«Τitane»: η ταινία-σοκ που κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα

H ηρωίδα της ταινίας δουλεύει ως χορεύτρια pole dance σε κυβερνοπάνκ σαλόνια αυτοκινήτου -προσφορά στα απανταχού ανδρικά βλέμματα (Φωτογραφία: indiewire.com).

Στην προβολή του, είκοσι άτομα σηκώθηκαν κι έφυγαν τρέχοντας από την αίθουσα. Άλλοι λιποθύμησαν, έπαθαν νευρική κρίση, ένιωσαν ναυτία, ξέρναγαν. Διασώστες της πυροσβεστικής χρειάστηκε να επέμβουν.

Μόλις μια 5ετία αφότου τάραξε τα νερά με τη φοιτήτρια-κανίβαλο του Grave, την πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους, η καλοβαλμένη Γαλλίδα Julia Ducournau κάνει το μεγάλο άλμα κερδίζοντας το Χρυσό Φοίνικα του φετινού 74ου φεστιβάλ των Καννών. 28 ολόκληρα χρόνια μετά τα Μαθήματα πιάνου της Jane Campion.

Με μια ταινία-σοκ, μεγάλης αισθητικής ομορφιάς, φίσκα στα διαμελισμένα κορμιά και τις καβλωμένες μηχανές, μια οδύσσεια βίαιη, ωμή και εμμονική στα βήματα μιας μεταλλαγμένης. «Μια γυναίκα που μένει έγκυος από μια Cadillac, αυτό δεν τό ‘χω ματαδεί!» σχολίασε ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Spike Lee.

Tο φιλμ ξετυλίγεται σαν μια σωματική εμπειρία, μετωπικά, άμεσα, μαζί με οράματα που έρχονται από μακριά (Φωτογραφία: indiewire.com)

Το Τιτάνιο αφηγείται το πεπρωμένο της Alexia (Agathe Rousselle), θύμα τροχαίου που κόντεψε να της στοιχίσει τη ζωή και περιφέρεται από παιδί με μια πλάκα τιτανίου στο κρανίο πάνω από τ’ αφτί και μια αποτρόπαιη ουλή. Μέταλλο πολύ σκληρό το τιτάνιο, εξαιρετικά ανθεκτικό στη θερμότητα και τη διάβρωση, για μια Τιτανίδα.

Ενήλικη πλέον, δουλεύει ως χορεύτρια pole dance σε κυβερνοπάνκ σαλόνια αυτοκινήτου -προσφορά στα απανταχού ανδρικά βλέμματα. Κάνει παράφορο έρωτα με τις βολίδες –κυριολεκτικά- σε μια ατμόσφαιρα που θυμίζει David Lynch. Kαι oπλισμένη με μια βελόνα πλεξίματος κρυμμένη στα μαλλιά, ασκεί παράλληλα και μια δεύτερη δραστηριότητα: αυτή του serial killer αγοριών και κοριτσιών της ηλικίας της.

Το φιλμ ξετυλίγεται σαν μια σωματική εμπειρία, μετωπικά, άμεσα, μαζί με οράματα που έρχονται από μακριά. Μια ιστορία για σινεφίλ που φλερτάρει με το αίμα και τον τρόμο, με το gore α λα David Cronenberg (Crash) ή John Carpenter. Αλλά το κάνει με τρόπο θαυμαστό: σε διαρκή χειραφέτηση, με την ικανότητα να γλιστράει ανάμεσα στις αναφορές της χωρίς ποτέ να χάνει το μίτο του πολύ προσωπικού θέματός της: την εξερεύνηση της σάρκας μιας εξ-αιρετικής ηρωίδας.

Οι διάλογοι σπανίζουν κι όλα μοιάζουν να κατευθύνονται από μια επιθυμία διερεύνησης των κινηματογραφικών μέσων ως απεριόριστη παραγωγή πόθου, μέσα από τα χρώματα, την κίνηση, το υγρό κορμί που τρέμει από ηδονή, τη σαρδονίως cool μουσική (Το «Je suis amoureux de ma femme» του Richard Antony σε σκηνή μακελειού φέρνει στο νου Ταραντίνο). Η 37χρονη Ducournau δεν βάζει κανένα όριο, αλλά ανατρέπει την αφήγηση όταν καιροφυλακτεί η παρωδία.

Η ριζοσπαστική Ducournau παραδίδει ένα queer μανιφέστο (Φωτογραφία: news.in-24.com).

Εκείνη τη στιγμή εμφανίζεται ένας Vincent Lindon, αγνώριστος, καταπληκτικός, στο ρόλο ενός πατέρα στα πρόθυρα της τρέλας και τότε η ταινία μετατρέπεται σε fiction πάνω στο post-human. Η Αλέξια μεταμορφώνεται σε αγόρι, παίρνοντας τη θέση του πεθαμένου μικρού του γιου στον οποίο σήμερα θα μπορούσε να μοιάζει αν διέλυε λίγο το πρόσωπό της. Μετατρέπεται σε καθαρή επιφάνεια προβολής πάνω στην οποία ο άντρας θα μπορέσει να πυροδοτήσει τις νευρώσεις του.

Ο άντρας αυτός είναι πυραγός φουσκωμένος από τα αναβολικά. Ορίζει την Αλέξια/Αντριέν στα πληρώματα του πυροσβεστικού σταθμού ως ένα είδος Χριστού, μια σαμανική θεότητα του μέλλοντος, της οποίας η κοιλιά μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, κυοφορώντας μια μάζα μετάλλου άγνωστο τι, χωρίς να είναι ούτε άνδρας ούτε γυναίκα, όπου το σώμα έχει πάρει το πάνω χέρι, μετασχηματίζεται αυτεξούσια προς ένα μυστικιστικό γίγνεσθαι. Ένα σώμα-υβρίδιο πιο δυνατό από κάθε νεύρωση.

Στην ταινία εμφανίζεται ένας Vincent Lindon, αγνώριστος, καταπληκτικός, στο ρόλο ενός πατέρα στα πρόθυρα της τρέλας (Φωτογραφία: madame.lefigaro.fr).

Όμως, το σώμα αυτό θα πρέπει να ενσαρκωθεί κι αυτό κάνει υπέροχα η Agathe Rousselle, η οποία ποτέ ώς τώρα δεν είχε παίξει σε ταινία μεγάλου μήκους –κάποιοι την ήξεραν μόνον ως μανεκέν και φωτογράφο. Η Ducournau βρήκε σ΄αυτήν μια σύμμαχο έτοιμη να πάει το πράγμα πολύ μακριά.

Έτσι, η ταινία παρακολουθεί τις εκτροπές εκείνου και της Αλέξια, μέσα από ένα χορό ποιητικό και νοσηρό ταυτόχρονα, όπου γίνεται λόγος για λάδι μηχανής ως σωματική έκκριση, για μητρότητα ως τερατογένεση αλλά και ως υπόσχεση ενός νέου κόσμου, για κατεστραμμένες οικογένειες, για αγέλες ανθρώπων, για την οδύνη στην αναζήτηση της ταυτότητας, για τον έρωτα τέλος.

Το Τιτάνιο είναι μια κριτική στην ανδρική βία, αλλά και των γυναικείων ορίων. Μια λαχανιασμένη εξερεύνηση των ρωγμών ανάμεσα στην εμπειρία των σωμάτων και των απεριόριστων δυνατοτήτων τους. Η ριζοσπαστική Ducournau παραδίδει ένα queer μανιφέστο, ανασηκώνει την κουρτίνα σε μια άγρια φανταστική επικράτεια, πράγμα σπανιότατο στο γαλλικό κινηματογράφο, ο οποίος προτιμάει το επιπλωμένο σύμπαν των αστικών δωματίων.

Η βράβευση της ταινίας της Ducournau στέλνει ηχηρό μήνυμα στην κινηματογραφική βιομηχανία.

Η Ducournau, οπαδός του body horror όπως έχει δηλώσει, σκαλίζει την ενόργανη ύλη της –το φύλο, τη σεξουαλικότητα, το γυναικείο κορμί- μέσα στην εικόνα λες και είναι προέκταση του σώματος. Σκηνοθετεί την ηρωίδα της να γδέρνεται ώσπου να ματώσει. Ο κινηματογράφος της είναι μια υπόθεση κνησμού.

Μία από τις βασικές πηγές έμπνευσης του Titane κρύβεται σίγουρα στο ιδρυτικό φεμινιστικό κείμενο της Donna Haraway Cyborg Manifesto, το οποίο δημοσιεύτηκε το 1984 και όπου υπάρχει η φοβερή φράση «Προτιμώ να είμαι cyborg παρά θεά». Είναι ακριβώς αυτό που θα μπορούσε να ουρλιάξει η ηρωίδα μας κοιτώντας μας στα μάτια. Κι είναι μαχαίρι στην καρδιά.

Η βράβευση της ταινίας στέλνει ηχηρό μήνυμα στην κινηματογραφική βιομηχανία που 4 χρόνια μετά την υπόθεση Weinstein και το κίνημα #MeToo εξακολουθεί να αισθάνεται αμήχανα σε θέματα για τη θέση των γυναικών και την ισότητα των φύλων. Η ίδια η Ντικουρνό ευχαρίστησε θερμά την κριτική επιτροπή για την «αναγνώριση της άπληστης και σπλαχνικής ανάγκης που έχουμε για έναν κόσμο πιο ρευστό και χωρίς αποκλεισμούς».

Διαβάστε ακόμα: Benedetta: Η λεσβία καλόγρια του Πολ Βερχόβεν.

TAGS :
κινηματογράφος ταινία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook