Γουίλιαμ Νταλρίμπλ: Έτσι γεννήθηκε η ιδέα για την «Ιερή Ινδία»

Ο Γουίλιαμ Νταλρίμπλ σε πρόσφατη φωτογραφία του. Από το 1989 έχει εγκατασταθεί στο Νέο Δελχί. (Photo by Ulf Andersen/Getty Images/Idealimage).

Η ιδέα γι’ αυτό το βιβλίο γεννήθηκε δεκάξι χρόνια πριν, κάποιο λαμπερό πρωινό στα Ιμαλάια, το καλοκαίρι του 1993. Πάσχιζα να σκαρφαλώσω από τις όχθες του ποταμού Μπαγκιράθι στις απότομες πλαγιές μιας κατάφυτης κοιλάδας. Το χορταριασμένο μονοπάτι ξεδιπλωνόταν μέσα από φτέρες, συστάδες με βάτα και πανύψηλους κέδρους των Ιμαλαΐων. Μικροί καταρράκτες κυλούσαν ανάμεσα στα δέντρα. Ήταν Μάιος και έπειτα από ένα κουραστικό ταξίδι δέκα ημερών απείχα μία μέρα με τα πόδια από τον προορισμό μου: τον μεγάλο ναό του Κενταρνάθ στα Ιμαλάια, ο οποίος θεωρείται από τους ινδουιστές μία από τις κατοικίες του Σίβα και έτσι, μαζί με το όρος Καϊλάς στο Θιβέτ, θέτει υποψηφιότητα ως ο Όλυμπος των ινδουιστών. […]

Οι σάντου, οι περιπλανώμενοι άγιοι της Ινδίας, γέμιζαν κι αυτοί τον δρόμο σε αριθμούς που ξάφνιαζαν. Έτσι όπως περπατούσα ανάμεσα στα ψηλά χόρτα, τις νεραγκούλες και τις μολόχες των υψιπέδων, προσπερνούσα ένα ρεύμα από λεπτούς και σκληραγωγημένους άντρες με μαλλιά πλεγμένα σε κοτσίδες και πυκνές γενειάδες που έφταναν ως κάτω. Κάποιοι ταξίδευαν σε μεγάλες παρέες, άλλοι ήταν μόνοι και πολλοί έδειχναν χαμένοι σε βαθύ διαλογισμό καθώς περπατούσαν, σκυφτοί από το βάρος των μεταλλικών τριαινών, σε μια προσπάθεια να βρουν μόκσα στον καθαρό αέρα και την κρυστάλλινη σιωπή των βουνών.

«Μια μέρα αποφάσισα πως δεν άντεχα να περάσω την υπόλοιπη ζωή μου πουλώντας ανεμιστήρες και ψυγεία».

Καθώς προχωρούσα αδέξια στο μονοπάτι, έπιασα την κουβέντα με έναν καλυμμένο με στάχτη και εντελώς γυμνό σάντου, περίπου στην ηλικία μου. Είχα πάντα την εντύπωση πως οι περισσότεροι άγιοι που είχα συναντήσει στην Ινδία προέρχονταν παραδοσιακά από χωριά και εμφορούνταν από τυφλή και άδολη πίστη. Όταν όμως αρχίσαμε να μιλάμε, έγινε φανερό ότι ο Ατζάι Κουμάρ Τζα ήταν στην πραγματικότητα πολύ πιο κοσμοπολίτης απ’ όσο περίμενα. Περπατήσαμε με τον Ατζάι στην απότομη πλαγιά του βουνού, με τα μεγάλα αρπακτικά πουλιά να διαγράφουν κύκλους πάνω από τα στρώματα θερμού αέρα από κάτω μας. Του ζήτησα να μου αφηγηθεί την ιστορία του και έπειτα από κάποιους ενδοιασμούς, δέχτηκε τελικά:

«Έπειτα από ένα κουραστικό ταξίδι δέκα ημερών απείχα μία μέρα με τα πόδια από τον προορισμό μου: τον μεγάλο ναό του Κενταρνάθ στα Ιμαλάια, ο οποίος θεωρείται από τους ινδουιστές μία από τις κατοικίες του Σίβα και έτσι, μαζί με το όρος Καϊλάς στο Θιβέτ, θέτει υποψηφιότητα ως ο Όλυμπος των ινδουιστών» (Φωτο: Wikipedia).

«Είμαι σανιάσι [περιπλανώμενος] μόλις τεσσεράμισι χρόνια» είπε. «Πριν, ήμουν υπεύθυνος πωλήσεων στην Kelvinator, μια εταιρεία ηλεκτρικών συσκευών στη Βομβάη. Είχα κάνει μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Πάτνα και οι προϊστάμενοί μου με θεωρούσαν ένα πολλά υποσχόμενο άτομο. Όμως μια μέρα αποφάσισα πως δεν άντεχα να περάσω την υπόλοιπη ζωή μου πουλώντας ανεμιστήρες και ψυγεία. Οπότε έφυγα. Έγραψα ένα γράμμα στο αφεντικό και στους γονείς μου, μοίρασα όλα μου τα υπάρχοντα στους φτωχούς και πήρα το τρένο για το Μπενάρες. Εκεί, πέταξα το παλιό μου κοστούμι, κάλυψα το κορμί μου με στάχτη και βρήκα ένα μοναστήρι».

«Κουβαλάω μόνο μια κουβέρτα κι ένα μπουκάλι νερό. Δεν έχω τίποτα στην κατοχή μου, οπότε δεν ανησυχώ για τίποτα».

«Μετάνιωσες ποτέ γι’ αυτό που έκανες;» ρώτησα εγώ.
«Ήταν πολύ ξαφνική απόφαση» αποκρίθηκε ο Ατζάι. «Όμως όχι, δεν μετανιώνω ποτέ ούτε λεπτό, ακόμα και όταν έχω να φάω μέρες και πεινάω σαν λύκος».
«Πώς προσαρμόζεσαι όμως σε μια τόσο διαφορετική ζωή;»
«Στην αρχή ήταν δύσκολο» είπε εκείνος. «Όμως, οτιδήποτε αξίζει στη ζωή παίρνει χρόνο. Είχα συνηθίσει στην άνεση: ο πατέρας μου ήταν πολιτικός και πολύ πλούσιος για τα δεδομένα της χώρας μου. Αλλά δεν ήθελα ποτέ να ζήσω την ίδια ζωή μ’ εκείνον».

«Η ‘‘Ιερή Ινδία’’ είναι οι σύγχρονοι ινδικοί ‘‘Μύθοι του Καντέρμπουρι’’. Ο διάσημος συγγραφέας Γουίλιαμ Νταλρίμπλ φωτίζει τη νέα εποχή της ταχύτατης οικονομικής ανάπτυξης της Ινδίας, που φέρνει ραγδαίες αλλαγές στην κοινωνία και στις θρησκευτικές πρακτικές της», διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. (William Dalrymple, Photo credit: Copyright © 2019 Literary Foundation of India).

Είχαμε φτάσει τώρα στην κορυφή της πλαγιάς και το έδαφος ήταν απότομο απ’ όλες τις πλευρές. Ο Ατζάι έγνεψε προς τα δάση και τα λιβάδια που απλώνονταν στα πόδια μας, εκατοντάδες αποχρώσεις του πράσινου πλαισιωμένες από το εκτυφλωτικό λευκό στις χιονισμένες βουνοκορφές μπροστά μας:

«Όταν περπατάς στα βουνά, το μυαλό σου καθαρίζει» είπε. «Εξαφανίζονται όλες οι έγνοιες. Κοίτα! Κουβαλάω μόνο μια κουβέρτα κι ένα μπουκάλι νερό. Δεν έχω τίποτα στην κατοχή μου, οπότε δεν ανησυχώ για τίποτα». Χαμογέλασε. «Όταν μαθαίνεις να συγκρατείς τις επιθυμίες σου, όλα είναι δυνατά» είπε. […]

// Απόσπασμα από την Εισαγωγή του βιβλίου του Γουίλιαμ Νταλρίμπλ «Ιερή Ινδία», η οποία γράφτηκε –διαβάζουμε στο τέλος της– από τον συγγραφέα στην κατοικία του, στη «φάρμα Μίρα Σινγκ, Νέο Δελχί, την 1^η Ιουνίου 2009». Μετάφραση: Γιώργος Καλαμαντής. Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2010. Τίτλος πρωτοτύπου: «Nine Lives, In Search of the Sacred in Modern India», Bloomsbury Publishing Plc, 2019.