Από πού πάνε για την πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Βιέννης;

H πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Βιέννης μεταδίδεται ζωντανά σε πάνω από 90 χώρες και αποτελεί παγκόσμια το μεγαλύτερο, μη αθλητικό, τηλεοπτικό γεγονός της χρονιάς. (Photo: Terry Linke).

Με την καρδιά στη Βιέννη!

Ο υπογράφων είχε τη δεκαετία του 2000, ας μη ρωτήσει κανείς το πώς, την απίστευτη για κοινούς θνητούς τύχη να παρακολουθήσει ζωντανά επτά συνεχόμενες πρωτοχρονιάτικες συναυλίες στη Χρυσή Αίθουσα των Φίλων της Μουσικής στη Βιέννη, κάποιες από αυτές μάλιστα περισσότερες από μία φορές. Η διασημότερη στον κόσμο πρωτοχρονιάτικη συναυλία, εκτός από το πρωί της Πρωτοχρονιάς, που μεταδίδεται ζωντανά σε όλο τον κόσμο, λαμβάνει χώρα στην πραγματικότητα άλλες δύο φορές, με του μουσικό πρόγραμμα να είναι ακριβώς το ίδιο.

Την προπαραμονή της πρωτοχρονιάς το μεσημέρι (Voraufführung) η Χρυσή Αίθουσα έχει μόνο ένα μέρος του στολισμού και το κοινό αποτελείται εν μέρει από αυστριακούς αξιωματούχους των ενόπλων δυνάμεων της χώρας και άλλους επισήμους. Τα υπόλοιπα άνθη τοποθετούνται για να ολοκληρώσουν το στολισμό για τη συναυλία της παραμονής της πρωτοχρονιάς (Silvesterkonzert) το οποίο είναι ακριβώς η ίδια και οπτικά με τη συναυλία που μας είναι γνωστή από τη μετάδοση. Τα χρόνια που ο υπογράφων ζούσε στη Βιέννη τα άνθη προσφέρονταν  από τη Βόρεια Ιταλία, εν τω μεταξύ και αυτό πέρασε σε αυστριακά χέρια με τους Κήπους της Βιέννης που φέτος γιόρτασαν τα εκατό χρόνια της ύπαρξής τους να το αναλαμβάνουν. Πριν από αυτές τις συναυλίες υπάρχουν ασφαλώς οι δοκιμές, έξι συνήθως, κάτι που είναι υπερβολικό για ορχήστρες αυτού του επιπέδου και δείχνει τη φροντίδα της Φιλαρμονικής για αυτή την εορταστική εκδήλωση και καθώς και μία κλειστή γενική πρόβα (η αγαπημένη στον υπογράφοντα, μαζί με το Silvesterkonzert, λόγω ατμόσφαιρας και προέλευσης του κοινού).

Κλήρωση για εισιτήρια

Λόγω της τρομερά υψηλής ζήτησης της συναυλίας η πρόσβαση σε αυτήν ήταν πάντα ιδιαίτερα περιορισμένη και αποτέλεσμα τύχης. Πριν από την εποχή του διαδικτύου οι αιτήσεις για τα προφανώς πολύ ακριβά εισιτήρια της εκδήλωσης έπρεπε να φτάσουν, με φροντίδα του αποστολέα, στις 2 Ιανουαρίου κάθε έτους, όχι νωρίτερα και όχι αργότερα, στα γραφεία της Φιλαρμονικής. Ακολουθούσε κλήρωση. Τα τελευταία χρόνια η κλήρωση αυτή γίνεται ηλεκτρονικά τις πρώτες εβδομάδες κάθε έτους από την ιστοσελίδα της ορχήστρας στην ηλεκτρονική διεύθυνση. Στην αίτηση ο ενδιαφερόμενος δηλώνει ποια ακριβώς κατηγορία εισιτήριων προτιμά, και για ποια από τις τρεις παραστάσεις (30 και 31/12 και 1/1), ενώ μπορεί κανείς να ζητήσει μέχρι δύο εισιτήρια και για τις τρεις ώστε αυξήσει στατιστικά τις όποιες πιθανότητες υπάρχουν. Οι τιμές (ελαφρώς διαφοροποιημένες ανά παράσταση, με πιο ακριβή ασφαλώς αυτή της ζωντανής μετάδοσης) ξεκινούν από τα 20 Ευρώ για τις θέσεις των ορθίων και φτάνουν μέχρι και τα 1090.

Άλλη πρόσβαση στη συναυλία επίσημα δεν υπάρχει. Βέβαια στη συναυλία του 2004 ανάμεσα στους πολλούς επώνυμους επισκέπτες της συναυλίας υπό τον Riccardo Muti, αναγνωρίσαμε τον Ρότζερ Μουρ, τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο και τον αείμνηστο ιδρυτή του ΑΝΤ1, γνωστό λάτρη της κλασσικής μουσικής όπως μαρτυρά και το πρόγραμμα των ζωντανών μεταδόσεων της ΜΕΤ στην Ελλάδα, Μίνωα Κυριακού. Μπορεί κανείς εύλογα να υποθέσει ότι οι συγκεκριμένοι δεν είχαν μπει στη διαδικασία της κλήρωσης. Προφανώς υπάρχουν κάποιες θέσεις τις οποίες η αυστριακή κυβέρνηση και η Φιλαρμονική διαθέτει σε υψηλούς προσκεκλημένους, ενώ ενδεχομένως κάποιοι από τους τυχερούς της κλήρωσης να είναι διατεθειμένοι να πουλήσουν το εισιτήριο τους για περισσότερα χρήματα. Ο καθένας πάντως μπορεί να δοκιμάσει την τύχη του.

Μέρος της τηλεοπτικής μετάδοσης της συναυλίας αποτελούν και τα εξωτερικά γυρίσματα με το μπαλέτο της Κρατικής Όπερας της Βιέννης να έχει κάθε φορά την τιμητική του. (Photo: Terry Linke).

Και τηλεοπτική ιστορία

Εκτός από ένα ιδιαίτερο μουσικό γεγονός η πρωτοχρονιάτικη συναυλία, η οποία μεταδίδεται ζωντανά σε πάνω από 90 χώρες, επιπλέον ραδιοφωνικά και διαδικτυακά, αποτελεί παγκόσμια το μεγαλύτερο, μη αθλητικό, τηλεοπτικό γεγονός και στην μετάδοσή της και βέβαια στις μαγνητοσκοπήσεις αυτές, παλαιότερα μόνο στα αρχεία της Αυστριακής Τηλεόρασης (ORF) αργότερα στις βιντεοκασέτες, σήμερα στα DVD και Blu-Ray, μπορεί κανείς να παρακολουθήσει και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Η συναυλία μεταδόθηκε για πρώτη φορά ζωντανά την Πρωτοχρονιά του 1959. Η φετινή συναυλία αποτέλεσε τη 61^η ζωντανή μετάδοση. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ακολούθησε η πρώτη έγχρωμη τηλεοπτική μετάδοση.

Ο υπογράφων σε μια πρόσκαιρη φοιτητική απασχόληση τον Αύγουστο του 2004, συνεργάστηκε με την ομάδα της αυστριακής τηλεόρασης που κάλυψε τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004. Ο επικεφαλής της ομάδας αυτής, όταν άκουσε ότι είχα παραβρεθεί στην πρωτοχρονιάτικη συναυλία της ίδιας χρονιάς μου είπε ότι η ίδια ομάδα είχε βιντεοσκοπήσει τη συναυλία, για πρώτη φορά μάλιστα σε υψηλή ευκρίνεια. Φέτος παράλληλα με την αυστριακή τηλεόραση, επιπλέον κάμερες μέσα στη Χρυσή Αίθουσα είχε και η ιαπωνική τηλεόραση (NHK) για να μαγνητοσκοπηθεί, παράλληλα, για πρώτη φορά η συναυλία στην ευκρίνεια των 8Κ!

Μέρος της τηλεοπτικής μετάδοσης αποτελούν και τα εξωτερικά γυρίσματα με το μπαλέτο της Κρατικής Όπερας της Βιέννης να έχει κάθε φορά την τιμητική του και όχι να αποδίδει με την παρουσία την έτσι κι αλλιώς εγγενή χορευτική διάσταση της μουσικής αυτής, αλλά και να δίνει πνοή σε μια σειρά από ιστορικούς χώρους της Αυστρίας και της πάλαι ποτέ αψβουργικής αυτοκρατορίας, όπως μεταξύ πολλών άλλων ανάκτορα, μουσεία και πάρκα, καθώς και στα υπέροχα τοπία των Άλπεων, του Βιεννέζικου δάσους, των πολλαπλών προσώπων της ροής του  Δούναβη. Φέτος σε αυτό πρωταγωνίστησε η ίδια η Κρατική (πρώην ανακτορική) Όπερα της Βιέννης (Wiener Staatsoper, παλαιότερα Hofoper) η οποία γιορτάζει φέτος τα 150 χρόνια της ιστορίας της με τη σημερινή της μορφή στο ιστορικό κτίριο της διάσημης Ringstrasse.

Christian Thielemann

Μετά από επτά συνεχόμενες συναυλίες και ενός είδους, «υπερβαλσίαση», σίγουρα πάντως πολύ ελαφράς μορφής, δεν αισθανόμουν τα τελευταία χρόνια, παρακολουθώντας άλλωστε υψηλού επιπέδου εορταστικές εκδηλώσεις στη Νέα Υόρκη, ιδιαίτερη νοσταλγία για την υπέροχη την εποχή των εορτών Βιέννη και τη μοναδική πρωτοχρονιάτικη συναυλία. Φέτος όμως αυτό άλλαξε εξαιτίας του αρχιμουσικού που η Φιλαρμονική επέλεξε. Γιατί παρά το γεγονός ότι είναι η ίδια η ορχήστρα που έχει την προνομιακή σχέση με το βαλς και η ποιότητά της είναι τέτοια ώστε να κυκλοφορούν αναρίθμητα ανέκδοτα για τις σχέσεις της με τους μαέστρους, όμως η διαφορά μιας απλώς επιτυχημένης και πάντα ευχάριστης συναυλίας ρουτίνας και ενός αξέχαστου και μοναδικού μουσικού βιώματος, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για την ίδια τη συναυλία και όχι την τηλεοπτική της μετάδοση, είναι στα χέρια του μαέστρου.

Και δεν υπάρχουν πολλοί που μπορούν να εμπνεύσουν τους πολύπειρους και εξόχως απαιτητικούς κυρίους, πιο πρόσφατα και κυρίες, της Φιλαρμονικής της Βιέννης. Έχοντας λοιπόν την εμπειρία μια μεγάλης σειράς συναυλιών (επίσης δοκιμών και ηχογραφήσεων) υπό των Christian Thielemann και γνωρίζοντας της σχέση του με την ορχήστρα από την αρχή της συνεργασίας τους στις αρχές της δεκαετίας του 2000 μέχρι και την ολοκλήρωση των ηχογραφήσεων των συμφωνιών του Μπετόβεν το 2010, οι προσδοκίες φέτος ήταν υψηλές και, όσο μπορεί κανείς να κρίνει από την τηλεόραση και από τις αντιδράσεις του κοινού στη Βιέννη μάλλον δικαιώθηκαν.

Andris Nelsons

0 διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστόνης, Andris Nelsons, τη στιγμή που διευθύνει στο διάσημο μέγαρο Symphony Hall. (Photo: Marco Borggreve).

Παραδοσιακά κάθε χρόνο η Φιλαρμονική της Βιέννης λίγες ώρες μετά από την ολοκλήρωση της πρωτοχρονιάτικης συναυλίας ανακοινώνεται επίσημα ο αρχιμουσικός που θα έχει την τιμή να διευθύνει την επόμενη. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ ή την Βιέννην το μαθαίνουν λίγες μέρες πριν το πρωτοχρονιάτικο όταν το αποφασίζει η  συνέλευση των μελών της ορχήστρας. Τη συναυλία του 2020 θα διευθύνει πρώτη φορά ο νεαρός Λετονός αρχιμουσικός Andris Nelsons, ο οποίος με την ιδιότητά του ως διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστόνης είναι τακτικός επισκέπτης του Carnegie Hall.

Για να «ξορκίσουμε» λοιπόν τη βιεννέζικη νοσταλγία και για να γίνουμε και πιο συγκεκριμένοι ως προς τους λόγους που την προκάλεσαν, θα αναφερθούμε τις επόμενες εβδομάδες από τις στήλες του Andro με δύο επόμενα άρθρα αναλυτικά στις μουσικές αρετές των δύο πολύ σημαντικών, τον καθένα για τη γενιά του αρχιμουσικών, του Christian Thielemann και του Andris Nelsons.

//ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι φωτογραφίες της Terry Linke είναι μια ευγενική προσφορά της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης.

Διαβάστε ακόμα: «The Glamorous Life». Μουσικό υπερθέαμα στη Νέα Υόρκη. 

TAGS :
Βιέννη συναυλία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook