως σήμερα. Ο ήχος των λέξεων ανάμεσα στην πλοκή ή στην επεξήγηση σ’ ένα βιβλίο, που με τα χρόνια επεκτάθηκε και στο πώς αφήνομαι να «νιώθω» τη μουσική και τον κινηματογράφο: από την Περλ Μπακ και την Μάρω Δούκα, τον συναρπαστικό ανάμεσα στις σιωπές των λέξεών του Μαξ Πόρτερ και τον αβίαστο μακροπερίοδο χείμαρρο του Λάσλο Κρασναχορκάι ως τα πλήκτρα της Ελένης Καραΐνδρου και τον κινηματογράφο του Αντρέι Ταρκόφσκι ή του Πάβελ Παβλικόφσκι. Αποφεύγω, όπως βλέπετε, να γράψω για «Ποιητές», γιατί όλα για μένα έχουν μια κοινή ποιητική συνισταμένη. Η Ποίηση είναι ακριβώς αυτό το αχαρτογράφητο συναίσθημα, η σιωπή ανάμεσα στις λέξεις, ο ήχος και το πλάνο-εικόνα, το ανεπαίσθητο περιθώριο, η συνωμοτική αναπνοή ανάμεσα σε αυτό που γράφει ο δημιουργός και αυτό που αισθάνεται ο αναγνώστης.
Αυτός είναι ο λόγος που γράφω, σαν λύτρωση, σαν σινιάλο, σαν ένα «παρών» που ψιθυρίζω σε μια αίθουσα που δεν έχει πια απουσιολόγους, αλλά είναι ο δικός μου «τόπος» να σωθώ – και, είθε, να μπορώ να λειτουργώ κι εγώ ιαματικά, σαν βάλσαμο των λέξεων, μέσα σε έναν κόσμο που κραυγάζει.
// Ο Τέλλος Φίλης είναι Πρόεδρος της Μακεδονικής Εταιρείας Τεχνών και Πολιτισμού και υπεύθυνος της «Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης», που υπάγεται στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Είναι, επίσης, ενεργό μέλος της «Γειτονιάς της Αλεξάνδρου Σβώλου» και ιδρυτικό μέλος της ποιητικής δράσης «Η Ποίηση Γυμνή».
Ακούστε τον Τέλλο Φίλη να διαβάζει το «Την έχασα» του Ζαν Κοκτώ.
Διαβάστε ακόμα: O Μάρουλλος Ταρχανιώτης και η οδύνη του έρωτα.
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
