Ήταν ο Έλι Κοέν ο αντίστοιχος James Bond του Ισραήλ; (Netflix)

Tο να λέγεσαι Κοέν στο Ισραήλ δεν σου προσφέρει καμία ιδιαιτερότητα. Είναι κάτι σαν τον ελληνικό Παπαδόπουλος. Το να λέγεσαι όμως, Ελιάχου Μπεν-Σαούλ Κοέν, είναι εντελώς άλλο πράγμα. Ο συγκεκριμένος, γνωστός κυρίως ως Ελι Κοέν, θεωρείται ένας από τους σύγχρονους εθνικούς ήρωες της χώρας.

Στη σύντομη διάρκεια της ζωής του (εκτελέστηκ στις 18 Μαΐου 1965 σε ηλικία 41 ετών) κατάφερε να γίνει ένας ονομαστός πράκτορας, κάτι σαν τον 007 του Ισραήλ και της περιβόητης Μοσάντ. Η «δουλειά» του την περίοδο 61-65 στη Συρία θεωρείται η επιτομή της επιτυχημένης αποστολής ενός πράκτορα σε ξένο έδαφος. Οι σχέσεις που ανέπτυξε με τη συριακή πολιτική και στρατιωτική ιεραρχία ήταν κάτι παραπάνω από στενές. Να σκεφτεί κανείς πως προαλειφόταν ακόμη και για υπουργός της χώρας.

Ντυμένος με άψογα κοστούμια και με τριμαρισμένο μουστάκι και ζεστό χαμόγελο, ο Κοέν είχε λευκή επιταγή από την Μοσάντ για να ξοδεύει και να γοητεύει τον περίγυρό του, σαν άλλος Τζέημς Μποντ.

Φυσικά, όπως συμβαίνει συχνά σε αποστολές άκρως επικίνδυνες, το τέλος του ήταν βίαιο. Όταν αποκαλύφθηκε η δράση του από τις μυστικές υπηρεσίες της Συρίας, καταδικάστηκε σε δημόσιο απαγχονισμό το 1965. Κάπως έτσι τελείωσε άδοξα η ζωή του και η κατασκοπευτική του δράση, η οποία, ωστόσο, λειτούργησε επ’ ωφελεία του Ισραήλ, καθώς εισδύοντας στις γραμμές της Συρίας μετέφερε άκρως σημαντικές πληροφορίες για τον εξοπλισμό και τις στρατιωτικές βάσεις της χώρας.

Πριν επιλεγεί για τη θέση, ο Έλι Κοέν ήταν ένας άγνωστος Αιγυπτιώτης εβραίος. Είχε μεν στρατολογηθεί ως αναλυτής στην αντικατασκοπεία, ωστόσο η Μοσάντ, η μυστική υπηρεσία του Ισραήλ, τον είχε αρχικά απορρίψει. Επειδή όμως είχε το προνόμιο να γνωρίζει αραβικά, γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά και εβραϊκά, και το σημαντικότερο, διαλέκτους της Αιγύπτου και της Συρίας, δεν θα αργούσε να εντοπιστεί από τους κατάλληλους ανθρώπους.

Για τις ανάγκες της επιχείρησης στη Συρία, ο Κοέν μετονομάστηκε σε Καμάλ Αμίν Θααμπέτ − ο Σύρος γιος ενός δήθεν πάμπλουτου επιχειρηματία που ζούσε στην εξωτική Αργεντινή. Μάλιστα, το 1961 ο κατάσκοπος μετανάστευσε στο Μπουένος Άιρες, όπου και έμαθε ισπανικά. Ντυμένος με άψογα κοστούμια και με τριμαρισμένο μουστάκι και ζεστό χαμόγελο, είχε λευκή επιταγή από την Μοσάντ για να ξοδεύει και να γοητεύει τον περίγυρό του, σαν άλλος Τζέημς Μποντ.

Στην Αργεντινή είχε δημιουργηθεί τότε μια πολύ ισχυρή αραβική κοινότητα, καθώς εκεί ζούσαν χιλιάδες Σύριοι. Ανάμεσα στους θαμώνες των πάρτι που διοργάνωνε ο Κοέν ήταν και ο Αμίν αλ-Χαφέζ, ένας ανώτατος στρατιωτικός αξιωματούχος της Συρίας, ο οποίος, δύο χρόνια μετά, το 1963, θα ηγείτο του πραξικοπήματος του κόμματος Μπάαθ στη χώρα, το οποίο θα εγκαθίδρυε ένα νέο καθεστώς. O τωρινός δικτάτορας της Συρίας, Μπασάρ Αλ Άσαντ ανήκει στην ίδια παναραβική σοσιαλιστική παράταξη από την οποία ξεπήδησε και ο Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ.

Ο κατάσκοπος, ο οποίος είχε αποκτήσει πολύ καλή σχέση πια με τον αξιωματούχο, άρπαξε την ευκαιρία και, ύστερα από προτροπή του ίδιου του Αμίν αλ-Χαφέζ, εγκαταστάθηκε στη Δαμασκό, σε ένα υπερπολυτελές οίκημα δίπλα στο αρχηγείο του στρατού. Λόγω των διασυνδέσεων του και του πολύ καλού ονόματος που είχε χτίσει ως Καμάλ, άρχισε να εξυφαίνει το σχέδιο του από την πρώτη μέρα, και παρά τις συστάσεις της Μοσάντ να κρατήσει χαμηλό προφίλ.

Διοργάνωνε πάρτι, πολυτελείς δεξιώσεις, χορηγούσε δάνεια σε Σύριους επιχειρηματίες- προστατευόμενους του καθεστώτος. Κάπως έτσι, κατάφερε να διεισδύσει στα μυστικά του κράτους. Σχεδόν κάθε βράδυ έστελνε όλες τις πληροφορίες που λάμβανε μέσω σημάτων μορς στο Ισραήλ, από το σπίτι του στη Δαμασκό, χωρίς να γίνεται αντιληπτός.  Θεωρείται πως η συμβολή του στον περιβόητο Πόλεμο των 6 ημερών όπου το Ισραήλ κατέλαβε μεταξύ άλλων τα υψίπεδα του Γκολάν από τη Συρία, ήταν καθοριστική, έστω κι αν καταγράφηκε δύο χρόνια μετά την εκτέλεσή του.

Για μεγάλο διάστημα, ενόσω βρισκόταν στη Συρία, ο Κοέν/Καμάλ συνέχισε να είναι υπεράνω υποψίας, ωστόσο η αλλαγή στην ηγεσία της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών τον προβλημάτισε, οπότε, σε ένα από τα τελευταία ολιγοήμερα ταξίδια του στο Ισραήλ, ζήτησε να μην επιστρέψει στη Συρία, καθώς φοβόταν για τη ζωή του. Η Μοσάντ, ωστόσο, αρνήθηκε και του ζήτησε να επιστρέψει στο στόμα του λύοκυ. Φαίνεται πως κάτι είχε αρχίσει να υποπτεύεται και δεν έπεσε έξω. Οι Σύριοι, με τη βοήθεια ειδικού εξοπλισμού από την τότε Σοβιετική Ενωση, αποκάλυψαν τη δράση του και φυσικά τον συνέλαβαν.

Ο πραγματικός Έλι Κοέν.

Οι αρχές τον βασάνιζαν για μέρες και, τελικά, παρά τις παραινέσεις του Ισραήλ, Ευρωπαίων αξιωματούχων, ακόμα και του Πάπα Παύλου ΣΤ’, τον εκτέλεσαν δι’ απαγχονισμού στις 18 Μαΐου του 1965.

«Η σειρά δείχνει τον πατέρα μου ως κάποιον που ήταν σπάταλος, του άρεσαν οι γυναίκες και έθετε τον εαυτό του σε απερίσκεπτους κινδύνους», δήλωσε η μεγαλύτερη κόρη του αληθινού Έλι Κοέν, Σοφία.

Αυτή η άκρως μυθιστορηματική ζωή μεταφέρεται στη σειρά The Spy που προβάλλεται από το Netflix με πρωταγωνιστή τον Σάσα Μπάρον Κοέν, ο οποίος έχει δεχθεί ουκ ολίγες θετικές κριτικές για την υποκριτική του δεινότητα. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο και με τη σειρά που έχει υποστεί σκληρή κριτική για τις ιστορικές ανακρίβειες που προβάλλει.

Η οικογένεια του Έλι Κοέν δεν φαίνεται να είναι και τόσο ικανοποιημένη από τον τρόπο με τον οποίο η σειρά τον παρουσιάζει: «Η σειρά δεν εμβαθύνει όσο θα έπρεπε και περιλαμβάνει πολλά στοιχεία από την φαντασία του σκηνοθέτη. Δείχνει τον πατέρα μου ως κάποιον που ήταν σπάταλος, του άρεσαν οι γυναίκες και έθετε τον εαυτό του σε απερίσκεπτους κινδύνους. Στην πραγματικότητα, ήταν πολύ σίγουρος για τον εαυτό του και πολύ ευτυχισμένος με την ζωή που είχε. Δεν ήταν φτωχός ή μίζερος. Ήταν ο καλύτερος πράκτορας που είχε ποτέ η Μοσάντ», είπε η μεγαλύτερη κόρη του, Σοφία.

Ο Σάσα Μπάρον Κοέν έχει δεχθεί καλές κριτικές για το πώς αποδίδει το ρόλο στη σειρά (Netflix).

«Νομίζω οτι ο Σάσα Μπάρον Κοέν θα μάθαινε περισσότερα αν με συναντούσε. Ενδεχομένως όμως, αν γινόταν κάτι τέτοιο η σειρά να ήταν εντελώς διαφορετική. Πιο ακριβής και πιο εμπεριστατωμένη. Υπάρχει μία εικόνα για τον Έλι Κοέν και εγώ ψάχνω να βρω τον πραγματικό μου πατέρα. Τον πραγματικό άνθρωπο, γιατί όλοι τον παρουσιάζουν έτσι όπως θέλουν», είπε μιλώντας στην DailyMail, συμπληρώνοντας πως ο πατέρας ήταν πολύπλοκος άνθρωπος, καθώς παρά το γεγονός ότι ήταν αγαπητός σε όλους ήθελε να μένει μόνος του.

Για να συμπληρώσει: «Το Netflix ήθελε να δείξει τον πατέρα μου λες και είναι ο Τζέιμς Μποντ στον πρώτο ρόλο της ζωής του», εξηγώντας πως δεν ήταν τόσο γυμνασμένος, όσο παρουσιάζεται στην σειρά, ενώ εκφράζει την πεποίθησή της πως δεν ζούσε τόσο πλούσια και… τζεημσμποντικά στην Συρία, προκειμένου να μην κινήσει υποψίες.

 

Διαβάστε ακόμα: «Freud» – Ντελίριο ή απογοήτευση; Δείτε τη σειρά για να έχετε δική σας άποψη.

 

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top