Το Curtis on Tour επιστρέφει στην Αθήνα για τις «Νύχτες Κλασικής Μουσικής στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη» με τέσσερις συναυλίες μουσικής δωματίου από τις 21 έως και τις 24  Σεπτεμβρίου.  Η παγκόσμια περιοδεία του Ινστιτούτου Μουσικής Curtis πραγματοποιείται και φέτος από το Ίδρυμα Schwarz σε συνεργασία με τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα και το The Nina von Maltzahn Global Touring Initiative of the Curtis Institute of Music.

Στο αποδεδειγμένης ακουστικής Cotsen Hall αλλά και σε live streaming θα ακούσουμε τους αποφοίτους Josef Špaček (βιολί), Τιμόθεο Πέτριν (βιολοντσέλο) και George Xiaoyuan Fu (πιάνο).  Με αυτή την αφορμή συζητήσαμε τη σημασία του προγράμματος με τον έναν από τους τρεις, τον βιολοντσελίστα Τιμόθεο Πετρίν, απόφοιτο της τάξης του 2017.

«Το Curtis Institute of Music θεωρείται ως μία από τις πιο δημοφιλείς και ιστορικές σχολές μουσικής του κόσμου. Το σύνολο των μαθητών του δεν ξεπερνάει τους 170».

– Συμμετέχετε για 2η φορά με το πρόγραμμα Curtis on Tour στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Αν και στους περισσότερους φιλόμουσους αρκεί να παρακολουθούν καλή μουσική, εξηγείστε μας τι είναι το Curtis Institute και η φιλοσοφία της διδασκαλίας του και των περιοδειών του.

Το Curtis Institute of Music θεωρείται ως μία από τις πιο δημοφιλείς και ιστορικές σχολές μουσικής του κόσμου. Κάποιοι από τους πιο σημαντικούς μουσικούς του 20ου και 21ου αιώνα πέρασαν το κατώφλι της σχολής αυτής ως σπουδαστές είτε ως καθηγητές. Ο Samuel Barber, o Leonard Bernstein, o Gregor Piatigorsky, ο Ivan Galamian, το κουαρτέτο εγχόρδων Guarneri, ο Gary Graffman, η Hilary Hahn, o Yefim Bronfman, είναι πολύ λίγα από τα ονόματα αυτά. Από τη πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου εκεί  κατάλαβα πως το μέρος αυτό εκπέμπει μια ενέργεια τελείως διαφορετική από όλα τα άλλα μουσικά ιδρύματα που έτυχε ποτέ να επισκεφτώ. Μελετούσα σε έναν από τους χώρους του ιστορικού αυτού κτιρίου και σκεφτόμουν, “Εδώ δίδασκε ο Rostropovich” ή “Εδώ μάθαινε διεύθυνση ο Bernstein”. Κάθε γωνιά κουβαλούσε και μια ανάμνηση, μία εικόνα τεράστιας σημασίας για την εξέλιξη της μουσικής.

«Οι μουσικές σχολές στην Αμερική παίζουν καθοριστικό ρόλο στη παιδεία και τη πνευματική υπόσταση της ευρύτερης κοινωνίας».

– Μπορεί να φοιτήσει ο οποιοσδήποτε στη σχολή; 

Η σχολή είναι άκρως επιλεκτική. Το σύνολο των μαθητών  δεν ξεπερνά τους 170 ετησίως.  Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που οι μαθητές εκεί αντιμετωπίζονται με μια ιδιαίτερη φροντίδα. Οι περισσότεροι (αν όχι όλοι) οι καθηγητές είναι και οι ίδιοι απόφοιτοι της σχολής, οπότε πολλές από τις παραδόσεις και γνώσεις που μας δίδασκαν (και ακόμα διδάσκουν) είναι αποτυπώματα μιας παλαιότερης, πιο πλούσιας πνευματικά εποχής.  Με άλλα λόγια, το Curtis είναι μια μεγάλη οικογένεια που καλύπτει και συνδέει όλες τις προηγούμενες γενιές μουσικών, από το 1924 έως σήμερα. Μία από τις φιλοσοφίες που πρεσβεύει η σχολή τα τελευταία χρόνια είναι μία φράση, ‘Learn by doing’, μάθηση μέσω πράξης. Μέσω περιοδειών ( το επονομαζόμενο Curtis on Tour) οι μαθητές και οι απόφοιτοι έχουν τη δυνατότητα να παίζουν συναυλίες σε όλο το κόσμο. Έτσι μαθαίνουν επιτόπου τη τέχνη της μουσικής ερμηνείας και συνάμα προωθούν το τεράστιο όνομα και τη παράδοση της σχολής.

– Φτάσατε στο Curtis Institute σε ηλικία μόλις 18 ετών. Τι ήταν αυτό που σας έκανε περισσότερη εντύπωση σε σχέση με τις μουσικές σπουδές στην Ελλάδα;

Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση τότε είναι ότι το Curtis ήταν διατεθειμένο να ποντάρει κυριολεκτικά σε όλους τους μαθητές. Οι ευκαιρίες και οι εμπειρίες που μου δόθηκαν απλόχερα εκείνα τα πέντε χρόνια (2012-2017) είναι πραγματικά αμέτρητες και ανεκτίμητης σημασίας για τη πορεία μου ως μουσικός, κάτι που δεν θα μπορούσα να αποκτήσω στην Ελλάδα. Σήμερα πατάω πάνω στα θεμέλια αυτά, στις επαγγελματικές συνεργασίες και προσωπικές γνωριμίες που προέκυψαν μέσω της γενναιοδωρίας της σχολής αυτής. Επίσης οι μουσικές σχολές στην Αμερική παίζουν καθοριστικό ρόλο στη παιδεία και τη πνευματική υπόσταση της ευρύτερης κοινωνίας. Όσο σπούδαζα εκεί είχαμε πολλές ευκαιρίες να προσφέρουμε στους λιγότερο ευνοημένους κατοίκους της πόλης παίζοντας συναυλίες σε σχολεία και διδάσκοντας μουσική σε νέους και όχι μόνο. Με αυτού του είδους τη κοινωνική προσφορά και οι δύο πλευρές έβγαιναν κερδισμένες.

«Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάποιο ουσιώδες εκπαιδευτικό σύστημα ή κάποιο σταθερό και μακροχρόνιο σχέδιο που να προσφέρει στους ανθρώπους το δώρο της μουσικής».

– Στη χώρα μας ποιο είναι το πρόβλημα; 

Στη χώρα μας δυστυχώς θεωρώ πως οι σπουδαστές είναι αποκομμένοι από τη κοινωνία, η οποία πρέπει να είναι και ο στόχος της μουσικής. Δεν υπάρχει κάποιο ουσιώδες εκπαιδευτικό σύστημα ή κάποιο σταθερό και μακροχρόνιο σχέδιο που να προσφέρει στους ανθρώπους το δώρο της μουσικής. Έτσι δημιουργούνται δύο μεγάλα χάσματα. Οι νέοι και ταλαντούχοι μουσικοί απομακρύνονται από τη κοινωνία και η κοινωνία συνεχίζει να αποξενώνεται από τη μουσική. Το μέλλον της μουσικής στην Ελλάδα πλέον είναι στα χέρια των νέων οι οποίοι πιστεύω πως πρέπει να παλέψουν απροϋπόθετα  έναντι δύσκολων συνθηκών και να δημιουργήσουν μόνοι τους το κατάλληλο πνευματικό πεδίο πάνω στο οποίο θα μπορέσουν να δημιουργήσουν και να προσφέρουν.

«Για μένα η κλασική μουσική, ένας όρος που δεν υποστηρίζω, είναι απλώς μουσική».

– Θα παρακολουθήσουμε τέσσερις συναυλίες (εσείς παίζετε στις τρεις) με προγράμματα που θα μπορούσαμε να προσδιορίσουμε αρκετά παραδοσιακά. Από πολλές πλευρές ακούγεται ότι η κλασική μουσική και οι συναυλίες όπως τις γνωρίζουμε δεν μπορούν να επιβιώσουν γιατί σε λίγο δεν θα αφορούν κάποιο ακροατήριο, και πρέπει όλα να αλλάξουν. Εσείς τι πιστεύετε για αυτό;

Για μένα η κλασική μουσική, ένας όρος που δεν υποστηρίζω, είναι απλώς μουσική. Δυστυχώς έχουμε μάθει να κατηγοριοποιούμε τα πάντα γύρω μας και να τα βάζουμε σε κουτιά. Για μένα η μουσική, ανεξαρτήτου μορφής, είναι μία οντότητα, μια τεράστια δύναμη έκφρασης και ενδοσκόπησης. Η μουσική πάντα θα αφορά και θα αγγίζει τους ανθρώπους, το πνεύμα των οποίων στοχεύει και υπηρετεί. Η παιδεία και η επαφή με το κοινό, μέσα ή έξω από τον συναυλιακό χώρο, είναι το κλειδί.

«Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ημέρα που με δέχτηκαν στο Curtis Institute. Ήταν η αρχή μιας πολύ όμορφης και έντονης ιστορίας».

– Καθώς και οι τρεις μουσικοί είστε απόφοιτοι της ίδιας σχολής, μοιράζεστε μια κοινή αισθητική ή παράδοση, ή πιστεύετε ότι στη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης δεν υπάρχουν πια σχολές και παραδόσεις; Εσείς εντάσσεστε κάπου;

 Πιστεύω πως ναι, οι σχολές και οι παραδόσεις έχουν εν μέρει επιβιώσει. Παρακολουθώντας συναυλίες, πολλές φορές τυχαίνει και μαντεύω που και με ποιον σπούδασε η/ο συγκεκριμένη/ος ερμηνεύτρια/ερμηνευτής. Είναι αλήθεια όμως πως στις μέρες μας η διαφοροποίηση αυτή γίνεται ολοένα και πιο θαμπή. Πολλές σχολές και παραδόσεις αρχίζουν και αναμειγνύονται, κάτι που δεν πιστεύω πως είναι πάντα κακό. Το Curtis Institute, όπως και το Marlboro Music Festival, είναι από τις λίγες εξαιρέσεις σχολών που κατά τη γνώμη μου δεν υποκύπτουν σε αλλοτρίωση έως τώρα. Σε αυτά τα δύο μέρη νιώθω περισσότερο ο εαυτός μου.

– Στο πρόγραμμά σας περιλαμβάνεται και η Διπλή Ζυγιά του Ξενάκη. Είναι ένα από τα πιο «βατά» έργα ενός από τους πιο «δύσκολους» συνθέτες του 20 αιώνα. Έχει αρχίσει να γίνεται δημοφιλές μετά από πάνω από μισό αιώνα αφότου γράφτηκε. Είναι αυτοί οι «φυσιολογικοί» ρυθμοί της κλασικής μουσικής, ή μήπως το κοινό είναι συντηρητικό και φοβάται το ξεβόλεμα; 

Όταν αρχίσαμε τον προγραμματισμό των συναυλιών αυτών, ο Josef, o George κι εγώ αποφασίσαμε να επιλέξουμε κομμάτια που θα ενδιαφέρουν άμεσα το κοινό και που ταυτόχρονα θα εξυπηρετούν τον ήδη περιορισμένο αριθμό προβών που έχουμε. Άλλωστε πολύ αμφιβάλλω εάν η Διπλή Ζυγιά θα φανεί συμβατική και απλοϊκή στο κοινό. Πιστεύω πως ο κόσμος μπορεί και είναι διατεθειμένος να ξεβολευτεί ακόμα και με το πιο σύνηθες και πολυπαιγμένο κομμάτι μουσικής. Τα πάντα όμως εξαρτώνται από τους ερμηνευτές.  Εξίσου και υπάρχουν επιτυχημένες αλλά και χλιαρές συναυλίες.

– Θα ήθελα τέλος να μας μοιραστείτε ορισμένες από τις πιο καθοριστικές μουσικά εμπειρίες της ζωής σας και να μας πείτε για τα μουσικά σας σχέδια στο άμεσο μέλλον. 

Τρεις ήταν οι στιγμές που άλλαξαν τη ζωή μου ριζικά. Η πρώτη ήταν όταν άρχισα να σπουδάζω με τον δάσκαλό μου στη Θεσσαλονίκη, τον Δημήτρη Πάτρα, ο οποίος μεταμόρφωσε το παιξιμο μου και μου έδωσε ώθηση και θάρρος ούτος ώστε να μεγαλώσω ως μουσικός και ως άνθρωπος. Επίσης όταν με δέχτηκαν στο Curtis Institute. Εκείνη τη μέρα δε θα την ξεχάσω ποτέ. Ήταν η αρχή μιας πολύ όμορφης και έντονης ιστορίας. Και όταν έλαβα μέρος για πρώτη φορά στο Marlboro Music Festival, μια από τις πιο απερίγραπτα όμορφες εμπειρίες που έχω βιώσει. Για το μέλλον, το σχέδιό μου είναι να συνεχίσω αυτό που κάνω. Να προσπαθώ να αγγίζω τις καρδιές των ανθρώπων, να εμφανίζομαι όσο το δυνατόν συχνότερα και να προσφέρω στο κόσμο όσο μπορώ.

 

Διαβάστε ακόμα: Φαίδων Μηλιάδης. Πώς είναι να παίζεις δίπλα στα «ιερά» τέρατα της κλασικής μουσικής;

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top