To μυθιστόρημα του Ράγκναρ Γιόνασον «Το σκοτάδι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

O Ράγκναρ Γιόνασον δεν προέκυψε ξαφνικά. Είχε τραβήξει ήδη την προσοχή των κριτικών και των αναγνωστών για τη σύγχρονη κλασική σειρά Dark Iceland. Oμως, φαίνεται πως δεν επαναπαύθηκε σ΄αυτό. Το νέο του βιβλίο «Το σκοτάδι», το πρώτο που κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις εκδόσεις Καστανιώτη (μετάφραση από τα ισλανδικά: Βίκυ Αλυσσανδράκη) δείχνει να πηγαίνει την έννοια του τρόμου ακόμη πιο βαθιά.

Δεν είναι τυχαίο ότι το μυθιστόρημα έχει διανύσει μεγάλη απόσταση στις πωλήσεις (πάνω από ένα ενάμισι εκατομμύριο αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, ενώ σε Γαλλία και Γερμανία και τα τρία βιβλία της σειράς βρίσκονται στις λίστες των ευπώλητων). Το «Σκοτάδι» φιγουράρει στη λίστα των Times με τα 100 crime novels μυθιστορήματα, ενώ σύντομα θα μεταφερθεί και στην μικρή οθόνη. Και να σκεφτεί κανείς πως το συγκεκριμένο είναι μόλις το πρώτο μέρος της τριλογίας με πρωταγωνίστρια την Χούλντα Χερμανσντότιρ. 

Αν υπάρχει ένα χαρακτηριστικό στον τρόπο γραφής του Γιόνασον αυτός είναι ότι προκαλεί εθισμό στον αναγνώστη.

Οσοι είχαν διαβάσει τη σειρά Dark Iceland θα βρουν πολλές αναφορές κι εδώ στην έννοια της σκοτεινιάς. Ο Γιόνασον καταφέρει να σε μεταφέρει στους δρόμους του Ρέικιαβικ, στους ερημότοπους της Ισλανδίας ακολουθώντας κατά πόδας την ντετέκτιβ Χούλα Χερμανσντότιρ, η οποία, καίτοι βρίσκεται στα πρόθυρα της συνταξιοδότησης, αποδεικνύεται εξόχως ικανή και μπαρουτοκαπνισμένη.  

Αν υπάρχει ένα χαρακτηριστικό στον τρόπο γραφής του Γιόνασον αυτό είναι ότι προκαλεί εθισμό στον αναγνώστη. Καταφέρνει να ισορροπήσει με θαυμαστό τρόπο ανάμεσα στις αναγκαίες παύσεις και τις επιβεβλημένες εντάσεις στην πλοκή.

Η πλοκή εν ολίγοις είναι η εξής: το πτώμα μιας νεαρής Ρωσίδας εντοπίζεται σε μια ερημική γωνιά της Ισλανδίας. Η αστυνομία, έπειτα από επιπόλαιη έρευνα, καταλήγει στο συμπέρασμα πως πρόκειται για αυτοκτονία και κλείνει αθόρυβα την υπόθεση. Έναν χρόνο αργότερα, η εξηντατετράχρονη επιθεωρήτρια Χούλντα Χερμανσντότιρ εξαναγκάζεται σε πρόωρη συνταξιοδότηση.

Έχει όμως δυο βδομάδες καιρό για να επιλέξει ποια παλιά ιστορία θα ανακινήσει. Και δεν δυσκολεύεται να αποφασίσει. Γρήγορα θυμάται εκείνη τη μετανάστρια που είδε τις ελπίδες της για μια καινούργια αρχή να ξεβράζονται στις ακτές αυτής της άγνωστης χώρας. Η Χούλντα, πεπεισμένη ότι η γυναίκα δολοφονήθηκε, ανοίγει ξανά την ξεχασμένη υπόθεση. Ωστόσο, κανένας δεν της λέει όλη την αλήθεια.

Ο Γιόχανσον συνθέτει μια σκοτεινή και ατμοσφαιρική παρτιτούρα με φόντο τα παγωμένα και άγρια τοπία του απώτατου Βορρά.

Ακόμα και οι συνάδελφοι της επιθεωρήτριας μοιάζουν αποφασισμένοι να σαμποτάρουν τις προσπάθειές της. Καθώς ο χρόνος μετράει αντίστροφα, φαντάσματα του παρελθόντος έρχονται να τη στοιχειώσουν και να την οδηγήσουν σε μοιραία λάθη. Όμως η Χούλντα, η φοβερή ηρωίδα του Ράγκναρ Γιόνασον, θα επιχειρήσει να βρει τον δολοφόνο ακόμα και με κίνδυνο της ζωής της.

Αν η πρωτοτυπία στην ανάπτυξη της πλοκής σε ένα κλασικό crime-fiction θα είχε όνομα στις μέρες μας, αυτό θα ήταν «Το σκοτάδι». Ο Γιόνασον συνθέτει μια σκοτεινή και ατμοσφαιρική παρτιτούρα με φόντο τα παγωμένα και άγρια τοπία του απώτατου Βορρά.

Θα ανακαλύψει η Χούλντα τον δολοφόνο και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την ίδια της τη ζωή; Μην περιμένετε κάποιο spoiler. Αυτό που μπορούμε να σας πούμε με βεβαιότητα είναι ότι το μυθιστόρημα «δουλεύει» σε πολλά επίπεδα. Πάνω από όλα έχει έναν εδραίο χαρακτήρα, την Χούλντα. Σπάνια οι συγγραφείς της crime λογοτεχνίας επιλέγουν γυναικείους χαρακτήρες ως πρωταγωνιστές. Συνήθως οι επιθεωρητές είναι άντρες που κουβαλούν κι αυτοί ένα μυστήριο ή κάποιο τραύμα.

Από ένα σημείο και μετά, το τοπίο σε ρουφάει λες και έχεις βρεθεί σε κάποια τούνδρα και από στιγμή σε στιγμή ενδέχεται να σου συμβεί κάτι κακό.

Ο Γιόνασον σπάει τα στεγανά φέρνοντας στο προσκήνιο μια γυναίκα και μάλιστα όχι στην πρώτη ακμή της, αλλά έχοντας ολοκληρώσει μια ευδόκιμη παρουσία στο Σώμα. Αναγκάζεται να πάρει σύνταξη, κάτι που της προκαλεί θυμό. Αυτή η αντίδραση θα είναι κομβικής σημασίας για την ανέλιξη της ιστορίας. Η Χούλντα κάτι θέλει να αποδείξει, δεν πρόκειται να παραιτηθεί αμαχητί. Ο Γιόνασον χειρίζεται με άριστο τρόπο αυτό το ευαίσθητο θέμα (η παρουσία μιας γυναίκας στο Σώμα) και την πριμοδοτεί με αρκετή ευστροφία και δύναμη για να λύσει ένα χρόνιο μυστήριο που καλύπτει τον θάνατο της νεαρής Ρωσίδας.

Πέρα από τη συναρπαστική πρωταγωνίστρια της ιστορίας, υπάρχει ο εμφανής «χαρακτήρας» της Ισλανδίας. Όλη η δράση χορογραφείται σε τούτο το παγωμένο, σκοτεινό και άκρως ατμοσφαιρικό περιβάλλον, το οποίο ο Γιόνασον μας το περιγράφει με θαυμαστή ενάργεια. Από ένα σημείο και μετά, το τοπίο σε ρουφάει λες και έχεις βρεθεί σε κάποια τούνδρα και από στιγμή σε στιγμή ενδέχεται να σου συμβεί κάτι κακό. Από την άλλη, δεν λείπει το αστικό Ρέικιαβικ από την ιστορία έτσι ώστε να δομηθεί ακόμη καλύτερα η χωρική αντίστιξη.

Ο Γιόνασον γράφει το είδος του καθηλωτικού αστυνομικού με ανατροπές που σου κόβουν την ανάσα ενώ οι κριτικοί σε όλο τον κόσμο αποθεώνουν το απρόσμενο φινάλε του βιβλίου «To σκοτάδι» χαρακτηρίζοντας τη Χούλντα μια από τις πιο καλογραμμένες ηρωίδες του σύγχρονου νουάρ. Ή όπως έγραψε η Joan Smith στους Sunday Times, μία από τις σημαντικότερες τραγικές ηρωίδες του είδους. Για το πολυσυζητημένο τέλος του βιβλίου ο Michael Carlson μάς προειδοποιεί στο Times Literary Supplement ότι πρόκειται για ένα «… φινάλε τόσο απρόβλεπτο που φαίνεται να παραβιάζει τις βασικές συμβάσεις του είδους» ενώ η Laura Wilson στον Guardian το χαρακτηρίζει πραγματικά σοκαριστικό.

 

Διαβάστε ακόμα: Τα 10+1 καλύτερα βιβλία ξένης λογοτεχνίας. Τι θα διαβάσουμε στις γιορτές.

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top